Чисті приміщення (кімнати) (англ. Cleanroom) - приміщення, де підтримуються у заданому діапазоні параметри мікроклімату по декількох показниках - кількості і розміру на 1 м³ частинок пороху, аерозолів, мікроорганізмів та тиску, вологості, температурі. В залежності від забруднення 1м³ об'єму приміщення діляться на класи чистоти в залежності від кількості частинок забруднення розміром (0,1; 0,3; 0,5 мкм)в одиниці об'єму повітря. Контролюються забруднення тверді, аерозольні, бактеріологічні розміром 0,005 до 100 мкм.
Чисті приміщення використовуються у мікроелектрониці, приладобудуванні, медицині і медичній промисловості, фармакології, лабораторіях, виробленні оптики, харчовій промисловості, біотехнологіях, авіаційній та космічній промисловості, а принципи фільтрування, подачі, повітря застосовуються у мікрокліматі сучасних житлових, офісних приміщень. Вони можуть застосовуватись як для невеликих кімнат, так і для промислових цехів.
Історія
у 1860-х роках розпочались спроби усунення загрози бактеріальної інфекції в операційних за допомогою дезинфекції приміщень, інструментів та систем вентиляції з фільтрацією повітря у системах подачі. У 1940-х роках почали застосовувати системи примусової вентиляції приміщень із застосуванням терміну кратності повітряного обміну в годину та застосуванням надлишкового тиску, який запобігав появі небажаних забруднень. У 1960 в Англії випробували напрямлений ламінарний потік повітря з усієї площини стелі.
Уилліс Уитфілд розробив 1961 теорію ламінарних потоків повітря, що подавались через фільтри і проходили направлено через приміщення без надміру турбулентних вихорів та виводились через перфоровану фальшпідлогу. При цьому потік повітря видаляє з робочих зон приміщення частки забруднення.
Одночасно з 1940-х років розпочались спроби застосування "чистих приміщень" у промисловому виробництві. Фірма Western Electric Comp. застосувала для виробництва авіаційних гіроскопів 1955 перше приміщення з мінімальними параметрами по накопиченню пороху завдяки матеріалам покриття стін, підлоги, стелі, розміщенню освітлення. Підтримувався надлишковий тиск в примішенні, а фільтри у приточній вентиляції могли затримувати до 99,95% частинок розміром 0,3 мкм.
Конструкція
Чисте приміщення повинне мати просту форму задля протидії накопиченню забруднень у "мертвих зонах" з герметичними стіновими конструкціями з антистатичним покриттям. Найчастіше повітря подається через фільтри у фальшстелі і виводиться через фальшпідлогу. Робітники у спеціальному одязі потрапляють у приміщення через спеціальні тамбури-шлюзи. Для приміщень нижчого класу чистоти меншу увагу приділяють параметрам вологості, температури, освітлення, конструкції устаткування, наявності вхідного тамбуру. Обмін повітря та надлишковий тиск забезпечує система підготовки повітря, що складається з систем вентиляторів, яка забирають повітря з приміщення та зовні (20%-30%), проганяють його через систему розподілу з фільтрами перед подачею назад. Параметри воздухообміну, чистоти приміщень контролює система управління. Всередині приміщень можуть застосовувати окремі модулі з автономними системами очистки повітря більш високого класу. Параметри чистих приміщень, їхнього будівництва, експлуатації визначаються системою Державних стандартів.
Мікроелектроніка
При виробництві сучасник підкладок, інтегральних мікросхем, мікропроцесорів, елементів електронних і мехатронних приладів, космічної техніки застосовують найбільш жорсткі вимоги до чистоти приміщень з мінімальною присутністю людей та широким застосуванням робототехніки заради зменшення забруднення повітря перш за все аерозольними частками. На промислових об'єктах у великих чистих приміщеннях можуть встановлювати локальні модулі з більш високим класом чистоти задля гарантованого забезпечення вимог виробничого процесу.
Фармакологія
При виробництві лікарських засобів застосовують приміщення різних класів чистоти для недопущення забруднення продукції мікроорганізмами, аерозолями, хімічними речовинами. Для боротьби з бактеріологічним забрудненням використовується спеціальне освітлення приміщень приладами УФ випромінювання, бактерицидними лампами. Параметри таких приміщень регулюються правилами ЄС EC (Guide to Good Manufacturing Practice for Medicinal Products) по контролю виробництва і застосування лікарських засобів. В них викладені вимоги до приміщень, устаткування, персоналу і його підготовки, дотримання технологічних процесів, контролю якості продукції, звітності.
Медицина
В медицині чисті приміщення використовуються у операційних, реанімаційних, пологових, опікових, інфекційних відділеннях в першу чергу для боротьби з поширенням інфекцій з контролем параметрів температури, вологості повітря, швидкості повітряного потоку. Антисептичні палати з ламінарним потоком повітря створюють середовище з низьким рівнем мікробного забруднення.
Офісні приміщення
У сучасних офісних та житлових будівлях застосовують принцип припливної вентиляції з створенням зон надлишкового тиску з контролем температури, вологості і незначними вимогами до забруднення повітря. Елементи "чистих приміщень" - фільтрація повітря, його підвіконна підлогова система подачі, контроль температури, вологості повітря, використовується у індивідуальних житлових приміщеннях.
Посилання
- Класифікація виробничих фармакологічних приміщень
- Класифікація та стандарти чистоти для чистих приміщень
- Кондиціювання в чистих приміщеннях
- (англ.)
- (рос.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Chisti primishennya kimnati angl Cleanroom primishennya de pidtrimuyutsya u zadanomu diapazoni parametri mikroklimatu po dekilkoh pokaznikah kilkosti i rozmiru na 1 m chastinok porohu aerozoliv mikroorganizmiv ta tisku vologosti temperaturi V zalezhnosti vid zabrudnennya 1m ob yemu primishennya dilyatsya na klasi chistoti v zalezhnosti vid kilkosti chastinok zabrudnennya rozmirom 0 1 0 3 0 5 mkm v odinici ob yemu povitrya Kontrolyuyutsya zabrudnennya tverdi aerozolni bakteriologichni rozmirom 0 005 do 100 mkm Nevelike chiste primishennya dlya virobnictva mikroelektroniki Virobniche chiste primishennya dlya potreb mikroelektroniki Chisti primishennya vikoristovuyutsya u mikroelektronici priladobuduvanni medicini i medichnij promislovosti farmakologiyi laboratoriyah viroblenni optiki harchovij promislovosti biotehnologiyah aviacijnij ta kosmichnij promislovosti a principi filtruvannya podachi povitrya zastosovuyutsya u mikroklimati suchasnih zhitlovih ofisnih primishen Voni mozhut zastosovuvatis yak dlya nevelikih kimnat tak i dlya promislovih cehiv IstoriyaVirobnicha liniya u chistomu primishenni u 1860 h rokah rozpochalis sprobi usunennya zagrozi bakterialnoyi infekciyi v operacijnih za dopomogoyu dezinfekciyi primishen instrumentiv ta sistem ventilyaciyi z filtraciyeyu povitrya u sistemah podachi U 1940 h rokah pochali zastosovuvati sistemi primusovoyi ventilyaciyi primishen iz zastosuvannyam terminu kratnosti povitryanogo obminu v godinu ta zastosuvannyam nadlishkovogo tisku yakij zapobigav poyavi nebazhanih zabrudnen U 1960 v Angliyi viprobuvali napryamlenij laminarnij potik povitrya z usiyeyi ploshini steli Uillis Uitfild rozrobiv 1961 teoriyu laminarnih potokiv povitrya sho podavalis cherez filtri i prohodili napravleno cherez primishennya bez nadmiru turbulentnih vihoriv ta vivodilis cherez perforovanu falshpidlogu Pri comu potik povitrya vidalyaye z robochih zon primishennya chastki zabrudnennya Odnochasno z 1940 h rokiv rozpochalis sprobi zastosuvannya chistih primishen u promislovomu virobnictvi Firma Western Electric Comp zastosuvala dlya virobnictva aviacijnih giroskopiv 1955 pershe primishennya z minimalnimi parametrami po nakopichennyu porohu zavdyaki materialam pokrittya stin pidlogi steli rozmishennyu osvitlennya Pidtrimuvavsya nadlishkovij tisk v primishenni a filtri u pritochnij ventilyaciyi mogli zatrimuvati do 99 95 chastinok rozmirom 0 3 mkm KonstrukciyaShema chistogo primishennya z turbulentnim potokom povitrya Shema chistogo primishennya z laminarnim potokom povitrya Chiste primishennya povinne mati prostu formu zadlya protidiyi nakopichennyu zabrudnen u mertvih zonah z germetichnimi stinovimi konstrukciyami z antistatichnim pokrittyam Najchastishe povitrya podayetsya cherez filtri u falshsteli i vivoditsya cherez falshpidlogu Robitniki u specialnomu odyazi potraplyayut u primishennya cherez specialni tamburi shlyuzi Dlya primishen nizhchogo klasu chistoti menshu uvagu pridilyayut parametram vologosti temperaturi osvitlennya konstrukciyi ustatkuvannya nayavnosti vhidnogo tamburu Obmin povitrya ta nadlishkovij tisk zabezpechuye sistema pidgotovki povitrya sho skladayetsya z sistem ventilyatoriv yaka zabirayut povitrya z primishennya ta zovni 20 30 proganyayut jogo cherez sistemu rozpodilu z filtrami pered podacheyu nazad Parametri vozduhoobminu chistoti primishen kontrolyuye sistema upravlinnya Vseredini primishen mozhut zastosovuvati okremi moduli z avtonomnimi sistemami ochistki povitrya bilsh visokogo klasu Parametri chistih primishen yihnogo budivnictva ekspluataciyi viznachayutsya sistemoyu Derzhavnih standartiv MikroelektronikaModul visokogo klasu chistoti u chistomu primishenni specodyag dlya roboti u primishenni visokogo klasu chistoti Pri virobnictvi suchasnik pidkladok integralnih mikroshem mikroprocesoriv elementiv elektronnih i mehatronnih priladiv kosmichnoyi tehniki zastosovuyut najbilsh zhorstki vimogi do chistoti primishen z minimalnoyu prisutnistyu lyudej ta shirokim zastosuvannyam robototehniki zaradi zmenshennya zabrudnennya povitrya persh za vse aerozolnimi chastkami Na promislovih ob yektah u velikih chistih primishennyah mozhut vstanovlyuvati lokalni moduli z bilsh visokim klasom chistoti zadlya garantovanogo zabezpechennya vimog virobnichogo procesu FarmakologiyaPri virobnictvi likarskih zasobiv zastosovuyut primishennya riznih klasiv chistoti dlya nedopushennya zabrudnennya produkciyi mikroorganizmami aerozolyami himichnimi rechovinami Dlya borotbi z bakteriologichnim zabrudnennyam vikoristovuyetsya specialne osvitlennya primishen priladami UF viprominyuvannya baktericidnimi lampami Parametri takih primishen regulyuyutsya pravilami YeS EC Guide to Good Manufacturing Practice for Medicinal Products po kontrolyu virobnictva i zastosuvannya likarskih zasobiv V nih vikladeni vimogi do primishen ustatkuvannya personalu i jogo pidgotovki dotrimannya tehnologichnih procesiv kontrolyu yakosti produkciyi zvitnosti MedicinaV medicini chisti primishennya vikoristovuyutsya u operacijnih reanimacijnih pologovih opikovih infekcijnih viddilennyah v pershu chergu dlya borotbi z poshirennyam infekcij z kontrolem parametriv temperaturi vologosti povitrya shvidkosti povitryanogo potoku Antiseptichni palati z laminarnim potokom povitrya stvoryuyut seredovishe z nizkim rivnem mikrobnogo zabrudnennya Ofisni primishennyaU suchasnih ofisnih ta zhitlovih budivlyah zastosovuyut princip priplivnoyi ventilyaciyi z stvorennyam zon nadlishkovogo tisku z kontrolem temperaturi vologosti i neznachnimi vimogami do zabrudnennya povitrya Elementi chistih primishen filtraciya povitrya jogo pidvikonna pidlogova sistema podachi kontrol temperaturi vologosti povitrya vikoristovuyetsya u individualnih zhitlovih primishennyah PosilannyaKlasifikaciya virobnichih farmakologichnih primishen Klasifikaciya ta standarti chistoti dlya chistih primishen Kondiciyuvannya v chistih primishennyah angl ros