І́вниця — село в Україні, в Житомирському районі Житомирської області. Населення становить 1644 осіб.
село Івниця | |
---|---|
Країна | Україна |
Область | Житомирська область |
Район | Житомирський район |
Громада | Волицька сільська громада |
Код КАТОТТГ | UA18040130030079837 |
Облікова картка | Івниця |
Основні дані | |
Засноване | 1683 |
Населення | 1644 |
Площа | 30,606 км² |
Густота населення | 53,71 осіб/км² |
Поштовий індекс | 13420 |
Телефонний код | +380 4136 |
Географічні дані | |
Географічні координати | 50°09′04″ пн. ш. 29°02′15″ сх. д. / 50.15111° пн. ш. 29.03750° сх. д.Координати: 50°09′04″ пн. ш. 29°02′15″ сх. д. / 50.15111° пн. ш. 29.03750° сх. д. |
Середня висота над рівнем моря | 210 м |
Водойми | річка Ів'янка, Міський ставок, Середній ставок, Лісовий ставок, ставок "Польовка" |
Найближча залізнична станція | Івниця |
Місцева влада | |
Адреса ради | вул. Миру, 1, с. Івниця, Андрушівський р-н, Житомирська обл., 13420 |
Карта | |
Івниця | |
Івниця | |
Мапа | |
Івниця у Вікісховищі |
Географія
Селом протікає річка Ів'янка
Історія
Назва ймовірно походить від річки Ів'янка, що протікає в центрі села.
Люди селилися тут з давніх часів, про що свідчать залишки городища недалеко від Івниці, а також два давніх кургани, які знаходились в самому містечку.
Перші відомості про Івницю датуються 1456 роком. Село згадується в біографії відомого політичного діяча XVII ст. століття Адама Кисіля як власність одного з його предків — Лазара Браєвича, слуги київського князя Семена Олельковича.
У 1545 році половина Івниці належала до Житомирського замку. Потім — власність Киселів, з 1569 року — Дашковських, з 1589 року — Немиричів.
З 1598 року мало статус містечка.
На початку XVII ст. власність Збровських.
Мешканці села ймовірно брали участь у повстанні під проводом Тараса Федоровича (Трясила). Населення Івниці було винищене військом польського гетьмана Конецпольського надісланим для придушення повстання в квітні 1630 року [1] [ 1 жовтня 2015 у Wayback Machine.]. Під час визвольної війни під проводом Богдана Хмельницького мешканці села були в складі Білоцерківського полку. При складанні козацького реєстру 1649—1650 років 50 козаків полку були родом з Івниці [2] [ 2 жовтня 2015 у Wayback Machine.].
У другій половині XVIII ст. це було досить велике торгово-ремісниче селище з населенням понад 3 тисячі жителів, у 1761 році навіть отримало привілеї від польського короля Августа III. Того ж року, перейменоване у містечко з ініціативи власника Івана-Антона Чарнецького. В 1773 році він будує дерев'яну церкву св. Миколая.
У 1830 році вже існував парафіяльний костел парафія РКЦ відносилася до Житомирського деканату.
У містечку була також і каплиця, побудована на кладовищі у 1879 році бароном Іваном Максиміліановичем Шодуаром. Діяла церковно-приходська школа (1861 рік) та дві лісопильні.
Станом на 1885 рік у колишньому власницькому містечку Котелянської волості Житомирського повіту Волинської губернії мешкало 1089 осіб, налічувалось 161 дворове господарство, існували православна церква, костел, синагога, 2 єврейських молитовних будинки.
За переписом 1897 року кількість мешканців зросла до 3095 осіб (1509 чоловічої статі та 1586 — жіночої), з яких 2266 — православної віри, 607 — юдейської. До парафії православної належали крім самої Івниці ще Грабівка та .
У містечку працювали цегельня та смолярня, була церковно-парафіяльна школа.
У 1906 році село Котелянської волості Житомирського повіту Волинської губернії. Відстань від повітового міста 34 верст, від волості 8. Дворів 489, мешканців 2839.
Івницький парк
У другій половині XVIII сторіччя тут на пологому лівому схилі річки закладається добре спланований ландшафтний парк з традиційною системою ставків зі шлюзами. Як було прийнято за тих часів, парк створювався як антураж садибному комплексу Юзефа Чарнецького. Пізніше, в 1814 році землі разом з маєтком придбав барон Ян Йозеф Шодуар. Тут його син Станіслав створює велику колекцію монет, картинну галерею, бібліотеку, що нараховувала більш ніж 30 000 книг. Онук Станіслава Івановича, Іван Максиміліанович у 1903 році вибудував в місті Житомирі чотириповерховий палац. А в 1908 році в два етапи перевіз цінні колекції в міський палац, продавши маєток в Івниці Михайлу Івановичу Терещенку.
На одному з давніх курганів Шодуари збудували каплицю, а всередині влаштували свою усипальницю. На іншому, який знаходився на території парку, розмістили альтанку під назвою Jolie Vue.
Від родової садиби барона Максиміліана де Шодуара до наших днів збергіся лише фрагмент в'їзних воріт та руїни башт з бійницями, стилізовані під сторожеві. Позбавлений протягом тривалого часу догляду, парк перетворився на дрімучий. Замість розпланованих алей місцеві жителі протоптали стежки, але попри це, парк не втратив своєї привабливості. На площі 14 га росте близько 45 видів дерев і кущів, серед яких переважає ясен, ялина, липа, клен та в'яз. У парку збереглося близько 800 дерев, вік яких перевищує два сторіччя.
Відомі люди
В селі народилися:
- Федорчук Павло Степанович (*1914 — †1979) — Герой Радянського Союзу;
- барон Максиміліан де Шодуар (*1816 — †1881) — відомий ентомолог.
- барон Іван де Шодуар (*1859 — †1919)
- (*11.03.1911 — † 5.10.2010, Бостон, США) — радянський і американський вчений в галузі фізики плазми і радіофізики, кавалер ордена Знак Пошани (1967 р.), в 1987 р. емігрував у США, доктор фізико-математичних наук
- Іщенко Федір Калістратович — український радянський діяч.
- Бялик Хаїм-Нахман — єврейський поет.
- Ківтонюк Григорій (*25.12.1925 — †7.06.1946) — командир чоти УПА, лицар Бронзового хреста бойової заслуги УПА.
Див. також
Примітки
- Антонович_В.Б. (1900). Археологическая карта Волынской губернии (рос) . Москва: Тип.Лисснера и Гешеля. с. 15.
- . monastyrn.narod.ru. Архів оригіналу за 2 жовтня 2015. Процитовано 1 жовтня 2015.
- . dir.icm.edu.pl. Архів оригіналу за 13 травня 2021. Процитовано 11 вересня 2021.
- Архів:ДАЖО/178/3/3 — Вікіджерела. uk.wikisource.org (пол) . Державний архів Житомирської області. с. 740 (скан). Архів оригіналу за 6 червня 2021. Процитовано 6 червня 2021.
- Волости и важнѣйшія селенія Европейской Россіи. По даннымъ обслѣдованія, произведеннаго статистическими учрежденіями Министерства Внутреннихъ Дѣлъ, по порученію Статистическаго Совѣта. Изданіе Центральнаго Статистическаго Комитета. Выпускъ III. Губерніи Малороссійскія и Юго-Западныя / Составилъ старшій редактор В. В. Зверинскій — СанктПетербургъ, 1885. (рос. дореф.)
- Населенные места Российской империи в 500 и более жителей с указанием всего наличного в них населения и числа жителей преобладающих вероисповеданий : по данным первой всеобщей переписи населения 1897 г. / Под ред. Н. А. Тройницкого — С.-Пб. : Типография «Общественная польза»: [паровая типолитография Н. Л. Ныркина], 1905. — С. 1-20. — X, 270, 120 с.(рос. дореф.)
- (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 14 грудня 2017. Процитовано 26 травня 2019.
Посилання
- Iwnica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1882. — Т. III. — S. 326. (пол.)
- Iwnica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1900. — Т. XV, cz. 1. — S. 620. (пол.)
- Погода в селі Івниця [ 5 березня 2016 у Wayback Machine.]
- Фотографії села Івниця[недоступне посилання з лютого 2019]
- Підприємства в селі Івниця [ 4 березня 2016 у Wayback Machine.]
- Карта села Івниця [ 16 березня 2016 у Wayback Machine.]
Це незавершена стаття про Житомирську область. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
I vnicya selo v Ukrayini v Zhitomirskomu rajoni Zhitomirskoyi oblasti Naselennya stanovit 1644 osib selo Ivnicya Krayina Ukrayina Oblast Zhitomirska oblast Rajon Zhitomirskij rajon Gromada Volicka silska gromada Kod KATOTTG UA18040130030079837 Oblikova kartka Ivnicya Osnovni dani Zasnovane 1683 Naselennya 1644 Plosha 30 606 km Gustota naselennya 53 71 osib km Poshtovij indeks 13420 Telefonnij kod 380 4136 Geografichni dani Geografichni koordinati 50 09 04 pn sh 29 02 15 sh d 50 15111 pn sh 29 03750 sh d 50 15111 29 03750 Koordinati 50 09 04 pn sh 29 02 15 sh d 50 15111 pn sh 29 03750 sh d 50 15111 29 03750 Serednya visota nad rivnem morya 210 m Vodojmi richka Iv yanka Miskij stavok Serednij stavok Lisovij stavok stavok Polovka Najblizhcha zaliznichna stanciya Ivnicya Misceva vlada Adresa radi vul Miru 1 s Ivnicya Andrushivskij r n Zhitomirska obl 13420 Karta Ivnicya Ivnicya Mapa Ivnicya u Vikishovishi U Vikipediyi ye statti pro inshi znachennya cogo termina Ivnicya GeografiyaSelom protikaye richka Iv yankaIstoriyaIvnicya na mapi Zigmunda Gerstmana Nazva jmovirno pohodit vid richki Iv yanka sho protikaye v centri sela Lyudi selilisya tut z davnih chasiv pro sho svidchat zalishki gorodisha nedaleko vid Ivnici a takozh dva davnih kurgani yaki znahodilis v samomu mistechku Pershi vidomosti pro Ivnicyu datuyutsya 1456 rokom Selo zgaduyetsya v biografiyi vidomogo politichnogo diyacha XVII st stolittya Adama Kisilya yak vlasnist odnogo z jogo predkiv Lazara Brayevicha slugi kiyivskogo knyazya Semena Olelkovicha U 1545 roci polovina Ivnici nalezhala do Zhitomirskogo zamku Potim vlasnist Kiseliv z 1569 roku Dashkovskih z 1589 roku Nemirichiv Z 1598 roku malo status mistechka Na pochatku XVII st vlasnist Zbrovskih Meshkanci sela jmovirno brali uchast u povstanni pid provodom Tarasa Fedorovicha Tryasila Naselennya Ivnici bulo vinishene vijskom polskogo getmana Konecpolskogo nadislanim dlya pridushennya povstannya v kvitni 1630 roku 1 1 zhovtnya 2015 u Wayback Machine Pid chas vizvolnoyi vijni pid provodom Bogdana Hmelnickogo meshkanci sela buli v skladi Bilocerkivskogo polku Pri skladanni kozackogo reyestru 1649 1650 rokiv 50 kozakiv polku buli rodom z Ivnici 2 2 zhovtnya 2015 u Wayback Machine U drugij polovini XVIII st ce bulo dosit velike torgovo remisniche selishe z naselennyam ponad 3 tisyachi zhiteliv u 1761 roci navit otrimalo privileyi vid polskogo korolya Avgusta III Togo zh roku perejmenovane u mistechko z iniciativi vlasnika Ivana Antona Charneckogo V 1773 roci vin buduye derev yanu cerkvu sv Mikolaya U 1830 roci vzhe isnuvav parafiyalnij kostel parafiya RKC vidnosilasya do Zhitomirskogo dekanatu U mistechku bula takozh i kaplicya pobudovana na kladovishi u 1879 roci baronom Ivanom Maksimilianovichem Shoduarom Diyala cerkovno prihodska shkola 1861 rik ta dvi lisopilni Stanom na 1885 rik u kolishnomu vlasnickomu mistechku Kotelyanskoyi volosti Zhitomirskogo povitu Volinskoyi guberniyi meshkalo 1089 osib nalichuvalos 161 dvorove gospodarstvo isnuvali pravoslavna cerkva kostel sinagoga 2 yevrejskih molitovnih budinki Za perepisom 1897 roku kilkist meshkanciv zrosla do 3095 osib 1509 cholovichoyi stati ta 1586 zhinochoyi z yakih 2266 pravoslavnoyi viri 607 yudejskoyi Do parafiyi pravoslavnoyi nalezhali krim samoyi Ivnici she Grabivka ta U mistechku pracyuvali cegelnya ta smolyarnya bula cerkovno parafiyalna shkola Brama v yiznih vorit U 1906 roci selo Kotelyanskoyi volosti Zhitomirskogo povitu Volinskoyi guberniyi Vidstan vid povitovogo mista 34 verst vid volosti 8 Dvoriv 489 meshkanciv 2839 Ivnickij parkIvnicya Park U drugij polovini XVIII storichchya tut na pologomu livomu shili richki zakladayetsya dobre splanovanij landshaftnij park z tradicijnoyu sistemoyu stavkiv zi shlyuzami Yak bulo prijnyato za tih chasiv park stvoryuvavsya yak anturazh sadibnomu kompleksu Yuzefa Charneckogo Piznishe v 1814 roci zemli razom z mayetkom pridbav baron Yan Jozef Shoduar Tut jogo sin Stanislav stvoryuye veliku kolekciyu monet kartinnu galereyu biblioteku sho narahovuvala bilsh nizh 30 000 knig Onuk Stanislava Ivanovicha Ivan Maksimilianovich u 1903 roci vibuduvav v misti Zhitomiri chotiripoverhovij palac A v 1908 roci v dva etapi pereviz cinni kolekciyi v miskij palac prodavshi mayetok v Ivnici Mihajlu Ivanovichu Tereshenku Na odnomu z davnih kurganiv Shoduari zbuduvali kaplicyu a vseredini vlashtuvali svoyu usipalnicyu Na inshomu yakij znahodivsya na teritoriyi parku rozmistili altanku pid nazvoyu Jolie Vue Vid rodovoyi sadibi barona Maksimiliana de Shoduara do nashih dniv zbergisya lishe fragment v yiznih vorit ta ruyini basht z bijnicyami stilizovani pid storozhevi Pozbavlenij protyagom trivalogo chasu doglyadu park peretvorivsya na drimuchij Zamist rozplanovanih alej miscevi zhiteli protoptali stezhki ale popri ce park ne vtrativ svoyeyi privablivosti Na ploshi 14 ga roste blizko 45 vidiv derev i kushiv sered yakih perevazhaye yasen yalina lipa klen ta v yaz U parku zbereglosya blizko 800 derev vik yakih perevishuye dva storichchya Vidomi lyudiV seli narodilisya Fedorchuk Pavlo Stepanovich 1914 1979 Geroj Radyanskogo Soyuzu baron Maksimilian de Shoduar 1816 1881 vidomij entomolog baron Ivan de Shoduar 1859 1919 11 03 1911 5 10 2010 Boston SShA radyanskij i amerikanskij vchenij v galuzi fiziki plazmi i radiofiziki kavaler ordena Znak Poshani 1967 r v 1987 r emigruvav u SShA doktor fiziko matematichnih nauk Ishenko Fedir Kalistratovich ukrayinskij radyanskij diyach Byalik Hayim Nahman yevrejskij poet Kivtonyuk Grigorij 25 12 1925 7 06 1946 komandir choti UPA licar Bronzovogo hresta bojovoyi zaslugi UPA Div takozhIvnickij park Perelik naselenih punktiv sho postrazhdali vid Golodomoru 1932 1933 Zhitomirska oblast PrimitkiAntonovich V B 1900 Arheologicheskaya karta Volynskoj gubernii ros Moskva Tip Lissnera i Geshelya s 15 monastyrn narod ru Arhiv originalu za 2 zhovtnya 2015 Procitovano 1 zhovtnya 2015 dir icm edu pl Arhiv originalu za 13 travnya 2021 Procitovano 11 veresnya 2021 Arhiv DAZhO 178 3 3 Vikidzherela uk wikisource org pol Derzhavnij arhiv Zhitomirskoyi oblasti s 740 skan Arhiv originalu za 6 chervnya 2021 Procitovano 6 chervnya 2021 Volosti i vazhnѣjshiya seleniya Evropejskoj Rossii Po dannym obslѣdovaniya proizvedennago statisticheskimi uchrezhdeniyami Ministerstva Vnutrennih Dѣl po porucheniyu Statisticheskago Sovѣta Izdanie Centralnago Statisticheskago Komiteta Vypusk III Gubernii Malorossijskiya i Yugo Zapadnyya Sostavil starshij redaktor V V Zverinskij SanktPeterburg 1885 ros doref Naselennye mesta Rossijskoj imperii v 500 i bolee zhitelej s ukazaniem vsego nalichnogo v nih naseleniya i chisla zhitelej preobladayushih veroispovedanij po dannym pervoj vseobshej perepisi naseleniya 1897 g Pod red N A Trojnickogo S Pb Tipografiya Obshestvennaya polza parovaya tipolitografiya N L Nyrkina 1905 S 1 20 X 270 120 s ros doref PDF Arhiv originalu PDF za 14 grudnya 2017 Procitovano 26 travnya 2019 PosilannyaPortal Istoriya Iwnica Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1882 T III S 326 pol Iwnica Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1900 T XV cz 1 S 620 pol Pogoda v seli Ivnicya 5 bereznya 2016 u Wayback Machine Fotografiyi sela Ivnicya nedostupne posilannya z lyutogo 2019 Pidpriyemstva v seli Ivnicya 4 bereznya 2016 u Wayback Machine Karta sela Ivnicya 16 bereznya 2016 u Wayback Machine Ce nezavershena stattya pro Zhitomirsku oblast Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi