Шне́ур Залма́н Шаза́р (івр. זלמן שזר; ім'я при народженні Шнеур Залман Рубашов — прізвище Шазар є його акронімом; 24 листопада 1889, Мір, Гродненська губернія, Російська імперія — 5 жовтня 1974, Єрусалим, Ізраїль) — ізраїльський вчений, письменник та публіцист, сіоніст білоруського походження, третій президент Ізраїлю.
Залман Шазар אפרים קציר | |
---|---|
3-й президент Ізраїлю | |
21 травня 1963 — 24 травня 1973 | |
Попередник | Іцхак Бен-Цві |
Наступник | Ефраїм Кацир |
| |
Народився | 24 листопада 1889 Мір, Гродненська губернія, Російська імперія |
Помер | 5 жовтня 1974 (84 роки) Єрусалим, Ізраїль |
Похований | Гора Герцля |
Відомий як | політик, журналіст, письменник, поет |
Громадянство | Російська імперія→ Ізраїль |
Національність | |
Alma mater | Страсбурзький університет |
Політична партія | Мапай і Поалей-Ціон |
У шлюбі з | |
Релігія | юдаїзм |
Нагороди | d почесний доктор Єврейського університету в Єрусалимі[d] d |
Медіафайли у Вікісховищі | |
Життєпис
Народився в білоруському Мірі у родині хабадників. Його дід проповідував ідеї хабаду в Мірі, а самого Шазар назвали на честь засновника руху. Батьки Залмана були гарячими прихильниками сіонізму. У 1892 році родина переїхала в Столбці де Шазар навчався в хедері.
Під впливом творів В. Борохова став прихильником партії Поалей-Ціон і почав активно пропагувати її ідеологію. Під час революції 1905 брав участь в організації єврейської самооборони в Білорусі та Україні. На підпільному з'їзді Поалей-Ціон в Мінську в 1906 році познайомився Іцхаком Бен-Цві який залучив Шазара до участі у видачничій діяльності руху.
У 1907 році Шазар переїхав до Вільна де познайомився з Б. Бороховим, Я. Зрубавелом та майбутньою дружиною Іцхака Бен-Цві Рахель Янаіт. В цей період він перекладав з російської на їдиш статті Борохова і Бен-Цві для журналу Поалей-Ціон «Дер пролетарішер геданк». Влітку того ж року Шазар разом з іншими лідерами партії був арштований і засуджений до двох місяців ув'язнення. Після звільнення він вступив на організовані в Санкт-Петербурзі бароном Давидом Гінцбургом «Вищі курси сходознавства». На життя він тоді заробляв статтями в російських і американських ідишомовних виданнях.
Влітку 1911 року Шазар провів у Палестині, працюючи в недавно заснованій Мерхавії, до подружився з Б. Канцельсоном і поетесою Рахель. В 1912 він поїхав до Німеччини де вчився у Фрайбурзькому та Страсбурзькому університетах. Під час війни був інтернований як російський підданий до Берліна де продовжив навчання в Берлінському університеті. Під час навчання Шазар спеціалізувався на біблеїстиці та історії східноєвропейського єврейства і зокрема на саббатайському рухові. В цей час він брав активну участь в сіоністському русі в Німеччині, регулярно публікував свої статті в «Юдіже рундшау». Залман був одним з засновників сіоністського робітничого руху в 1916 році та руху Хе-Халуц в 1917.
На з'їзді Поалей-Ціон в Стокгольмі в 1919 році Шазар разом з Н. Сиркіним та іншими був обраний в комісію по вивченню економічного положення в Палестині і розробці плану розвитку господарства країни на кооперативній основі. У звіті комісії, опублікованому 1920 року, Шазару належали розділу про єврейську зайнятість у Палестині і про сільськогосподарчі комуни (квуцот). У 1920 році в Єрусалимі Шазар одружився з Рахеллю Кацнельсон, з якою познайомився ще на Вищих курсах сходознавства.
На з'їзді Поалей-Ціон у Відні в 1920 році, де стався розкол по питанню ставлення до комунізму, Шазар став одним з лідерів «правого крила». У 1921 році брав участь у з'їзді організації Хе-Халуц (відкривав його). З 1922 по 1924 рік читав у Відні лекції з єврейської історії в Єврейській учительській семінарії.
У 1924 році переселився до Палестини. Був обраний в секретаріат Хістадрута. З 1930 по 1932 рік разом з Х. Арлозоровим видавав щомісячник «Ахдут ха-Авода». потім став членом редакції друкованого органу Хістадрута, газети «Давар», а потім головним редактором газети і головою хістадрутівського видавництва «Ам овед». У ці роки багаторазово бував у закордонних відрядженнях за дорученнями Хістадрута, Поалей-Ціон, партії Мапай та інших. Значну роль в цьому відігравали його неабиякі ораторські здібності.
У жовтні 1947 року Шазар був членом делегації Єврейського агентства (Сохнута) на Генеральній Ассамблеї ООН.
У 1949 році був обраний до Кнесету першого скликання, а потім був членом Кнесета другого (1951 рік) та третього (1955 рік) скликання. З 1949 по 1951 рік займав пост міністра освіти та культури. За його ініціативою у 1949 році був прийнятий закон про обов'язкову шкільну освіту. Після того як уряд СРСР відмовилося прийняти його як посла Ізраїля заради посади якого Залман пішов з поста міністра, Шазар в 1952 році став членом виконавчого комітету всесвітньої Сіоністської організації, очоливши відділ інформації, а з 1954 року — відділ орсвіти і культури єврейської діаспори. З 1956 по 1960 рік був головою Єрусалимського виконавчого комітету всесвітньої Сіоністської організації.
Шазар був президентом Ізраїлю два терміни підряд з 1963 по 1973 роки. Як і його попередник Іцхак Бен-Цві він не обмежувався лише державними обов'язками — його резиденція була місцем зібрання ізраїльських вчених, діячів мистецтв та єврейських інтелектуалів з усього світу. Шазар заснував фонд «Амос» для сприяння ізраїльським вченим та діячам мистецтв.
Шазар залишив велику літературну спадщину як прозу так і поезію, публіцистику та наукові розвідки. Був одним з перших біблеїстів, які писали івритом. Вніс помітний вклад до вивчення історії їдишу.
Родина
Дружина: Рахель (Рейчел) Кацнельсон-Шазар
Племінниця:
- Шуламіт Кацнельсон (1919—1999) — новаторка ізраїльської педагогіки, 1986 р.
Примітки
Посилання
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Shne ur Zalma n Shaza r ivr זלמן שזר im ya pri narodzhenni Shneur Zalman Rubashov prizvishe Shazar ye jogo akronimom 24 listopada 1889 Mir Grodnenska guberniya Rosijska imperiya 5 zhovtnya 1974 Yerusalim Izrayil izrayilskij vchenij pismennik ta publicist sionist biloruskogo pohodzhennya tretij prezident Izrayilyu Zalman Shazar אפרים קצירZalman Shazar אפרים קציר3 j prezident Izrayilyu21 travnya 1963 24 travnya 1973Poperednik Ichak Ben CviNastupnik Efrayim KacirNarodivsya 24 listopada 1889 1889 11 24 Mir Grodnenska guberniya Rosijska imperiyaPomer 5 zhovtnya 1974 1974 10 05 84 roki Yerusalim IzrayilPohovanij Gora GerclyaVidomij yak politik zhurnalist pismennik poetGromadyanstvo Rosijska imperiya IzrayilNacionalnistAlma mater Strasburzkij universitetPolitichna partiya Mapaj i Poalej CionU shlyubi zReligiya yudayizmNagorodi Premiya imeni Hayima Nahmana Byalika 1966 d pochesnij doktor Yevrejskogo universitetu v Yerusalimi d d Mediafajli u VikishovishiZhittyepisNarodivsya v biloruskomu Miri u rodini habadnikiv Jogo did propoviduvav ideyi habadu v Miri a samogo Shazar nazvali na chest zasnovnika ruhu Batki Zalmana buli garyachimi prihilnikami sionizmu U 1892 roci rodina pereyihala v Stolbci de Shazar navchavsya v hederi Pid vplivom tvoriv V Borohova stav prihilnikom partiyi Poalej Cion i pochav aktivno propaguvati yiyi ideologiyu Pid chas revolyuciyi 1905 brav uchast v organizaciyi yevrejskoyi samooboroni v Bilorusi ta Ukrayini Na pidpilnomu z yizdi Poalej Cion v Minsku v 1906 roci poznajomivsya Ichakom Ben Cvi yakij zaluchiv Shazara do uchasti u vidachnichij diyalnosti ruhu U 1907 roci Shazar pereyihav do Vilna de poznajomivsya z B Borohovim Ya Zrubavelom ta majbutnoyu druzhinoyu Ichaka Ben Cvi Rahel Yanait V cej period vin perekladav z rosijskoyi na yidish statti Borohova i Ben Cvi dlya zhurnalu Poalej Cion Der proletarisher gedank Vlitku togo zh roku Shazar razom z inshimi liderami partiyi buv arshtovanij i zasudzhenij do dvoh misyaciv uv yaznennya Pislya zvilnennya vin vstupiv na organizovani v Sankt Peterburzi baronom Davidom Gincburgom Vishi kursi shodoznavstva Na zhittya vin todi zaroblyav stattyami v rosijskih i amerikanskih idishomovnih vidannyah Vlitku 1911 roku Shazar proviv u Palestini pracyuyuchi v nedavno zasnovanij Merhaviyi do podruzhivsya z B Kancelsonom i poetesoyu Rahel V 1912 vin poyihav do Nimechchini de vchivsya u Frajburzkomu ta Strasburzkomu universitetah Pid chas vijni buv internovanij yak rosijskij piddanij do Berlina de prodovzhiv navchannya v Berlinskomu universiteti Pid chas navchannya Shazar specializuvavsya na bibleyistici ta istoriyi shidnoyevropejskogo yevrejstva i zokrema na sabbatajskomu ruhovi V cej chas vin brav aktivnu uchast v sionistskomu rusi v Nimechchini regulyarno publikuvav svoyi statti v Yudizhe rundshau Zalman buv odnim z zasnovnikiv sionistskogo robitnichogo ruhu v 1916 roci ta ruhu He Haluc v 1917 Na z yizdi Poalej Cion v Stokgolmi v 1919 roci Shazar razom z N Sirkinim ta inshimi buv obranij v komisiyu po vivchennyu ekonomichnogo polozhennya v Palestini i rozrobci planu rozvitku gospodarstva krayini na kooperativnij osnovi U zviti komisiyi opublikovanomu 1920 roku Shazaru nalezhali rozdilu pro yevrejsku zajnyatist u Palestini i pro silskogospodarchi komuni kvucot U 1920 roci v Yerusalimi Shazar odruzhivsya z Rahellyu Kacnelson z yakoyu poznajomivsya she na Vishih kursah shodoznavstva Na z yizdi Poalej Cion u Vidni v 1920 roci de stavsya rozkol po pitannyu stavlennya do komunizmu Shazar stav odnim z lideriv pravogo krila U 1921 roci brav uchast u z yizdi organizaciyi He Haluc vidkrivav jogo Z 1922 po 1924 rik chitav u Vidni lekciyi z yevrejskoyi istoriyi v Yevrejskij uchitelskij seminariyi U 1924 roci pereselivsya do Palestini Buv obranij v sekretariat Histadruta Z 1930 po 1932 rik razom z H Arlozorovim vidavav shomisyachnik Ahdut ha Avoda potim stav chlenom redakciyi drukovanogo organu Histadruta gazeti Davar a potim golovnim redaktorom gazeti i golovoyu histadrutivskogo vidavnictva Am oved U ci roki bagatorazovo buvav u zakordonnih vidryadzhennyah za doruchennyami Histadruta Poalej Cion partiyi Mapaj ta inshih Znachnu rol v comu vidigravali jogo neabiyaki oratorski zdibnosti U zhovtni 1947 roku Shazar buv chlenom delegaciyi Yevrejskogo agentstva Sohnuta na Generalnij Assambleyi OON U 1949 roci buv obranij do Knesetu pershogo sklikannya a potim buv chlenom Kneseta drugogo 1951 rik ta tretogo 1955 rik sklikannya Z 1949 po 1951 rik zajmav post ministra osviti ta kulturi Za jogo iniciativoyu u 1949 roci buv prijnyatij zakon pro obov yazkovu shkilnu osvitu Pislya togo yak uryad SRSR vidmovilosya prijnyati jogo yak posla Izrayilya zaradi posadi yakogo Zalman pishov z posta ministra Shazar v 1952 roci stav chlenom vikonavchogo komitetu vsesvitnoyi Sionistskoyi organizaciyi ocholivshi viddil informaciyi a z 1954 roku viddil orsviti i kulturi yevrejskoyi diaspori Z 1956 po 1960 rik buv golovoyu Yerusalimskogo vikonavchogo komitetu vsesvitnoyi Sionistskoyi organizaciyi Shazar buv prezidentom Izrayilyu dva termini pidryad z 1963 po 1973 roki Yak i jogo poperednik Ichak Ben Cvi vin ne obmezhuvavsya lishe derzhavnimi obov yazkami jogo rezidenciya bula miscem zibrannya izrayilskih vchenih diyachiv mistectv ta yevrejskih intelektualiv z usogo svitu Shazar zasnuvav fond Amos dlya spriyannya izrayilskim vchenim ta diyacham mistectv Shazar zalishiv veliku literaturnu spadshinu yak prozu tak i poeziyu publicistiku ta naukovi rozvidki Buv odnim z pershih bibleyistiv yaki pisali ivritom Vnis pomitnij vklad do vivchennya istoriyi yidishu RodinaDruzhina Rahel Rejchel Kacnelson Shazar Pleminnicya Shulamit Kacnelson 1919 1999 novatorka izrayilskoyi pedagogiki Laureat Derzhavnoyi premiyi Izrayilyu 1986 r PrimitkiPosilannya