Ця стаття має кілька недоліків. Будь ласка, допоможіть удосконалити її або обговоріть ці проблеми на .
|
Doble (Добл) — з 1909 року американський виробник парових автомобілів. Штаб-квартира розташована в місті Волтгем. У 1931 році компанія припинила виробництво автомобілів.
Doble Steam Motors Company | |
---|---|
Тип | бізнес |
Галузь | Автомобілебудування |
Засновано | 1909 |
Засновник(и) | Абнер Добл Вільям Добл Джон Добл Воррен Добл |
Закриття (ліквідація) | 1931 |
Причина закриття | Банкрутство |
Штаб-квартира | Волтгем, штат Массачусетс, США |
Попередні назви | Abner Doble Motor Vehicle Company (1909-15) General Engineering Company (1915-21) Doble Steam Motors (1921-31) |
Продукція | Транспортні засоби |
Doble у Вікісховищі |
Брати Добл
Абнер (Авенір) Добл народився в сім'ї інженерів, його батько — Вільям Ештон Добл був співавтором ковшевої водяної турбіни, а його дід, якого теж звали Абнер, став засновником фірми , яка стала виробляти шахтарське обладнання під час золотої лихоманки, що охопила Каліфорнію. Після того, як запал з пошуку самородків пройшов, фірма Абнера-Старшого стала будувати трамваї для Сан-Франциско.
Абнер народився в 1890 році, і був старшим з братів. Коли йому було 16, він разом з молодшими братами: Джоном Ештоном (1892), Вільямом Ештоном-Молодшим (1894) і Ворреном Джессом (1898) побудували свій автомобіль з останків пошкодженого паровика White, на шасі цієї машини вони встановили двигун власної конструкції, але саморобка виявилася ненадійною.
Початок виробництва парових автомобілів
У 1909 році Абнер закінчив вищу школу, а в 1910 році вступив до Массачусетського технічного інституту. Навчаючись там, він вирішив відвідати розташований неподалік завод фірми , який був лідером на ринку парових автомобілів в США. Абнер, відвідавши завод, починає розповідати Френсісу Стенлі про свою систему конденсації, яка дозволила б підняти далекобійність машини. Однак виробника парових автомобілів розлютив цей студент, який дозволив собі нахабство вчити його як треба будувати парові автомобілі, і в підсумку молоду людину виставляють за двері. Абнер після першого семестру кидає навчання і разом з Джоном, який був мізкуватим в темі паровиків, відкривають власну майстерню в місті Волтгем, де через чотири роки з'являється паровий автомобіль на шасі , який вони назвали . Бойлер машини був узятий від Stanley Steamer, а двигун був власної розробки, на ній Абнер застосував ту саму систему охолодження пари, оснащену термостатом, про яку він розповідав Стенлі, в результаті машина за одну заправку котла могла пройти всі 320 км.
Побудувавши машину, брати відправляються в Ньютон, де знаходився завод братів Стенлі, вони починають ганяти туди-сюди на своїй машині перед будівлею фірми. Зацікавлені брати Стенлі вибігають на вулицю, щоб подивитися, що це за машина така, яка не випускає ні вихлопних газів, ні пари, на свій подив вони виявляють за кермом того самого зазнайки, який колись прийшов вчити їх.
Конструкція машини виглядала так: під довгим капотом перебувала топка з котлом, під переднім сидінням розташовувався бак з водою, задня вісь була інтегрована з 2-циліндровим двигуном, об'ємом в 5.1 л, за віссю знаходився бак з гасом для нагріву топки. Крутний момент двигуна подавався безпосередньо до провідних задніх коліс, тим самим у машини не було коробки передач, зчеплення і карданного або ланцюгового приводу, щоб увімкнути задній хід, треба було просто натиснути на педаль, яка перемикала клапан, і мотор починав обертатися в інший бік. Генератор знаходився між задньою віссю і баком для гасу, причому він був накритий теплоізоляційним екраном, щоб двигун не перегрівав цей електромеханічний агрегат.
У 1914 році брати засновують власну фірму Abner Doble Motor Vehicle Company, в рамках якої будують ще чотири 25-сильні машини , на які вони знаходять покупців. У тому ж році на базі першої машини будують наступну модель . Це була справді революційна машина в світі парових автомобілів, які потихеньку здавали свої позиції. Парові автомобілі, які треба було готувати протягом півгодини-години до руху, мали запас ходу максимум в 80 км, але тепер, маючи запас води в 90 л, автономність машини розширилася до запаморочливих 2000 км, тобто майже в 20 разів.
А все завдяки тому, що брати розробили стільниковий радіатор, який активно охолоджував пару і подавав її назад в котел вже у вигляді води. Бойлер машини був стійкий до корозії і сольових відкладень, недоліків, які мали котли, оскільки на цьому авто застосовувалася не просто вода, а змішана зі спеціальним моторним маслом суміш, що не забивала трубки охолодження. Автомобіль зацікавив пресу, яка під час тестів розганяє машину з 7-місним кузовом до 100 км/год всього за 15 секунд, що в той час було запаморочливим результатом, оскільки навіть відмітка в 100 км/год була недосяжною мрією для багатьох автомобільних виробників.
У 1915 році брати їдуть в Детройт в надії зацікавити великих виробників своєю машиною. У столиці американського автопрому вони знаходять інвесторів і з 200000 доларами в кишені засновують фірму General Engineering Company. Джон Добл береться вирішити головну проблему парових машин — розпал котла і прискорення процесу введення автомобіля в експлуатацію. У підсумку він винаходить автоматичне запалювання пальника, варто було повернути ключ запалювання, як на звичайному автомобілі, як свічка за допомогою іскри підпалювала гас в топці, енергія згоряння якого за допомогою трубок розігрівала воду всередині котла, як кип'ятильник. На все йшло близько півтори хвилин, в той час як щоб рушати на інших парових машинах як мінімум доводилося чекати 10 хвилин, щоб в системі піднявся тиск до потрібного рівня. Тепер, коли машина виходила на робочий рівень, можна було рушати, а автоматична система сама вмикала систему розпалювання, якщо це було потрібно.
Тепер з'явився паровий автомобіль, який міг би скласти конкуренцію автомобілям з ДВЗ по легкості запуску та управління, в січні 1917 року брати вирішують виставити машину на Нью-Йоркському національному автосалоні, в той рік було представлено близько 100 нових машин, але виявився єдиною паровою прем'єрою на цій виставці. Автомобіль привернув увагу публіки, оскільки в достоїнствах машини були: швидкий розігрів автомобіля до робочої кондиції, безшумність в русі, простота управління, для управління потрібне було тільки кермо з встановленим регулятором тиску, який служив як акселератор, ніжні гальма, плюс педаль заднього ходу. До квітня 1917 року було зроблено 5390 заявок на цю машину, постачання повинні були початися в 1918 році, але, реалізувавши всього 11 автомобілів, Абнер Добл заявив, що у зв'язку з тим, що США вступили в Першу світову війну і виробництво військової техніки стало пріоритетним для держави, то він, не маючи сталі, змушений припинити виробництво своєї продукції. Але істинною причиною припинення випуску стали дефекти конструкції, на практиці, рушаючи з місця, водій не знав, куди поїде машина, вперед або назад, сам новаторський мотор мав дитячі хвороби.
Незабаром брати посварилися, оскільки Абнер привласнив собі інтелектуальні права свого молодшого брата Джона, який і був автором , образившись на старшого брата, Джон подає на нього до суду за порушення авторських прав, а сам залишає фірму і повертається назад в Каліфорнію. Тим часом Абнер і два молодших брата продовжують спільно роботу, так, наприклад, в 1918 році вони будують паровий танк, який виявився непотрібним. У лютому 1921 року вони всі повертаються додому, оскільки у віці 28 років від раку лімфовузлів помирає їхній брат Джон. Згуртувавшись разом після такого удару, брати влітку того ж року засновують нову фірму — Doble Steam Motors, офіс і завод якої розташовувався в Мерівіллі, що в їх же рідному штаті — Каліфорнії. Щоб зібрати гроші для початку нового бізнесу, Абнер взявся за махінацію з продажем акцій, за що був притягнутий до суду в 1924 році. Але суд виправдав підприємця.
У 1922 році брати будують новий двигун, який отримує поршневу систему впуску пари, також був замінений котел, він став трубоподібним, розташованим вертикально, а головною відмінною рисою стало розташування пальника на верхній частині котла. В іншому машина повторювала конструкцію попереднього автомобіля, в цей же час брати вирішують привласнювати своїм автомобілям цифровий індекс, який показував номер мотора, але не моделі, хоча всі вони трохи відрізнялися один від одного.
Побудувавши п'ять автомобілів, в 1923 році брати показують вдосконалену модель — , двигун став 4-циліндровим, об'єм його становив 6.2 л. Від парогенератора пара йшла у два циліндра так званого високого тиску, звідки відпрацьована пара надходила у два циліндра низького тиску, а залишена пара прямувала в конденсатор, і так по колу. Машину було вирішено випробувати за сприяння Автомобільного клубу Америки взимку 1924 року, машину доставили в Нью-Йорк, де вона всю ніч простояла в неопалюваному гаражі, потім її виштовхали на вулицю, де вона простояла на свіжому морозному повітрі ще півтори години. Після чого випробувачі завели машину, через 40 секунд прилади показали робочий тиск в системі, водій плавно відкрив дросель і мотор з тягою в 1350 ньютонів, втиснувши пасажирів у сидіння, плавно рушив. Важка (2.2 т) машина розігналася плавно і без ривків до дозволеної швидкості в 64 км/год всього за 12.5 секунди, управління нею було також дуже простим і зрозумілим, єдине, що викликало нарікання у випробувачів, — гальма, які були не настільки ефективні, проте Добл обіцяв попрацювати над ними.
Після доопрацювання машини під час заводських випробувань машина, чия потужність становила 75 к.с., розігналася до 160 км/год, а розгін до 120 км/год зайняв 10 секунд, причому тяга мотора була такою, що якщо відкривати різко дросель, то при розгоні машина з кузовом родстер підводила передні колеса. Ще одним плюсом автомобіля була дальність ходу, при баку в 110 літрів важкий паровик міг проїхати 2400 км. Машина при всіх її достоїнствах мала і один великий недолік — ціну, тільки шасі коштували в 30 разів дорожче базового Ford T, плюс вартість кузова — третина від ціни шасі, в результаті виходила цифра в 12 000 доларів. Такий автомобіль могла собі замовити тільки забезпечена людина, одним з фанатів цієї машини став Говард Г'юз. У фільмі-біографії про нього — «Авіатор» — стверджується, що є найкращим автомобілем у світі.
Оскільки машина була дорогою, то і зроблена вона повинна була бути якісно, тому рама автомобіля була виготовлена їх високоякісної сталі, електрика машини імпортувалася з Німеччини (фірми Bosch), кермо виготовлялося з камерунського ебена (чорного дерева), а набалдашник цього керма прикрашала емблема, вилита зі срібла німецькими ювелірами. Паралельно йшла розробка і більш доступної моделі — , яка була побудована на шасі Jordan і отримала 4-циліндровий двигун, але не подвійної дії, як на моделі , однак, побудувавши всього один прототип, Абнер Добл, який мав перфекціоністський характер, вирішив не запускати цю машину в серію, оскільки, на його думку, вона була не настільки хороша.
У 1926 році, крім легкових машин, з'являється кілька автобусів, побудованих в кооперації з фірмами International Harvester, було побудовано 5 автобусів і для два автобуси з аналогічними силовими установками, що і на легковій моделі. Легкова машина пропонувалася в цей час в будь-якому виконанні кузова, починаючи від 2-місних родстерів і закінчуючи 7-місними лімузинами. До 1930 року було побудовано всього 24 автомобілі серії , причому 24 автомобіль був побудований Абнером для себе, оскільки весь цей час він їздив на , яку постійно удосконалював, і машина з кличкою «Стара антилопа» служила полігоном для нововведень.
Припинення виробництва автомобілів. Закриття компанії
У 1930 році з'являється остання серія автомобілів — , яка відрізнялася парогенератором і двигуном поліпшеної конструкції, таких машин було побудовано до квітня 1931 року всього 7 штук, у квітні 1931 року фірма припиняє свою діяльність через брак фінансування, оскільки рада директорів відмовилася випускати додаткові акції, прибуток від яких дозволив зібрати б ще 50 автомобілів, які випускалися зі збитком, не дивлячись на їх нечувану ціну, але, тим не менш, на дворі стояла економічна криза, і директори вирішили, що фірму простіше розпустити. Одну з машин цієї фірми купує німецький магнат Оскар Хеньшель, і якщо німецькі бонзи, що прийшли до влади, їздили з патріотичних почуттів виключно на німецьких машинах, то є кадри, де друг Оскара Хеньшеля — Герман Герінг роз'їжджає на одному з парадів на .
Дві з випущених машин цієї серії були оснащені кузовами від , який мав аналогічну довжину колісної бази, хоча найперша машина теж мала запозичений кузов, на ній був 2-дверний родстер від [en].
Подальша доля братів Добл
За місяць до закриття підприємства Абнер Добл їде до Нової Зеландії, куди його покликали на завод фірми , щоб проєктувати і будувати парові автобуси. Після він вирушає до Англії, де починає консультувати фірму , яка спеціалізувалася на виробництві локомотивів і парових вантажівок, останні випускалися аж до середини 50-х років. Молодший брат Воррен, після того як закрилися двері власної фірми, був запрошений вищезазначеним німцем Оскаром Хеншелем до Німеччини, де під його керівництвом починається робота над паровими вантажівками і катерами для Henschel & Sohn, старший брат також став консультувати німецьких промисловців, які проявили інтерес до парових механізмів, — фірму . Після того, як до влади прийшли націонал-соціалісти і почалося фінансування державою промисловості, потреба в парових транспортних засобах відпала, і проєкти над ними були закриті, тому Воррен повернувся на батьківщину, а Абнер продовжував працювати на британців до 1936 року. В Британії в 1935 році він і продав свій особистий купе .
Після повернення додому він взявся проєктувати нове покоління парових автобусів, які він планував випускати на колишньому заводі братів Стенлі, який закрив свої двері в 1924 році, але, не знайшовши достатньо фінансів, проєкт тихо заглух. У 1946 році він став консультантом на фірмі з Мілвокі. На автобусах цієї фірми і з'явилися кращі мотори, розроблені ним, які він назвав , проте пропрацював він на фірму до 1948 року, після чого, щоб хоч якось прожити, 58-річний чоловік став продавати пилососи фірми Electrolux. Однак в 1950 році до його радості з Лос-Анджелеса наймає Добла як консультанта. Разом із молодим інженером Стівенсом і старим Роско Хоффманом, який експериментував з задньомоторними машинами в 1930-х роках, Добл мав побудувати сучасний паровий спортивний автомобіль із заднім розташуванням мотора. У 1953 році був побудований прототип, але з бензиновим мотором від Porsche 356.
Незабаром після появи прототипу Добл дізнається, що керівництво вирішило не запускати машину у виробництво, хоча Добл побудував цілком потужний 6-циліндровий (3 циліндра високого тиску і три низького) двигун, який видавав на 155 к.с.. Справа була в тому, що просто по грошах фірма не потягнула б цей проєкт, і було вирішено переключитися на виробництво турбін і компресорів, ця фірма існує і сьогодні під маркою Paxton. Через кілька років після закриття проєкту Абнер Добл консультував двох приватників, які хотіли побудувати власні паромобілі, однак ці проєкти не здійснилися.
У липні 1961 року, заставши той історичний момент, коли людство вирушило підкорювати космос на реактивній тязі, цей старий, що не визнавав перевагу ДВЗ над паровою тягою, пішов у світ інший.
Говорячи про надійність автомобіля, є один автомобіль, який пробіг 965 000 км без поломок, обходячись тільки чищенням системи. Автомобілі цієї фірми були дозволені на дорогах загального користування в штаті Каліфорнія, оскільки викиди відповідали найжорсткішим нормам безпеки, а динамічні властивості автомобіля дозволяють спокійно залишати позаду більш сучасних учасників руху.
Список автомобілів Doble
- 1914 —
- 1917 —
- 1922 —
- 1923 —
- 1926 —
- 1930 —
Джерела
- Kimes, Beverly (1996). standard catalog of American Cars 1805—1942. Krause publications. .
- Wise, David Burgress (2000). The New Illustrated Encyclopedia of Automobiles. Chartwell Books. .
- The American Automobile: A Centenary, 1893—1993, G N Georgano, Smithmark, 1992, page 111, , 9780831702861
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Cya stattya maye kilka nedolikiv Bud laska dopomozhit udoskonaliti yiyi abo obgovorit ci problemi na Cya stattya ye sirim perekladom z inshoyi movi Mozhlivo vona stvorena za dopomogoyu mashinnogo perekladu abo perekladachem yakij nedostatno volodiye oboma movami Bud laska dopomozhit polipshiti pereklad Lyutij 2018 Cya stattya potrebuye dodatkovih posilan na dzherela dlya polipshennya yiyi perevirnosti Bud laska dopomozhit udoskonaliti cyu stattyu dodavshi posilannya na nadijni avtoritetni dzherela Zvernitsya na za poyasnennyami ta dopomozhit vipraviti nedoliki Material bez dzherel mozhe buti piddano sumnivu ta vilucheno Lyutij 2018 Doble Dobl z 1909 roku amerikanskij virobnik parovih avtomobiliv Shtab kvartira roztashovana v misti Voltgem U 1931 roci kompaniya pripinila virobnictvo avtomobiliv DobleDoble Steam Motors CompanyLogotipTipbiznesGaluzAvtomobilebuduvannyaZasnovano1909Zasnovnik i Abner Dobl Vilyam Dobl Dzhon Dobl Vorren DoblZakrittya likvidaciya 1931Prichina zakrittyaBankrutstvoShtab kvartiraVoltgem shtat Massachusets SShAPoperedni nazviAbner Doble Motor Vehicle Company 1909 15 General Engineering Company 1915 21 Doble Steam Motors 1921 31 ProdukciyaTransportni zasobi Doble u VikishovishiBrati DoblAbner Avenir Dobl narodivsya v sim yi inzheneriv jogo batko Vilyam Eshton Dobl buv spivavtorom kovshevoyi vodyanoyi turbini a jogo did yakogo tezh zvali Abner stav zasnovnikom firmi yaka stala viroblyati shahtarske obladnannya pid chas zolotoyi lihomanki sho ohopila Kaliforniyu Pislya togo yak zapal z poshuku samorodkiv projshov firma Abnera Starshogo stala buduvati tramvayi dlya San Francisko Abner narodivsya v 1890 roci i buv starshim z brativ Koli jomu bulo 16 vin razom z molodshimi bratami Dzhonom Eshtonom 1892 Vilyamom Eshtonom Molodshim 1894 i Vorrenom Dzhessom 1898 pobuduvali svij avtomobil z ostankiv poshkodzhenogo parovika White na shasi ciyeyi mashini voni vstanovili dvigun vlasnoyi konstrukciyi ale samorobka viyavilasya nenadijnoyu Pochatok virobnictva parovih avtomobilivU 1909 roci Abner zakinchiv vishu shkolu a v 1910 roci vstupiv do Massachusetskogo tehnichnogo institutu Navchayuchis tam vin virishiv vidvidati roztashovanij nepodalik zavod firmi yakij buv liderom na rinku parovih avtomobiliv v SShA Abner vidvidavshi zavod pochinaye rozpovidati Frensisu Stenli pro svoyu sistemu kondensaciyi yaka dozvolila b pidnyati dalekobijnist mashini Odnak virobnika parovih avtomobiliv rozlyutiv cej student yakij dozvoliv sobi nahabstvo vchiti jogo yak treba buduvati parovi avtomobili i v pidsumku molodu lyudinu vistavlyayut za dveri Abner pislya pershogo semestru kidaye navchannya i razom z Dzhonom yakij buv mizkuvatim v temi parovikiv vidkrivayut vlasnu majsternyu v misti Voltgem de cherez chotiri roki z yavlyayetsya parovij avtomobil na shasi yakij voni nazvali Bojler mashini buv uzyatij vid Stanley Steamer a dvigun buv vlasnoyi rozrobki na nij Abner zastosuvav tu samu sistemu oholodzhennya pari osnashenu termostatom pro yaku vin rozpovidav Stenli v rezultati mashina za odnu zapravku kotla mogla projti vsi 320 km Pobuduvavshi mashinu brati vidpravlyayutsya v Nyuton de znahodivsya zavod brativ Stenli voni pochinayut ganyati tudi syudi na svoyij mashini pered budivleyu firmi Zacikavleni brati Stenli vibigayut na vulicyu shob podivitisya sho ce za mashina taka yaka ne vipuskaye ni vihlopnih gaziv ni pari na svij podiv voni viyavlyayut za kermom togo samogo zaznajki yakij kolis prijshov vchiti yih Konstrukciya mashini viglyadala tak pid dovgim kapotom perebuvala topka z kotlom pid perednim sidinnyam roztashovuvavsya bak z vodoyu zadnya vis bula integrovana z 2 cilindrovim dvigunom ob yemom v 5 1 l za vissyu znahodivsya bak z gasom dlya nagrivu topki Krutnij moment dviguna podavavsya bezposeredno do providnih zadnih kolis tim samim u mashini ne bulo korobki peredach zcheplennya i kardannogo abo lancyugovogo privodu shob uvimknuti zadnij hid treba bulo prosto natisnuti na pedal yaka peremikala klapan i motor pochinav obertatisya v inshij bik Generator znahodivsya mizh zadnoyu vissyu i bakom dlya gasu prichomu vin buv nakritij teploizolyacijnim ekranom shob dvigun ne peregrivav cej elektromehanichnij agregat U 1914 roci brati zasnovuyut vlasnu firmu Abner Doble Motor Vehicle Company v ramkah yakoyi buduyut she chotiri 25 silni mashini na yaki voni znahodyat pokupciv U tomu zh roci na bazi pershoyi mashini buduyut nastupnu model Ce bula spravdi revolyucijna mashina v sviti parovih avtomobiliv yaki potihenku zdavali svoyi poziciyi Parovi avtomobili yaki treba bulo gotuvati protyagom pivgodini godini do ruhu mali zapas hodu maksimum v 80 km ale teper mayuchi zapas vodi v 90 l avtonomnist mashini rozshirilasya do zapamorochlivih 2000 km tobto majzhe v 20 raziv A vse zavdyaki tomu sho brati rozrobili stilnikovij radiator yakij aktivno oholodzhuvav paru i podavav yiyi nazad v kotel vzhe u viglyadi vodi Bojler mashini buv stijkij do koroziyi i solovih vidkladen nedolikiv yaki mali kotli oskilki na comu avto zastosovuvalasya ne prosto voda a zmishana zi specialnim motornim maslom sumish sho ne zabivala trubki oholodzhennya Avtomobil zacikaviv presu yaka pid chas testiv rozganyaye mashinu z 7 misnim kuzovom do 100 km god vsogo za 15 sekund sho v toj chas bulo zapamorochlivim rezultatom oskilki navit vidmitka v 100 km god bula nedosyazhnoyu mriyeyu dlya bagatoh avtomobilnih virobnikiv U 1915 roci brati yidut v Detrojt v nadiyi zacikaviti velikih virobnikiv svoyeyu mashinoyu U stolici amerikanskogo avtopromu voni znahodyat investoriv i z 200000 dolarami v kisheni zasnovuyut firmu General Engineering Company Dzhon Dobl beretsya virishiti golovnu problemu parovih mashin rozpal kotla i priskorennya procesu vvedennya avtomobilya v ekspluataciyu U pidsumku vin vinahodit avtomatichne zapalyuvannya palnika varto bulo povernuti klyuch zapalyuvannya yak na zvichajnomu avtomobili yak svichka za dopomogoyu iskri pidpalyuvala gas v topci energiya zgoryannya yakogo za dopomogoyu trubok rozigrivala vodu vseredini kotla yak kip yatilnik Na vse jshlo blizko pivtori hvilin v toj chas yak shob rushati na inshih parovih mashinah yak minimum dovodilosya chekati 10 hvilin shob v sistemi pidnyavsya tisk do potribnogo rivnya Teper koli mashina vihodila na robochij riven mozhna bulo rushati a avtomatichna sistema sama vmikala sistemu rozpalyuvannya yaksho ce bulo potribno Teper z yavivsya parovij avtomobil yakij mig bi sklasti konkurenciyu avtomobilyam z DVZ po legkosti zapusku ta upravlinnya v sichni 1917 roku brati virishuyut vistaviti mashinu na Nyu Jorkskomu nacionalnomu avtosaloni v toj rik bulo predstavleno blizko 100 novih mashin ale viyavivsya yedinoyu parovoyu prem yeroyu na cij vistavci Avtomobil privernuv uvagu publiki oskilki v dostoyinstvah mashini buli shvidkij rozigriv avtomobilya do robochoyi kondiciyi bezshumnist v rusi prostota upravlinnya dlya upravlinnya potribne bulo tilki kermo z vstanovlenim regulyatorom tisku yakij sluzhiv yak akselerator nizhni galma plyus pedal zadnogo hodu Do kvitnya 1917 roku bulo zrobleno 5390 zayavok na cyu mashinu postachannya povinni buli pochatisya v 1918 roci ale realizuvavshi vsogo 11 avtomobiliv Abner Dobl zayaviv sho u zv yazku z tim sho SShA vstupili v Pershu svitovu vijnu i virobnictvo vijskovoyi tehniki stalo prioritetnim dlya derzhavi to vin ne mayuchi stali zmushenij pripiniti virobnictvo svoyeyi produkciyi Ale istinnoyu prichinoyu pripinennya vipusku stali defekti konstrukciyi na praktici rushayuchi z miscya vodij ne znav kudi poyide mashina vpered abo nazad sam novatorskij motor mav dityachi hvorobi Nezabarom brati posvarilisya oskilki Abner privlasniv sobi intelektualni prava svogo molodshogo brata Dzhona yakij i buv avtorom obrazivshis na starshogo brata Dzhon podaye na nogo do sudu za porushennya avtorskih prav a sam zalishaye firmu i povertayetsya nazad v Kaliforniyu Tim chasom Abner i dva molodshih brata prodovzhuyut spilno robotu tak napriklad v 1918 roci voni buduyut parovij tank yakij viyavivsya nepotribnim U lyutomu 1921 roku voni vsi povertayutsya dodomu oskilki u vici 28 rokiv vid raku limfovuzliv pomiraye yihnij brat Dzhon Zgurtuvavshis razom pislya takogo udaru brati vlitku togo zh roku zasnovuyut novu firmu Doble Steam Motors ofis i zavod yakoyi roztashovuvavsya v Merivilli sho v yih zhe ridnomu shtati Kaliforniyi Shob zibrati groshi dlya pochatku novogo biznesu Abner vzyavsya za mahinaciyu z prodazhem akcij za sho buv prityagnutij do sudu v 1924 roci Ale sud vipravdav pidpriyemcya Replika Doble Model E U 1922 roci brati buduyut novij dvigun yakij otrimuye porshnevu sistemu vpusku pari takozh buv zaminenij kotel vin stav trubopodibnim roztashovanim vertikalno a golovnoyu vidminnoyu risoyu stalo roztashuvannya palnika na verhnij chastini kotla V inshomu mashina povtoryuvala konstrukciyu poperednogo avtomobilya v cej zhe chas brati virishuyut privlasnyuvati svoyim avtomobilyam cifrovij indeks yakij pokazuvav nomer motora ale ne modeli hocha vsi voni trohi vidriznyalisya odin vid odnogo Replika Doble Model E Pobuduvavshi p yat avtomobiliv v 1923 roci brati pokazuyut vdoskonalenu model dvigun stav 4 cilindrovim ob yem jogo stanoviv 6 2 l Vid parogeneratora para jshla u dva cilindra tak zvanogo visokogo tisku zvidki vidpracovana para nadhodila u dva cilindra nizkogo tisku a zalishena para pryamuvala v kondensator i tak po kolu Mashinu bulo virisheno viprobuvati za spriyannya Avtomobilnogo klubu Ameriki vzimku 1924 roku mashinu dostavili v Nyu Jork de vona vsyu nich prostoyala v neopalyuvanomu garazhi potim yiyi vishtovhali na vulicyu de vona prostoyala na svizhomu moroznomu povitri she pivtori godini Pislya chogo viprobuvachi zaveli mashinu cherez 40 sekund priladi pokazali robochij tisk v sistemi vodij plavno vidkriv drosel i motor z tyagoyu v 1350 nyutoniv vtisnuvshi pasazhiriv u sidinnya plavno rushiv Vazhka 2 2 t mashina rozignalasya plavno i bez rivkiv do dozvolenoyi shvidkosti v 64 km god vsogo za 12 5 sekundi upravlinnya neyu bulo takozh duzhe prostim i zrozumilim yedine sho viklikalo narikannya u viprobuvachiv galma yaki buli ne nastilki efektivni prote Dobl obicyav popracyuvati nad nimi Replika Doble Model E Pislya doopracyuvannya mashini pid chas zavodskih viprobuvan mashina chiya potuzhnist stanovila 75 k s rozignalasya do 160 km god a rozgin do 120 km god zajnyav 10 sekund prichomu tyaga motora bula takoyu sho yaksho vidkrivati rizko drosel to pri rozgoni mashina z kuzovom rodster pidvodila peredni kolesa She odnim plyusom avtomobilya bula dalnist hodu pri baku v 110 litriv vazhkij parovik mig proyihati 2400 km Mashina pri vsih yiyi dostoyinstvah mala i odin velikij nedolik cinu tilki shasi koshtuvali v 30 raziv dorozhche bazovogo Ford T plyus vartist kuzova tretina vid cini shasi v rezultati vihodila cifra v 12 000 dolariv Takij avtomobil mogla sobi zamoviti tilki zabezpechena lyudina odnim z fanativ ciyeyi mashini stav Govard G yuz U filmi biografiyi pro nogo Aviator stverdzhuyetsya sho ye najkrashim avtomobilem u sviti Salon Doble Model E Oskilki mashina bula dorogoyu to i zroblena vona povinna bula buti yakisno tomu rama avtomobilya bula vigotovlena yih visokoyakisnoyi stali elektrika mashini importuvalasya z Nimechchini firmi Bosch kermo vigotovlyalosya z kamerunskogo ebena chornogo dereva a nabaldashnik cogo kerma prikrashala emblema vilita zi sribla nimeckimi yuvelirami Paralelno jshla rozrobka i bilsh dostupnoyi modeli yaka bula pobudovana na shasi Jordan i otrimala 4 cilindrovij dvigun ale ne podvijnoyi diyi yak na modeli odnak pobuduvavshi vsogo odin prototip Abner Dobl yakij mav perfekcionistskij harakter virishiv ne zapuskati cyu mashinu v seriyu oskilki na jogo dumku vona bula ne nastilki horosha U 1926 roci krim legkovih mashin z yavlyayetsya kilka avtobusiv pobudovanih v kooperaciyi z firmami International Harvester bulo pobudovano 5 avtobusiv i dlya dva avtobusi z analogichnimi silovimi ustanovkami sho i na legkovij modeli Legkova mashina proponuvalasya v cej chas v bud yakomu vikonanni kuzova pochinayuchi vid 2 misnih rodsteriv i zakinchuyuchi 7 misnimi limuzinami Do 1930 roku bulo pobudovano vsogo 24 avtomobili seriyi prichomu 24 avtomobil buv pobudovanij Abnerom dlya sebe oskilki ves cej chas vin yizdiv na yaku postijno udoskonalyuvav i mashina z klichkoyu Stara antilopa sluzhila poligonom dlya novovveden Pripinennya virobnictva avtomobiliv Zakrittya kompaniyiU 1930 roci z yavlyayetsya ostannya seriya avtomobiliv yaka vidriznyalasya parogeneratorom i dvigunom polipshenoyi konstrukciyi takih mashin bulo pobudovano do kvitnya 1931 roku vsogo 7 shtuk u kvitni 1931 roku firma pripinyaye svoyu diyalnist cherez brak finansuvannya oskilki rada direktoriv vidmovilasya vipuskati dodatkovi akciyi pributok vid yakih dozvoliv zibrati b she 50 avtomobiliv yaki vipuskalisya zi zbitkom ne divlyachis na yih nechuvanu cinu ale tim ne mensh na dvori stoyala ekonomichna kriza i direktori virishili sho firmu prostishe rozpustiti Odnu z mashin ciyeyi firmi kupuye nimeckij magnat Oskar Henshel i yaksho nimecki bonzi sho prijshli do vladi yizdili z patriotichnih pochuttiv viklyuchno na nimeckih mashinah to ye kadri de drug Oskara Henshelya German Gering roz yizhdzhaye na odnomu z paradiv na Dvi z vipushenih mashin ciyeyi seriyi buli osnasheni kuzovami vid yakij mav analogichnu dovzhinu kolisnoyi bazi hocha najpersha mashina tezh mala zapozichenij kuzov na nij buv 2 dvernij rodster vid en Podalsha dolya brativ DoblZa misyac do zakrittya pidpriyemstva Abner Dobl yide do Novoyi Zelandiyi kudi jogo poklikali na zavod firmi shob proyektuvati i buduvati parovi avtobusi Pislya vin virushaye do Angliyi de pochinaye konsultuvati firmu yaka specializuvalasya na virobnictvi lokomotiviv i parovih vantazhivok ostanni vipuskalisya azh do seredini 50 h rokiv Molodshij brat Vorren pislya togo yak zakrilisya dveri vlasnoyi firmi buv zaproshenij vishezaznachenim nimcem Oskarom Henshelem do Nimechchini de pid jogo kerivnictvom pochinayetsya robota nad parovimi vantazhivkami i katerami dlya Henschel amp Sohn starshij brat takozh stav konsultuvati nimeckih promislovciv yaki proyavili interes do parovih mehanizmiv firmu Pislya togo yak do vladi prijshli nacional socialisti i pochalosya finansuvannya derzhavoyu promislovosti potreba v parovih transportnih zasobah vidpala i proyekti nad nimi buli zakriti tomu Vorren povernuvsya na batkivshinu a Abner prodovzhuvav pracyuvati na britanciv do 1936 roku V Britaniyi v 1935 roci vin i prodav svij osobistij kupe Pislya povernennya dodomu vin vzyavsya proyektuvati nove pokolinnya parovih avtobusiv yaki vin planuvav vipuskati na kolishnomu zavodi brativ Stenli yakij zakriv svoyi dveri v 1924 roci ale ne znajshovshi dostatno finansiv proyekt tiho zagluh U 1946 roci vin stav konsultantom na firmi z Milvoki Na avtobusah ciyeyi firmi i z yavilisya krashi motori rozrobleni nim yaki vin nazvav prote propracyuvav vin na firmu do 1948 roku pislya chogo shob hoch yakos prozhiti 58 richnij cholovik stav prodavati pilososi firmi Electrolux Odnak v 1950 roci do jogo radosti z Los Andzhelesa najmaye Dobla yak konsultanta Razom iz molodim inzhenerom Stivensom i starim Rosko Hoffmanom yakij eksperimentuvav z zadnomotornimi mashinami v 1930 h rokah Dobl mav pobuduvati suchasnij parovij sportivnij avtomobil iz zadnim roztashuvannyam motora U 1953 roci buv pobudovanij prototip ale z benzinovim motorom vid Porsche 356 Nezabarom pislya poyavi prototipu Dobl diznayetsya sho kerivnictvo virishilo ne zapuskati mashinu u virobnictvo hocha Dobl pobuduvav cilkom potuzhnij 6 cilindrovij 3 cilindra visokogo tisku i tri nizkogo dvigun yakij vidavav na 155 k s Sprava bula v tomu sho prosto po groshah firma ne potyagnula b cej proyekt i bulo virisheno pereklyuchitisya na virobnictvo turbin i kompresoriv cya firma isnuye i sogodni pid markoyu Paxton Cherez kilka rokiv pislya zakrittya proyektu Abner Dobl konsultuvav dvoh privatnikiv yaki hotili pobuduvati vlasni paromobili odnak ci proyekti ne zdijsnilisya U lipni 1961 roku zastavshi toj istorichnij moment koli lyudstvo virushilo pidkoryuvati kosmos na reaktivnij tyazi cej starij sho ne viznavav perevagu DVZ nad parovoyu tyagoyu pishov u svit inshij Govoryachi pro nadijnist avtomobilya ye odin avtomobil yakij probig 965 000 km bez polomok obhodyachis tilki chishennyam sistemi Avtomobili ciyeyi firmi buli dozvoleni na dorogah zagalnogo koristuvannya v shtati Kaliforniya oskilki vikidi vidpovidali najzhorstkishim normam bezpeki a dinamichni vlastivosti avtomobilya dozvolyayut spokijno zalishati pozadu bilsh suchasnih uchasnikiv ruhu Spisok avtomobiliv Doble1914 1917 1922 1923 1926 1930 DzherelaKimes Beverly 1996 standard catalog of American Cars 1805 1942 Krause publications ISBN 0 87341 428 4 Wise David Burgress 2000 The New Illustrated Encyclopedia of Automobiles Chartwell Books ISBN 0 7858 1106 0 The American Automobile A Centenary 1893 1993 G N Georgano Smithmark 1992 page 111 ISBN 0831702869 9780831702861