Пандо́ра (англ. Pandora) — супутник гіпотетичної планети Поліфем, що належить до класу газових гігантів і обертається навколо зорі А зоряної системи Альфа Центавра (Alpha Centauri А, АСА). Пандора — місце дії фільму «Аватар» Джеймса Кемерона. Населена розумною гуманоїдною расою — на'ві. Пандора також називається Star-Trekkia.
Пандора | |
---|---|
Місце розташування | система Альфа Центавра |
Автор(и) | Джеймс Кемерон |
Тип | планета земного типу |
Раси | на'ві |
Перша поява | Аватар (фільм) |
Назва
Планету названо на честь першої жінки у грецькій міфології. Також Пандорою називається один із місяців Сатурна.
Звинувачення в плагіаті
Після виходу фільму з'явилися чутки, що Борис Стругацький заявив, ніби Джеймс Кемерон запозичив образ планети з циклу романів братів Стругацьких «Світ полудня»: там, як і у фільмі, є планета [ru], вкрита густими лісами, з небезпечною флорою та фауною, а також аборигенним племенем, яке перебуває в тісному контакті з біосферою планети, і планета Леоніда, де аборигени перебувають у повному симбіозі з природою, зокрема, використовують птахів для польоту. Після скандалу, що розгорівся, Борис Стругацький ці чутки категорично спростував. Проте в січні 2010 року організація [ru]» розмістила на своєму сайті заяву з вимогою арешту Джеймса Кемерона за «розкрадання радянської фантастики». За заявою секретаря організації, «зірково-смугаста мерзота підняла руку на творчу спадщину покійних російських письменників, зокрема, Аркадія Стругацького, користуючись тим, що автори, які пішли з життя, не можуть написати заяву до прокуратури». Проте Борис Стругацький заявив, що пред'являти будь-які претензії до творців фільму не має наміру.
Опис
24 листопада 2009 року у видавництві Harper Entertainment вийшла книга Avatar: A Confidential Report on the Biological and Social History of Pandora — 224-сторінковий опис Пандори, написаний у формі путівника місцями вигаданої планети. Книгу, представлену як компіляцію всіх даних, зібраних людьми про Пандору та життя на ній, написали Марія Вільгельм та Дірк Метісон. Видавництво HarperFestival також випустило 48-сторінковий фотоальбом James Cameron's Avatar: The Movie Scrapbook. 30 листопада 2009 року Abrams Books видало The Art of Avatar: James Cameron's Epic Adventure авторства Лізи Фліцпатрік. Книга містить багато малюнків, створених концепт-художниками для фільму, зоерма, скетчі та замальовки. Введення до книги написав Джон Ландау, епілог — Кемерон, а передмову — Пітер Джексон. У жовтні 2010 року Abrams Books випустило 272-сторінкову книгу The Making of Avatar, в якій детально описано процес виробництва кінокартини та міститься близько п'ятисот кольорових фотографій та ілюстрацій.
Планета
Альфа Центавра — кратна (потрійна) зоряна система, найяскравіша зоря в сузір'ї Центавра під час спостереження із Землі. Альфа Центавра A (Alpha Centauri A, або ACA) — найбільша з трьох зір, що обертаються відносно спільного центра мас. Вона приблизно на 20 % більша від нашого Сонця. У всесвіті Аватар відома тим, що є сонцем Пандори — дому єдиної виявленої розумної раси. Альфа Центавра В приблизно на 15 % менша від нашого Сонця. Альфа Центавра С, дуже віддалена від двох інших зір системи, є червоним карликом. Більш вражаючим відкриттям, ніж планета Поліфем, були відкриття пов'язані з його місяцями. На 5-му та 6-му місяцях Поліфема, крім океану, виявлено азот та кисень. Такий тип атмосфери можуть створити лише вуглецеві форми життя. Хоча на інших супутниках Поліфема виявлено запаси поверхневих вод, їхня мала атмосфера складалася переважно з азоту та вуглекислого газу, що є ознакою неживості планети.
Пандора є супутником Поліфема, але вона більш схожа на Землю, ніж на Місяць. Подібний розмір, склад атмосфери, зовнішній вигляд, навіть континенти та острови оточені морями того ж блакитного кольору. Хмари від білих перистих до темних грозових. На поверхні планети є гори, долини, ущелини, озера та річки. Рослинність поширена повсюдно — більшу частину суші покривають ліси, а в океанах плавають цілі острови водоростей. Величезні стада травоїдних тварин мігрують преріями, а в небі ширяють величезні крилаті створіння.
Однак Пандора — не Земля, її райський вигляд оманливий. Азотно-киснева атмосфера має велику густину, а високий вміст у ній вуглекислого газу (близько 19 %) швидко призводить до непритомності (через 20 секунд) та смерті (через 4 хвилини), якщо людина вирішить відмовитися від дихального апарату. До того ж, до складу атмосфери входить інший отруйний газ — сірководень, який постійно викидають численні активні вулкани Пандори.
Рослини здебільшого містять речовини, які роблять їх непридатними для споживання людиною. Поширені отруйні колючки та плоди, що вибухають або розбризкують їдкий сік.
Тварини теж небезпечні для людини. Броньованого молотоголова не можна зупинити навіть за допомогою великокаліберного кулемета. Крилаті баньші пікують з неба, щоб схопити необачну жертву. Дрібні тварини та комахи озброєні сильною отрутою. Більшість жителів планети вміє за себе постояти, саме це й сформувало характер на'ві.
Темними ночами (які тут відносно рідкісні) живі істоти фосфоресціюють усіма відтінками веселки — сяйлива фантасмагорія здатна загіпнотизувати того, хто до неї не звик. На духовному рівні все життя на Пандорі пронизує небачена гармонія. Ті люди, що здатні прийняти її, відчують мир та спокій, їм раніше невідомі.
Пандора та Зоряний флот брали участь у битві під час Пандорських воєн, у якій капітан Джеймс Т. Кірк убив Лоррейн Ламберт у рамках операції з перемоги над родиною Ламберт. Вбивство Лотарингії Ламберт було ідеєю Нейтірі.
Фізичні характеристики
Діаметр Пандори становить близько 0,9 діаметра Землі (11448 км). Її маса — 72 % від земної, а гравітація на поверхні на 20 % нижча. Незвичайно висока концентрація вуглекислого газу і ксенону в повітрі робить його на 20 % щільнішим за атмосферу Землі.
Внутрішня структура
За структурою Пандора нагадує Землю: ядро з рідкого заліза, пластична мантія та переважно жорстка кора. Подібно до Землі, Пандора має два внутрішні джерела тепла: розпад радіоактивних ізотопів і енергію гравітаційного стиску, що сформував колись планету. Є й додаткове, значно потужніше джерело енергії — припливні сили. Найближчі внутрішні та зовнішні супутники змагаються у гравітаційному впливі з Поліфемом.
Надлишок енергії призводить до швидшого дрейфу континентів, змушуючи тектонічні плити стикатися й ламатися активніше. Саме це пояснює відсутність великих континентів на Пандорі, як і підвищену вулканічну й геотермальну активність.
Магнітне поле
Ядро Пандори складається з рідкого заліза з течіями, що циркулюють у ньому, і генерує магнітне поле, подібне до земного. Це поле захищає поверхню планети від космічних променів та частинок, які викидають зорі системи Альфа Центавра. Потужні магнітні поля, пов'язані з покладами унобтанію, утворюють локальні спотворення.
Крім того, магнітне поле Пандори взаємодіє з потужнішим полем Поліфема. Це може призвести до каналізації випромінювання, замкненого в магнітному полі гіганта, на поверхню Пандори теж з неприємними наслідками. Іноді конфігурація полів призводить до утворення труб магнітної індукції, що пов'язують полюси планет. Сила струму в них може досягати мільйонів ампер, викликаючи зміни електричного заряду обох небесних тіл, що проявляється у запеклих бурях та інших електромагнітних явищах.
Поверхня
Співвідношення суші до води на Пандорі зміщене відносно земного в бік суші, але з її більшої роздробленості немає жодного континенту, близького за розмірами земним. Вплив океанів згладжує різницю температур — на Пандорі немає пустель, а полярні крижані шапки менші, ніж на Землі, і вільно плавають, оскільки під ними немає твердої опори.
Як уже говорилося, Пандора має високу вулканічну активність. Виверження відбуваються як на суші, так і на дні океанів. Багато гір та поверхневі утворення мають вулканічне походження. По планеті розкидана величезна кількість гарячих джерел і гейзерів, є навіть річки, вода яких кипить на початку. Все це призводить до високої концентрації сірководню в повітрі, роблячи його отруйним для незахищеної людини.
Ландшафт активніший, ніж Землі, формується під впливом вітру — атмосфера на Пандорі щільніша, тому пісчинки, які переносить вітер, а отже й їхня енергія — більші. Відкриті скелі старіють швидше, утворюючи багато осадових матеріалів, які переносять річки.
Атмосфера
Висока концентрація сірководню та вуглекислого газу в атмосфері робить Пандору непридатною для людини. Однак ці гази можна відфільтрувати за допомогою , що дозволяє людям пересуватися планетою без важких балонів зі стисненим повітрям.
Збільшений (відносно земного) на 20 % опір повітря призводить до таких наслідків:
- Менша гранична швидкість падіння. У поєднанні з низькою гравітацією (на 20 % нижчою від земної) швидкість вільного падіння значно нижча, ніж на Землі (у земній атмосфері недалеко від поверхні максимальна швидкість падіння, що встановилася, без парашута близько 180—200 км/год, а вниз головою — до 300 км/год). На'ві, впавши з ікрана, дерева або скелі, має шанси вижити і навіть не отримати серйозних травм. Навіть падіння у воду з розкинутими кінцівками супроводжуватиметься ударом недостатньо сильним, щоб знепритомніти. Крім того, процесом падіння можна певною мірою керувати, вигинаючи тіло, щоб приземлитися в безпечнішому місці.
- Більший опір руху. Люди на Пандорі відчувають це, коли намагаються бігти, — наче назустріч їм дме вітер. Це посилюється зниженою гравітацією — підошви ковзають по землі, не забезпечуючи достатнього зчеплення. На'ві компенсують це, згинаючи пальці ніг, щоб упевненіше відштовхуватися від м'якого ґрунту. Шестиногі ж тварини намагаються всіма кінцівками чіплятися за камені й заглиблення.
- Летючим тваринам допомагає не тільки низька гравітація, що робить їх легшими, але й вища густина повітря, яке чинить більший опір крилам — кожен помах забезпечує більшу підіймальну силу. З іншого боку, щільна атмосфера вимагає від їхнього тіла відмінних аеродинамічних якостей, щоб можна було розвинути достатню швидкість.
- Рослини змушені чинити опір сильнішому вітру, оскільки висока густина повітря означає більшу кількість кінетичної енергії в ньому. Листя, гілки та стовбури дерев повинні бути міцнішими або гнучкішими, щоб не ламатися.
Серед небезпечних (отруйних) компонентів атмосфери Пандори є:
- Інертний газ ксенон (Xe, 5 %), який спільно з вуглекислим газом збільшує густину атмосфери Пандори на 20 % відносно земної. У концентрації понад 60 % ксенон діє на людину як анестетик, але та його кількість, що міститься в атмосфері Пандори, на мисленнєву здатність вплинути не може. Висока густина атмосфери ускладнює дихання, особливо на видиху, збільшує ймовірність гіпотермії в холодну погоду і зменшує можливу швидкість бігу, робить людський голос нижчим.
- Вуглекислий газ (CO2, 19 %, у 125 разів більше, ніж Землі). На Пандорі трапляються викиди вуглекислого газу з підземних кишень під час посилення сейсмоактивності — як наслідок, концентрація вуглекислого газу в окремому регіоні може дуже швидко зрости в кілька разів.
- Сірководень (H2S), вміст якого несталий у різних регіонах Пандори. Сірководень небезпечний, якщо його вміст у повітрі протягом тривалого часу перевищує 0,03 % (0,05 % протягом короткого часу). Навіть концентрація в 0,001 % викликає подразнення дихальних шляхів та очей.
Чергування дня та ночі
На небі Пандори є ще одне активне джерело світла — це зоря Альфа Центавра В (АСВ). При найбільшому зближенні з Пандорою АСВ виявляється в 2300 разів яскравішою за повний Місяць; при найбільшому віддаленні — в 170 разів яскравішою. Два джерела світла приводять до того, що на Пандорі два види ночі — власне ніч та сутінки. Вночі в небі Пандори немає ані АСА, ані АСВ, у сутінках Пандору висвітлює АСВ. Сумарна тривалість ночі та сутінків складає половину пандоріанської доби, а ділять цей час між собою вони по-різному, залежно від кута між напрямками на АСА та АСВ: при куті, що дорівнює 180 градусів, коли Поліфем (і Пандора) знаходяться між АСА та АСВ, сутінки практично рівні дню (тобто в небі Пандори поперемінно з'являються АСА і АСВ), і при куті, що прямує до 0, коли АСВ відходить за АСА, сутінки будуть нетривалими. Існує й таке положення Пандори, за якого ніч та сутінки рівні. Крім зір, у небі Пандори видно величезний «місяць» — Поліфем, і кілька «менших» місяців — його супутники, які також вносять додаткове освітлення. Власне, повноцінна темна ніч — без АСВ, Поліфема та його супутників — на Пандорі явище рідкісне.
Коли АСВ зустрічається в небі з АСА, освітленість зростає лише на 0,09—0,4 % (залежно від відстані між АСА та АСВ). Помаранчеве забарвлення світла АСВ при цьому малопомітне, але в міру віддалення зір одна від одної його стає виразно видно в тих областях, що приховані від променів АСА. За найбільшого віддалення АСВ виявляється в 2700 разів тьмянішою за АСА і не освітлює планету так, щоб це було помітно. Тим не менш, вона залишається на небі у вигляді сліпучо-яскравого помаранчевого диска невеликого розміру. Третій компонент системи Альфа Центавра — АСС (Проксима Центавра), не видимий із Землі неозброєним оком червоний карлик, з Пандори видно як тьмяну зорю 5-ї величини. Натомість наше Сонце виблискуватиме в сузір'ї Кассіопеї як одна з найяскравіших зір пандоріанського неба.
Через сильний нахил осі (29°) на Пандорі в приполярних областях дуже змінюється тривалість дня і ночі в залежності від пори року. Крім того, еліптична форма орбіти Поліфема спричиняє коливання температури та освітленості в межах 10 %.
Реалістичність
Попри те, що весь світ Пандори створили художники й аніматори, вчені[] сходяться на думці, що насправді небесні тіла тієї ж групи можуть бути домом для різних форм життя. У зір, розташованих поруч із Сонячною системою, виявлено сотні планет — газових гігантів. Деякі з цих планет, які за розмірами можна порівняти з Юпітером, складаються з газу. Для життя такі об'єкти навряд чи придатні, адже вони складаються переважно з водню, проте увагу вчених привертають супутники газових гігантів, умови на поверхні яких є сприятливішими для розвитку живих організмів.
За допомогою космічного телескопа ім. Джеймса Вебба астрономи мають намір вивчити склад атмосфери групи супутників газових гігантів. Одна з першочергових цілей на цьому етапі пошуку позаземних цивілізацій — виявлення на поверхні супутників таких газів, як кисень, двоокис вуглецю, водяної пари.
Однак присутності в атмосфері перелічених вище газів недостатньо для забезпечення сприятливих умов для життя. Дуже важливу роль тут грає гравітація, найвищі та найнижчі значення температури. На думку деяких експертів[], ймовірність виявити життя на супутниках планет-гігантів вища, ніж на планетах, порівнянних за розмірами із Землею, або так званих «Суперземлях».
Вплив
Знайомство з вигаданим світом Пандори значно вплинуло на сприйняття Землі та навколишньої земної реальності серед аудиторії «Аватару».
Після виходу фільму в прокат ім'я Пандора стало популярним серед імен, які давали новонародженим у США.
24 січня 2010 року гору Цзянькуньчжу (яка нібито послугувала прототипом ландшафту Пандори), розташована поряд з китайським містом Чжанцзяцзе, місцеві чиновники офіційно перейменували на Гора-Алілуйя-З-Аватару. Ідею про зміну назви гори пов'язують із бажанням місцевої влади заробити на успіху фільму: вони розраховували, що така назва привабить у регіон туристів. Жителі Китаю, які побачили ці публікації, звинуватили адміністрацію міста в жадібності та схилянні перед західною культурою. У зв'язку з цим 28 січня адміністрація Чжанцзяцзе спростувала інформацію про перейменування гори, пояснивши це непорозумінням: за їх словами, основну назву — «Цзянкуньчжу» залишено, а назву «Гора-Алілуйя-З-Аватару» прийнято лише як додаткову.
Див. також
Примітки
- Стругацкий обвиняет автора «Аватара» в краже
- Борис Стругацкий уверен, что Кэмерон украл у него идею «Аватара». оригіналу за 10 липня 2020. Процитовано 23 січня 2017.
- Офлайн интервью Бориса Стругацкого, январь 2010 года. оригіналу за 23 серпня 2016. Процитовано 23 січня 2017.
- Коммунисты Петербурга потребовали ареста Джеймса Кэмерона (рос.). Lenta.ru. 12 січня 2010. Процитовано 4 грудня 2012.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з параметром url-status, але без параметра archive-url () - Avatar: A Confidential Report on the Biological and Social History of Pandora (James Cameron's Avatar) (англ.). Amazon.com. Архів оригіналу за 11 квітня 2012. Процитовано 11 квітня 2012.
- James Cameron's Avatar: The Movie Scrapbook (англ.). Amazon.com. Архів оригіналу за 11 квітня 2012. Процитовано 11 квітня 2012.
- The Art of Avatar: James Cameron's Epic Adventure (англ.). Amazon.com. Архів оригіналу за 11 квітня 2012. Процитовано 11 квітня 2012.
- The Making of Avatar (англ.). Abrams Books. Архів оригіналу за 11 квітня 2012. Процитовано 11 квітня 2012.
- Jo Piazza (11 січня 2010). Audiences experience 'Avatar' blues (англ.). CNN. оригіналу за 15 лютого 2010. Процитовано 19 лютого 2010.
- Sun: родители называют детей именами из «Аватара» (рос.). Газета.Ru. 18 січня 2010. оригіналу за 22 лютого 2010. Процитовано 18 червня 2012.
- Yu Le, Ben Blanchard (25 січня 2010). "Avatar" inspires China province to rename mountain (англ.). Reuters. Архів оригіналу за 28 червня 2012. Процитовано 18 червня 2012.
- Ben Blanchard (28 січня 2010). (англ.). Reuters. Архів оригіналу за 21 жовтня 2012. Процитовано 18 червня 2012.
Література
- Stephen Baxter The Science of Avatar, 2012, , ISBN-13 9780297863434
- Марія Вільгельм, Дірк Метісон Avatar: The Field Guide to Pandora, 2009,
Посилання
- James Cameron — Avatar. Архів оригіналу за 13 квітня 2012.
{{}}
: Cite має пустий невідомий параметр:|description=
() - . na-vi.ru. Архів оригіналу за 15 січня 2010. Процитовано 8 листопада 2009.
- Немного о пандоре на YouTube (англ.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshi znachennya cogo termina Pandora znachennya Pando ra angl Pandora suputnik gipotetichnoyi planeti Polifem sho nalezhit do klasu gazovih gigantiv i obertayetsya navkolo zori A zoryanoyi sistemi Alfa Centavra Alpha Centauri A ASA Pandora misce diyi filmu Avatar Dzhejmsa Kemerona Naselena rozumnoyu gumanoyidnoyu rasoyu na vi Pandora takozh nazivayetsya Star Trekkia PandoraMisce roztashuvannyasistema Alfa CentavraAvtor i Dzhejms KemeronTipplaneta zemnogo tipuRasina viPersha poyavaAvatar film NazvaPlanetu nazvano na chest pershoyi zhinki u greckij mifologiyi Takozh Pandoroyu nazivayetsya odin iz misyaciv Saturna Zvinuvachennya v plagiati Pislya vihodu filmu z yavilisya chutki sho Boris Strugackij zayaviv nibi Dzhejms Kemeron zapozichiv obraz planeti z ciklu romaniv brativ Strugackih Svit poludnya tam yak i u filmi ye planeta ru vkrita gustimi lisami z nebezpechnoyu floroyu ta faunoyu a takozh aborigennim plemenem yake perebuvaye v tisnomu kontakti z biosferoyu planeti i planeta Leonida de aborigeni perebuvayut u povnomu simbiozi z prirodoyu zokrema vikoristovuyut ptahiv dlya polotu Pislya skandalu sho rozgorivsya Boris Strugackij ci chutki kategorichno sprostuvav Prote v sichni 2010 roku organizaciya ru rozmistila na svoyemu sajti zayavu z vimogoyu areshtu Dzhejmsa Kemerona za rozkradannya radyanskoyi fantastiki Za zayavoyu sekretarya organizaciyi zirkovo smugasta merzota pidnyala ruku na tvorchu spadshinu pokijnih rosijskih pismennikiv zokrema Arkadiya Strugackogo koristuyuchis tim sho avtori yaki pishli z zhittya ne mozhut napisati zayavu do prokuraturi Prote Boris Strugackij zayaviv sho pred yavlyati bud yaki pretenziyi do tvorciv filmu ne maye namiru Opis24 listopada 2009 roku u vidavnictvi Harper Entertainment vijshla kniga Avatar A Confidential Report on the Biological and Social History of Pandora 224 storinkovij opis Pandori napisanij u formi putivnika miscyami vigadanoyi planeti Knigu predstavlenu yak kompilyaciyu vsih danih zibranih lyudmi pro Pandoru ta zhittya na nij napisali Mariya Vilgelm ta Dirk Metison Vidavnictvo HarperFestival takozh vipustilo 48 storinkovij fotoalbom James Cameron s Avatar The Movie Scrapbook 30 listopada 2009 roku Abrams Books vidalo The Art of Avatar James Cameron s Epic Adventure avtorstva Lizi Flicpatrik Kniga mistit bagato malyunkiv stvorenih koncept hudozhnikami dlya filmu zoerma sketchi ta zamalovki Vvedennya do knigi napisav Dzhon Landau epilog Kemeron a peredmovu Piter Dzhekson U zhovtni 2010 roku Abrams Books vipustilo 272 storinkovu knigu The Making of Avatar v yakij detalno opisano proces virobnictva kinokartini ta mistitsya blizko p yatisot kolorovih fotografij ta ilyustracij Planeta Alfa Centavra kratna potrijna zoryana sistema najyaskravisha zorya v suzir yi Centavra pid chas sposterezhennya iz Zemli Alfa Centavra A Alpha Centauri A abo ACA najbilsha z troh zir sho obertayutsya vidnosno spilnogo centra mas Vona priblizno na 20 bilsha vid nashogo Soncya U vsesviti Avatar vidoma tim sho ye soncem Pandori domu yedinoyi viyavlenoyi rozumnoyi rasi Alfa Centavra V priblizno na 15 mensha vid nashogo Soncya Alfa Centavra S duzhe viddalena vid dvoh inshih zir sistemi ye chervonim karlikom Bilsh vrazhayuchim vidkrittyam nizh planeta Polifem buli vidkrittya pov yazani z jogo misyacyami Na 5 mu ta 6 mu misyacyah Polifema krim okeanu viyavleno azot ta kisen Takij tip atmosferi mozhut stvoriti lishe vuglecevi formi zhittya Hocha na inshih suputnikah Polifema viyavleno zapasi poverhnevih vod yihnya mala atmosfera skladalasya perevazhno z azotu ta vuglekislogo gazu sho ye oznakoyu nezhivosti planeti Pandora ye suputnikom Polifema ale vona bilsh shozha na Zemlyu nizh na Misyac Podibnij rozmir sklad atmosferi zovnishnij viglyad navit kontinenti ta ostrovi otocheni moryami togo zh blakitnogo koloru Hmari vid bilih peristih do temnih grozovih Na poverhni planeti ye gori dolini ushelini ozera ta richki Roslinnist poshirena povsyudno bilshu chastinu sushi pokrivayut lisi a v okeanah plavayut cili ostrovi vodorostej Velichezni stada travoyidnih tvarin migruyut preriyami a v nebi shiryayut velichezni krilati stvorinnya Odnak Pandora ne Zemlya yiyi rajskij viglyad omanlivij Azotno kisneva atmosfera maye veliku gustinu a visokij vmist u nij vuglekislogo gazu blizko 19 shvidko prizvodit do nepritomnosti cherez 20 sekund ta smerti cherez 4 hvilini yaksho lyudina virishit vidmovitisya vid dihalnogo aparatu Do togo zh do skladu atmosferi vhodit inshij otrujnij gaz sirkovoden yakij postijno vikidayut chislenni aktivni vulkani Pandori Roslini zdebilshogo mistyat rechovini yaki roblyat yih nepridatnimi dlya spozhivannya lyudinoyu Poshireni otrujni kolyuchki ta plodi sho vibuhayut abo rozbrizkuyut yidkij sik Tvarini tezh nebezpechni dlya lyudini Bronovanogo molotogolova ne mozhna zupiniti navit za dopomogoyu velikokalibernogo kulemeta Krilati banshi pikuyut z neba shob shopiti neobachnu zhertvu Dribni tvarini ta komahi ozbroyeni silnoyu otrutoyu Bilshist zhiteliv planeti vmiye za sebe postoyati same ce j sformuvalo harakter na vi Temnimi nochami yaki tut vidnosno ridkisni zhivi istoti fosforesciyuyut usima vidtinkami veselki syajliva fantasmagoriya zdatna zagipnotizuvati togo hto do neyi ne zvik Na duhovnomu rivni vse zhittya na Pandori pronizuye nebachena garmoniya Ti lyudi sho zdatni prijnyati yiyi vidchuyut mir ta spokij yim ranishe nevidomi Pandora ta Zoryanij flot brali uchast u bitvi pid chas Pandorskih voyen u yakij kapitan Dzhejms T Kirk ubiv Lorrejn Lambert u ramkah operaciyi z peremogi nad rodinoyu Lambert Vbivstvo Lotaringiyi Lambert bulo ideyeyu Nejtiri Fizichni harakteristiki Diametr Pandori stanovit blizko 0 9 diametra Zemli 11448 km Yiyi masa 72 vid zemnoyi a gravitaciya na poverhni na 20 nizhcha Nezvichajno visoka koncentraciya vuglekislogo gazu i ksenonu v povitri robit jogo na 20 shilnishim za atmosferu Zemli Vnutrishnya struktura Za strukturoyu Pandora nagaduye Zemlyu yadro z ridkogo zaliza plastichna mantiya ta perevazhno zhorstka kora Podibno do Zemli Pandora maye dva vnutrishni dzherela tepla rozpad radioaktivnih izotopiv i energiyu gravitacijnogo stisku sho sformuvav kolis planetu Ye j dodatkove znachno potuzhnishe dzherelo energiyi priplivni sili Najblizhchi vnutrishni ta zovnishni suputniki zmagayutsya u gravitacijnomu vplivi z Polifemom Nadlishok energiyi prizvodit do shvidshogo drejfu kontinentiv zmushuyuchi tektonichni pliti stikatisya j lamatisya aktivnishe Same ce poyasnyuye vidsutnist velikih kontinentiv na Pandori yak i pidvishenu vulkanichnu j geotermalnu aktivnist Magnitne pole Yadro Pandori skladayetsya z ridkogo zaliza z techiyami sho cirkulyuyut u nomu i generuye magnitne pole podibne do zemnogo Ce pole zahishaye poverhnyu planeti vid kosmichnih promeniv ta chastinok yaki vikidayut zori sistemi Alfa Centavra Potuzhni magnitni polya pov yazani z pokladami unobtaniyu utvoryuyut lokalni spotvorennya Krim togo magnitne pole Pandori vzayemodiye z potuzhnishim polem Polifema Ce mozhe prizvesti do kanalizaciyi viprominyuvannya zamknenogo v magnitnomu poli giganta na poverhnyu Pandori tezh z nepriyemnimi naslidkami Inodi konfiguraciya poliv prizvodit do utvorennya trub magnitnoyi indukciyi sho pov yazuyut polyusi planet Sila strumu v nih mozhe dosyagati miljoniv amper viklikayuchi zmini elektrichnogo zaryadu oboh nebesnih til sho proyavlyayetsya u zapeklih buryah ta inshih elektromagnitnih yavishah Poverhnya Spivvidnoshennya sushi do vodi na Pandori zmishene vidnosno zemnogo v bik sushi ale z yiyi bilshoyi rozdroblenosti nemaye zhodnogo kontinentu blizkogo za rozmirami zemnim Vpliv okeaniv zgladzhuye riznicyu temperatur na Pandori nemaye pustel a polyarni krizhani shapki menshi nizh na Zemli i vilno plavayut oskilki pid nimi nemaye tverdoyi opori Yak uzhe govorilosya Pandora maye visoku vulkanichnu aktivnist Viverzhennya vidbuvayutsya yak na sushi tak i na dni okeaniv Bagato gir ta poverhnevi utvorennya mayut vulkanichne pohodzhennya Po planeti rozkidana velichezna kilkist garyachih dzherel i gejzeriv ye navit richki voda yakih kipit na pochatku Vse ce prizvodit do visokoyi koncentraciyi sirkovodnyu v povitri roblyachi jogo otrujnim dlya nezahishenoyi lyudini Landshaft aktivnishij nizh Zemli formuyetsya pid vplivom vitru atmosfera na Pandori shilnisha tomu pischinki yaki perenosit viter a otzhe j yihnya energiya bilshi Vidkriti skeli stariyut shvidshe utvoryuyuchi bagato osadovih materialiv yaki perenosyat richki Atmosfera Visoka koncentraciya sirkovodnyu ta vuglekislogo gazu v atmosferi robit Pandoru nepridatnoyu dlya lyudini Odnak ci gazi mozhna vidfiltruvati za dopomogoyu sho dozvolyaye lyudyam peresuvatisya planetoyu bez vazhkih baloniv zi stisnenim povitryam Zbilshenij vidnosno zemnogo na 20 opir povitrya prizvodit do takih naslidkiv Mensha granichna shvidkist padinnya U poyednanni z nizkoyu gravitaciyeyu na 20 nizhchoyu vid zemnoyi shvidkist vilnogo padinnya znachno nizhcha nizh na Zemli u zemnij atmosferi nedaleko vid poverhni maksimalna shvidkist padinnya sho vstanovilasya bez parashuta blizko 180 200 km god a vniz golovoyu do 300 km god Na vi vpavshi z ikrana dereva abo skeli maye shansi vizhiti i navit ne otrimati serjoznih travm Navit padinnya u vodu z rozkinutimi kincivkami suprovodzhuvatimetsya udarom nedostatno silnim shob znepritomniti Krim togo procesom padinnya mozhna pevnoyu miroyu keruvati viginayuchi tilo shob prizemlitisya v bezpechnishomu misci Bilshij opir ruhu Lyudi na Pandori vidchuvayut ce koli namagayutsya bigti nache nazustrich yim dme viter Ce posilyuyetsya znizhenoyu gravitaciyeyu pidoshvi kovzayut po zemli ne zabezpechuyuchi dostatnogo zcheplennya Na vi kompensuyut ce zginayuchi palci nig shob upevnenishe vidshtovhuvatisya vid m yakogo gruntu Shestinogi zh tvarini namagayutsya vsima kincivkami chiplyatisya za kameni j zagliblennya Letyuchim tvarinam dopomagaye ne tilki nizka gravitaciya sho robit yih legshimi ale j visha gustina povitrya yake chinit bilshij opir krilam kozhen pomah zabezpechuye bilshu pidijmalnu silu Z inshogo boku shilna atmosfera vimagaye vid yihnogo tila vidminnih aerodinamichnih yakostej shob mozhna bulo rozvinuti dostatnyu shvidkist Roslini zmusheni chiniti opir silnishomu vitru oskilki visoka gustina povitrya oznachaye bilshu kilkist kinetichnoyi energiyi v nomu Listya gilki ta stovburi derev povinni buti micnishimi abo gnuchkishimi shob ne lamatisya Sered nebezpechnih otrujnih komponentiv atmosferi Pandori ye Inertnij gaz ksenon Xe 5 yakij spilno z vuglekislim gazom zbilshuye gustinu atmosferi Pandori na 20 vidnosno zemnoyi U koncentraciyi ponad 60 ksenon diye na lyudinu yak anestetik ale ta jogo kilkist sho mistitsya v atmosferi Pandori na mislennyevu zdatnist vplinuti ne mozhe Visoka gustina atmosferi uskladnyuye dihannya osoblivo na vidihu zbilshuye jmovirnist gipotermiyi v holodnu pogodu i zmenshuye mozhlivu shvidkist bigu robit lyudskij golos nizhchim Vuglekislij gaz CO2 19 u 125 raziv bilshe nizh Zemli Na Pandori traplyayutsya vikidi vuglekislogo gazu z pidzemnih kishen pid chas posilennya sejsmoaktivnosti yak naslidok koncentraciya vuglekislogo gazu v okremomu regioni mozhe duzhe shvidko zrosti v kilka raziv Sirkovoden H2S vmist yakogo nestalij u riznih regionah Pandori Sirkovoden nebezpechnij yaksho jogo vmist u povitri protyagom trivalogo chasu perevishuye 0 03 0 05 protyagom korotkogo chasu Navit koncentraciya v 0 001 viklikaye podraznennya dihalnih shlyahiv ta ochej Cherguvannya dnya ta nochi Zatemnennya na Pandori odin iz suputnikiv Polifema zakriv ASA Na nebi Pandori ye she odne aktivne dzherelo svitla ce zorya Alfa Centavra V ASV Pri najbilshomu zblizhenni z Pandoroyu ASV viyavlyayetsya v 2300 raziv yaskravishoyu za povnij Misyac pri najbilshomu viddalenni v 170 raziv yaskravishoyu Dva dzherela svitla privodyat do togo sho na Pandori dva vidi nochi vlasne nich ta sutinki Vnochi v nebi Pandori nemaye ani ASA ani ASV u sutinkah Pandoru visvitlyuye ASV Sumarna trivalist nochi ta sutinkiv skladaye polovinu pandorianskoyi dobi a dilyat cej chas mizh soboyu voni po riznomu zalezhno vid kuta mizh napryamkami na ASA ta ASV pri kuti sho dorivnyuye 180 gradusiv koli Polifem i Pandora znahodyatsya mizh ASA ta ASV sutinki praktichno rivni dnyu tobto v nebi Pandori popereminno z yavlyayutsya ASA i ASV i pri kuti sho pryamuye do 0 koli ASV vidhodit za ASA sutinki budut netrivalimi Isnuye j take polozhennya Pandori za yakogo nich ta sutinki rivni Krim zir u nebi Pandori vidno velicheznij misyac Polifem i kilka menshih misyaciv jogo suputniki yaki takozh vnosyat dodatkove osvitlennya Vlasne povnocinna temna nich bez ASV Polifema ta jogo suputnikiv na Pandori yavishe ridkisne Koli ASV zustrichayetsya v nebi z ASA osvitlenist zrostaye lishe na 0 09 0 4 zalezhno vid vidstani mizh ASA ta ASV Pomarancheve zabarvlennya svitla ASV pri comu malopomitne ale v miru viddalennya zir odna vid odnoyi jogo staye virazno vidno v tih oblastyah sho prihovani vid promeniv ASA Za najbilshogo viddalennya ASV viyavlyayetsya v 2700 raziv tmyanishoyu za ASA i ne osvitlyuye planetu tak shob ce bulo pomitno Tim ne mensh vona zalishayetsya na nebi u viglyadi slipucho yaskravogo pomaranchevogo diska nevelikogo rozmiru Tretij komponent sistemi Alfa Centavra ASS Proksima Centavra ne vidimij iz Zemli neozbroyenim okom chervonij karlik z Pandori vidno yak tmyanu zoryu 5 yi velichini Natomist nashe Sonce vibliskuvatime v suzir yi Kassiopeyi yak odna z najyaskravishih zir pandorianskogo neba Cherez silnij nahil osi 29 na Pandori v pripolyarnih oblastyah duzhe zminyuyetsya trivalist dnya i nochi v zalezhnosti vid pori roku Krim togo eliptichna forma orbiti Polifema sprichinyaye kolivannya temperaturi ta osvitlenosti v mezhah 10 Realistichnist Polifem ta Yupiter Popri te sho ves svit Pandori stvorili hudozhniki j animatori vcheni yaki shodyatsya na dumci sho naspravdi nebesni tila tiyeyi zh grupi mozhut buti domom dlya riznih form zhittya U zir roztashovanih poruch iz Sonyachnoyu sistemoyu viyavleno sotni planet gazovih gigantiv Deyaki z cih planet yaki za rozmirami mozhna porivnyati z Yupiterom skladayutsya z gazu Dlya zhittya taki ob yekti navryad chi pridatni adzhe voni skladayutsya perevazhno z vodnyu prote uvagu vchenih privertayut suputniki gazovih gigantiv umovi na poverhni yakih ye spriyatlivishimi dlya rozvitku zhivih organizmiv Za dopomogoyu kosmichnogo teleskopa im Dzhejmsa Vebba astronomi mayut namir vivchiti sklad atmosferi grupi suputnikiv gazovih gigantiv Odna z pershochergovih cilej na comu etapi poshuku pozazemnih civilizacij viyavlennya na poverhni suputnikiv takih gaziv yak kisen dvookis vuglecyu vodyanoyi pari Odnak prisutnosti v atmosferi perelichenih vishe gaziv nedostatno dlya zabezpechennya spriyatlivih umov dlya zhittya Duzhe vazhlivu rol tut graye gravitaciya najvishi ta najnizhchi znachennya temperaturi Na dumku deyakih ekspertiv yakih jmovirnist viyaviti zhittya na suputnikah planet gigantiv visha nizh na planetah porivnyannih za rozmirami iz Zemleyu abo tak zvanih Superzemlyah VplivZnajomstvo z vigadanim svitom Pandori znachno vplinulo na sprijnyattya Zemli ta navkolishnoyi zemnoyi realnosti sered auditoriyi Avataru Pislya vihodu filmu v prokat im ya Pandora stalo populyarnim sered imen yaki davali novonarodzhenim u SShA 24 sichnya 2010 roku goru Czyankunchzhu yaka nibito posluguvala prototipom landshaftu Pandori roztashovana poryad z kitajskim mistom Chzhanczyacze miscevi chinovniki oficijno perejmenuvali na Gora Alilujya Z Avataru Ideyu pro zminu nazvi gori pov yazuyut iz bazhannyam miscevoyi vladi zarobiti na uspihu filmu voni rozrahovuvali sho taka nazva privabit u region turistiv Zhiteli Kitayu yaki pobachili ci publikaciyi zvinuvatili administraciyu mista v zhadibnosti ta shilyanni pered zahidnoyu kulturoyu U zv yazku z cim 28 sichnya administraciya Chzhanczyacze sprostuvala informaciyu pro perejmenuvannya gori poyasnivshi ce neporozuminnyam za yih slovami osnovnu nazvu Czyankunchzhu zalisheno a nazvu Gora Alilujya Z Avataru prijnyato lishe yak dodatkovu Div takozh en 55 Pandora Pandora suputnik PrimitkiStrugackij obvinyaet avtora Avatara v krazhe Boris Strugackij uveren chto Kemeron ukral u nego ideyu Avatara originalu za 10 lipnya 2020 Procitovano 23 sichnya 2017 Oflajn intervyu Borisa Strugackogo yanvar 2010 goda originalu za 23 serpnya 2016 Procitovano 23 sichnya 2017 Kommunisty Peterburga potrebovali aresta Dzhejmsa Kemerona ros Lenta ru 12 sichnya 2010 Procitovano 4 grudnya 2012 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Obslugovuvannya CS1 Storinki z parametrom url status ale bez parametra archive url posilannya Avatar A Confidential Report on the Biological and Social History of Pandora James Cameron s Avatar angl Amazon com Arhiv originalu za 11 kvitnya 2012 Procitovano 11 kvitnya 2012 James Cameron s Avatar The Movie Scrapbook angl Amazon com Arhiv originalu za 11 kvitnya 2012 Procitovano 11 kvitnya 2012 The Art of Avatar James Cameron s Epic Adventure angl Amazon com Arhiv originalu za 11 kvitnya 2012 Procitovano 11 kvitnya 2012 The Making of Avatar angl Abrams Books Arhiv originalu za 11 kvitnya 2012 Procitovano 11 kvitnya 2012 Jo Piazza 11 sichnya 2010 Audiences experience Avatar blues angl CNN originalu za 15 lyutogo 2010 Procitovano 19 lyutogo 2010 Sun roditeli nazyvayut detej imenami iz Avatara ros Gazeta Ru 18 sichnya 2010 originalu za 22 lyutogo 2010 Procitovano 18 chervnya 2012 Yu Le Ben Blanchard 25 sichnya 2010 Avatar inspires China province to rename mountain angl Reuters Arhiv originalu za 28 chervnya 2012 Procitovano 18 chervnya 2012 Ben Blanchard 28 sichnya 2010 angl Reuters Arhiv originalu za 21 zhovtnya 2012 Procitovano 18 chervnya 2012 LiteraturaStephen Baxter The Science of Avatar 2012 ISBN 0 297 86343 6 ISBN 13 9780297863434 Mariya Vilgelm Dirk Metison Avatar The Field Guide to Pandora 2009 ISBN 0 00 734244 6PosilannyaJames Cameron Avatar Arhiv originalu za 13 kvitnya 2012 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Cite maye pustij nevidomij parametr description dovidka na vi ru Arhiv originalu za 15 sichnya 2010 Procitovano 8 listopada 2009 Nemnogo o pandore na YouTube angl