Франц фон Зуппе (нім. Franz von Suppé;також Suppè; 18 квітня 1819, Спліт — 21 травня 1895, Відень) — австрійський композитор і диригент. Один із засновників віденської оперети.
Франц фон Зуппе | |
---|---|
нім. Franz von Suppé | |
Основна інформація | |
Повне ім'я | нім. Francesco Ezechiele Ermenegildo Cavaliere Suppè-Demelli |
Дата народження | 18 квітня 1819[1][2][…] |
Місце народження | Спліт, Австрійська імперія[4][5] |
Дата смерті | 21 травня 1895[1][2][…] (76 років) |
Місце смерті | Відень, Австро-Угорщина[4][5] |
Причина смерті | злоякісна пухлина |
Поховання | Віденський центральний цвинтар |
Громадянство | Австро-Угорщина |
Професії | композитор, диригент |
Освіта | Віденський університет музики й виконавського мистецтва |
Вчителі | d і d |
Жанри | опера |
Батько | d |
Автограф | |
Файли у Вікісховищі |
Біографія
Зуппе народився в хорватському місті Спліт, що належав тоді Австро-Угорщині. Частина його предків, за деякими відомостями, родом з Бельгії, мати Зуппе — австрійка з Відня, є й італійці. Зуппе — далекий родич композитора Гаетано Доніцетті.
При народженні він отримав ім'я Франческо Ецекьеле Ерменеджільдо, кавалер Зуппе-Демеллі (італ. Francesco Ezechiele Ermenegildo, Cavaliere Suppé Demelli).Згодом, переселившись до Австрії, він своє ім'я скоротив і германізуватися. У романських країнах його можуть назвати Франческо Зуппе-Демеллі.
Зуппе здобув музичну освіту в Задарі та Кремоні і вже в дитинстві почав писати власні композиції. Деякий час вивчав в Падуї право, але композицію не кидав і поступово здобув популярність як автор популярних пісень.
1835 року його овдовіла мати повертається до Відня.
Поворот у долі Зуппе настав в 1840 році, коли Франц Ксавер Покірні запросив його стати диригентом віденського Театру в Йозефштадті. Зуппе написав понад сотню оперет, фарсів, балетів та ін. сценічних форм, поставлених як в цьому, так і в інших театрах Європи і США. Також виступав як співак.
В кінці життя Зуппе став приділяти більше уваги створенню класичної та духовної музики.
Зображений на австрійській поштовій марці 1995 року.
Творчість
Зуппе написав понад дві тисячі різних творів. В основному це пісні, хори, романси. Він також автор численних мес, симфоній і концертних увертюр.
Для театру він написав близько 30 оперет і комічних опер, з яких найбільш відомі «Боккаччо», «Прекрасна Галатея» і «Фатініца». Його чудові увертюри виконуються навіть частіше, ніж відповідні оперети і опери.
Оперета «Боккаччо» неодноразово екранізувалася.
Оперети і комічні опери
- Пансіонат (Das Pensionat, 1860, Відень)
- Картковий гравець (Die Kartenschlägerin, 1862, Theater am Franz-Josefs-Kai, Відень, за мотивами пушкінської «Пікової дами»)
- Десять наречених, жодного нареченого (Zehn Mädchen und kein Mann, 1862, Kai-Theatre, Відень)
- Веселі студенти, (1863, Kai-Theater, Відень)
- Пікова дама (Pique Dame, 1864, Graz (переробка Die Kartenschlägerin)
- Прекрасна Галатея (Die schöne Galathee, 1865, Carltheater, Відень)
- Легка кавалерія (Leichte Kavallerie, 1866, Carltheater, Відень)
- Banditenstreiche (1867, Carltheater, Відень)
- Господиня (Die Frau Meisterin, 1868, Carltheater, Відень)
- Фатініца (Fatinitza, 1876, Carltheater, Відень)
- Боккаччо (Boccaccio, 1879, Carltheater, Відень)
- Донна Жуаніта (Donna Juanita, 1880, Carltheater, Відень), існує також в оркестровці Леоніда Фейгіна
- Гасконець (Der Gascogner, 1881, Carltheater, Відень)
- Bellmann (1887, театр «Ан дер Він», Відень)
- Прагнення до щастя (Die Jagd nach dem Glück, 1888, Carltheater, Відень)
Інструментальні твори
- Марш «О, моя Австрія» (Oh Du mein Österreich), який називали другим гімном країни
- Увертюра «Ранок, полудень і вечір у Відні» (Ein Morgen, ein Mittag und ein Abend in Wien)
- Увертюра «Поет і селянин» (Dichter und Bauer)
- Увертюра «Танталові страждання» (Tantalusqualen)
Духовна музика
Література
- Музичний енциклопедичний словник / Гол. ред. Г. В. Келдиш. — М.: Радянська енциклопедія, 1990. — с. 204 —
- Ярон Г. М. Про улюбленому жанрі. М.: Мистецтво, 1960.
- Володимирська А. Зоряний годинник оперети, Л., 1975.
- Трауберг Л. Жак Оффенбах і інші. М.: Мистецтво, 1987.
Примітки
- Bibliothèque nationale de France BNF: платформа відкритих даних — 2011.
- Encyclopædia Britannica
- SNAC — 2010.
- Зуппе Франц фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Archivio Storico Ricordi — 1808.
- В Большой советской энциклопедии (2-е изд., Т.17. М., 1952, с. 244) и в Энциклопедическом словаре Большой российской энциклопедии (2011 год, , стр. 454) указано ударение: Зу́ппе. В современной норме — два возможных ударения, см.: Старикова Н. Н. Зуппе // Большая российская энциклопедия. Т.10. М., 2008, с.592. Диакритический знак, который стоит на последнем гласном оригинального слова, предотвращает его чтение с ударением на первый слог (нім. Suppe — суп).
- см. Österreichisches Musiklexikon [ 2015-04-02 у Wayback Machine.].
Посилання
- Franz von Suppé
- Зуппе, Франц фон: ноти творів
- Соловьёв Н. Ф. Зуппе, Франц // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп. т.). — СПб., 1890—1907. (рос. дореф.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Franc fon Zuppe nim Franz von Suppe takozh Suppe 18 kvitnya 1819 Split 21 travnya 1895 Viden avstrijskij kompozitor i dirigent Odin iz zasnovnikiv videnskoyi opereti Franc fon Zuppenim Franz von SuppeOsnovna informaciyaPovne im yanim Francesco Ezechiele Ermenegildo Cavaliere Suppe DemelliData narodzhennya18 kvitnya 1819 1819 04 18 1 2 Misce narodzhennyaSplit Avstrijska imperiya 4 5 Data smerti21 travnya 1895 1895 05 21 1 2 76 rokiv Misce smertiViden Avstro Ugorshina 4 5 Prichina smertizloyakisna puhlinaPohovannyaVidenskij centralnij cvintarGromadyanstvoAvstro UgorshinaProfesiyikompozitor dirigentOsvitaVidenskij universitet muziki j vikonavskogo mistectvaVchitelid i dZhanrioperaBatkodAvtograf Fajli u VikishovishiBiografiyaZuppe narodivsya v horvatskomu misti Split sho nalezhav todi Avstro Ugorshini Chastina jogo predkiv za deyakimi vidomostyami rodom z Belgiyi mati Zuppe avstrijka z Vidnya ye j italijci Zuppe dalekij rodich kompozitora Gaetano Donicetti Pri narodzhenni vin otrimav im ya Franchesko Ecekele Ermenedzhildo kavaler Zuppe Demelli ital Francesco Ezechiele Ermenegildo Cavaliere Suppe Demelli Zgodom pereselivshis do Avstriyi vin svoye im ya skorotiv i germanizuvatisya U romanskih krayinah jogo mozhut nazvati Franchesko Zuppe Demelli Zuppe zdobuv muzichnu osvitu v Zadari ta Kremoni i vzhe v ditinstvi pochav pisati vlasni kompoziciyi Deyakij chas vivchav v Paduyi pravo ale kompoziciyu ne kidav i postupovo zdobuv populyarnist yak avtor populyarnih pisen 1835 roku jogo ovdovila mati povertayetsya do Vidnya Povorot u doli Zuppe nastav v 1840 roci koli Franc Ksaver Pokirni zaprosiv jogo stati dirigentom videnskogo Teatru v Jozefshtadti Zuppe napisav ponad sotnyu operet farsiv baletiv ta in scenichnih form postavlenih yak v comu tak i v inshih teatrah Yevropi i SShA Takozh vistupav yak spivak V kinci zhittya Zuppe stav pridilyati bilshe uvagi stvorennyu klasichnoyi ta duhovnoyi muziki Zobrazhenij na avstrijskij poshtovij marci 1995 roku TvorchistMogila Franca fon Zuppe na Centralnomu kladovishi u Vidni Zuppe napisav ponad dvi tisyachi riznih tvoriv V osnovnomu ce pisni hori romansi Vin takozh avtor chislennih mes simfonij i koncertnih uvertyur Dlya teatru vin napisav blizko 30 operet i komichnih oper z yakih najbilsh vidomi Bokkachcho Prekrasna Galateya i Fatinica Jogo chudovi uvertyuri vikonuyutsya navit chastishe nizh vidpovidni opereti i operi Opereta Bokkachcho neodnorazovo ekranizuvalasya Opereti i komichni operi Pansionat Das Pensionat 1860 Viden Kartkovij gravec Die Kartenschlagerin 1862 Theater am Franz Josefs Kai Viden za motivami pushkinskoyi Pikovoyi dami Desyat narechenih zhodnogo narechenogo Zehn Madchen und kein Mann 1862 Kai Theatre Viden Veseli studenti 1863 Kai Theater Viden Pikova dama Pique Dame 1864 Graz pererobka Die Kartenschlagerin Prekrasna Galateya Die schone Galathee 1865 Carltheater Viden Legka kavaleriya Leichte Kavallerie 1866 Carltheater Viden Banditenstreiche 1867 Carltheater Viden Gospodinya Die Frau Meisterin 1868 Carltheater Viden Fatinica Fatinitza 1876 Carltheater Viden Bokkachcho Boccaccio 1879 Carltheater Viden Donna Zhuanita Donna Juanita 1880 Carltheater Viden isnuye takozh v orkestrovci Leonida Fejgina Gaskonec Der Gascogner 1881 Carltheater Viden Bellmann 1887 teatr An der Vin Viden Pragnennya do shastya Die Jagd nach dem Gluck 1888 Carltheater Viden Instrumentalni tvori Marsh O moya Avstriya Oh Du mein Osterreich yakij nazivali drugim gimnom krayini Uvertyura Ranok poluden i vechir u Vidni Ein Morgen ein Mittag und ein Abend in Wien Uvertyura Poet i selyanin Dichter und Bauer Uvertyura Tantalovi strazhdannya Tantalusqualen Duhovna muzikaLiteraturaMuzichnij enciklopedichnij slovnik Gol red G V Keldish M Radyanska enciklopediya 1990 s 204 ISBN 5 85270 033 9 Yaron G M Pro ulyublenomu zhanri M Mistectvo 1960 Volodimirska A Zoryanij godinnik opereti L 1975 Trauberg L Zhak Offenbah i inshi M Mistectvo 1987 PrimitkiBibliotheque nationale de France BNF platforma vidkritih danih 2011 d Track Q19938912d Track Q54837d Track Q193563 Encyclopaedia Britannica d Track Q5375741 SNAC 2010 d Track Q29861311 Zuppe Franc fon Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 d Track Q649d Track Q17378135 Archivio Storico Ricordi 1808 d Track Q3621644 V Bolshoj sovetskoj enciklopedii 2 e izd T 17 M 1952 s 244 i v Enciklopedicheskom slovare Bolshoj rossijskoj enciklopedii 2011 god ISBN 978 5 85270 352 1 str 454 ukazano udarenie Zu ppe V sovremennoj norme dva vozmozhnyh udareniya sm Starikova N N Zuppe Bolshaya rossijskaya enciklopediya T 10 M 2008 s 592 Diakriticheskij znak kotoryj stoit na poslednem glasnom originalnogo slova predotvrashaet ego chtenie s udareniem na pervyj slog nim Suppe sup sm Osterreichisches Musiklexikon 2015 04 02 u Wayback Machine PosilannyaFranz von Suppe Zuppe Franc fon noti tvoriv Solovyov N F Zuppe Franc Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop t SPb 1890 1907 ros doref