Імунологічна пам'ять - це здатність імунної системи швидко і специфічно розпізнавати антиген, з яким організм зустрічався раніше, і ініціювати відповідну імунну відповідь. Зазвичай це вторинні, третинні та інші наступні імунні відповіді на той самий антиген. Імунологічна пам’ять відповідає за адаптивний компонент імунної системи. Існують спеціальні клітини — так звані Т- і В-клітини пам'яті. Імунологічна пам'ять лежить в основі вакцинації. Нові дані демонструють участь вродженої імунної системи в реакціях імунної пам’яті у безхребетних, а також у хребетних.
Розвиток імунологічної пам'яті
Імунологічна пам’ять виникає після первинної імунної відповіді на антиген. Таким чином, імунологічна пам’ять створюється у кожній людини після попереднього первинного впливу потенційно небезпечного агента. Перебіг вторинної імунної відповіді подібний до первинної імунної відповіді.
Після того, як В-клітина пам’яті розпізнає антиген, вона презентує комплекс пептид/MHC I сусіднім ефекторним Т-клітинам. Це призводить до активації цих клітин і швидкої проліферації клітин. Після завершення первинної імунної відповіді ефекторні клітини імунної відповіді елімінуються. Проте в організмі залишаються раніше створені антитіла, які представляють компонент імунологічної пам’яті та є важливим захисним механізмом при наступних інфекціях.
Крім утворених антитіл в організмі залишається невелика кількість Т- і В-клітин пам'яті, які складають клітинну складову імунологічної пам'яті. Вони залишаються в кровообігу в стані спокою і при наступній зустрічі з тим же антигеном ці клітини здатні негайно реагувати і елімінувати антиген. Клітини пам’яті мають тривалий термін служби і зберігаються в організмі до кількох десятиліть.
Імунітет до вітряної віспи, кору та деяких інших захворювань зберігається на все життя. Імунітет до багатьох захворювань з часом зникає. Реакція імунної системи на деякі захворювання, таких як денге, контрпродуктивно погіршує наступну інфекцію (антитілозалежне посилення інфекції).
Станом на 2019 рік дослідники все ще намагаються з’ясувати, чому деякі вакцини створюють довічний імунітет, тоді як ефективність інших вакцин падає до нуля менше ніж за 30 років (для свинки) або менше ніж за шість місяців (для ).
Еволюція імунної пам'яті
Еволюційно поява Т- і В-клітин пам'яті широко поширена в тваринному світі. Однак умови, необхідні для розробки цієї "дорогої" в плані ресурсів адаптації, є специфічними. По-перше, для розвитку імунної пам’яті початкова "вартість" молекулярного механізму повинна бути високою і вимагає втрат інших характеристик господаря. По-друге, середньо- або довгоживучі організми мають вищі шанси на розвиток такого апарату. Вартість такої адаптації збільшується, якщо у господаря середня тривалість життя, оскільки імунна пам’ять повинна бути ефективною в ранні роки життя.
Крім того, дослідницькі моделі показують, що важливу роль у різноманітності клітин пам'яті в популяції грає середовище. Порівняння впливу множинних інфекцій на конкретну хворобу на відміну від різноманітності хвороб навколишнього середовища дає докази того, що пули клітин пам’яті накопичують різноманітність на основі кількості індивідуальних патогенів, з якими зустрічається організм, навіть ціною ефективності при зустрічі з більш поширеними патогенами. Особи, які живуть в ізольованих середовищах, таких як острови, будуть мати менш різноманітну популяцію клітин пам’яті, але мають більш міцні імунні реакції. Це свідчить про те, що середовище відіграє велику роль в еволюції популяцій клітин пам’яті.
Раніше набута імунна пам’ять до інших патогенів може бути виснажена кором у нещеплених дітей, що створює ризик зараження протягом років після перенесеного кору.
В-клітини пам'яті
В-клітини пам'яті - це плазматичні клітини, які здатні виробляти антитіла протягом тривалого часу. На відміну від наївних В-клітин, які беруть участь у первинній імунній відповіді, реакція В-клітин пам'яті дещо відрізняється. В-клітина пам’яті вже зазнала , диференціювання та , тому вона здатна ділитися в кілька разів швидше і виробляти антитіла з набагато вищою афінністю (особливо IgG). Навпаки, наївна плазматична клітина повністю диференційована і не може бути додатково стимульована антигеном для поділу або збільшення вироблення антитіл. Активність В-клітин пам'яті у вторинних лімфатичних органах є найвищою протягом перших 2 тижнів після інфікування. Згодом, через 2-4 тижні їх реакція зменшується. Після реакції зародкового центру плазматичні клітини пам’яті розташовуються в кістковому мозку, який є основним місцем вироблення антитіл в імунологічній пам’яті.
Т-клітини пам'яті
Т-клітини пам'яті можуть бути як CD4+, так і CD8+. Ці Т-клітини пам'яті не потребують подальшої стимуляції антигеном для проліферації, тому їм не потрібен сигнал через MHC. Т-клітини пам'яті можна розділити на дві функціонально різні групи на основі експресії рецептора хемокінів CCR7. Цей хемокін вказує напрямок міграції у вторинні лімфатичні органи. Т-клітини пам’яті, які не експресують CCR7 (CCR7-), мають рецептори для міграції до місця запалення в тканині і являють собою безпосередню популяцію ефекторних клітин. Ці клітини були названі ефекторними Т-клітинами пам’яті (ТЕМ). Після повторної стимуляції вони виробляють велику кількість IFN-γ, IL-4 та IL-5 . Навпаки, Т-клітини пам’яті CCR7+ не мають прозапальної та цитотоксичної функції, але мають рецептори для міграції лімфатичних вузлів. Ці клітини були названі Т-клітинами центральної пам’яті (TCM). Вони ефективно стимулюють дендритні клітини і після багаторазової стимуляції здатні диференціюватися в CCR7- ефекторні Т-клітини пам’яті. Обидві популяції цих клітин пам'яті походять від наївних Т-клітин і залишаються в організмі протягом кількох років після первинної імунізації.
Вроджена імунна пам'ять
Вроджена імунна система також бере участь у аспектах імунної пам’яті, незважаючи на те, що вона не має здатності виробляти антитіла, як адаптивна імунна система. У процесі, відомому як , багато безхребетних, таких як види прісноводних равликів, рачок-копепод і стьожкові черви, активують вроджену імунну пам’ять, щоб стимулювати більш ефективну імунну відповідь на специфічні антигени без адаптивної гілки імунної системи. Миші без функціональних Т- і В-клітин змогли пережити введення смертельної дози Candida albicans при попередньому впливі значно меншої кількості, що показує, що хребетні також зберігають цю здатність. Хоча можуть активувати клітини вродженої імунної системи, щоб вони набули певних адаптивних характеристик, перенапруження залучених сигналів може стати шкідливим для господаря. Наявність може призвести до модуляції запалення вродженою імунною системою. Вважається, що тренований імунітет обумовлений рядом факторів, включаючи епігенетичні події, швидкість метаболізму та перепрограмування транскрипції. Ключовою частиною цієї реакції є обмеження імунної відповіді, щоб уникнути пошкодження тканин при вторинних інфекціях, що називається вродженою імунною толерантністю.
Дивіться також
- Імунітет
- Сероконверсія
- Серостатус
Посилання
- Murphy, Kenneth; Weaver, Casey (2017). Janeway's Immunology (вид. 9th). New York & London: Garland Science. с. 473—475. ISBN .
- Hammarlund, Erika, et al. (2003). "Duration of antiviral immunity after smallpox vaccination." Nature medicine 9.9, 1131.
- Crișan, Tania O.; Netea, Mihai G.; Joosten, Leo A. B. (April 2016). Innate immune memory: Implications for host responses to damage-associated molecular patterns. European Journal of Immunology. 46 (4): 817—828. doi:10.1002/eji.201545497. ISSN 0014-2980. PMID 26970440.
- Gourbal, Benjamin; Pinaud, Silvain; Beckers, Gerold J. M.; Van Der Meer, Jos W. M.; Conrath, Uwe; Netea, Mihai G. (17 квітня 2018). Innate immune memory: An evolutionary perspective. Immunological Reviews. 283 (1): 21—40. doi:10.1111/imr.12647. ISSN 0105-2896. PMID 29664574.
- Sprent, Jonathan, and Susan R. Webb. "Intrathymic and extrathymic clonal deletion of T cells." Current opinion in immunology 7.2 (1995): 196-205.
- Crotty, Shane, et al. "Cutting edge: long-term B cell memory in humans after smallpox vaccination." The Journal of Immunology 171.10 (2003): 4969-4973.
- Ed Yong. "Immunology Is Where Intuition Goes to Die" [ 17 грудня 2021 у Wayback Machine.]. 2020. quote: "Immunity lasts a lifetime for some diseases—chickenpox, measles—but eventually wears off for many others." quote: "For some diseases, like dengue, an antibody response to one infection can counterintuitively make the next infection more severe."
- Jon Cohen. "How long do vaccines last?" [ 19 серпня 2021 у Wayback Machine.]. 2019.
- Best, Alex; Hoyle, Andy (6 червня 2013). The evolution of costly acquired immune memory. Ecology and Evolution. 3 (7): 2223—2232. doi:10.1002/ece3.611. ISSN 2045-7758. PMID 23919164.
- Graw, Frederik; Magnus, Carsten; Regoes, Roland R (2010). Theoretical analysis of the evolution of immune memory. BMC Evolutionary Biology. 10 (1): 380. doi:10.1186/1471-2148-10-380. ISSN 1471-2148. PMC 3018457. PMID 21143840.
- Mina MJ, Kula T, Leng Y, Li M, Vries RD, Knip M, Siljander H, Rewers M, Choy DF, Wilson MS, Larman HB (1 листопада 2019). . Science. 366 (6465): 599—606. Bibcode:2019Sci...366..599M. doi:10.1126/science.aay6485. ISSN 0036-8075. PMID 31672891. Архів оригіналу за 8 серпня 2021. Процитовано 17 грудня 2021.
{{}}
:|hdl-access=
вимагає|hdl=
(); Недійсний|displayauthors=6
() - Slifka, Mark K., Mehrdad Matloubian, and Rafi Ahmed (1995). "Bone marrow is a major site of long-term antibody production after acute viral infection." Journal of Virology, 69(3), 1895–1902.
- Kassiotis, George, et al. "Impairment of immunological memory in the absence of MHC despite survival of memory T cells." Nature immunology 3.3 (2002): 244.
- Sallusto, Federica, et al. "Two subsets of memory T lymphocytes with distinct homing potentials and effector functions." Nature 401.6754 (1999): 708.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Imunologichna pam yat ce zdatnist imunnoyi sistemi shvidko i specifichno rozpiznavati antigen z yakim organizm zustrichavsya ranishe i iniciyuvati vidpovidnu imunnu vidpovid Zazvichaj ce vtorinni tretinni ta inshi nastupni imunni vidpovidi na toj samij antigen Imunologichna pam yat vidpovidaye za adaptivnij komponent imunnoyi sistemi Isnuyut specialni klitini tak zvani T i V klitini pam yati Imunologichna pam yat lezhit v osnovi vakcinaciyi Novi dani demonstruyut uchast vrodzhenoyi imunnoyi sistemi v reakciyah imunnoyi pam yati u bezhrebetnih a takozh u hrebetnih Rozvitok imunologichnoyi pam yatiChas imunnoyi vidpovidi Cherez formuvannya imunologichnoyi pam yati povtorne zarazhennya prizvodit do shvidkogo zbilshennya viroblennya antitil i aktivnosti efektornih T klitin Ci piznishi infekciyi mozhut buti legkimi abo navit bezsimptomnimi Imunologichna pam yat vinikaye pislya pervinnoyi imunnoyi vidpovidi na antigen Takim chinom imunologichna pam yat stvoryuyetsya u kozhnij lyudini pislya poperednogo pervinnogo vplivu potencijno nebezpechnogo agenta Perebig vtorinnoyi imunnoyi vidpovidi podibnij do pervinnoyi imunnoyi vidpovidi Pislya togo yak V klitina pam yati rozpiznaye antigen vona prezentuye kompleks peptid MHC I susidnim efektornim T klitinam Ce prizvodit do aktivaciyi cih klitin i shvidkoyi proliferaciyi klitin Pislya zavershennya pervinnoyi imunnoyi vidpovidi efektorni klitini imunnoyi vidpovidi eliminuyutsya Prote v organizmi zalishayutsya ranishe stvoreni antitila yaki predstavlyayut komponent imunologichnoyi pam yati ta ye vazhlivim zahisnim mehanizmom pri nastupnih infekciyah Krim utvorenih antitil v organizmi zalishayetsya nevelika kilkist T i V klitin pam yati yaki skladayut klitinnu skladovu imunologichnoyi pam yati Voni zalishayutsya v krovoobigu v stani spokoyu i pri nastupnij zustrichi z tim zhe antigenom ci klitini zdatni negajno reaguvati i eliminuvati antigen Klitini pam yati mayut trivalij termin sluzhbi i zberigayutsya v organizmi do kilkoh desyatilit Imunitet do vitryanoyi vispi koru ta deyakih inshih zahvoryuvan zberigayetsya na vse zhittya Imunitet do bagatoh zahvoryuvan z chasom znikaye Reakciya imunnoyi sistemi na deyaki zahvoryuvannya takih yak denge kontrproduktivno pogirshuye nastupnu infekciyu antitilozalezhne posilennya infekciyi Stanom na 2019 rik doslidniki vse she namagayutsya z yasuvati chomu deyaki vakcini stvoryuyut dovichnij imunitet todi yak efektivnist inshih vakcin padaye do nulya menshe nizh za 30 rokiv dlya svinki abo menshe nizh za shist misyaciv dlya Evolyuciya imunnoyi pam yati Evolyucijno poyava T i V klitin pam yati shiroko poshirena v tvarinnomu sviti Odnak umovi neobhidni dlya rozrobki ciyeyi dorogoyi v plani resursiv adaptaciyi ye specifichnimi Po pershe dlya rozvitku imunnoyi pam yati pochatkova vartist molekulyarnogo mehanizmu povinna buti visokoyu i vimagaye vtrat inshih harakteristik gospodarya Po druge seredno abo dovgozhivuchi organizmi mayut vishi shansi na rozvitok takogo aparatu Vartist takoyi adaptaciyi zbilshuyetsya yaksho u gospodarya serednya trivalist zhittya oskilki imunna pam yat povinna buti efektivnoyu v ranni roki zhittya Krim togo doslidnicki modeli pokazuyut sho vazhlivu rol u riznomanitnosti klitin pam yati v populyaciyi graye seredovishe Porivnyannya vplivu mnozhinnih infekcij na konkretnu hvorobu na vidminu vid riznomanitnosti hvorob navkolishnogo seredovisha daye dokazi togo sho puli klitin pam yati nakopichuyut riznomanitnist na osnovi kilkosti individualnih patogeniv z yakimi zustrichayetsya organizm navit cinoyu efektivnosti pri zustrichi z bilsh poshirenimi patogenami Osobi yaki zhivut v izolovanih seredovishah takih yak ostrovi budut mati mensh riznomanitnu populyaciyu klitin pam yati ale mayut bilsh micni imunni reakciyi Ce svidchit pro te sho seredovishe vidigraye veliku rol v evolyuciyi populyacij klitin pam yati Ranishe nabuta imunna pam yat do inshih patogeniv mozhe buti visnazhena korom u nesheplenih ditej sho stvoryuye rizik zarazhennya protyagom rokiv pislya perenesenogo koru V klitini pam yati V klitini pam yati ce plazmatichni klitini yaki zdatni viroblyati antitila protyagom trivalogo chasu Na vidminu vid nayivnih V klitin yaki berut uchast u pervinnij imunnij vidpovidi reakciya V klitin pam yati desho vidriznyayetsya V klitina pam yati vzhe zaznala diferenciyuvannya ta tomu vona zdatna dilitisya v kilka raziv shvidshe i viroblyati antitila z nabagato vishoyu afinnistyu osoblivo IgG Navpaki nayivna plazmatichna klitina povnistyu diferencijovana i ne mozhe buti dodatkovo stimulovana antigenom dlya podilu abo zbilshennya viroblennya antitil Aktivnist V klitin pam yati u vtorinnih limfatichnih organah ye najvishoyu protyagom pershih 2 tizhniv pislya infikuvannya Zgodom cherez 2 4 tizhni yih reakciya zmenshuyetsya Pislya reakciyi zarodkovogo centru plazmatichni klitini pam yati roztashovuyutsya v kistkovomu mozku yakij ye osnovnim miscem viroblennya antitil v imunologichnij pam yati T klitini pam yati T klitini pam yati mozhut buti yak CD4 tak i CD8 Ci T klitini pam yati ne potrebuyut podalshoyi stimulyaciyi antigenom dlya proliferaciyi tomu yim ne potriben signal cherez MHC T klitini pam yati mozhna rozdiliti na dvi funkcionalno rizni grupi na osnovi ekspresiyi receptora hemokiniv CCR7 Cej hemokin vkazuye napryamok migraciyi u vtorinni limfatichni organi T klitini pam yati yaki ne ekspresuyut CCR7 CCR7 mayut receptori dlya migraciyi do miscya zapalennya v tkanini i yavlyayut soboyu bezposerednyu populyaciyu efektornih klitin Ci klitini buli nazvani efektornimi T klitinami pam yati TEM Pislya povtornoyi stimulyaciyi voni viroblyayut veliku kilkist IFN g IL 4 ta IL 5 Navpaki T klitini pam yati CCR7 ne mayut prozapalnoyi ta citotoksichnoyi funkciyi ale mayut receptori dlya migraciyi limfatichnih vuzliv Ci klitini buli nazvani T klitinami centralnoyi pam yati TCM Voni efektivno stimulyuyut dendritni klitini i pislya bagatorazovoyi stimulyaciyi zdatni diferenciyuvatisya v CCR7 efektorni T klitini pam yati Obidvi populyaciyi cih klitin pam yati pohodyat vid nayivnih T klitin i zalishayutsya v organizmi protyagom kilkoh rokiv pislya pervinnoyi imunizaciyi Vrodzhena imunna pam yatVrodzhena imunna sistema takozh bere uchast u aspektah imunnoyi pam yati nezvazhayuchi na te sho vona ne maye zdatnosti viroblyati antitila yak adaptivna imunna sistema U procesi vidomomu yak bagato bezhrebetnih takih yak vidi prisnovodnih ravlikiv rachok kopepod i stozhkovi chervi aktivuyut vrodzhenu imunnu pam yat shob stimulyuvati bilsh efektivnu imunnu vidpovid na specifichni antigeni bez adaptivnoyi gilki imunnoyi sistemi Mishi bez funkcionalnih T i V klitin zmogli perezhiti vvedennya smertelnoyi dozi Candida albicans pri poperednomu vplivi znachno menshoyi kilkosti sho pokazuye sho hrebetni takozh zberigayut cyu zdatnist Hocha mozhut aktivuvati klitini vrodzhenoyi imunnoyi sistemi shob voni nabuli pevnih adaptivnih harakteristik perenapruzhennya zaluchenih signaliv mozhe stati shkidlivim dlya gospodarya Nayavnist mozhe prizvesti do modulyaciyi zapalennya vrodzhenoyu imunnoyu sistemoyu Vvazhayetsya sho trenovanij imunitet obumovlenij ryadom faktoriv vklyuchayuchi epigenetichni podiyi shvidkist metabolizmu ta pereprogramuvannya transkripciyi Klyuchovoyu chastinoyu ciyeyi reakciyi ye obmezhennya imunnoyi vidpovidi shob uniknuti poshkodzhennya tkanin pri vtorinnih infekciyah sho nazivayetsya vrodzhenoyu imunnoyu tolerantnistyu Divitsya takozhImunitet Serokonversiya SerostatusPosilannya Murphy Kenneth Weaver Casey 2017 Janeway s Immunology vid 9th New York amp London Garland Science s 473 475 ISBN 9780815345510 Hammarlund Erika et al 2003 Duration of antiviral immunity after smallpox vaccination Nature medicine 9 9 1131 Crișan Tania O Netea Mihai G Joosten Leo A B April 2016 Innate immune memory Implications for host responses to damage associated molecular patterns European Journal of Immunology 46 4 817 828 doi 10 1002 eji 201545497 ISSN 0014 2980 PMID 26970440 Gourbal Benjamin Pinaud Silvain Beckers Gerold J M Van Der Meer Jos W M Conrath Uwe Netea Mihai G 17 kvitnya 2018 Innate immune memory An evolutionary perspective Immunological Reviews 283 1 21 40 doi 10 1111 imr 12647 ISSN 0105 2896 PMID 29664574 Sprent Jonathan and Susan R Webb Intrathymic and extrathymic clonal deletion of T cells Current opinion in immunology 7 2 1995 196 205 Crotty Shane et al Cutting edge long term B cell memory in humans after smallpox vaccination The Journal of Immunology 171 10 2003 4969 4973 Ed Yong Immunology Is Where Intuition Goes to Die 17 grudnya 2021 u Wayback Machine 2020 quote Immunity lasts a lifetime for some diseases chickenpox measles but eventually wears off for many others quote For some diseases like dengue an antibody response to one infection can counterintuitively make the next infection more severe Jon Cohen How long do vaccines last 19 serpnya 2021 u Wayback Machine 2019 Best Alex Hoyle Andy 6 chervnya 2013 The evolution of costly acquired immune memory Ecology and Evolution 3 7 2223 2232 doi 10 1002 ece3 611 ISSN 2045 7758 PMID 23919164 Graw Frederik Magnus Carsten Regoes Roland R 2010 Theoretical analysis of the evolution of immune memory BMC Evolutionary Biology 10 1 380 doi 10 1186 1471 2148 10 380 ISSN 1471 2148 PMC 3018457 PMID 21143840 Mina MJ Kula T Leng Y Li M Vries RD Knip M Siljander H Rewers M Choy DF Wilson MS Larman HB 1 listopada 2019 Science 366 6465 599 606 Bibcode 2019Sci 366 599M doi 10 1126 science aay6485 ISSN 0036 8075 PMID 31672891 Arhiv originalu za 8 serpnya 2021 Procitovano 17 grudnya 2021 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite journal title Shablon Cite journal cite journal a hdl access vimagaye hdl dovidka Nedijsnij displayauthors 6 dovidka Slifka Mark K Mehrdad Matloubian and Rafi Ahmed 1995 Bone marrow is a major site of long term antibody production after acute viral infection Journal of Virology 69 3 1895 1902 Kassiotis George et al Impairment of immunological memory in the absence of MHC despite survival of memory T cells Nature immunology 3 3 2002 244 Sallusto Federica et al Two subsets of memory T lymphocytes with distinct homing potentials and effector functions Nature 401 6754 1999 708