Битва над Ведрошею — одна з битв литовсько-русько-польської армії під командуванням гетьмана литовського Константина Івановича Острозького під час московсько-литовської війни 1500—1503 років. Одна з найбільш нефортунних битв для ВКЛ в історії протистояння з Московією.
Битва над Ведрошею | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Московсько-литовська війна (1500—1503) | |||||||
Координати: 54°49′07″ пн. ш. 33°28′37″ сх. д. / 54.818611120027775030° пн. ш. 33.47694445002777286° сх. д. | |||||||
| |||||||
Сторони | |||||||
Велике князівство Московське | Велике князівство Литовське, Руське і Жемайтійське Королівство Польське | ||||||
Командувачі | |||||||
Данило Щеня | Костянтин Острозький | ||||||
Військові сили | |||||||
Близько 9 тисяч чоловік | Близько 7 тисяч чоловік | ||||||
Втрати | |||||||
невідомо | Невідома кількість загиблих та поранених; ≈ 500 полонених |
Передумови
В 1500 році Великий князь Московський Іван III розпочав війну проти Великого князівства Литовського. Приводом до війни стали утиски православних в ВКЛ. В травні чи червні 1500 року воєвода Юрій Кошкін взяв дерев'яну фортецю Дорогобуж.
Дізнавшись про порушення миру Москвою, Великий князь литовський Олександр Ягеллончик відправив військо на чолі з гетьманом литовським, князем Костянтином Острозьким. Москва на центральний напрям послала нову рать, набрану в Тверській землі, із завданням взяти Єльню та Рославль. Нове військо очолював князь Данило Щеня.
Рать Щєні просувалась трактом Вязьма — Єльня, зупинилась біля села Ведроша для остаточного збору воєвод. Кошкін відмовився підпорядковуватись Щені, так як вважав, що рід Щені є менш знатним.
Хід битви
Гетьман Острозький, дізнавшись про концентрацію московського війська поблизу Ведроші, вирушив назустріч у напрямку Єльні. Наблизившись до Ведроші, напав на передові московські частини. Не витримавши натиску, авангард московського війська відступив до головних сил, за річку Рясну (в літописах названа Тросною). К. Острозький намагався компенсувати чисельну перевагу московської раті швидкістю та натиском. 14 липня русько-польсько-литовське військо переправилось через Рясну та вдарило по московському війську, розпочавши основний етап битви. Московські війська відступили до «Миткового поля», де, скоріш за все, стояв великий полк. Зупинивши противника біля Миткового поля, московське військо перейшло в контратаку. Литовці почали тікати, паніки додала атака засадного полку, який вдарив з тилу, а також зруйнував міст через Рясну.
Шестигодинна битва закінчилась повним розгромом литовсько-русько-польського війська, мало кому вдалось врятуватись втечею, більшість загинула, втопилась чи була взята в полон. В полон потрапили декілька литовських князів, в тому числі К. І. Острозький, який був відправлений в ув'язнення до Вологди.
Наслідки
В битві загинула найбільш боєздатна частина військ Великого князівства Литовського, а полковник Васькевич був пораненим. Після цієї поразки ВКЛ не проявляло будь-якої військової активності, обмежуючись пасивною обороною, що призвело до підписання мирного договору в 1503 році, за яким до Московської держави відходили великі території, включаючи північно-східну Україну. Після втечі К. І. Острозький досяг реваншу в битві під Оршею у 1514 році.
Примітки
- Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J T. 9 : (T-W) С. 246(пол.)
Джерела
- Николай Бодрихин. 400 сражений Руси / Великие битвы русского народа. — М.: Яуза: Эксмо, 2009.— 432 с.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Bitva nad Vedrosheyu odna z bitv litovsko rusko polskoyi armiyi pid komanduvannyam getmana litovskogo Konstantina Ivanovicha Ostrozkogo pid chas moskovsko litovskoyi vijni 1500 1503 rokiv Odna z najbilsh nefortunnih bitv dlya VKL v istoriyi protistoyannya z Moskoviyeyu Bitva nad Vedrosheyu Moskovsko litovska vijna 1500 1503 Koordinati 54 49 07 pn sh 33 28 37 sh d 54 818611120027775030 pn sh 33 47694445002777286 sh d 54 818611120027775030 33 47694445002777286 Data 14 lipnya 1500 Misce za 50 km na zahid vid Kalugi Rezultat Porazka litovsko polskogo vijska Storoni Velike knyazivstvo Moskovske Velike knyazivstvo Litovske Ruske i Zhemajtijske Korolivstvo Polske Komanduvachi Danilo Shenya Kostyantin Ostrozkij Vijskovi sili Blizko 9 tisyach cholovik Blizko 7 tisyach cholovik Vtrati nevidomo Nevidoma kilkist zagiblih ta poranenih 500 polonenihPeredumoviVijskova kampaniya 1500 roku V 1500 roci Velikij knyaz Moskovskij Ivan III rozpochav vijnu proti Velikogo knyazivstva Litovskogo Privodom do vijni stali utiski pravoslavnih v VKL V travni chi chervni 1500 roku voyevoda Yurij Koshkin vzyav derev yanu fortecyu Dorogobuzh Diznavshis pro porushennya miru Moskvoyu Velikij knyaz litovskij Oleksandr Yagellonchik vidpraviv vijsko na choli z getmanom litovskim knyazem Kostyantinom Ostrozkim Moskva na centralnij napryam poslala novu rat nabranu v Tverskij zemli iz zavdannyam vzyati Yelnyu ta Roslavl Nove vijsko ocholyuvav knyaz Danilo Shenya Rat Shyeni prosuvalas traktom Vyazma Yelnya zupinilas bilya sela Vedrosha dlya ostatochnogo zboru voyevod Koshkin vidmovivsya pidporyadkovuvatis Sheni tak yak vvazhav sho rid Sheni ye mensh znatnim Hid bitviNajimovirnishe misce bitvi Getman Ostrozkij diznavshis pro koncentraciyu moskovskogo vijska poblizu Vedroshi virushiv nazustrich u napryamku Yelni Nablizivshis do Vedroshi napav na peredovi moskovski chastini Ne vitrimavshi natisku avangard moskovskogo vijska vidstupiv do golovnih sil za richku Ryasnu v litopisah nazvana Trosnoyu K Ostrozkij namagavsya kompensuvati chiselnu perevagu moskovskoyi rati shvidkistyu ta natiskom 14 lipnya rusko polsko litovske vijsko perepravilos cherez Ryasnu ta vdarilo po moskovskomu vijsku rozpochavshi osnovnij etap bitvi Moskovski vijska vidstupili do Mitkovogo polya de skorish za vse stoyav velikij polk Zupinivshi protivnika bilya Mitkovogo polya moskovske vijsko perejshlo v kontrataku Litovci pochali tikati paniki dodala ataka zasadnogo polku yakij vdariv z tilu a takozh zrujnuvav mist cherez Ryasnu Shestigodinna bitva zakinchilas povnim rozgromom litovsko rusko polskogo vijska malo komu vdalos vryatuvatis vtecheyu bilshist zaginula vtopilas chi bula vzyata v polon V polon potrapili dekilka litovskih knyaziv v tomu chisli K I Ostrozkij yakij buv vidpravlenij v uv yaznennya do Vologdi NaslidkiV bitvi zaginula najbilsh boyezdatna chastina vijsk Velikogo knyazivstva Litovskogo a polkovnik Vaskevich buv poranenim Pislya ciyeyi porazki VKL ne proyavlyalo bud yakoyi vijskovoyi aktivnosti obmezhuyuchis pasivnoyu oboronoyu sho prizvelo do pidpisannya mirnogo dogovoru v 1503 roci za yakim do Moskovskoyi derzhavi vidhodili veliki teritoriyi vklyuchayuchi pivnichno shidnu Ukrayinu Pislya vtechi K I Ostrozkij dosyag revanshu v bitvi pid Orsheyu u 1514 roci PrimitkiHerbarz polski Kaspra Niesieckiego S J T 9 T W S 246 pol DzherelaNikolaj Bodrihin 400 srazhenij Rusi Velikie bitvy russkogo naroda M Yauza Eksmo 2009 432 s ISBN 978 5 699 33180 2