Мантія (від грец. μανδύη — «вовняний плащ») — частина урочистого облачення монархів, служителів церкви, деяких категорій чиновників (зокрема, суддів), а також вчених і викладачів.
Мантія | |
Мантія у Вікісховищі |
Сутана чернецтва
В православ'ї мантія є верхньою одежею для всього чернецтва які мають (архієреїв, архімандритів, ієросхимонахів та ін.), так і простих ченців (не нижче малосхимників).
Являє собою довгу, до землі накидку без рукавів з застібкою на комірі, в архімандритів і архієреїв — зі шлейфом, (в архієреїв шлейф довше), що покриває підрясник та рясу. Виникла як чернеча сутана у IV–V ст. Згодом, коли встановилася практика обирати архієреїв із чернечого духовенства, мантія стала також архієрейським одягом.
Мантія символізує відчуженість ченців від світу, а також всепокриваючу силу Божу.
У слов'янській традиції (в Російській, Сербській, Болгарській і Польській православних церквах, а також у православних церквах Америки та Чеських земель і Словаччини) мантія патріарха зазвичай зелена, митрополита — блакитна або синя, архієпископа і єпископа — фіолетова. Під час Великого посту одягається така ж мантія, тільки чорна (незалежно від архієрейського сану). У Православній церкві України в цілому така сама система, з тією особливістю, що предстоятель, Митрополит Київський і всієї України, має багряно-червону мантію, а почесний патріарх — блакитну, нарівні з митрополитами. У грецькій традиції, а також у Грузинській, Румунській та Албанській православних церквах усі архієрейські мантії — яскраво-червоного, блакитного або пурпурового кольору, незалежно від титулу архієрея (будь він патріархом, архієпископом, митрополитом або єпископом). Те саме стосується Мелькітської греко-католицької церкви.
Крім того, мантія єпископа, як і мантія архімандрита, має так звані скрижалі. Скрижалі — це чотирикутні плати, що розміщуються на верхній частині мантії з зображенням хрестів або серафимів, і з ініціалами архієрея або архімандрита — на нижній. Скрижалі на мантії означають, що єпископ, керуючи церквою, повинен керуватися заповідями Божими. На мантію архієрея нашивається зверху в три ряди стрічки з іншої тканини (у слов'янській традиції — біло-червоно-білі, а у грецькій — золоті), так звані «джерела» або «струмені». Вони символічно зображають вчення, що витікає зі Старого та Нового Завітів, проповідувати яке — обов'язок єпископа. Мантія надівається архієреєм при вході в храм, на литію, молебні, а також під час урочистих процесій і церемоній.
Чернеча мантія (ігуменів, а також ієромонаха, ієродиякона), звана «палієм» в основному, чорна. Мантія в архімандритів чорна, як у всіх інших монахів. Має сорок складок, за кількістю днів посту Господнього, символізуючи пісне життя ченця. У чинопослідуванні постригу мантія називається одягом нетління і чистоти. У давнину для келійного користування застосовувалася напівмантія (до пояса), яку ще можна в деяких монастирях зустріти й зараз.
У старообрядців мирянин, що надів мантію навіть жартома, вважався вже пострижений в ченці.
Патріарх (слов'янський) | Митрополит (слов'янський) | Єпископ (слов'янський) | Єпископ (грецький) |
Джерела
- Одеяния духовенства (Настольная книга священнослужителя) [ 9 травня 2019 у Wayback Machine.]. — М.: Издательский Совет РПЦ.
Посилання
- Мантія [ 14 вересня 2020 у Wayback Machine.] // Українська мала енциклопедія : 16 кн. : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Буенос-Айрес, 1960. — Т. 4, кн. VII : Літери Ле — Ме. — С. 911. — 1000 екз.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Mantiya vid grec mandyh vovnyanij plash chastina urochistogo oblachennya monarhiv sluzhiteliv cerkvi deyakih kategorij chinovnikiv zokrema suddiv a takozh vchenih i vikladachiv Mantiya Mantiya u Vikishovishi U Vikipediyi ye statti pro inshi znachennya cogo termina Mantiya Svyatitel Ioan Tobolskij v mantiyiSutana chernectvaV pravoslav yi mantiya ye verhnoyu odezheyu dlya vsogo chernectva yaki mayut arhiyereyiv arhimandritiv iyeroshimonahiv ta in tak i prostih chenciv ne nizhche maloshimnikiv Yavlyaye soboyu dovgu do zemli nakidku bez rukaviv z zastibkoyu na komiri v arhimandritiv i arhiyereyiv zi shlejfom v arhiyereyiv shlejf dovshe sho pokrivaye pidryasnik ta ryasu Vinikla yak chernecha sutana u IV V st Zgodom koli vstanovilasya praktika obirati arhiyereyiv iz chernechogo duhovenstva mantiya stala takozh arhiyerejskim odyagom Mantiya simvolizuye vidchuzhenist chenciv vid svitu a takozh vsepokrivayuchu silu Bozhu Patriarh Kirilo v zelenij mantiyi Arhiyepiskop Afinskij Iyeronim II u bagryanij mantiyi U slov yanskij tradiciyi v Rosijskij Serbskij Bolgarskij i Polskij pravoslavnih cerkvah a takozh u pravoslavnih cerkvah Ameriki ta Cheskih zemel i Slovachchini mantiya patriarha zazvichaj zelena mitropolita blakitna abo sinya arhiyepiskopa i yepiskopa fioletova Pid chas Velikogo postu odyagayetsya taka zh mantiya tilki chorna nezalezhno vid arhiyerejskogo sanu U Pravoslavnij cerkvi Ukrayini v cilomu taka sama sistema z tiyeyu osoblivistyu sho predstoyatel Mitropolit Kiyivskij i vsiyeyi Ukrayini maye bagryano chervonu mantiyu a pochesnij patriarh blakitnu narivni z mitropolitami U greckij tradiciyi a takozh u Gruzinskij Rumunskij ta Albanskij pravoslavnih cerkvah usi arhiyerejski mantiyi yaskravo chervonogo blakitnogo abo purpurovogo koloru nezalezhno vid titulu arhiyereya bud vin patriarhom arhiyepiskopom mitropolitom abo yepiskopom Te same stosuyetsya Melkitskoyi greko katolickoyi cerkvi Krim togo mantiya yepiskopa yak i mantiya arhimandrita maye tak zvani skrizhali Skrizhali ce chotirikutni plati sho rozmishuyutsya na verhnij chastini mantiyi z zobrazhennyam hrestiv abo serafimiv i z inicialami arhiyereya abo arhimandrita na nizhnij Skrizhali na mantiyi oznachayut sho yepiskop keruyuchi cerkvoyu povinen keruvatisya zapovidyami Bozhimi Na mantiyu arhiyereya nashivayetsya zverhu v tri ryadi strichki z inshoyi tkanini u slov yanskij tradiciyi bilo chervono bili a u greckij zoloti tak zvani dzherela abo strumeni Voni simvolichno zobrazhayut vchennya sho vitikaye zi Starogo ta Novogo Zavitiv propoviduvati yake obov yazok yepiskopa Mantiya nadivayetsya arhiyereyem pri vhodi v hram na litiyu molebni a takozh pid chas urochistih procesij i ceremonij Chernecha mantiya igumeniv a takozh iyeromonaha iyerodiyakona zvana paliyem v osnovnomu chorna Mantiya v arhimandritiv chorna yak u vsih inshih monahiv Maye sorok skladok za kilkistyu dniv postu Gospodnogo simvolizuyuchi pisne zhittya chencya U chinoposliduvanni postrigu mantiya nazivayetsya odyagom netlinnya i chistoti U davninu dlya kelijnogo koristuvannya zastosovuvalasya napivmantiya do poyasa yaku she mozhna v deyakih monastiryah zustriti j zaraz U staroobryadciv miryanin sho nadiv mantiyu navit zhartoma vvazhavsya vzhe postrizhenij v chenci Patriarh slov yanskij Mitropolit slov yanskij Yepiskop slov yanskij Yepiskop greckij DzherelaOdeyaniya duhovenstva Nastolnaya kniga svyashennosluzhitelya 9 travnya 2019 u Wayback Machine M Izdatelskij Sovet RPC PosilannyaMantiya 14 veresnya 2020 u Wayback Machine Ukrayinska mala enciklopediya 16 kn u 8 t prof Ye Onackij Buenos Ajres 1960 T 4 kn VII Literi Le Me S 911 1000 ekz