Кіпсел (дав.-гр. Κύψελος), син Еетіона — тиран міста Коринф у 657-627 до н. е.
Кіпсел дав.-гр. Κύψελος | ||
. Малюк Кіпсел та розбійники. | ||
| ||
---|---|---|
657 до н. е. — 627 до н. е. | ||
Наступник: | Періандр | |
Народження: | 7 століття до н. е. Коринф, Пелопоннес, Греція | |
Смерть: | 627 до н. е. Коринф, Пелопоннес, Греція | |
Рід: | ||
Батько: | Еетіон, син Ехекрата | |
Мати: | Лабда | |
Шлюб: | Кратея | |
Діти: | Періандр, , Пілад, Ехід | |
Військова служба | ||
Роки служби: | 657 до н. е. | |
Приналежність: | Коринф | |
Звання: | полемарх |
Життєпис
Походження та ранні роки
Батько Кіпсела, Еетіон, син Ехекрата походив з ахейського роду і вів своє походження від лапіта Кенея, згідно Павсанію предки Кіпсела походили з міста Гоннуси і їх родоначальником був Мелан син Антаса. Мати, Лабда, дочка Амфіона, належала до впливового дорійського роду Бакхіадів. Порушити неписане правило не виходити заміж за межами свого роду її, за переказами, змусила вроджена кульгавість. Ще до народження сина, Еетіон отримав пророцтво від Дельфійського оракула, що його син скине владу Бахкіадів і сам стане правителем Коринфа. Схоже пророцтво також отримали Бахкіади, зрозумівши, що син Еетіона становить для них загрозу, вони відправили десять щітоносців з наказом вбити дитину. Вбивці домовилися узяти дитину на руки та кинути її об землю. Лабда гадала, що це товариші її чоловіка, що хочуть вшанувати дитину. Коли один з убивць взяв Кіпсела на руки, той йому посміхнувся. Ця посмішка розжалобила убивцю, і він передав Кіпсела другому, а той третьому, поки дитина не повернулася до матері. Вийшовши з оселі убивці почали сваритися, звинивачуючи один одного. Це почула Лабда і зрозумівши, що вони хочуть скривдити дитину, сховала її у скриню. Тому коли вбивці повернулися, щоб закінчити справу, вони не змогли знайти дитину. Тоді Кіпсел і отримав своє ім'я, що з грецької перекладається як «скриня».
Еетіон таємно відвіз Кіпсела до Олімпії, під захист богів. Через деякий час хлопчика перевезли у Клеони, поближче до батьківської оселі. Коли Кіпсел виріс, він спитав Дельфійського оракула, чи варто йому повертатися у Коринф, оракул відповів, що Кіпсел та його діти будуть царями Коринфу, але не онуки.
Не надто шляхетне з точки зору традиції походження, однак, не завадило Кіпселу зробити кар'єру і стати врешті-решт коринфським полемархом. Маючи в своєму розпорядженні військо і здобувши прихильність народу, він у 657 до н. е. здійснив переворот і встановив у Коринфі тиранію.
Правління
На відміну від інших тиранів демонстративно відмовився від охоронців. Супротивників з числа Бакхіадів Кіпсел вислав з міста і деякі з них знайшли притулок у колишній коринфській колонії Керкірі.
Завершення Лелантської війни, внаслідок якої були послаблені найвпливовіші міста Греції Халкіда і Еретрія, Кіпсел використав для посилення впливу Коринфу, який за його правління почав перетворюватися на фактичного гегемона материкової Греції.
Коринфська експансія
При Кіпселі розпочався новий етап , розпочатої ще . Ним була організована експедиція до Амбракійської затоки, керівником експедиції був призначений , позашлюбний син Кіпсела. Були засновані колонії , та Амбракія, ойкістами в них були сини тирана — , та . Коринфянам довелося воювати з місцевим населенням, акарнанцями. Коринфські війська захопили , але невідомо як довго коринфяни її утримували. Колонізація дозволяла не лише вивезти з Коринфа політичних опонентів нового режиму та забезпечити бідняків землею, але й відновити торговельні шляхи, які були втрачені після втрати Керкіри. Вважається, що і сама Керкіра була підкорена під час правління Кіпсела. На відміну від колоній інших грецьких міст, Коринфські колонії не отримували автономію і були у повній залежності від метрополії.
Помер власною смертю, залишивши владу у спадок сину Періандру.
Родина та діти
Від дружини Кратеї мав єдиного сина Періандра, який став наступником батька. Також мав дітей від других жінок:
- — ойкіст Амбракія
- Пілад — ойкіст Левкади
- Ехід — ойкіст Анакторія
Примітки
Джерела
- Геродот. Історія.
- Микола Дамаський. Всесвітня історія.
- Павсаній. Опис Еллади.
- Гельмут Берве. Тираны Греции. — Ростов-на-Дону : Фенікс, 1997. — 640 с. — ISBN 5-222-00368-Х.
- Жестоканов С.М. Колонізаційна політика коринфських тиранів. // Вісник СПбДУ. — Санкт-Петербург, 1996. — Т. 2 (9). — С. 90-93.
Посилання
- М. Л. Гаспаров. Занимательная Греция//Кипсел и Периандр [ 5 листопада 2011 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej z takim im yam Kipsel Kipsel dav gr Kypselos sin Eetiona tiran mista Korinf u 657 627 do n e Kipsel dav gr KypselosKipsel Malyuk Kipsel ta rozbijniki Tiran Korinfa657 do n e 627 do n e Nastupnik Periandr Narodzhennya 7 stolittya do n e Korinf Peloponnes GreciyaSmert 627 do n e Korinf Peloponnes GreciyaRid Batko Eetion sin EhekrataMati LabdaShlyub KrateyaDiti Periandr Pilad Ehid Vijskova sluzhbaRoki sluzhbi 657 do n e Prinalezhnist KorinfZvannya polemarhZhittyepisPohodzhennya ta ranni roki Batko Kipsela Eetion sin Ehekrata pohodiv z ahejskogo rodu i viv svoye pohodzhennya vid lapita Keneya zgidno Pavsaniyu predki Kipsela pohodili z mista Gonnusi i yih rodonachalnikom buv Melan sin Antasa Mati Labda dochka Amfiona nalezhala do vplivovogo dorijskogo rodu Bakhiadiv Porushiti nepisane pravilo ne vihoditi zamizh za mezhami svogo rodu yiyi za perekazami zmusila vrodzhena kulgavist She do narodzhennya sina Eetion otrimav proroctvo vid Delfijskogo orakula sho jogo sin skine vladu Bahkiadiv i sam stane pravitelem Korinfa Shozhe proroctvo takozh otrimali Bahkiadi zrozumivshi sho sin Eetiona stanovit dlya nih zagrozu voni vidpravili desyat shitonosciv z nakazom vbiti ditinu Vbivci domovilisya uzyati ditinu na ruki ta kinuti yiyi ob zemlyu Labda gadala sho ce tovarishi yiyi cholovika sho hochut vshanuvati ditinu Koli odin z ubivc vzyav Kipsela na ruki toj jomu posmihnuvsya Cya posmishka rozzhalobila ubivcyu i vin peredav Kipsela drugomu a toj tretomu poki ditina ne povernulasya do materi Vijshovshi z oseli ubivci pochali svaritisya zvinivachuyuchi odin odnogo Ce pochula Labda i zrozumivshi sho voni hochut skrivditi ditinu shovala yiyi u skrinyu Tomu koli vbivci povernulisya shob zakinchiti spravu voni ne zmogli znajti ditinu Todi Kipsel i otrimav svoye im ya sho z greckoyi perekladayetsya yak skrinya Eetion tayemno vidviz Kipsela do Olimpiyi pid zahist bogiv Cherez deyakij chas hlopchika perevezli u Kleoni poblizhche do batkivskoyi oseli Koli Kipsel viris vin spitav Delfijskogo orakula chi varto jomu povertatisya u Korinf orakul vidpoviv sho Kipsel ta jogo diti budut caryami Korinfu ale ne onuki Ne nadto shlyahetne z tochki zoru tradiciyi pohodzhennya odnak ne zavadilo Kipselu zrobiti kar yeru i stati vreshti resht korinfskim polemarhom Mayuchi v svoyemu rozporyadzhenni vijsko i zdobuvshi prihilnist narodu vin u 657 do n e zdijsniv perevorot i vstanoviv u Korinfi tiraniyu Pravlinnya Na vidminu vid inshih tiraniv demonstrativno vidmovivsya vid ohoronciv Suprotivnikiv z chisla Bakhiadiv Kipsel vislav z mista i deyaki z nih znajshli pritulok u kolishnij korinfskij koloniyi Kerkiri Zavershennya Lelantskoyi vijni vnaslidok yakoyi buli poslableni najvplivovishi mista Greciyi Halkida i Eretriya Kipsel vikoristav dlya posilennya vplivu Korinfu yakij za jogo pravlinnya pochav peretvoryuvatisya na faktichnogo gegemona materikovoyi Greciyi Korinfska ekspansiya Pri Kipseli rozpochavsya novij etap rozpochatoyi she Nim bula organizovana ekspediciya do Ambrakijskoyi zatoki kerivnikom ekspediciyi buv priznachenij pozashlyubnij sin Kipsela Buli zasnovani koloniyi ta Ambrakiya ojkistami v nih buli sini tirana ta Korinfyanam dovelosya voyuvati z miscevim naselennyam akarnancyami Korinfski vijska zahopili ale nevidomo yak dovgo korinfyani yiyi utrimuvali Kolonizaciya dozvolyala ne lishe vivezti z Korinfa politichnih oponentiv novogo rezhimu ta zabezpechiti bidnyakiv zemleyu ale j vidnoviti torgovelni shlyahi yaki buli vtracheni pislya vtrati Kerkiri Vvazhayetsya sho i sama Kerkira bula pidkorena pid chas pravlinnya Kipsela Na vidminu vid kolonij inshih greckih mist Korinfski koloniyi ne otrimuvali avtonomiyu i buli u povnij zalezhnosti vid metropoliyi Pomer vlasnoyu smertyu zalishivshi vladu u spadok sinu Periandru Rodina ta ditiVid druzhini Krateyi mav yedinogo sina Periandra yakij stav nastupnikom batka Takozh mav ditej vid drugih zhinok ojkist Ambrakiya Pilad ojkist Levkadi Ehid ojkist AnaktoriyaPrimitkiPavsanij ta V 18 7 Zhestokanov 1996 DzherelaGerodot Istoriya Mikola Damaskij Vsesvitnya istoriya Pavsanij Opis Elladi Gelmut Berve Tirany Grecii Rostov na Donu Feniks 1997 640 s ISBN 5 222 00368 H Zhestokanov S M Kolonizacijna politika korinfskih tiraniv Visnik SPbDU Sankt Peterburg 1996 T 2 9 S 90 93 PosilannyaM L Gasparov Zanimatelnaya Greciya Kipsel i Periandr 5 listopada 2011 u Wayback Machine