Джоанна Расс | ||||
---|---|---|---|---|
англ. Joanna Russ | ||||
Народилася | 22 лютого 1937[1][2][…] Нью-Йорк, Нью-Йорк, США[4] | |||
Померла | 29 квітня 2011[5][1][…] (74 роки) Тусон, Аризона, США[6][7][8] ·інсульт[9] | |||
Країна | США | |||
Місце проживання | Бронкс | |||
Діяльність | письменниця, педагог, феміністка | |||
Сфера роботи | есей і гендерні дослідження | |||
Alma mater | Корнелльський університет[4] і Єльська школа драми[10] | |||
Заклад | Вашингтонський університет[11][6], d, Бінгемтонський університет і Університет Колорадо у Боулдері | |||
Напрямок | фантастика | |||
Жанр | феміністська наукова фантастика | |||
Magnum opus | Коли все змінилося, Жінкоподібний чоловік, d, d, Й хаос помер, d, Їх двоє і d | |||
Конфесія | атеїзм | |||
Нагороди | ||||
| ||||
Джоанна Расс у Вікісховищі | ||||
Джоанна Расс (англ. Joanna Russ; 22 лютого 1937, Нью-Йорк, США — 29 квітня 2011, Тусон, США) — американська письменниця-фантастка, педагогиня, радикальна феміністка та відкрита лесбійка. Лауреатка багатьох літературних нагород, як-от премія «Неб'юла» (1972; 1983), премія О. Генрі (1977) та премія «Г'юго» (1983).
Життєпис
Народилася 22 лютого 1937 року в Бронксі, Нью-Йорк, США. Виявивши зацікавлення до науки, ввійшла до десятки найкращих студентів конкурсу «Пошуки найкращого таланту Вестінгауз». Здобула ступінь бакалавра з англійської мови в Корнелльському університеті, а ступінь же магістра отримала в Єльському університеті. Протягом тридцяти років викладала англійську в вищих навчальних закладах США. Ба більше, поєднувала кар'єру викладачки та письменниці. У 1966—1979 роках також працювала оглядачкою книг та есеїсткою. Померла 27 квітня 2011 року.
Письменницька кар'єра
Дебютувала 1959 року, опублікувавши оповідання «І не в силі звичка» (Nor Custom Stale). Загалом видала чотири збірки оповідань — «Пригоди Алікс» (1976), «Занзібарська кішка» (1983), «Екстра(ординарні) люди» (1985) та «Таємний бік місяця» (1987). Одною із найвідоміших оповідей письменниці є розповідь під назвою «Коли все змінилося» (1972), яка розповідає про планету Вайлевей, де усі чоловіки померли від чуми, а жінки створили утопічне суспільство.
Перший же роман письменниці — «Пікнік у раю» — вийшов 1968 року та розповідає про пригоди Елікс, яка подорожує у часі та виконує ті завдання, що в науково-фантастичній літературі притаманні для персонажів-чоловіків. У романі «Й хаос помер» (1970) космонавт потрапляє на планету, де місцеві жителі розвинули різні екстрасенсорні здібності, серед яких, зокрема, й телепатія. Для того, щоб вижити, космонавту доводиться адаптуватися та реструктурувати свій розум, а повернувшись на Землю, його вже приголомшує стан речей, що вважається нормою. Одним із найвідоміших творів письменниці є роман «Жінкоподібний чоловік» (1975), який розповідає про чотирьох героїнь — Джоанна, Джаннін, Джанет та Джаель, які виглядають однаково та мають один і той самий генотип, але не ту саму генеалогію та історію. Джоанна живе у теперішньому (США 1960-х), Джаннін — у Нью-Йорку під час Великої депресії, Джанет — гостя з майбутнього (жителька утопічної планети Вайлевей), а Джаель — партизанка з дистопічного світу Вуменленд.
Також писала й критичні праці, серед яких: «Як приховати письменництво жінок» (1984), «Чарівні мами, тремтячі сестри, пуритани та збоченці» (1985), «Писати як жінка: Есеї з фемінізму та наукової фантастики» (1995) та «За що ми боремося? Стать, раса, суспільний клас та майбутнє фемінізму» (1998).
Бібліографія (вибране)
Романи
- Picnic on Paradise (1968) — «Пікнік у раю»;
- And Chaos Died (1970) — «Й хаос помер»;
- When It Changed (1972) — «Коли все змінилося» (оповідання)
- The Female Man (1975) — «Чоловік жіночої статі»;
- We Who Are About To… (1977) — «Ми ті, хто збираються…»;
- The Two of Them (1978) — «Їх двоє»;
- On Strike Against God (1980) (повість) — «Удар проти Бога».
Збірки оповідань
- The Adventures of Alyx (1976) (включає Пікнік у раю) — «Пригоди Елікс»;
- The Zanzibar Cat (1983) — «Занзібарська кішка»;
- Extra(ordinary) People (1985) — «Екстра(ординарні) люди»;
- The Hidden Side of the Moon (1987) — «Таємний бік Місяця».
Дитяча фантастика
- Kittatinny: A Tale of Magic (1978) — «Кітаттіні: Казка про магію».
П'єси
- «Window Dressing» — «Прикрашання вітрин / Показуха».
Нехудожня література: есеї та збірки
- Speculations on the Subjunctivity of Science Fiction (1973) — «Спекуляції щодо суб'єктивності наукової фантастики»;
- Somebody's Trying to Kill Me and I Think It's My Husband: The Modern Gothic (1973) — «Хтось хоче мене вбити і я думаю це мій чоловік: Сучасна готика»;
- How to Suppress Women's Writing (1983) — «Як приховати письменництво жінок» ;
- Magic Mommas, Trembling Sisters, Puritans and Perverts: Feminist Essays (1985) — «Чарівні мами, тремтячі сестри, пуритани та збоченці»;
- To Write Like a Woman (1995) — «Писати як жінка»;
- What Are We Fighting For?: Sex, Race, Class, and the Future of Feminism (1997) — «За що ми боремося? Стать, раса, суспільний клас та майбутнє фемінізму»;
- The Country You Have Never Seen: Essays and Reviews (2007) — «Країна, яку ви ніколи не бачили: Есеї та огляди».
Примітки
- SNAC — 2010.
- Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- Find a Grave — 1996.
- Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 933.
- http://www.locusmag.com/News/2011/04/joanna-russ-1937-2011/
- http://www.nytimes.com/2011/05/08/arts/joanna-russ-74-dies-wrote-science-fiction.html
- Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990.
- Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 934.
- Fox, Margalit (7 травня 2011). . The New York Times (амер.). ISSN 0362-4331. Архів оригіналу за 14 лютого 2021. Процитовано 10 травня 2021.
Джерела
- Snodgrass, Mary Ellen. Encyclopedia of feminist literature. Infobase Publishing, 2014.
- Shaffer, Brian W., et al. The encyclopedia of twentieth-century fiction. Vol. 1. John Wiley & Sons, 2010.
- D'ammassa, Don. Encyclopedia of science fiction. Infobase Learning, 2015.
Посилання
- Joanna Russ на сайті Internet Speculative Fiction Database (англ.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
shirina Alma Mater Misce roboti Dzhoanna Rassangl Joanna RussNarodilasya22 lyutogo 1937 1937 02 22 1 2 Nyu Jork Nyu Jork SShA 4 Pomerla29 kvitnya 2011 2011 04 29 5 1 74 roki Tuson Arizona SShA 6 7 8 insult 9 Krayina SShAMisce prozhivannyaBronksDiyalnistpismennicya pedagog feministkaSfera robotiesej i genderni doslidzhennyaAlma materKornellskij universitet 4 i Yelska shkola drami 10 ZakladVashingtonskij universitet 11 6 d Bingemtonskij universitet i Universitet Kolorado u BoulderiNapryamokfantastikaZhanrfeministska naukova fantastikaMagnum opusKoli vse zminilosya Zhinkopodibnij cholovik d d J haos pomer d Yih dvoye i dKonfesiyaateyizmNagorodiPremiya Neb yula za najkrashe opovidannya 1972 Premiya G yugo za najkrashu povist 1983 d 1987 premiya Piligrim 1988 premiya Dzhejmsa Tiptri molodshogo 1995 premiya Dzhejmsa Tiptri molodshogo 1995 d 2013 premiya Neb yula Dzhoanna Rass u Vikishovishi Dzhoanna Rass angl Joanna Russ 22 lyutogo 1937 Nyu Jork SShA 29 kvitnya 2011 Tuson SShA amerikanska pismennicya fantastka pedagoginya radikalna feministka ta vidkrita lesbijka Laureatka bagatoh literaturnih nagorod yak ot premiya Neb yula 1972 1983 premiya O Genri 1977 ta premiya G yugo 1983 ZhittyepisNarodilasya 22 lyutogo 1937 roku v Bronksi Nyu Jork SShA Viyavivshi zacikavlennya do nauki vvijshla do desyatki najkrashih studentiv konkursu Poshuki najkrashogo talantu Vestingauz Zdobula stupin bakalavra z anglijskoyi movi v Kornellskomu universiteti a stupin zhe magistra otrimala v Yelskomu universiteti Protyagom tridcyati rokiv vikladala anglijsku v vishih navchalnih zakladah SShA Ba bilshe poyednuvala kar yeru vikladachki ta pismennici U 1966 1979 rokah takozh pracyuvala oglyadachkoyu knig ta eseyistkoyu Pomerla 27 kvitnya 2011 roku Pismennicka kar yeraDebyutuvala 1959 roku opublikuvavshi opovidannya I ne v sili zvichka Nor Custom Stale Zagalom vidala chotiri zbirki opovidan Prigodi Aliks 1976 Zanzibarska kishka 1983 Ekstra ordinarni lyudi 1985 ta Tayemnij bik misyacya 1987 Odnoyu iz najvidomishih opovidej pismennici ye rozpovid pid nazvoyu Koli vse zminilosya 1972 yaka rozpovidaye pro planetu Vajlevej de usi choloviki pomerli vid chumi a zhinki stvorili utopichne suspilstvo Pershij zhe roman pismennici Piknik u rayu vijshov 1968 roku ta rozpovidaye pro prigodi Eliks yaka podorozhuye u chasi ta vikonuye ti zavdannya sho v naukovo fantastichnij literaturi pritamanni dlya personazhiv cholovikiv U romani J haos pomer 1970 kosmonavt potraplyaye na planetu de miscevi zhiteli rozvinuli rizni ekstrasensorni zdibnosti sered yakih zokrema j telepatiya Dlya togo shob vizhiti kosmonavtu dovoditsya adaptuvatisya ta restrukturuvati svij rozum a povernuvshis na Zemlyu jogo vzhe prigolomshuye stan rechej sho vvazhayetsya normoyu Odnim iz najvidomishih tvoriv pismennici ye roman Zhinkopodibnij cholovik 1975 yakij rozpovidaye pro chotiroh geroyin Dzhoanna Dzhannin Dzhanet ta Dzhael yaki viglyadayut odnakovo ta mayut odin i toj samij genotip ale ne tu samu genealogiyu ta istoriyu Dzhoanna zhive u teperishnomu SShA 1960 h Dzhannin u Nyu Jorku pid chas Velikoyi depresiyi Dzhanet gostya z majbutnogo zhitelka utopichnoyi planeti Vajlevej a Dzhael partizanka z distopichnogo svitu Vumenlend Takozh pisala j kritichni praci sered yakih Yak prihovati pismennictvo zhinok 1984 Charivni mami tremtyachi sestri puritani ta zbochenci 1985 Pisati yak zhinka Eseyi z feminizmu ta naukovoyi fantastiki 1995 ta Za sho mi boremosya Stat rasa suspilnij klas ta majbutnye feminizmu 1998 Bibliografiya vibrane Romani Picnic on Paradise 1968 Piknik u rayu And Chaos Died 1970 J haos pomer When It Changed 1972 Koli vse zminilosya opovidannya The Female Man 1975 Cholovik zhinochoyi stati We Who Are About To 1977 Mi ti hto zbirayutsya The Two of Them 1978 Yih dvoye On Strike Against God 1980 povist Udar proti Boga Zbirki opovidan The Adventures of Alyx 1976 vklyuchaye Piknik u rayu Prigodi Eliks The Zanzibar Cat 1983 Zanzibarska kishka Extra ordinary People 1985 Ekstra ordinarni lyudi The Hidden Side of the Moon 1987 Tayemnij bik Misyacya Dityacha fantastika Kittatinny A Tale of Magic 1978 Kitattini Kazka pro magiyu P yesi Window Dressing Prikrashannya vitrin Pokazuha Nehudozhnya literatura eseyi ta zbirki Speculations on the Subjunctivity of Science Fiction 1973 Spekulyaciyi shodo sub yektivnosti naukovoyi fantastiki Somebody s Trying to Kill Me and I Think It s My Husband The Modern Gothic 1973 Htos hoche mene vbiti i ya dumayu ce mij cholovik Suchasna gotika How to Suppress Women s Writing 1983 Yak prihovati pismennictvo zhinok Magic Mommas Trembling Sisters Puritans and Perverts Feminist Essays 1985 Charivni mami tremtyachi sestri puritani ta zbochenci To Write Like a Woman 1995 Pisati yak zhinka What Are We Fighting For Sex Race Class and the Future of Feminism 1997 Za sho mi boremosya Stat rasa suspilnij klas ta majbutnye feminizmu The Country You Have Never Seen Essays and Reviews 2007 Krayina yaku vi nikoli ne bachili Eseyi ta oglyadi PrimitkiSNAC 2010 d Track Q29861311 Internet Speculative Fiction Database 1995 d Track Q2629164 Find a Grave 1996 d Track Q63056 Blain V Grundy I Clements P The Feminist Companion to Literature in English Women Writers from the Middle Ages to the Present 1990 P 933 d Track Q47119734d Track Q18328141d Track Q47119724d Track Q47119715 http www locusmag com News 2011 04 joanna russ 1937 2011 http depts washington edu engl newsletter 2012 2 russ php https www glaad org 2011 05 09 lesbian science fiction author joanna russ dies at 74 http www glaad org 2011 05 09 lesbian science fiction author joanna russ dies at 74 http www nytimes com 2011 05 08 arts joanna russ 74 dies wrote science fiction html Blain V Grundy I Clements P The Feminist Companion to Literature in English Women Writers from the Middle Ages to the Present 1990 d Track Q47119734d Track Q18328141d Track Q47119724d Track Q47119715 Blain V Grundy I Clements P The Feminist Companion to Literature in English Women Writers from the Middle Ages to the Present 1990 P 934 d Track Q47119734d Track Q18328141d Track Q47119724d Track Q47119715 Fox Margalit 7 travnya 2011 The New York Times amer ISSN 0362 4331 Arhiv originalu za 14 lyutogo 2021 Procitovano 10 travnya 2021 DzherelaSnodgrass Mary Ellen Encyclopedia of feminist literature Infobase Publishing 2014 Shaffer Brian W et al The encyclopedia of twentieth century fiction Vol 1 John Wiley amp Sons 2010 D ammassa Don Encyclopedia of science fiction Infobase Learning 2015 PosilannyaJoanna Russ na sajti Internet Speculative Fiction Database angl