Сокальська гімназія імені Олега Романіва — середній загальноосвітній навчально-виховний заклад математичного і філологічного профілів з поглибленим вивченням англійської мови.
Сокальська гімназія імені Олега Романіва | |
---|---|
Сокальська гімназія. Березень 2012 року. | |
Тип | Середня загальноосвітня школа |
Країна | Австро-Угорщина→ ЗУНР→ Польща→ СРСР→ Третій Рейх→ СРСР→ Україна |
50°28′36″ пн. ш. 24°16′35″ сх. д. / 50.476917° пн. ш. 24.276556° сх. д.Координати: 50°28′36″ пн. ш. 24°16′35″ сх. д. / 50.476917° пн. ш. 24.276556° сх. д. | |
Засновано | 1906 |
Директор | Надія Ярославівна Генташ |
Учителі | 49 |
Вартість навчання | безплатно |
Мова навчання | українська |
Адреса | 80000, Сокаль, вулиця Шептицького, 88 |
Сайт | gimnazija.sokal.lviv.ua |
27 січня 2010 р. розпорядженням № 157-р КМУ Сокальській гімназії присвоєно ім'я академіка та відомого вченого Олега Романіва.
Від 1 серпня 2017р. — Сокальський НВК «ЗШ І ст. — гімназія» імені Олега Романіва.
Від 12 липня 2018р. — ЗЗСО І-ІІІ ст. Сокальський ліцей № 1 імені Олега Романіва.
Історія
Сокальська гімназія, завдяки зусиллям сокальчан, була відкрита в 1906 році, напередодні Першої світової війни. Перший випуск гімназистів відбувся в 1914 р.
І з цього часу гімназія стала важливим генератором освіти, культури та національного усвідомлення молоді регіону. Якщо говорити про цей заклад у гімназійному статусі, то в його діяльності слід виділити чотири, різні за історичною долею, періоди:
- Австрійський — 1906—1918 рр.
- Український — 1918—1919 рр.
- Польський — 1919—1939 рр.
- Період німецької окупації — 1941—1944 рр.
- Радянський — 1945—1993 рр.
- Сучасний — з 1993 р. — в умовах відновленої Української держави.
Австро-угорський період (1906—1918 рр.)
Десятилітні старання громадськості міста Сокаля і керівництва повіту про відкриття гімназії успішно завершилися в 1906 році. Місто і повіт зобов'язалися забезпечити місце під будівництво гімназії і скласти готівкою 70 000 корон, а також до серпня 1910 р. виділити приміщення для навчання, помешкання для директора і сторожа. Будівництво навчального корпусу виконали підприємці пп. Кароль Майснер і Петро Домашко за 438 000 корон. Нагляд з боку уряду здійснював радник будівництва Станіслав Вуйціцький, а також постійний у Сокалі урядник інж. Казимир Ґоттвальд.
21 серпня 1906 року цісар Австро-Угорщини підписав розпорядження про відкриття у Сокалі гімназії з польською мовою викладання. Крайова шкільна рада своїм розпорядженням від 29 серпня 1906 р. довірила керівництво закладом Генрикові Копії, професорові гімназії ім. Франца-Йосифа у Львові.
Першого вересня окружний інспектор Юліян Ліскович провів попередній запис учнів. Вступний іспит відбувся 5 і 7 вересня. До нього зголосився 151 учень. Після екзамену зараховано 120 учнів і, крім того, прийнято 20 учнів, які склали іспити в інших закладах. Отже, нова гімназія розпочала заняття з 140 учнями 1-го класу. Урочисте відкриття відбулося 6 вересня.
В 1907—1908 рр. було створено духовий і струнний оркестри, введено навчання юдейської релігії. В цих ж роках проф. Гживяк зорганізував навчання фехтування, та було введено надобов'язкове навчання гімнастики (фізкультури).
В 1909/10 рр. учні створили мандоліновий оркестр, у царині фізичного виховання новиною було придбання власного човна.
Розросталися літературно-наукові, філологічні та музичні гуртки. Виникли також церковний і костельний хори, які прикрашали шкільні богослужіння, що їх відправляли власні шкільні священники.
Починаючи з 1911/12 навч. р., обов'язковими предметами стали українська мова у всіх класах, викладачем якої був проф. Ярослав Біленький.
З 1912 р. Сокальська гімназія налічувала дві дружини скаутів Пласту, який через свою політичну і національну спрямованість був закритий вже у 1924 р.
Перша світова війна (1914—1918 рр.)
З початком Першої світової війни будинок гімназії уже 1 серпня 1914 р. був зайнятий батальйоном 55-го полку піхоти з Великих Мостів. З того часу і до вересня 1918 р. приміщення гімназії не використовувалося за призначенням.
Призвані були до війська троє вчителів, а також 27 із 31 випускників першого випуску гімназії 1914 р. Під час воєнних операцій у 1914–1916 рр. загинули випускники Семен Метрипула, Йосип Горпинюк, Іван Гринюк, Максим Остасюк. Крім них мобілізовано було 70 учнів, у тому й тих, що були учнями 4-го класу. Частина юнаків вступила до лав Українських Січових Стрільців.
В 1914 р. Сокальщина була тереном передислокації військ воюючих сторін, а будинок гімназії — постоєм для штабів армій. Приблизно 1500 військовиків, які постійно мінялися, були розміщені в стінах гімназії; в підвальному приміщенні розташовано пекарню, кухню, навколо будинку збудовано бараки, стайні. Під час наступу австрійської армії на Сокаль 18-20 липня будинок гімназії зазнав значних ушкоджень. Тепер тут був розміщений австрійський військовий шпиталь.
На тлі швидкого і організованого становлення української влади, національного піднесення сокальчан, загальної дисциплінованости і виконавчої активности повітової адміністрації 19 листопада 1918 року була відкрита Українська гімназія у Сокалі. Керівництво нею доручено проф. Ярославові Біленькому, вчителеві гімназії. Колишній директор Генрик Копія усунений від керівництва. Решта викладачів після складання присяги на вірність Західноукраїнській Народній Республіці приступила до праці. Мова викладання — українська. Педагогічний колектив складався з 10 осіб, у тому 6 українців, 3 поляки і один єврей.
З 30 січня до 12 лютого навчання припинилося через наближення фронту і брак матеріалу для опалювання приміщень. Керівництво гімназією з 30 січня до 20 лютого тимчасово обійняв о. Захарій Лехицький. У другому півріччі через нестачу україномовних вчителів дозволялося учителям-полякам викладати польською мовою з умовою вивчити українську і нею вести шкільну документацію.
Сприятливий розвиток української гімназії у Сокалі був перекреслений наступом проти українців армії генерала Галлера, якому не змогла протистояти Українська галицька армія.
17 травня 1919 р. Сокаль зайняли поляки. Відбулися т. зв. репресії щодо вчителів.
Період приналежності до Польської республіки (1919–1939 рр.)
З кінця 1919 по 1939 р. гімназія діяла в умовах посилення полонізації, як головної лінії внутрішньої політики польської влади. українці в ній піддавалися репресіям та переслідуванням, гімназія у ті часи все ж таки виконувала велику місію школи національної консолідації та усвідомлення української молоді.
У цей час діяли гуртки: полоністичний, германістичний, філологічний (класична філологія і антична культура), українознавства (рутеністичний), історико-природничий і математико-фізичний. Шкільні організації, як і студентські гуртки, давали учням добру підготовку до майбутнього громадського життя.
Офіційно організованою структурою був також гімназійний учнівський український хор. До 1933 року він був чоловічий, пізніше змішаний. До хору належали всі учні, які мали належний слух і голос.
23 квітня 1921 року в гімназії відновлено скаутівську організацію Пласт. Вона складалася з двох дружин і творила «Дев'ятий полк ім. гетьмана Петра Дорошенка», а Сокальська станиця підлягала безпосередньо Пластовому Уладу, що провадив свою діяльність під егідою Українського крайового товариства охорони дітей і опіки над молоддю. В 1921/22 навч. році Пласт охоплював 80 гімназистів, що становило 53 % української учнівської молоді; у наступному році кількість учасників зросла до 58,6 % — 105 юнаків.
В березні 1924 року пластунську організацію Сокальської гімназії заборонили.
Протягом 1920—1930 рр. в гімназії була створена і ефективно діяла мережа ОУН, в якій пройшли школу підпільної боротьби численні гімназисти, що стали активними дієвими особами визвольних змагань в час і після Другої світової війни.
Період німецької окупації (1941—1944 рр.)
В 1941/42 навч. р. в гімназії навчалися 622 учні.
Продовжувала діяти підпільна сітка ОУН та її молодіжна організація «Юнацтво ОУН». Групи «Юнацтва» були організовані у переважній більшості класів. Серед учнів, заанґажованих у підпільні структури, поширювалися і передавалися з рук в руки підпільні видання ОУН, в яких домінувало антинімецьке та антисовєтське спрямування («Бюлетень ОУН», «Ідея і Чин» та інші). Вище наведене відноситься до організаційних структур революційної ОУН (бандерівців). В гімназії також існувала малочисельна та маргінальна за впливами комірка ОУН-мельниківців, сформована переважно з молоді, що прибула з Холма.
Восени 1943 року відбулася німецька спеціальна акція — облава на гімназистів під час шкільних занять. Облава викликала велику паніку в гімназії, все учнівство кинулося врозтіч, німці були безпардонно жорстокі, вони почали стріляти за втікачами, внаслідок чого було вбито гімназиста Ярослава Меду. Подія потрясла все місто. Тільки майже через тиждень були відновлені заняття в гімназії.
28 квітня 1943 р. було проголошено утворення дивізії «Галичина». Німеччина сподівалася посилити свої людські ресурси, які вичерпувалися. Для частини гімназистів це була можливість отримати військовий вишкіл, можливість набути воєнного досвіду і подальше використати його в національних військових формуваннях. У цю військову одиницю відійшло чимало гімназистів старших класів і навіть деякі вчителі. До дивізії «Галичина» вступило понад 40 випускників Сокальської гімназії.
Весною 1944 року, коли німецько-радянський фронт став наближатися до Сокаля, дирекція гімназії вирішила припинити тут навчання, а щоб нормально завершити навчальний рік, організовано філію Сокальської гімназії у м. Белзі. Тут навчання проводилося у старовинному двоповерховому будинку XVII ст. В таких умовах закінчувався 1943/44 навчальний рік.
Радянський період (1944—1993 рр.)
У липні 1944 року, без особливих боїв, фронт перемістився на захід, і німецького окупанта на Сокальщині замінив більшовицький. На Сокальщині, як і на всіх теренах Західної України, посилилась боротьба народу з більшовиками і польськими окупантами. Національно свідома молодь не залишалася осторонь від цієї боротьби. Випускники гімназії 1942—1944 років, а також значна частина гімназистів старших класів, були пов'язані з підпіллям і опинилася в рядах УПА, юнацьких організаціях ОУН і в дивізії «Галичина». Воєнна хуртовина примусила майже половину випускників 1942—1944 рр. взятися за зброю. Із 159 випускників гімназії, про яких вдалося зібрати дані, 49 осіб (31 %) пішли до лав УПА, а 30 осіб опинилося в дивізії «Галичина». З цих 79 молодих хлопців та дівчат 28 загинуло в боях. А загально, із вказаних 159 випускників Сокальської гімназії воєнного часу, у боротьбі з німецькими, більшовицькими і польськими окупантами в 40-х роках втратило життя понад 35 чол., тобто загинув майже кожний четвертий. Попали в полон, або були заарештовані і засуджені до різних термінів в концтаборах ще 30 чоловік, з них двоє — засуджено до кари смерті.
Подальша доля 124-х випускників, що, правдоподібно, залишилися живими, склалася по-різному. Значна частина (27 чол.) подалася на Захід. В основному це випускники 1944 р.
Восени 1944 р. у приміщенні гімназії почала функціонувати Сокальська середня школа № 1. Директором середньої школи № 1 спочатку призначено професора гімназії Михайла Тимошика. Але згодом його замінено партійним керівником і шкільним наглядачем учнівства Володимиром Овчаренком, протягом декількох наступних років зміни директорів цієї школи відбувалися досить часто.
Тільки незначна частина (менше 19 %) гімназистів продовжила навчання в Сокальській середній школі восени 1944 р. У 1945 р. закінчили середню школу в Сокалі 15 колишніх гімназистів, у 1946 р. — 13, в 1948 р. — 9.
Окрім корінних мешканців Сокаля і найближчих сіл, в класах появилися синки нової місцевої приїжджої влади, які стали «активом» і опорою керівництва школи. Багато з них навіть були настільки активні, що брали участь в облавах та інших акціях «стрибків», які проводилися у навколишніх селах. Були випадки, коли учні приносили в клас зброю, щоб похвалитися перед однокласниками. Більшість з них поводилися зверхньо щодо місцевих учнів.
Усе, що відбувалося в місті та регіоні, знаходило своє відображення в шкільній атмосфері. Забороняли святкувати релігійні свята, в школі проводилася інтенсивна пропаганда атеїзму і комуністичної ідеології та російського шовінізму.
Сучасний період (з 1993 р.)
17-20 червня 1993 р. відбувся конгрес сокальських гімназистів, який був присвячений 50-річчю Сокальської державної гімназії з українською мовою викладання і збігся з 75-річчям Української гімназії в Сокалі (1918). В центрі уваги колишніх гімназистів постало питання про подальшу долю української гімназії в умовах розбудови Української держави. Було підготовлено відповідне звернення до громадськості Сокаля і Сокальщини, державних і громадських установ про всебічне сприяння розвитку гімназіяльної освіти в Сокалі. Згодом представник Президента України у Львівській області видав розпорядження про реорганізацію середньої школи № 1 м. Сокаля у гімназію.
1 вересня 1993 року відновлена Сокальська гімназія гостинно відчинила двері перед майбутніми її вихованцями.
У грудні 2014 року на Сокальській гімназії встановили дві меморіальні дошки пам'яті Віктора Сивака і Валентина Прихода, які були її випускниками та загинули, виконуючи бойове завдання в зоні АТО.
Директори школи
Роки | Прізвище, ім'я |
---|---|
1906 — 1918; 1919—1925 | Копія Генрик |
1918 — 1919 | Біленький Ярослав |
1919 | о. Лехицький Захарій |
1925 — 1933 | Пшиправа Урбан |
1933 — 1934 | Ратусінський Роман |
1934 — 1939 | Вітек Владислав |
1941 — 1942 | Ковальський Омелян |
1942 — 1944 | Олійник Василь |
1944 — 1945 | Тимошик Михайло |
1945 — 1946 | Овчаренко Володимир |
1946 — 1947 | Олійник Іван |
1947 — 1950 | Лебідь Федір |
1950 — 1953 | Науменко Михайло |
1953 — 1954 | Гринюк Роман |
1954 — 1956 | Колодяжна Уляна |
1956 — 1958 | Кучинський Сидір |
1958 — 1963 | Овчаренко Володимир |
1963 — 1965 | Гринюк Роман |
1965 — 1970 | Садовський Богдан |
1970 — 1974 | Третяк Мирон |
1974 — 1978 | Мазурок Петро |
1978 — 1993 | Васько Іван |
1993 — 2021 | Омеляш Любов |
З 2021 р. | Генташ Надія |
Відомі викладачі Сокальської гімназії
- Петро Карманський;
- Юліан Пшибось (до 1926 р.);
- Мирослав Ріпецький (1921 р.);
Відомі учні та випускники Сокальської гімназії
Військовики Української галицької армії:
- Базилевич Петро Петрович (1906—1914 рр. навч.);
- Тарас-Володимир Банах (1910—1913 рр. навч.);
- Балей Петро Несторович (1932 рік випуску);
- Боруцький Василь (1941—1944 рр. навч.);
- Воробій Олександра Михайлівна (1935—1938 рр.; 1941/42 навч. р.);
- Дишкант Василь Мартинович (1931 р. випуску);
- Дінець Богдан Ілліч (1941—1944 рр. навч.);
- Климів Іван Степанович (1921—1929 рр. навч.);
- Володимир Лобай (1928 рік випуску);
- Мельничук Святослав Васильович (1941—1944 рр. навч.);
- Сидор Василь Дмитрович (1922—1929 рр. навч.);
- (1930 рік випуску);
- Штендера Євген (1941—1943 рр. навч.);
- Штикало Дмитро Лук'янович (1921—1929 рр. навч.);
Бійці СС «Галичина»:
Андрущак Ярослав (1941—1943 рр. навчання), Арійчук Анатолій (1941—1943 рр. навчання), Бабський Мирон (1941—1943 рр. навчання), Багрій Нестор (1938/39 навч. р.; 1941—1943 рр. навч.), Балда Василь (1941—1943 рр. навчання), Бляхарський Ярослав (1941—1943 рр. навчання), Боярчук Іван (1941—1943 рр. навчання), Вергун Святослав-Роман, Войтович Михайло (1941—1943 рр. навчання), Войтович Ярослав (1941—1943 рр. навчання), Гришневський Анатолій (1941—1943 рр. навч.), Грохольський Михайло (1941—1943 рр. навч.), Данилюк Роман (1941—1943 рр. навч.), Дацюк Євген (1941—1943 рр. навч.), Долгун Богдан-Теодор (1934—1938 рр.; 1941/1942 навч. р.), Думка Михайло (1941—1943 рр. навч.), Закревський Андрій (1941—1943 рр. навч.), Запісоцький Василь (1941—1943 рр. навч.), Кантор Михайло (1941—1943 рр. навч.), Караван Євген (1933—1938 рр.; 1941/42 навч.р.), Кващишин Михайло (1937—1939 рр.; 1941/43 навч. рр.), Козій Володимир (1941/42 навч. р.), Кошалківський Зіновій (1941—1943 рр. навч.), Крут Богдан (1941—1943 рр. навч.), Лонкевич Роман (1920—1926 рр. навч.), Матвіїв Михайло (1941—1943 рр. навч.), Матвіїв Степан (1941—1943 рр. навч.), Міщук Остап (1937—1943 рр. навч.), Мулька Нестор (1941—1943 рр. навч.), Нагірний Іван (1941—1943 рр. навч.), Ничай Петро (1941—1943 рр. навч.), Новосад Богдан (1941—1944 рр. навч.), Плетінка Любомир (1941—1944 рр. навч.), Пліхота Євген (1941—1943 рр. навч.), Пшепюрський Юрій (1937—1939 рр. навч.), Рибчук Іван (1941—1943 рр. навч.), Свістель Ярослав (1941—1943 рр. навч.), Семенюк Богдан (1941—1943 рр. навч.), Солтис Василь (1939—1943 рр. навч.), Ткачик Іван (1941—1943 рр. навч.), Томчак Ярослав (1941—1943 рр. навч.), Хвостів Юрій (1941—1943 рр. навч.), Чайківський Володимир (1941—1943 рр. навч.), Штибель Василь (1941—1943 рр. навч.).
Видатні люди в науці, культурі, мистецтві
- Балей Петро Несторович (1932 рік випуску);
- Бенедишин Любов Євгенівна (1971—1981 рр. навч.);
- Білик Богдан Васильович (1941—1944 рр. навч.);
- Богачевський Ігор Данилович (1941—1944 рр. навч.);
- Братко Іван Володимирович (1985 р. випуску);
- Бурячок Андрій Андрійович (1941—1944 рр. навч.);
- Ганіткевич Марія Йосипівна (1941—1944 рр. навч.);
- Грицик Володимир Володимирович (1957 р. випуску);
- Микита Думка (1924 р. випуску);
- Козярський Богдан Іванович (1945 р. випуску);
- Король Олег Богданович (1969 р. випуску);
- Ласовська-Крук Мирослава Семенівна (1937 р. випуску);
- Лещук Тихон Йосипович (1941—1944 рр. навч.);
- Лупій Григорій Васильович (1944 навч. рік);
- Мазурок Юрій Антонович (1941—1944 рр. навч.);
- Матвіяс Іван Григорович (1941—1944 рр. навч.);
- Мечи́слав Стані́слав Климо́вич (1938 р. випуску);
- Плешкевич Омелян Іванович (1927 р. випуску)
- Романів Олег Миколайович (1941—1944 рр. навч.);
- Саноцький Петро (1924 р. випуску);
- Іван Сокіл (1931 р. випуску);
- Сологуб Леонід Ілліч;
- Фартух-Філевич Ярослав Васильович (1915 р. випуску);
- Чеслав Гернас (1944 навч. рік);
- Ковалів Руслан Михайлович (2004 рік випуску);
- Прихід Валентин Миколайович (2006 рік випуску);
- Сивак Віктор Олександрович (2009 рік випуску);
Примітки
- Розпорядження КМУ від 27 січня 2010 р. № 157-р «Про присвоєння імені Олега Романіва Сокальській гімназії Сокальської районної ради Львівської області».
- ЗЗСО СОКАЛЬСЬКИЙ ЛІЦЕЙ №1 ІМЕНІ ОЛЕГА РОМАНІВА. Опендатабот.
- На Сокальській гімназії встановили меморіальні дошки загиблим у АТО бійцям // [ 2017-10-07 у Wayback Machine.] ZIK (інформаційна агенція). 10.12.2014
- Сокальська гімназія. Львів: НТШ. 2001.
Література
- Сокальська гімназія. — Львів : НТШ, 2001. — 504 с.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Sokalska gimnaziya imeni Olega Romaniva serednij zagalnoosvitnij navchalno vihovnij zaklad matematichnogo i filologichnogo profiliv z pogliblenim vivchennyam anglijskoyi movi Sokalska gimnaziya imeni Olega RomanivaSokalska gimnaziya Berezen 2012 roku Tip Serednya zagalnoosvitnya shkolaKrayina Avstro Ugorshina ZUNR Polsha SRSR Tretij Rejh SRSR Ukrayina50 28 36 pn sh 24 16 35 sh d 50 476917 pn sh 24 276556 sh d 50 476917 24 276556 Koordinati 50 28 36 pn sh 24 16 35 sh d 50 476917 pn sh 24 276556 sh d 50 476917 24 276556Zasnovano 1906Direktor Nadiya Yaroslavivna GentashUchiteli 49Vartist navchannya bezplatnoMova navchannya ukrayinskaAdresa 80000 Sokal vulicya Sheptickogo 88Sajt gimnazija sokal lviv ua Sokalska gimnaziya Ne piznish yak u 1913 roci 27 sichnya 2010 r rozporyadzhennyam 157 r KMU Sokalskij gimnaziyi prisvoyeno im ya akademika ta vidomogo vchenogo Olega Romaniva Vid 1 serpnya 2017r Sokalskij NVK ZSh I st gimnaziya imeni Olega Romaniva Vid 12 lipnya 2018r ZZSO I III st Sokalskij licej 1 imeni Olega Romaniva IstoriyaSokalska gimnaziya zavdyaki zusillyam sokalchan bula vidkrita v 1906 roci naperedodni Pershoyi svitovoyi vijni Pershij vipusk gimnazistiv vidbuvsya v 1914 r I z cogo chasu gimnaziya stala vazhlivim generatorom osviti kulturi ta nacionalnogo usvidomlennya molodi regionu Yaksho govoriti pro cej zaklad u gimnazijnomu statusi to v jogo diyalnosti slid vidiliti chotiri rizni za istorichnoyu doleyu periodi Avstrijskij 1906 1918 rr Ukrayinskij 1918 1919 rr Polskij 1919 1939 rr Period nimeckoyi okupaciyi 1941 1944 rr Radyanskij 1945 1993 rr Suchasnij z 1993 r v umovah vidnovlenoyi Ukrayinskoyi derzhavi Avstro ugorskij period 1906 1918 rr Desyatilitni starannya gromadskosti mista Sokalya i kerivnictva povitu pro vidkrittya gimnaziyi uspishno zavershilisya v 1906 roci Misto i povit zobov yazalisya zabezpechiti misce pid budivnictvo gimnaziyi i sklasti gotivkoyu 70 000 koron a takozh do serpnya 1910 r vidiliti primishennya dlya navchannya pomeshkannya dlya direktora i storozha Budivnictvo navchalnogo korpusu vikonali pidpriyemci pp Karol Majsner i Petro Domashko za 438 000 koron Naglyad z boku uryadu zdijsnyuvav radnik budivnictva Stanislav Vujcickij a takozh postijnij u Sokali uryadnik inzh Kazimir Gottvald 21 serpnya 1906 roku cisar Avstro Ugorshini pidpisav rozporyadzhennya pro vidkrittya u Sokali gimnaziyi z polskoyu movoyu vikladannya Krajova shkilna rada svoyim rozporyadzhennyam vid 29 serpnya 1906 r dovirila kerivnictvo zakladom Genrikovi Kopiyi profesorovi gimnaziyi im Franca Josifa u Lvovi Pershogo veresnya okruzhnij inspektor Yuliyan Liskovich proviv poperednij zapis uchniv Vstupnij ispit vidbuvsya 5 i 7 veresnya Do nogo zgolosivsya 151 uchen Pislya ekzamenu zarahovano 120 uchniv i krim togo prijnyato 20 uchniv yaki sklali ispiti v inshih zakladah Otzhe nova gimnaziya rozpochala zanyattya z 140 uchnyami 1 go klasu Urochiste vidkrittya vidbulosya 6 veresnya V 1907 1908 rr bulo stvoreno duhovij i strunnij orkestri vvedeno navchannya yudejskoyi religiyi V cih zh rokah prof Gzhivyak zorganizuvav navchannya fehtuvannya ta bulo vvedeno nadobov yazkove navchannya gimnastiki fizkulturi V 1909 10 rr uchni stvorili mandolinovij orkestr u carini fizichnogo vihovannya novinoyu bulo pridbannya vlasnogo chovna Rozrostalisya literaturno naukovi filologichni ta muzichni gurtki Vinikli takozh cerkovnij i kostelnij hori yaki prikrashali shkilni bogosluzhinnya sho yih vidpravlyali vlasni shkilni svyashenniki Pochinayuchi z 1911 12 navch r obov yazkovimi predmetami stali ukrayinska mova u vsih klasah vikladachem yakoyi buv prof Yaroslav Bilenkij Z 1912 r Sokalska gimnaziya nalichuvala dvi druzhini skautiv Plastu yakij cherez svoyu politichnu i nacionalnu spryamovanist buv zakritij vzhe u 1924 r Persha svitova vijna 1914 1918 rr Z pochatkom Pershoyi svitovoyi vijni budinok gimnaziyi uzhe 1 serpnya 1914 r buv zajnyatij bataljonom 55 go polku pihoti z Velikih Mostiv Z togo chasu i do veresnya 1918 r primishennya gimnaziyi ne vikoristovuvalosya za priznachennyam Prizvani buli do vijska troye vchiteliv a takozh 27 iz 31 vipusknikiv pershogo vipusku gimnaziyi 1914 r Pid chas voyennih operacij u 1914 1916 rr zaginuli vipuskniki Semen Metripula Josip Gorpinyuk Ivan Grinyuk Maksim Ostasyuk Krim nih mobilizovano bulo 70 uchniv u tomu j tih sho buli uchnyami 4 go klasu Chastina yunakiv vstupila do lav Ukrayinskih Sichovih Strilciv V 1914 r Sokalshina bula terenom peredislokaciyi vijsk voyuyuchih storin a budinok gimnaziyi postoyem dlya shtabiv armij Priblizno 1500 vijskovikiv yaki postijno minyalisya buli rozmisheni v stinah gimnaziyi v pidvalnomu primishenni roztashovano pekarnyu kuhnyu navkolo budinku zbudovano baraki stajni Pid chas nastupu avstrijskoyi armiyi na Sokal 18 20 lipnya budinok gimnaziyi zaznav znachnih ushkodzhen Teper tut buv rozmishenij avstrijskij vijskovij shpital Period isnuvannya ZUNR 1918 1919 rr Na tli shvidkogo i organizovanogo stanovlennya ukrayinskoyi vladi nacionalnogo pidnesennya sokalchan zagalnoyi disciplinovanosti i vikonavchoyi aktivnosti povitovoyi administraciyi 19 listopada 1918 roku bula vidkrita Ukrayinska gimnaziya u Sokali Kerivnictvo neyu dorucheno prof Yaroslavovi Bilenkomu vchitelevi gimnaziyi Kolishnij direktor Genrik Kopiya usunenij vid kerivnictva Reshta vikladachiv pislya skladannya prisyagi na virnist Zahidnoukrayinskij Narodnij Respublici pristupila do praci Mova vikladannya ukrayinska Pedagogichnij kolektiv skladavsya z 10 osib u tomu 6 ukrayinciv 3 polyaki i odin yevrej Z 30 sichnya do 12 lyutogo navchannya pripinilosya cherez nablizhennya frontu i brak materialu dlya opalyuvannya primishen Kerivnictvo gimnaziyeyu z 30 sichnya do 20 lyutogo timchasovo obijnyav o Zaharij Lehickij U drugomu pivrichchi cherez nestachu ukrayinomovnih vchiteliv dozvolyalosya uchitelyam polyakam vikladati polskoyu movoyu z umovoyu vivchiti ukrayinsku i neyu vesti shkilnu dokumentaciyu Spriyatlivij rozvitok ukrayinskoyi gimnaziyi u Sokali buv perekreslenij nastupom proti ukrayinciv armiyi generala Gallera yakomu ne zmogla protistoyati Ukrayinska galicka armiya 17 travnya 1919 r Sokal zajnyali polyaki Vidbulisya t zv represiyi shodo vchiteliv Period prinalezhnosti do Polskoyi respubliki 1919 1939 rr Z kincya 1919 po 1939 r gimnaziya diyala v umovah posilennya polonizaciyi yak golovnoyi liniyi vnutrishnoyi politiki polskoyi vladi ukrayinci v nij piddavalisya represiyam ta peresliduvannyam gimnaziya u ti chasi vse zh taki vikonuvala veliku misiyu shkoli nacionalnoyi konsolidaciyi ta usvidomlennya ukrayinskoyi molodi U cej chas diyali gurtki polonistichnij germanistichnij filologichnij klasichna filologiya i antichna kultura ukrayinoznavstva rutenistichnij istoriko prirodnichij i matematiko fizichnij Shkilni organizaciyi yak i studentski gurtki davali uchnyam dobru pidgotovku do majbutnogo gromadskogo zhittya Oficijno organizovanoyu strukturoyu buv takozh gimnazijnij uchnivskij ukrayinskij hor Do 1933 roku vin buv cholovichij piznishe zmishanij Do horu nalezhali vsi uchni yaki mali nalezhnij sluh i golos 23 kvitnya 1921 roku v gimnaziyi vidnovleno skautivsku organizaciyu Plast Vona skladalasya z dvoh druzhin i tvorila Dev yatij polk im getmana Petra Doroshenka a Sokalska stanicya pidlyagala bezposeredno Plastovomu Uladu sho provadiv svoyu diyalnist pid egidoyu Ukrayinskogo krajovogo tovaristva ohoroni ditej i opiki nad moloddyu V 1921 22 navch roci Plast ohoplyuvav 80 gimnazistiv sho stanovilo 53 ukrayinskoyi uchnivskoyi molodi u nastupnomu roci kilkist uchasnikiv zrosla do 58 6 105 yunakiv V berezni 1924 roku plastunsku organizaciyu Sokalskoyi gimnaziyi zaboronili Protyagom 1920 1930 rr v gimnaziyi bula stvorena i efektivno diyala merezha OUN v yakij projshli shkolu pidpilnoyi borotbi chislenni gimnazisti sho stali aktivnimi diyevimi osobami vizvolnih zmagan v chas i pislya Drugoyi svitovoyi vijni Period nimeckoyi okupaciyi 1941 1944 rr V 1941 42 navch r v gimnaziyi navchalisya 622 uchni Prodovzhuvala diyati pidpilna sitka OUN ta yiyi molodizhna organizaciya Yunactvo OUN Grupi Yunactva buli organizovani u perevazhnij bilshosti klasiv Sered uchniv zaangazhovanih u pidpilni strukturi poshiryuvalisya i peredavalisya z ruk v ruki pidpilni vidannya OUN v yakih dominuvalo antinimecke ta antisovyetske spryamuvannya Byuleten OUN Ideya i Chin ta inshi Vishe navedene vidnositsya do organizacijnih struktur revolyucijnoyi OUN banderivciv V gimnaziyi takozh isnuvala malochiselna ta marginalna za vplivami komirka OUN melnikivciv sformovana perevazhno z molodi sho pribula z Holma Voseni 1943 roku vidbulasya nimecka specialna akciya oblava na gimnazistiv pid chas shkilnih zanyat Oblava viklikala veliku paniku v gimnaziyi vse uchnivstvo kinulosya vroztich nimci buli bezpardonno zhorstoki voni pochali strilyati za vtikachami vnaslidok chogo bulo vbito gimnazista Yaroslava Medu Podiya potryasla vse misto Tilki majzhe cherez tizhden buli vidnovleni zanyattya v gimnaziyi 28 kvitnya 1943 r bulo progolosheno utvorennya diviziyi Galichina Nimechchina spodivalasya posiliti svoyi lyudski resursi yaki vicherpuvalisya Dlya chastini gimnazistiv ce bula mozhlivist otrimati vijskovij vishkil mozhlivist nabuti voyennogo dosvidu i podalshe vikoristati jogo v nacionalnih vijskovih formuvannyah U cyu vijskovu odinicyu vidijshlo chimalo gimnazistiv starshih klasiv i navit deyaki vchiteli Do diviziyi Galichina vstupilo ponad 40 vipusknikiv Sokalskoyi gimnaziyi Vesnoyu 1944 roku koli nimecko radyanskij front stav nablizhatisya do Sokalya direkciya gimnaziyi virishila pripiniti tut navchannya a shob normalno zavershiti navchalnij rik organizovano filiyu Sokalskoyi gimnaziyi u m Belzi Tut navchannya provodilosya u starovinnomu dvopoverhovomu budinku XVII st V takih umovah zakinchuvavsya 1943 44 navchalnij rik Radyanskij period 1944 1993 rr U lipni 1944 roku bez osoblivih boyiv front peremistivsya na zahid i nimeckogo okupanta na Sokalshini zaminiv bilshovickij Na Sokalshini yak i na vsih terenah Zahidnoyi Ukrayini posililas borotba narodu z bilshovikami i polskimi okupantami Nacionalno svidoma molod ne zalishalasya ostoron vid ciyeyi borotbi Vipuskniki gimnaziyi 1942 1944 rokiv a takozh znachna chastina gimnazistiv starshih klasiv buli pov yazani z pidpillyam i opinilasya v ryadah UPA yunackih organizaciyah OUN i v diviziyi Galichina Voyenna hurtovina primusila majzhe polovinu vipusknikiv 1942 1944 rr vzyatisya za zbroyu Iz 159 vipusknikiv gimnaziyi pro yakih vdalosya zibrati dani 49 osib 31 pishli do lav UPA a 30 osib opinilosya v diviziyi Galichina Z cih 79 molodih hlopciv ta divchat 28 zaginulo v boyah A zagalno iz vkazanih 159 vipusknikiv Sokalskoyi gimnaziyi voyennogo chasu u borotbi z nimeckimi bilshovickimi i polskimi okupantami v 40 h rokah vtratilo zhittya ponad 35 chol tobto zaginuv majzhe kozhnij chetvertij Popali v polon abo buli zaareshtovani i zasudzheni do riznih terminiv v konctaborah she 30 cholovik z nih dvoye zasudzheno do kari smerti Podalsha dolya 124 h vipusknikiv sho pravdopodibno zalishilisya zhivimi sklalasya po riznomu Znachna chastina 27 chol podalasya na Zahid V osnovnomu ce vipuskniki 1944 r Voseni 1944 r u primishenni gimnaziyi pochala funkcionuvati Sokalska serednya shkola 1 Direktorom serednoyi shkoli 1 spochatku priznacheno profesora gimnaziyi Mihajla Timoshika Ale zgodom jogo zamineno partijnim kerivnikom i shkilnim naglyadachem uchnivstva Volodimirom Ovcharenkom protyagom dekilkoh nastupnih rokiv zmini direktoriv ciyeyi shkoli vidbuvalisya dosit chasto Tilki neznachna chastina menshe 19 gimnazistiv prodovzhila navchannya v Sokalskij serednij shkoli voseni 1944 r U 1945 r zakinchili serednyu shkolu v Sokali 15 kolishnih gimnazistiv u 1946 r 13 v 1948 r 9 Okrim korinnih meshkanciv Sokalya i najblizhchih sil v klasah poyavilisya sinki novoyi miscevoyi priyizhdzhoyi vladi yaki stali aktivom i oporoyu kerivnictva shkoli Bagato z nih navit buli nastilki aktivni sho brali uchast v oblavah ta inshih akciyah stribkiv yaki provodilisya u navkolishnih selah Buli vipadki koli uchni prinosili v klas zbroyu shob pohvalitisya pered odnoklasnikami Bilshist z nih povodilisya zverhno shodo miscevih uchniv Use sho vidbuvalosya v misti ta regioni znahodilo svoye vidobrazhennya v shkilnij atmosferi Zaboronyali svyatkuvati religijni svyata v shkoli provodilasya intensivna propaganda ateyizmu i komunistichnoyi ideologiyi ta rosijskogo shovinizmu Suchasnij period z 1993 r 17 20 chervnya 1993 r vidbuvsya kongres sokalskih gimnazistiv yakij buv prisvyachenij 50 richchyu Sokalskoyi derzhavnoyi gimnaziyi z ukrayinskoyu movoyu vikladannya i zbigsya z 75 richchyam Ukrayinskoyi gimnaziyi v Sokali 1918 V centri uvagi kolishnih gimnazistiv postalo pitannya pro podalshu dolyu ukrayinskoyi gimnaziyi v umovah rozbudovi Ukrayinskoyi derzhavi Bulo pidgotovleno vidpovidne zvernennya do gromadskosti Sokalya i Sokalshini derzhavnih i gromadskih ustanov pro vsebichne spriyannya rozvitku gimnaziyalnoyi osviti v Sokali Zgodom predstavnik Prezidenta Ukrayini u Lvivskij oblasti vidav rozporyadzhennya pro reorganizaciyu serednoyi shkoli 1 m Sokalya u gimnaziyu 1 veresnya 1993 roku vidnovlena Sokalska gimnaziya gostinno vidchinila dveri pered majbutnimi yiyi vihovancyami U grudni 2014 roku na Sokalskij gimnaziyi vstanovili dvi memorialni doshki pam yati Viktora Sivaka i Valentina Prihoda yaki buli yiyi vipusknikami ta zaginuli vikonuyuchi bojove zavdannya v zoni ATO Direktori shkoliDirektori Sokalskoyi gimnaziyi Serednoyi shkoli 1 Roki Prizvishe im ya 1906 1918 1919 1925 Kopiya Genrik 1918 1919 Bilenkij Yaroslav 1919 o Lehickij Zaharij 1925 1933 Pshiprava Urban 1933 1934 Ratusinskij Roman 1934 1939 Vitek Vladislav 1941 1942 Kovalskij Omelyan 1942 1944 Olijnik Vasil 1944 1945 Timoshik Mihajlo 1945 1946 Ovcharenko Volodimir 1946 1947 Olijnik Ivan 1947 1950 Lebid Fedir 1950 1953 Naumenko Mihajlo 1953 1954 Grinyuk Roman 1954 1956 Kolodyazhna Ulyana 1956 1958 Kuchinskij Sidir 1958 1963 Ovcharenko Volodimir 1963 1965 Grinyuk Roman 1965 1970 Sadovskij Bogdan 1970 1974 Tretyak Miron 1974 1978 Mazurok Petro 1978 1993 Vasko Ivan 1993 2021 Omelyash Lyubov Z 2021 r Gentash Nadiya Vidomi vikladachi Sokalskoyi gimnaziyi Petro Karmanskij Yulian Pshibos do 1926 r Miroslav Ripeckij 1921 r Vidomi uchni ta vipuskniki Sokalskoyi gimnaziyiVijskoviki Ukrayinskoyi galickoyi armiyi Bazilevich Petro Petrovich 1906 1914 rr navch Taras Volodimir Banah 1910 1913 rr navch Uchasniki OUN UPA Balej Petro Nestorovich 1932 rik vipusku Boruckij Vasil 1941 1944 rr navch Vorobij Oleksandra Mihajlivna 1935 1938 rr 1941 42 navch r Dishkant Vasil Martinovich 1931 r vipusku Dinec Bogdan Illich 1941 1944 rr navch Klimiv Ivan Stepanovich 1921 1929 rr navch Volodimir Lobaj 1928 rik vipusku Melnichuk Svyatoslav Vasilovich 1941 1944 rr navch Sidor Vasil Dmitrovich 1922 1929 rr navch 1930 rik vipusku Shtendera Yevgen 1941 1943 rr navch Shtikalo Dmitro Luk yanovich 1921 1929 rr navch Bijci SS Galichina Andrushak Yaroslav 1941 1943 rr navchannya Arijchuk Anatolij 1941 1943 rr navchannya Babskij Miron 1941 1943 rr navchannya Bagrij Nestor 1938 39 navch r 1941 1943 rr navch Balda Vasil 1941 1943 rr navchannya Blyaharskij Yaroslav 1941 1943 rr navchannya Boyarchuk Ivan 1941 1943 rr navchannya Vergun Svyatoslav Roman Vojtovich Mihajlo 1941 1943 rr navchannya Vojtovich Yaroslav 1941 1943 rr navchannya Grishnevskij Anatolij 1941 1943 rr navch Groholskij Mihajlo 1941 1943 rr navch Danilyuk Roman 1941 1943 rr navch Dacyuk Yevgen 1941 1943 rr navch Dolgun Bogdan Teodor 1934 1938 rr 1941 1942 navch r Dumka Mihajlo 1941 1943 rr navch Zakrevskij Andrij 1941 1943 rr navch Zapisockij Vasil 1941 1943 rr navch Kantor Mihajlo 1941 1943 rr navch Karavan Yevgen 1933 1938 rr 1941 42 navch r Kvashishin Mihajlo 1937 1939 rr 1941 43 navch rr Kozij Volodimir 1941 42 navch r Koshalkivskij Zinovij 1941 1943 rr navch Krut Bogdan 1941 1943 rr navch Lonkevich Roman 1920 1926 rr navch Matviyiv Mihajlo 1941 1943 rr navch Matviyiv Stepan 1941 1943 rr navch Mishuk Ostap 1937 1943 rr navch Mulka Nestor 1941 1943 rr navch Nagirnij Ivan 1941 1943 rr navch Nichaj Petro 1941 1943 rr navch Novosad Bogdan 1941 1944 rr navch Pletinka Lyubomir 1941 1944 rr navch Plihota Yevgen 1941 1943 rr navch Pshepyurskij Yurij 1937 1939 rr navch Ribchuk Ivan 1941 1943 rr navch Svistel Yaroslav 1941 1943 rr navch Semenyuk Bogdan 1941 1943 rr navch Soltis Vasil 1939 1943 rr navch Tkachik Ivan 1941 1943 rr navch Tomchak Yaroslav 1941 1943 rr navch Hvostiv Yurij 1941 1943 rr navch Chajkivskij Volodimir 1941 1943 rr navch Shtibel Vasil 1941 1943 rr navch Vidatni lyudi v nauci kulturi mistectvi Balej Petro Nestorovich 1932 rik vipusku Benedishin Lyubov Yevgenivna 1971 1981 rr navch Bilik Bogdan Vasilovich 1941 1944 rr navch Bogachevskij Igor Danilovich 1941 1944 rr navch Bratko Ivan Volodimirovich 1985 r vipusku Buryachok Andrij Andrijovich 1941 1944 rr navch Ganitkevich Mariya Josipivna 1941 1944 rr navch Gricik Volodimir Volodimirovich 1957 r vipusku Mikita Dumka 1924 r vipusku Kozyarskij Bogdan Ivanovich 1945 r vipusku Korol Oleg Bogdanovich 1969 r vipusku Lasovska Kruk Miroslava Semenivna 1937 r vipusku Leshuk Tihon Josipovich 1941 1944 rr navch Lupij Grigorij Vasilovich 1944 navch rik Mazurok Yurij Antonovich 1941 1944 rr navch Matviyas Ivan Grigorovich 1941 1944 rr navch Mechi slav Stani slav Klimo vich 1938 r vipusku Pleshkevich Omelyan Ivanovich 1927 r vipusku Romaniv Oleg Mikolajovich 1941 1944 rr navch Sanockij Petro 1924 r vipusku Ivan Sokil 1931 r vipusku Sologub Leonid Illich Fartuh Filevich Yaroslav Vasilovich 1915 r vipusku Cheslav Gernas 1944 navch rik Vijskovi ZSU uchasniki ATO OOS Kovaliv Ruslan Mihajlovich 2004 rik vipusku Prihid Valentin Mikolajovich 2006 rik vipusku Sivak Viktor Oleksandrovich 2009 rik vipusku PrimitkiRozporyadzhennya KMU vid 27 sichnya 2010 r 157 r Pro prisvoyennya imeni Olega Romaniva Sokalskij gimnaziyi Sokalskoyi rajonnoyi radi Lvivskoyi oblasti ZZSO SOKALSKIJ LICEJ 1 IMENI OLEGA ROMANIVA Opendatabot Na Sokalskij gimnaziyi vstanovili memorialni doshki zagiblim u ATO bijcyam 2017 10 07 u Wayback Machine ZIK informacijna agenciya 10 12 2014 Sokalska gimnaziya Lviv NTSh 2001 LiteraturaSokalska gimnaziya Lviv NTSh 2001 504 s