Паскевич Єлизавета Олексіївна | |||
---|---|---|---|
Ім'я при народженні | Грибоєдова | ||
Народилася | 1791 Москва | ||
Померла | 30 квітня 1856 Берлін | ||
Поховання | d | ||
Рід | Паскевичі | ||
Батько | d | ||
Мати | Q120125137? | ||
У шлюбі з | Паскевич Іван Федорович | ||
Діти | Федір Паскевич, d, d і d | ||
Нагороди | |||
|
Єлизавета Олексіївна Паскевич (ясновельможна княгиня Варшавська; до шлюбу Грибоєдова; 1791 — 30 квітня 1856) — статс-дама, графиня; кавалерственна дама ордену святої Катерини; дружина фельдмаршала графа Івана Паскевича.
Біографія
Дочка дійсного статського радника Олексія Федоровича Грибоєдова (1769—1833) від першого шлюбу з княжною Олександрою Сергіївною Одоєвською (1767—1791). По батькові доводилась двоюрідною сестрою письменника і дипломата О. С. Грибоєдова; по матері — В. Ф. Одоєвському і була в далекій спорідненості з О. С. Пушкіним. У 1796 році овдовілий О. Ф. Грибоєдов одружився з Анастасією Семенівною Наришкіною (1777—1860), але шлюб цей був не надто вдалим.
Дитинство своє і молодість Єлизавета Олексіївна провела в Москві або в багатому маєтку батька свого Хмеліта Смоленської губернії, де був домашній театр і циганський хор. Частими гостями в садибі були Уварови, Якушкини, Шереметєви, Розумовські, Хомякови, Татіщеви, Радищеви і Нахімови. Отримала гарну домашню освіту під керівництвом француза абата Боде, англійця Адамса і вчителя малювання німця Маєра. Була талановитою віолончелісткою і її виступи в будинку батька збирали всю музичну Москву, де Грибоєдови жили відкрито і вміло розважали все місто.
У січні 1817 року стала дружиною 35-річного генерал-лейтенанта Івана Федоровича Паскевича і принесла йому в придане великий статок (близько 1 500 душ селян у Смоленській губернії). Вінчання відбулося в Казанському храмі в маєтку Хмеліта за присутності всього місцевого генералітету. Після весілля подружжя жило в Смоленську, де Паскевич командував дивізією, але вже влітку він отримав рескрипт супроводжувати великого князя Михайла Павловича в його подорожі по Росії і по Європі, яка тривала понад два роки. Єлизавета Олексіївна залишалася в Москві і жила в батька.
У наступні роки вона майже не розлучалася з чоловіком і супроводжувала його у всіх його службових призначеннях. Жила з ним у Вільні, в Тифлісі і у Варшаві, розділяючи з чоловіком його піднесення і почесті. В грудні 1823 року як виняток при заручинах великого князя Михайла Павловича була нагороджена орденом святої Катерини меншого хреста. 16 червня 1829 року, була пожалувана статс-дамою і, нарешті, 25 травня 1846 року отримала орден св. Катерини першого ступеня. Імператор Микола I свої листи до Паскевича частенько закінчував словами: «цілую ручки княгині».
Графиня Паскевич, як відзначали сучасники, була «висока і повна брюнетка, зовні некрасива, з різкими рисами обличчя, але з гарними виразними очима, в її манерах було неабияке благородство і врівноваженість». В товаристві її вважали зарозумілою і знаходили дамою владною та норовливою, яка здійснювала великий вплив на чоловіка. За словами О. С. Павліщевої у період намісництва Паскевича в Царстві Польському «її світлість Єлизавета Олексіївна була там ні більше ні менше як її величність Олександра Федорівна в Петербурзі». Причому у своєму салоні з польськими дамами вона була груба, а між тим в будуарі розповідала графині Ржевуській, такі таємниці, які шкодили Російській імперії.
Шлюб її був вдалим, вона щиро любила свого чоловіка і ненадовго пережила його. Померла в Берліні 30 квітня 1856 року від запалення легенів, на руках сина і дочки Лобанова-Ростовського. Була похована поряд із чоловіком у селі Іванівському (колишньому Дембліні). У 1889 році їх останки були перепоховані в сімейній усипальниці князів Паскевичів, збудованій сином в Гомелі.
Діти
- Михайло (нар.. і пом.. 1817), похований в усипальниці в маєтку Хмеліта.
- Олександра (1821-05.06.1844), фрейліна двору (10.09.1828), у червні 1838 року у Варшаві стала дружиною Петра Олександровича Балашова (13.01.1811—30.01.1845), флігель-ад'ютанта Паскевича. Шлюб відбувся проти волі її батьків, бо наречений хворів на чахотку, і ця хвороба незабаром передалася дружині. Обоє померли зовсім молодими. Олександра Іванівна померла в Римі і була похована на кладовищі Тестачо. 25 серпня 1845 року її тіло разом з прахом чоловіка було відправлено в Санкт-Петербург. Нині подружжя покояться в церкві села Покровського, званого Шапки, Шліссельбургського повіту. У них були сини — Микола, Михайло, Іван.
- Анастасія (1822—1892), фрейліна двору (1837), з 22 лютого 1850 року дружина флігель-ад'ютанта князя М. Б. Лобанова-Ростовського (1819—1858) (старший брат майбутнього міністра закордонних справ); їхня дочка Марія одружена з єгермейстером В. В. Скарятіним.
- Ганна (1822-18.11.1901), близнючка, фрейліна двору (1837), дружина генерал-майора князя М. Д. Волконського (1811—1875). Шлюб її був невдалим. Жила постійно в Парижі далеко від чоловіка і доньки, де нею був серйозно захоплений барон Шарль Де-Бер. Померла від запалення легенів, похована на кладовищі Пер-Лашез. Але потім перепоховали, згідно із заповітом, поруч з батьками в гомельській фамільній каплиці-усипальниці. Її дочка Єлизавета (1843—1921), стала дружиною князя Анатоля Куракіна (1845—1936).
- Федір (1823—1903), генерал-лейтенант, єдиний спадкоємець, шлюб з графинею Іриною Воронцовою-Дашковою, дітей не було.
- Олександра
- Анастасія
- Анна
- Федір
Генеалогія
Примітки
- П. Майков Паскевич-Эриванская, Елизавета Алексеевна // Русский биографический словарь / под ред. А. А. Половцов — СПб: 1902. — Т. 13. — С. 332–333.
- Точний рік народження графині Паскевич численні джерела називають по-різному - 1791, 1795 або 1800 рік.
- Кавалеры Ордена Св. Екатерины // Список кавалерам российский императорских и царских орденов за 1846 год. — Санкт-Петербург : Типография II отделения Собственной Его Императорского Величества канцелярии, 1847. (рос.)
- Князь А. Б. Лобанов-Ростовский. Русская родословная книга. В 2-х томах. — СПб.: Издание А. С. Суворина, 1895. — Т. 1. — С.166.
- Вел. кн. Николай Михайлович. Московский некрополь. В 3-х томах. — СПб., 1907. — Т. 1. — С. 330.
- Від другого шлюбу О. Ф. Грибоєдов мав двох синів померлих в дитинстві і дочку Софію (1805—1886), в шлюбі з Сергієм Олександровичем Римським-Корсаковим, її багато дослідників вважають прототипом Софії з «Лиха з розуму»
- В. И. Лыкошин. Из «Записок» // А. С. Грибоедов в воспоминаниях современников. — М.: Федерация, 1929. — С. 315—324.
- Братья Булгаковы. Переписка. Т. 1. — М.: Захаров, 2010. — С. 640.
- Этой милости удостаивались только супруги генерал-адъютантов и высших придворных и военных чинов, между тем как Паскевич был только генерал-лейтенантом.
- А. Я. Панаева. Воспоминания. — М.: Из-во „Правда“, 1986. — С. 69.
- Долли Фикельмон. Дневник 1829—1837. Весь пушкинский Петербург. — М.: Минувшее, 2009. — 1002 с
- Письма О. С. Павлищевой к мужу и отцу. 1831—1837. Т. 2. — СПб.: Изд-во «Пушкинский фонд», 1994. — С. 187.
- В. А. Докудовский. Воспоминания. — Рязань: Рязанская учёная архивная комиссия, 1898. — С. 193.
- ЦГИА СПб. ф. 19. оп. 123. д. 12. С. 66.
- ЦГИА СПб. ф. 19. оп. 123. д. 3. Метрические книги православных церквей за границей.
- ЦГИА СПб. ф.19. оп.126. д.1679. с. 218. Метрические книги Троицкой церкви русского посольства.
Посилання
- Паскевич-Эриванская, Елизавета Алексеевна // Русский биографический словарь : в 25 т. — СПб.—М., 1896—1918. (рос.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
nagorodi i premiyi opis zobrazhennya shirina Paskevich Yelizaveta OleksiyivnaIm ya pri narodzhenniGriboyedovaNarodilasya1791 1791 MoskvaPomerla30 kvitnya 1856 1856 04 30 BerlinPohovannyadRidPaskevichiBatkodMatiQ120125137 U shlyubi zPaskevich Ivan FedorovichDitiFedir Paskevich d d i dNagorodiOrden Svyatoyi Katerini 1 stupenya Orden Svyatoyi Katerini 2 stupenya Mediafajli u VikishovishiU Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Griboyedova U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Paskevich Yelizaveta Oleksiyivna Paskevich yasnovelmozhna knyaginya Varshavska do shlyubu Griboyedova 1791 30 kvitnya 1856 stats dama grafinya kavalerstvenna dama ordenu svyatoyi Katerini druzhina feldmarshala grafa Ivana Paskevicha BiografiyaDochka dijsnogo statskogo radnika Oleksiya Fedorovicha Griboyedova 1769 1833 vid pershogo shlyubu z knyazhnoyu Oleksandroyu Sergiyivnoyu Odoyevskoyu 1767 1791 Po batkovi dovodilas dvoyuridnoyu sestroyu pismennika i diplomata O S Griboyedova po materi V F Odoyevskomu i bula v dalekij sporidnenosti z O S Pushkinim U 1796 roci ovdovilij O F Griboyedov odruzhivsya z Anastasiyeyu Semenivnoyu Narishkinoyu 1777 1860 ale shlyub cej buv ne nadto vdalim Ditinstvo svoye i molodist Yelizaveta Oleksiyivna provela v Moskvi abo v bagatomu mayetku batka svogo Hmelita Smolenskoyi guberniyi de buv domashnij teatr i ciganskij hor Chastimi gostyami v sadibi buli Uvarovi Yakushkini Sheremetyevi Rozumovski Homyakovi Tatishevi Radishevi i Nahimovi Otrimala garnu domashnyu osvitu pid kerivnictvom francuza abata Bode anglijcya Adamsa i vchitelya malyuvannya nimcya Mayera Bula talanovitoyu violonchelistkoyu i yiyi vistupi v budinku batka zbirali vsyu muzichnu Moskvu de Griboyedovi zhili vidkrito i vmilo rozvazhali vse misto U sichni 1817 roku stala druzhinoyu 35 richnogo general lejtenanta Ivana Fedorovicha Paskevicha i prinesla jomu v pridane velikij statok blizko 1 500 dush selyan u Smolenskij guberniyi Vinchannya vidbulosya v Kazanskomu hrami v mayetku Hmelita za prisutnosti vsogo miscevogo generalitetu Pislya vesillya podruzhzhya zhilo v Smolensku de Paskevich komanduvav diviziyeyu ale vzhe vlitku vin otrimav reskript suprovodzhuvati velikogo knyazya Mihajla Pavlovicha v jogo podorozhi po Rosiyi i po Yevropi yaka trivala ponad dva roki Yelizaveta Oleksiyivna zalishalasya v Moskvi i zhila v batka U nastupni roki vona majzhe ne rozluchalasya z cholovikom i suprovodzhuvala jogo u vsih jogo sluzhbovih priznachennyah Zhila z nim u Vilni v Tiflisi i u Varshavi rozdilyayuchi z cholovikom jogo pidnesennya i pochesti V grudni 1823 roku yak vinyatok pri zaruchinah velikogo knyazya Mihajla Pavlovicha bula nagorodzhena ordenom svyatoyi Katerini menshogo hresta 16 chervnya 1829 roku bula pozhaluvana stats damoyu i nareshti 25 travnya 1846 roku otrimala orden sv Katerini pershogo stupenya Imperator Mikola I svoyi listi do Paskevicha chastenko zakinchuvav slovami ciluyu ruchki knyagini Grafinya Paskevich yak vidznachali suchasniki bula visoka i povna bryunetka zovni nekrasiva z rizkimi risami oblichchya ale z garnimi viraznimi ochima v yiyi manerah bulo neabiyake blagorodstvo i vrivnovazhenist V tovaristvi yiyi vvazhali zarozumiloyu i znahodili damoyu vladnoyu ta norovlivoyu yaka zdijsnyuvala velikij vpliv na cholovika Za slovami O S Pavlishevoyi u period namisnictva Paskevicha v Carstvi Polskomu yiyi svitlist Yelizaveta Oleksiyivna bula tam ni bilshe ni menshe yak yiyi velichnist Oleksandra Fedorivna v Peterburzi Prichomu u svoyemu saloni z polskimi damami vona bula gruba a mizh tim v buduari rozpovidala grafini Rzhevuskij taki tayemnici yaki shkodili Rosijskij imperiyi Shlyub yiyi buv vdalim vona shiro lyubila svogo cholovika i nenadovgo perezhila jogo Pomerla v Berlini 30 kvitnya 1856 roku vid zapalennya legeniv na rukah sina i dochki Lobanova Rostovskogo Bula pohovana poryad iz cholovikom u seli Ivanivskomu kolishnomu Demblini U 1889 roci yih ostanki buli perepohovani v simejnij usipalnici knyaziv Paskevichiv zbudovanij sinom v Gomeli DitiMihajlo nar i pom 1817 pohovanij v usipalnici v mayetku Hmelita Oleksandra 1821 05 06 1844 frejlina dvoru 10 09 1828 u chervni 1838 roku u Varshavi stala druzhinoyu Petra Oleksandrovicha Balashova 13 01 1811 30 01 1845 fligel ad yutanta Paskevicha Shlyub vidbuvsya proti voli yiyi batkiv bo narechenij hvoriv na chahotku i cya hvoroba nezabarom peredalasya druzhini Oboye pomerli zovsim molodimi Oleksandra Ivanivna pomerla v Rimi i bula pohovana na kladovishi Testacho 25 serpnya 1845 roku yiyi tilo razom z prahom cholovika bulo vidpravleno v Sankt Peterburg Nini podruzhzhya pokoyatsya v cerkvi sela Pokrovskogo zvanogo Shapki Shlisselburgskogo povitu U nih buli sini Mikola Mihajlo Ivan Anastasiya 1822 1892 frejlina dvoru 1837 z 22 lyutogo 1850 roku druzhina fligel ad yutanta knyazya M B Lobanova Rostovskogo 1819 1858 starshij brat majbutnogo ministra zakordonnih sprav yihnya dochka Mariya odruzhena z yegermejsterom V V Skaryatinim Ganna 1822 18 11 1901 bliznyuchka frejlina dvoru 1837 druzhina general majora knyazya M D Volkonskogo 1811 1875 Shlyub yiyi buv nevdalim Zhila postijno v Parizhi daleko vid cholovika i donki de neyu buv serjozno zahoplenij baron Sharl De Ber Pomerla vid zapalennya legeniv pohovana na kladovishi Per Lashez Ale potim perepohovali zgidno iz zapovitom poruch z batkami v gomelskij familnij kaplici usipalnici Yiyi dochka Yelizaveta 1843 1921 stala druzhinoyu knyazya Anatolya Kurakina 1845 1936 Fedir 1823 1903 general lejtenant yedinij spadkoyemec shlyub z grafineyu Irinoyu Voroncovoyu Dashkovoyu ditej ne bulo Diti Oleksandra Anastasiya Anna FedirGenealogiyaPrimitkiP Majkov Paskevich Erivanskaya Elizaveta Alekseevna Russkij biograficheskij slovar pod red A A Polovcov SPb 1902 T 13 S 332 333 d Track Q656d Track Q1960551d Track Q21175484d Track Q21519651d Track Q1963546d Track Q25871832 Tochnij rik narodzhennya grafini Paskevich chislenni dzherela nazivayut po riznomu 1791 1795 abo 1800 rik Kavalery Ordena Sv Ekateriny Spisok kavaleram rossijskij imperatorskih i carskih ordenov za 1846 god Sankt Peterburg Tipografiya II otdeleniya Sobstvennoj Ego Imperatorskogo Velichestva kancelyarii 1847 ros Knyaz A B Lobanov Rostovskij Russkaya rodoslovnaya kniga V 2 h tomah SPb Izdanie A S Suvorina 1895 T 1 S 166 Vel kn Nikolaj Mihajlovich Moskovskij nekropol V 3 h tomah SPb 1907 T 1 S 330 Vid drugogo shlyubu O F Griboyedov mav dvoh siniv pomerlih v ditinstvi i dochku Sofiyu 1805 1886 v shlyubi z Sergiyem Oleksandrovichem Rimskim Korsakovim yiyi bagato doslidnikiv vvazhayut prototipom Sofiyi z Liha z rozumu V I Lykoshin Iz Zapisok A S Griboedov v vospominaniyah sovremennikov M Federaciya 1929 S 315 324 Bratya Bulgakovy Perepiska T 1 M Zaharov 2010 S 640 Etoj milosti udostaivalis tolko suprugi general adyutantov i vysshih pridvornyh i voennyh chinov mezhdu tem kak Paskevich byl tolko general lejtenantom A Ya Panaeva Vospominaniya M Iz vo Pravda 1986 S 69 Dolli Fikelmon Dnevnik 1829 1837 Ves pushkinskij Peterburg M Minuvshee 2009 1002 s Pisma O S Pavlishevoj k muzhu i otcu 1831 1837 T 2 SPb Izd vo Pushkinskij fond 1994 S 187 V A Dokudovskij Vospominaniya Ryazan Ryazanskaya uchyonaya arhivnaya komissiya 1898 S 193 CGIA SPb f 19 op 123 d 12 S 66 CGIA SPb f 19 op 123 d 3 Metricheskie knigi pravoslavnyh cerkvej za granicej CGIA SPb f 19 op 126 d 1679 s 218 Metricheskie knigi Troickoj cerkvi russkogo posolstva PosilannyaPaskevich Erivanskaya Elizaveta Alekseevna Russkij biograficheskij slovar v 25 t SPb M 1896 1918 ros