Са́ті (санскр. सती) — похоронна ритуальна традиція в індуїзмі, відповідно до якої вдова підлягає спаленню разом з її покійним чоловіком на спеціально спорудженому . Нині це явище рідкісне і заборонене.
Слово «саті» — прикметник жіночого роду на санскритi, що означає «справжня», «існуюча», а також «правдива», «чесна». Назва походить від імені богині Саті, відомої також як Дакшаяні, що принесла себе в жертву, не змігши стерпіти приниження, яким її батько Дакша піддав обраного нею бога Шіву.
Історія
Традиція саті має паралелі з аналогічними ритуалами в інших культурах. Наприклад, на похоронній церемонії у вигляді кремації в кораблі або човні, що практикувалася на Русі та описана Ібн Фадланом, разом з тілом господаря спалювалася його рабиня. Є відомості про існування подібної практики на території Індії до створення імперії Гуптів (приблизно 400 рік н. е.). Кілька згаданих в Махабхараті випадків, коли жінки добровільно приносили себе в жертву, і ряд інших подібних документів можна розглядати як частково історичні джерела, проте відомо, що велика частина цих історій заснована на реальних подіях..Слід зауважити, що принесення себе в жертву або бажання це зробити не є традицією Махабхарати і відповідно в епосі не було ні слова про саті, на відміну від інших відомих традицій, таких як Раджасуя Яґна. Ці історії слід розглядати скоріше як вираз скорботи у зв'язку з втратою близького.
Грецький історик , що подорожував з Александром Македонським, описав спостережуваний ним випадок саті в місті Таксілі. Пізніше приклад добровільного спільного спалення описує індійського солдата армії Євмена з Кардіо, чиї дві жінки боролися за право померти поруч з ним на похоронному багатті (316 до н. е.). На думку греків, метою таких порядків було позбавити дружин потенційної мотивації отруїти своїх чоловіків.
Добровільна смерть на похоронах описана в Північній Індії до періоду імперії Гуптів. Ця практика мала назву «анумарама». На відміну від саті, самопожертви були дійсно добровільними, без елемента примусовості, і могли поширюватися не тільки на вдів, але й на інших родичів, слуг, ідейних послідовників або друзів обох статей, тих, хто бажав таким чином висловити свою відданість покійному. Іноді ці смерті були наслідком присяги вірності, даної ще за життя покійному..
Сучасні дослідники вважають, що практика самоспалення вдів набула поширення приблизно в 500 рік н. е., під кінець існування імперії Гуптів. Деякі пов'язують це із занепадом буддизму в Індіїрозшаруванням суспільства на касти і з тим, що саті могли використовувати як метод підпорядкування в касті. Є припущення, що традиція саті була принесена білими гунами буддійського віросповідання, чиє вторгнення до Індії вплинуло на розпад імперії Гуптів.
Приблизно у той же час історії про саті стали вибивати на меморіальних каменях. Найбільш ранні з них — в , , хоча найбільший набір з'явився в Раджастхані кілька століть потому. Ці меморіальні камені, звані «девлі» або «камені саті», стали місцем поклоніння померлої жінки. Найбільша кількість таких каменів — у Західній Індії.
За нинішніми відомостями саті поширилися по всьому субконтиненту приблизно до X століття. Традиції продовжували дотримуватися аж до початку XIX століття в різних районах з більшою або меншою регулярністю.
Примус
Передбачалося, що саті має виконуватися добровільно, проте на практиці найчастіше це виглядало не так. Не кажучи вже про фактор соціального тиску, в багатьох випадках вдову схиляли до смерті шляхом безпосереднього застосування фізичної сили.
Малюнки та описи часто зображують жінку, що сидить на похоронному вогнищі зв'язана чи яким-небудь іншим способом обмежена в рухах, - щоб не втекла, коли багаття запалять. На кількох з них навколо багаття стоять охоронці з довгими шестами, щоб не дати жінці вибратися з вогню.
Джерела
- Sen D. C. Sati: a mythological story. Calcutta, 1916.
- Refs; many, including Yuganta, by Irawati Karve
- Strabo 15.1.30, 62; Diodorus Siculus 19.33; Sati Was Started For Preserving Caste
- Shastri, Shakuntala Rao. Women in the Sacred Laws [ 8 квітня 2014 у Wayback Machine.]. — The later law books. 1960
- [en]
- The Representation of Sati: Four Eighteenth Century Etchings by Baltazard Solvyns [ 2008-05-09 у Wayback Machine.] by Robert L. Hardgrave, Jr. — This says 'likely'
Посилання
- Саті // Універсальний словник-енциклопедія. — 4-те вид. — К. : Тека, 2006.
В іншому мовному розділі є повніша стаття Sati(англ.). Ви можете допомогти, розширивши поточну статтю за допомогою з англійської.
|
Це незавершена стаття про релігію. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Це незавершена стаття з історії. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Sa ti sanskr सत pohoronna ritualna tradiciya v induyizmi vidpovidno do yakoyi vdova pidlyagaye spalennyu razom z yiyi pokijnim cholovikom na specialno sporudzhenomu Nini ce yavishe ridkisne i zaboronene Sati Malyunok Frederika Shoberia XIX st Slovo sati prikmetnik zhinochogo rodu na sanskriti sho oznachaye spravzhnya isnuyucha a takozh pravdiva chesna Nazva pohodit vid imeni bogini Sati vidomoyi takozh yak Dakshayani sho prinesla sebe v zhertvu ne zmigshi sterpiti prinizhennya yakim yiyi batko Daksha piddav obranogo neyu boga Shivu IstoriyaTradiciya sati maye paraleli z analogichnimi ritualami v inshih kulturah Napriklad na pohoronnij ceremoniyi u viglyadi kremaciyi v korabli abo chovni sho praktikuvalasya na Rusi ta opisana Ibn Fadlanom razom z tilom gospodarya spalyuvalasya jogo rabinya Ye vidomosti pro isnuvannya podibnoyi praktiki na teritoriyi Indiyi do stvorennya imperiyi Guptiv priblizno 400 rik n e Kilka zgadanih v Mahabharati vipadkiv koli zhinki dobrovilno prinosili sebe v zhertvu i ryad inshih podibnih dokumentiv mozhna rozglyadati yak chastkovo istorichni dzherela prote vidomo sho velika chastina cih istorij zasnovana na realnih podiyah Slid zauvazhiti sho prinesennya sebe v zhertvu abo bazhannya ce zrobiti ne ye tradiciyeyu Mahabharati i vidpovidno v eposi ne bulo ni slova pro sati na vidminu vid inshih vidomih tradicij takih yak Radzhasuya Yagna Ci istoriyi slid rozglyadati skorishe yak viraz skorboti u zv yazku z vtratoyu blizkogo Greckij istorik sho podorozhuvav z Aleksandrom Makedonskim opisav sposterezhuvanij nim vipadok sati v misti Taksili Piznishe priklad dobrovilnogo spilnogo spalennya opisuye indijskogo soldata armiyi Yevmena z Kardio chiyi dvi zhinki borolisya za pravo pomerti poruch z nim na pohoronnomu bagatti 316 do n e Na dumku grekiv metoyu takih poryadkiv bulo pozbaviti druzhin potencijnoyi motivaciyi otruyiti svoyih cholovikiv Ceremoniya spalennya indijskoyi vdovi razom z tilom yiyi pokijnogo cholovika Malyunok z knigi Istoriya Kitayu ta Indiyi v kartinkah 1851 Dobrovilna smert na pohoronah opisana v Pivnichnij Indiyi do periodu imperiyi Guptiv Cya praktika mala nazvu anumarama Na vidminu vid sati samopozhertvi buli dijsno dobrovilnimi bez elementa primusovosti i mogli poshiryuvatisya ne tilki na vdiv ale j na inshih rodichiv slug idejnih poslidovnikiv abo druziv oboh statej tih hto bazhav takim chinom visloviti svoyu viddanist pokijnomu Inodi ci smerti buli naslidkom prisyagi virnosti danoyi she za zhittya pokijnomu Suchasni doslidniki vvazhayut sho praktika samospalennya vdiv nabula poshirennya priblizno v 500 rik n e pid kinec isnuvannya imperiyi Guptiv Deyaki pov yazuyut ce iz zanepadom buddizmu v Indiyirozsharuvannyam suspilstva na kasti i z tim sho sati mogli vikoristovuvati yak metod pidporyadkuvannya v kasti Ye pripushennya sho tradiciya sati bula prinesena bilimi gunami buddijskogo virospovidannya chiye vtorgnennya do Indiyi vplinulo na rozpad imperiyi Guptiv Priblizno u toj zhe chas istoriyi pro sati stali vibivati na memorialnih kamenyah Najbilsh ranni z nih v hocha najbilshij nabir z yavivsya v Radzhasthani kilka stolit potomu Ci memorialni kameni zvani devli abo kameni sati stali miscem pokloninnya pomerloyi zhinki Najbilsha kilkist takih kameniv u Zahidnij Indiyi Za ninishnimi vidomostyami sati poshirilisya po vsomu subkontinentu priblizno do X stolittya Tradiciyi prodovzhuvali dotrimuvatisya azh do pochatku XIX stolittya v riznih rajonah z bilshoyu abo menshoyu regulyarnistyu PrimusPeredbachalosya sho sati maye vikonuvatisya dobrovilno prote na praktici najchastishe ce viglyadalo ne tak Ne kazhuchi vzhe pro faktor socialnogo tisku v bagatoh vipadkah vdovu shilyali do smerti shlyahom bezposerednogo zastosuvannya fizichnoyi sili Malyunki ta opisi chasto zobrazhuyut zhinku sho sidit na pohoronnomu vognishi zv yazana chi yakim nebud inshim sposobom obmezhena v ruhah shob ne vtekla koli bagattya zapalyat Na kilkoh z nih navkolo bagattya stoyat ohoronci z dovgimi shestami shob ne dati zhinci vibratisya z vognyu DzherelaSen D C Sati a mythological story Calcutta 1916 Refs many including Yuganta by Irawati Karve Strabo 15 1 30 62 Diodorus Siculus 19 33 Sati Was Started For Preserving Caste Shastri Shakuntala Rao Women in the Sacred Laws 8 kvitnya 2014 u Wayback Machine The later law books 1960 en The Representation of Sati Four Eighteenth Century Etchings by Baltazard Solvyns 2008 05 09 u Wayback Machine by Robert L Hardgrave Jr This says likely PosilannyaSati Universalnij slovnik enciklopediya 4 te vid K Teka 2006 V inshomu movnomu rozdili ye povnisha stattya Sati angl Vi mozhete dopomogti rozshirivshi potochnu stattyu za dopomogoyu perekladu z anglijskoyi Divitis avtoperekladenu versiyu statti z movi anglijska Perekladach povinen rozumiti sho vidpovidalnist za kincevij vmist statti u Vikipediyi nese same avtor redaguvan Onlajn pereklad nadayetsya lishe yak korisnij instrument pereglyadu vmistu zrozumiloyu movoyu Ne vikoristovujte nevichitanij i nevidkorigovanij mashinnij pereklad u stattyah ukrayinskoyi Vikipediyi Mashinnij pereklad Google ye korisnoyu vidpravnoyu tochkoyu dlya perekladu ale perekladacham neobhidno vipravlyati pomilki ta pidtverdzhuvati tochnist perekladu a ne prosto skopiyuvati mashinnij pereklad do ukrayinskoyi Vikipediyi Ne perekladajte tekst yakij vidayetsya nedostovirnim abo neyakisnim Yaksho mozhlivo perevirte tekst za posilannyami podanimi v inshomovnij statti Dokladni rekomendaciyi div Vikipediya Pereklad Ce nezavershena stattya pro religiyu Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi Ce nezavershena stattya z istoriyi Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi