Змієящірка багатокрапчаста | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Біологічна класифікація | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Ophiomorus punctatissimus (Bibron & Bory de Saint-Vincent, 1833) | ||||||||||||||||||||||
Синоніми | ||||||||||||||||||||||
Anguis punctatissimus Ophiomorus miliaris | ||||||||||||||||||||||
Посилання | ||||||||||||||||||||||
|
Змієящірка багатокрапчаста, безногий сцинк багатокрапчастий (Ophiomorus punctatissimus) — вид ящірок родини сцинкових (Scincidae). Один із 12 видів роду. Поширений у Греції та Туреччині. Мешканець середземноморських гірських і прилеглих рівнинних ландшафтів. Вид охороняється Директивою Європейського Союзу 92/43/ЄС «Про збереження природних оселищ та видів природної фауни і флори».
Опис
Невелика безнога ящірка з блискучим подовженим тілом до 18 см завдовжки (L. + L.cd.), але зазвичай менше. Хвіст (L.cd.) відносно короткий, потовщений біля основи, співмірний із довжиною тулуба з головою (L.). Очі маленькі; на рухливих нижніх повіках є по одному прозорому овальному диску. Ушний отвір відсутній.
Тіло вкрите досить великою гладенькою лускою. Міжтім'яний щиток значно більший за тім'яні. Ніздря розташована між двома щитками – нижньо- і верхньоносовими. Ротова щілина прикрита більш-менш розвиненими вільними краями верхньогубних і підорбітального щитка.
Забарвлення верхньої сторони тіла зазвичай коричневе, жовтувате або сірувате з металевим вилиском. Боки тіла темніші. Уздовж всього тіла тягнуться численні ряди дрібних темних плям, за що ящірка отримала видову назву. Молоді особини забарвлені більш контрастно і мають темніші боки.
Поширення
Ареал виду розірваний і складається з двох частин — європейської (Південна Греція) та азійської (Південна Туреччина). Окремі популяції населяють прилеглі острови.
Місця проживання
Населяє в основному оливкові гаї з трав'янистою рослинністю і розкиданим камінням. Зазвичай трапляється під камінням у пухкому ґрунті, в який з легкістю закопується. У гори піднімається до висоти 800 м н. р. м.
Особливості біології
Майже увесь час тримається у сховищах — під камінням та подібними предметами, щоб поглинати непряме тепло. Здатна швидко закопуватись у пухкий ґрунт. Зазвичай активна між лютим і листопадом, але може бути активною протягом року за відповідних умов, наприклад на рівнині. Місцями є досить чисельним видом, особливо навесні. Ящірок важко знайти в теплу пору року, коли вважається, що вони менш активні й можуть зариватися глибше в землю.
Змієящірка багатокрапчаста належить до яйцекладних плазунів. Парування відбувається в квітні — травні. Самиці відкладають 2–4 яйця в пухкий ґрунт.
Харчується різноманітними дрібними безхребетними.
Охорона
Стан більшості природних популяцій виду в межах ареалу залишається більш-менш стабільним. Саме тому він, згідно Червоного списку МСОП, отримав охоронний статус «відносно благополучний вид. Але в окремих регіонах спостерігається тенденція до зниження чисельності популяції виду, що потребує запровадження охоронних заходів. Тому, змієящірка багатокрапчаста занесена до Директиви Європейського Союзу 92/43/ЄС «Про збереження природних оселищ та видів природної фауни і флори» (Додаток IV. Види рослин і тварин, що становлять особливий інтерес для Європейського Союзу, які потребують суворих заходів охорони).
Систематика
Один із 12 видів роду змієящірок (Ophiomorus).
У 2018 році турецькі популяції Ophiomorus punctatissimus були переописані як Ophiomorus kardesi.
Примітки
- Оселищна концепція збереження біорізноманіття: базові документи Європейського Союзу / За ред. : О. О. Кагала, Б. Г. Проця. — Львів: ЗУКЦ, 2012. — 278 с. (с. 80)
- Ophiomorus The Reptile Database: Ophiomorus
- Змієящірка багатокрапчаста в Червоному списку МСОП
- Kornilios P, Kumlutaş Y, Lymberakis P, Ilgaz Ç. 2018. Cryptic diversity and molecular systematics of the Aegean Ophiomorus skinks (Reptilia: Squamata), with the description of a new species. J Zool Syst Evol Res. 00:1–18
Література
- Атлас пресмыкающихся Северной Евразии / Ананьева Н. Б., Орлов Н. Л., Даревский И. С. и др. — СПб. : Зоолог. ин-т РАН, 2004. — 232 с. (с. 76). —
- Определитель земноводных и пресмыкающихся фауны СССР / Банников А. Г., Даревский И. С., Ищенко В. Г. и др. — М. : Просвещение, 1977. — 415 с. (с. 143, 160)
- Оселищна концепція збереження біорізноманіття: базові документи Європейського Союзу / За ред. : О. О. Кагала, Б. Г. Проця. — Львів: ЗУКЦ, 2012. — 278 с. (с. 80). —
- Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe / Jeroen Speybroeck, Wouter Beukema, Bobby Bok and Jan Van Der Voort. London-New York: Bloomsbure, 2016. 432 рр. (p. 340).
Посилання
- The Reptile Database: Ophiomorus punctatissimus
- Ophiomorus punctatissimus у Червоному списку МСОП
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Zmiyeyashirka bagatokrapchasta Ohoronnij status Najmenshij rizik MSOP 3 1 Biologichna klasifikaciya Domen Eukarioti Eukaryota Carstvo Tvarini Animalia Tip Hordovi Chordata Klas Plazuni Reptilia Ryad Luskati Squamata Pidryad Yashirki Lacertilia Infraryad Scincomorpha Rodina Scinkovi Scincidae Pidrodina Scincinae Rid Zmiyeyashirka Ophiomorus Vid Zmiyeyashirka bagatokrapchasta Binomialna nazva Ophiomorus punctatissimus Bibron amp Bory de Saint Vincent 1833 Sinonimi Anguis punctatissimus Ophiomorus miliaris Posilannya Vikishovishe Ophiomorus punctatissimus Vikividi Ophiomorus punctatissimus MSOP 61540 Zmiyeyashirka bagatokrapchasta beznogij scink bagatokrapchastij Ophiomorus punctatissimus vid yashirok rodini scinkovih Scincidae Odin iz 12 vidiv rodu Poshirenij u Greciyi ta Turechchini Meshkanec seredzemnomorskih girskih i prileglih rivninnih landshaftiv Vid ohoronyayetsya Direktivoyu Yevropejskogo Soyuzu 92 43 YeS Pro zberezhennya prirodnih oselish ta vidiv prirodnoyi fauni i flori OpisNevelika beznoga yashirka z bliskuchim podovzhenim tilom do 18 sm zavdovzhki L L cd ale zazvichaj menshe Hvist L cd vidnosno korotkij potovshenij bilya osnovi spivmirnij iz dovzhinoyu tuluba z golovoyu L Ochi malenki na ruhlivih nizhnih povikah ye po odnomu prozoromu ovalnomu disku Ushnij otvir vidsutnij Tilo vkrite dosit velikoyu gladenkoyu luskoyu Mizhtim yanij shitok znachno bilshij za tim yani Nizdrya roztashovana mizh dvoma shitkami nizhno i verhnonosovimi Rotova shilina prikrita bilsh mensh rozvinenimi vilnimi krayami verhnogubnih i pidorbitalnogo shitka Zabarvlennya verhnoyi storoni tila zazvichaj korichneve zhovtuvate abo siruvate z metalevim viliskom Boki tila temnishi Uzdovzh vsogo tila tyagnutsya chislenni ryadi dribnih temnih plyam za sho yashirka otrimala vidovu nazvu Molodi osobini zabarvleni bilsh kontrastno i mayut temnishi boki PoshirennyaAreal vidu rozirvanij i skladayetsya z dvoh chastin yevropejskoyi Pivdenna Greciya ta azijskoyi Pivdenna Turechchina Okremi populyaciyi naselyayut prilegli ostrovi Miscya prozhivannyaNaselyaye v osnovnomu olivkovi gayi z trav yanistoyu roslinnistyu i rozkidanim kaminnyam Zazvichaj traplyayetsya pid kaminnyam u puhkomu grunti v yakij z legkistyu zakopuyetsya U gori pidnimayetsya do visoti 800 m n r m Osoblivosti biologiyiMajzhe uves chas trimayetsya u shovishah pid kaminnyam ta podibnimi predmetami shob poglinati nepryame teplo Zdatna shvidko zakopuvatis u puhkij grunt Zazvichaj aktivna mizh lyutim i listopadom ale mozhe buti aktivnoyu protyagom roku za vidpovidnih umov napriklad na rivnini Miscyami ye dosit chiselnim vidom osoblivo navesni Yashirok vazhko znajti v teplu poru roku koli vvazhayetsya sho voni mensh aktivni j mozhut zarivatisya glibshe v zemlyu Zmiyeyashirka bagatokrapchasta nalezhit do yajcekladnih plazuniv Paruvannya vidbuvayetsya v kvitni travni Samici vidkladayut 2 4 yajcya v puhkij grunt Harchuyetsya riznomanitnimi dribnimi bezhrebetnimi OhoronaStan bilshosti prirodnih populyacij vidu v mezhah arealu zalishayetsya bilsh mensh stabilnim Same tomu vin zgidno Chervonogo spisku MSOP otrimav ohoronnij status vidnosno blagopoluchnij vid Ale v okremih regionah sposterigayetsya tendenciya do znizhennya chiselnosti populyaciyi vidu sho potrebuye zaprovadzhennya ohoronnih zahodiv Tomu zmiyeyashirka bagatokrapchasta zanesena do Direktivi Yevropejskogo Soyuzu 92 43 YeS Pro zberezhennya prirodnih oselish ta vidiv prirodnoyi fauni i flori Dodatok IV Vidi roslin i tvarin sho stanovlyat osoblivij interes dlya Yevropejskogo Soyuzu yaki potrebuyut suvorih zahodiv ohoroni SistematikaOdin iz 12 vidiv rodu zmiyeyashirok Ophiomorus U 2018 roci turecki populyaciyi Ophiomorus punctatissimus buli pereopisani yak Ophiomorus kardesi PrimitkiOselishna koncepciya zberezhennya bioriznomanittya bazovi dokumenti Yevropejskogo Soyuzu Za red O O Kagala B G Procya Lviv ZUKC 2012 278 s s 80 Ophiomorus The Reptile Database Ophiomorus Zmiyeyashirka bagatokrapchasta v Chervonomu spisku MSOP Kornilios P Kumlutas Y Lymberakis P Ilgaz C 2018 Cryptic diversity and molecular systematics of the Aegean Ophiomorus skinks Reptilia Squamata with the description of a new species J Zool Syst Evol Res 00 1 18LiteraturaAtlas presmykayushihsya Severnoj Evrazii Ananeva N B Orlov N L Darevskij I S i dr SPb Zoolog in t RAN 2004 232 s s 76 ISBN 5 98092 007 2 Opredelitel zemnovodnyh i presmykayushihsya fauny SSSR Bannikov A G Darevskij I S Ishenko V G i dr M Prosveshenie 1977 415 s s 143 160 Oselishna koncepciya zberezhennya bioriznomanittya bazovi dokumenti Yevropejskogo Soyuzu Za red O O Kagala B G Procya Lviv ZUKC 2012 278 s s 80 ISBN 978 617 655 027 3 Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe Jeroen Speybroeck Wouter Beukema Bobby Bok and Jan Van Der Voort London New York Bloomsbure 2016 432 rr p 340 ISBN 978 1 4081 5459 5PosilannyaThe Reptile Database Ophiomorus punctatissimus Ophiomorus punctatissimus u Chervonomu spisku MSOP