Адольф Нассау (нім. Adolf von Nassau; між 1250 та 1255 — 2 липня 1298) — король Німеччини 1292—1298 років, граф Нассау 1276—1298 років.
Адольф Нассау нім. Adolf von Nassau | |
---|---|
Король Німеччини | |
Правління | 1292-1298 |
Коронація | 24 червня 1292 |
Попередник | Рудольф I |
Наступник | Альбрехт I |
Інші титули | Граф Нассау |
Біографічні дані | |
Народження | 1255[1][2][…] |
Смерть | 2 липня 1298[1][…] Гельгайм, Доннерсберг, Рейнланд-Пфальц[3] загиблий у бою[…] |
Поховання | Шпаєрський собор і d[6] |
Дружина | Імагіна Ізенбург-Лімбург |
Діти | 5 синів і 3 доньки |
Династія | Нассауська династія |
Батько | |
Мати | Адельгейда фон Катценельнбоген |
Медіафайли у Вікісховищі |
Життєпис
Граф Нассау
Походив з Нассауської династії. Син , графа Нассау, та Адельгейди фон Катценельнбоген. Народився між 1250 та 1255 роками. З дитинства приділяв увагу військовій справі. Також здобув гарну класичну освіту, вільно володіючи французькою мовою та латиною. У 1270 році оженився на доньці графа Ізенбург-Лімбург.
У 1276 (за іншими відомостями 1277) року після смерті батька успадкував графства Нассау. 1280 року переміг рід Еппштейнів, захопивши Зоннебурзький замок. 1283 року приєднав до своїх володінь феод Нассау-Еппштейн. У 1287 році надав місту Ідштайн привілеї та звів навколо мури. Це місто стало столицею володінь Адольфа.
За підтримки дядька, Ебергарда I фон Катценельнбогена, молодий граф Нассау опинився при дворі Рудольфа I Габсбурга, короля Німеччини, де здобув його ласку. Від короля отримав посади бургграфа замку в Вецларі, а згодом — замку біля Кауба.
Король
З огляду на зарозумілість претендента Альбрехта, герцога Австрії, та небажання курфюрстів посилювати Габсбургів, вибір після загибелі короля Рудольфа I 1291 року впав на Адольфа Нассауського.
Герард II фон Еппштейн, архієпископ Майнцський, не бажаючи впровадження спадкового принципу в керуванні Німеччиною, підтримав обрання Адольфа в противагу Габсбургам. В свою чергу Зігфріду II фон Вестербургу, архієпископу Кельнському, (родичу Адольфа) вдалося схилити на бік Адольфа також інших курфюрстів, зокрема Боемунда I, архієпископа Триру, Вацлава II, короля Богемії, та Оттона III, герцога Нижньої Баварії.Натомість Адольф надав численні обіцянки, що дорівнювалися загалом 25 тис. маркам сріблом, а також земельні володіння, найзначущим з яких були Австрія та Штирія, обіцяні Богемії. 5 травня 1292 року його обрано королем Німеччини на рейхстазі в Франкфурті-на-Майні. 24 червня того ж року в Аахені відбулася коронація.
Проте Адольф I не міг та й не бажав виконувати надані ним обіцянки. Тому став шукати кошти, щоб домогтися незалежності від своїх колишніх друзів, які перетворилися тепер у ворогів. У 1292 році підтвердив права та привілеї міста Кельн, що суперечило інтересам архієпископа Кельнського. Незабаром підтвердив права Габсбургів на Австрію та Штирію. Водночас зумів повернути під контроль колишнє імператорське майно та посилив фінансову політику, що сприяло поповненню державної скарбниці. 1294 року купив місто Вейлбург в єпископа Вормсу.
1294 року король Німеччини взяв в Едуарда I, короля Англії, позику в 90000 марок золотом, пообіцявши йому за це допомогу в боротьбі з Філіпом IV Красивим, королем Франції. Але не поспішав виконувати обіцянки, зрештою ухопивши як привід заборону папи римського Боніфація VIII від 1295 року виступати проти Франції.
Маючи значні кошти Адольф спробував захопити маркграфства Мейсен і Остерланд, які мали статус вакантних ленів після вимирання мейсенської гілки Веттінів. Проте стикнувся з невдоволенням німецької знаті. Втім Адольф I продовжив політику, спрямовану на розширення власних володінь. Він 1293 року купив у Альбрехта II ландграфство Тюрингію, проти чого виступили Фрідрих і Дітрих — сини останнього від першого шлюбу.
Завдяки інтригам Альбрехта, герцога Австрії, та Герхарда, архієпископа Майнцского, який став найлютішим ворогом короля, Адольфа було викликано на колегію курфюрстів, щоб дати пояснення з приводу свого підступного вчинку з законними спадкоємцями Тюрінгії. Втім він не з'явився на колегію і 23 червня 1298 року було позбавлено корони. У той же день відбулося обрання Альбрехта Австрійського. Між обома противниками розпочалася війна.
Спочатку перевага була на боці Адольфа Нассау, який зумів заручитися допомогою міст. Після довгого безрезультатного маневрування він зважився дати битву, яка сталася між Гёльхаймом і Розенталь, на захід від Вормсу. На світанку 2 липня 1298 король пішов в атаку на австрійців. Ті зробили вигляд, що відступають, і заманили ворога на невигідну для кінноти позицію. Почався запеклий бій, причому сам Адольф хоробро рубався попереду своїх вояків і ближче до полудня загинув. Прах його був пізніше разом з прахом Альбрехта поміщено імператором Генріхом VII в імператорській усипальниці в Шпейєрі.
Родина
Дружина — Імагіна, донька Герлаха IV, графа Ізенбург-Лімбурга
Діти:
- Генріх, помер молодим
- Рупрехт (1280—1304), граф Нассау
- Герлах (1288—1361), граф Нассау-Вісбаден
- Адольф (1292—1294)
- Вальрам (1294—1324), граф Нассау-Вісбаден
- Адельгейда (д/н-1338), абатиса монастиря Кларенталь
- Імагіна, померла молодою
- Матильда (1280—1323), дружина Рудольфа I, герцога Баварії
Примітки
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118637606 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- British Museum person-institution thesaurus
- Cawley C. Medieval Lands: A prosopography of medieval European noble and royal families
- Franz Xaver von Wegele Adolf, Graf von Nassau, deutscher König // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1875. — Vol. 1. — S. 89–92.
- Gauert A. Adolf von Nassau // Neue Deutsche Biographie — Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1953. — Vol. 1. — S. 74–75. — doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215
- A.A. Vorsterman van Oyen Het vorstenhuis Oranje-Nassau: Van de vroegste tijden tot heden — Лейден, Utrecht: Uitgeverij A.W. Sijthoff, 1882.
Джерела
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Адольф (король Німеччини) |
- Pierre Even: Das Bildnis König Adolfs von Nassau im Frankfurter Kaisersaal. In: Nassauische Annalen, Bd. 109, Wiesbaden 1998, S. 73–89. (нім.)
- Malte Prietzel: Das Heilige Römische Reich im Spätmittelalter, Darmstadt 2004, (нім.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Adolf Nassau nim Adolf von Nassau mizh 1250 ta 1255 2 lipnya 1298 korol Nimechchini 1292 1298 rokiv graf Nassau 1276 1298 rokiv Adolf Nassau nim Adolf von NassauKorol NimechchiniPravlinnya1292 1298Koronaciya24 chervnya 1292PoperednikRudolf INastupnikAlbreht IInshi tituliGraf NassauBiografichni daniNarodzhennya1255 1 2 Smert2 lipnya 1298 1 Gelgajm Donnersberg Rejnland Pfalc 3 zagiblij u boyu PohovannyaShpayerskij sobor i d 6 DruzhinaImagina Izenburg LimburgDiti5 siniv i 3 donkiDinastiyaNassauska dinastiyaBatkoMatiAdelgejda fon Katcenelnbogen Mediafajli u VikishovishiZhittyepisGraf Nassau Pohodiv z Nassauskoyi dinastiyi Sin grafa Nassau ta Adelgejdi fon Katcenelnbogen Narodivsya mizh 1250 ta 1255 rokami Z ditinstva pridilyav uvagu vijskovij spravi Takozh zdobuv garnu klasichnu osvitu vilno volodiyuchi francuzkoyu movoyu ta latinoyu U 1270 roci ozhenivsya na donci grafa Izenburg Limburg U 1276 za inshimi vidomostyami 1277 roku pislya smerti batka uspadkuvav grafstva Nassau 1280 roku peremig rid Eppshtejniv zahopivshi Zonneburzkij zamok 1283 roku priyednav do svoyih volodin feod Nassau Eppshtejn U 1287 roci nadav mistu Idshtajn privileyi ta zviv navkolo muri Ce misto stalo stoliceyu volodin Adolfa Za pidtrimki dyadka Ebergarda I fon Katcenelnbogena molodij graf Nassau opinivsya pri dvori Rudolfa I Gabsburga korolya Nimechchini de zdobuv jogo lasku Vid korolya otrimav posadi burggrafa zamku v Veclari a zgodom zamku bilya Kauba Korol Z oglyadu na zarozumilist pretendenta Albrehta gercoga Avstriyi ta nebazhannya kurfyurstiv posilyuvati Gabsburgiv vibir pislya zagibeli korolya Rudolfa I 1291 roku vpav na Adolfa Nassauskogo Gerard II fon Eppshtejn arhiyepiskop Majncskij ne bazhayuchi vprovadzhennya spadkovogo principu v keruvanni Nimechchinoyu pidtrimav obrannya Adolfa v protivagu Gabsburgam V svoyu chergu Zigfridu II fon Vesterburgu arhiyepiskopu Kelnskomu rodichu Adolfa vdalosya shiliti na bik Adolfa takozh inshih kurfyurstiv zokrema Boemunda I arhiyepiskopa Triru Vaclava II korolya Bogemiyi ta Ottona III gercoga Nizhnoyi Bavariyi Natomist Adolf nadav chislenni obicyanki sho dorivnyuvalisya zagalom 25 tis markam sriblom a takozh zemelni volodinnya najznachushim z yakih buli Avstriya ta Shtiriya obicyani Bogemiyi 5 travnya 1292 roku jogo obrano korolem Nimechchini na rejhstazi v Frankfurti na Majni 24 chervnya togo zh roku v Aaheni vidbulasya koronaciya Prote Adolf I ne mig ta j ne bazhav vikonuvati nadani nim obicyanki Tomu stav shukati koshti shob domogtisya nezalezhnosti vid svoyih kolishnih druziv yaki peretvorilisya teper u vorogiv U 1292 roci pidtverdiv prava ta privileyi mista Keln sho superechilo interesam arhiyepiskopa Kelnskogo Nezabarom pidtverdiv prava Gabsburgiv na Avstriyu ta Shtiriyu Vodnochas zumiv povernuti pid kontrol kolishnye imperatorske majno ta posiliv finansovu politiku sho spriyalo popovnennyu derzhavnoyi skarbnici 1294 roku kupiv misto Vejlburg v yepiskopa Vormsu 1294 roku korol Nimechchini vzyav v Eduarda I korolya Angliyi poziku v 90000 marok zolotom poobicyavshi jomu za ce dopomogu v borotbi z Filipom IV Krasivim korolem Franciyi Ale ne pospishav vikonuvati obicyanki zreshtoyu uhopivshi yak privid zaboronu papi rimskogo Bonifaciya VIII vid 1295 roku vistupati proti Franciyi Mayuchi znachni koshti Adolf sprobuvav zahopiti markgrafstva Mejsen i Osterland yaki mali status vakantnih leniv pislya vimirannya mejsenskoyi gilki Vettiniv Prote stiknuvsya z nevdovolennyam nimeckoyi znati Vtim Adolf I prodovzhiv politiku spryamovanu na rozshirennya vlasnih volodin Vin 1293 roku kupiv u Albrehta II landgrafstvo Tyuringiyu proti chogo vistupili Fridrih i Ditrih sini ostannogo vid pershogo shlyubu Zavdyaki intrigam Albrehta gercoga Avstriyi ta Gerharda arhiyepiskopa Majncskogo yakij stav najlyutishim vorogom korolya Adolfa bulo viklikano na kolegiyu kurfyurstiv shob dati poyasnennya z privodu svogo pidstupnogo vchinku z zakonnimi spadkoyemcyami Tyuringiyi Vtim vin ne z yavivsya na kolegiyu i 23 chervnya 1298 roku bulo pozbavleno koroni U toj zhe den vidbulosya obrannya Albrehta Avstrijskogo Mizh oboma protivnikami rozpochalasya vijna Spochatku perevaga bula na boci Adolfa Nassau yakij zumiv zaruchitisya dopomogoyu mist Pislya dovgogo bezrezultatnogo manevruvannya vin zvazhivsya dati bitvu yaka stalasya mizh Gyolhajmom i Rozental na zahid vid Vormsu Na svitanku 2 lipnya 1298 korol pishov v ataku na avstrijciv Ti zrobili viglyad sho vidstupayut i zamanili voroga na nevigidnu dlya kinnoti poziciyu Pochavsya zapeklij bij prichomu sam Adolf horobro rubavsya poperedu svoyih voyakiv i blizhche do poludnya zaginuv Prah jogo buv piznishe razom z prahom Albrehta pomisheno imperatorom Genrihom VII v imperatorskij usipalnici v Shpejyeri RodinaDruzhina Imagina donka Gerlaha IV grafa Izenburg Limburga Diti Genrih pomer molodim Rupreht 1280 1304 graf Nassau Gerlah 1288 1361 graf Nassau Visbaden Adolf 1292 1294 Valram 1294 1324 graf Nassau Visbaden Adelgejda d n 1338 abatisa monastirya Klarental Imagina pomerla molodoyu Matilda 1280 1323 druzhina Rudolfa I gercoga BavariyiPrimitkiDeutsche Nationalbibliothek Record 118637606 Gemeinsame Normdatei 2012 2016 d Track Q27302d Track Q36578 British Museum person institution thesaurus d Track Q18785969d Track Q34753751 Cawley C Medieval Lands A prosopography of medieval European noble and royal families d Track Q13419312d Track Q49162812 Franz Xaver von Wegele Adolf Graf von Nassau deutscher Konig Allgemeine Deutsche Biographie L 1875 Vol 1 S 89 92 d Track Q2079d Track Q14565646d Track Q102531d Track Q590208d Track Q27507361 Gauert A Adolf von Nassau Neue Deutsche Biographie Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften 1953 Vol 1 S 74 75 doi 10 1163 9789004337862 LGBO COM 140215 d Track Q222784d Track Q1419226d Track Q84233049 A A Vorsterman van Oyen Het vorstenhuis Oranje Nassau Van de vroegste tijden tot heden Lejden Utrecht Uitgeverij A W Sijthoff 1882 d Track Q67483687d Track Q39297398d Track Q43631d Track Q60042813DzherelaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Adolf korol Nimechchini Pierre Even Das Bildnis Konig Adolfs von Nassau im Frankfurter Kaisersaal In Nassauische Annalen Bd 109 Wiesbaden 1998 S 73 89 nim Malte Prietzel Das Heilige Romische Reich im Spatmittelalter Darmstadt 2004 ISBN 3 534 15131 3 nim