Таос-Пуебло (ісп. Taos Pueblo), або Пуебло-де-Таос (Pueblo de Taos), — давнє пуебло (поселення індіанців), які розмовляють мовою групи північних мов . Таос-Пуебло розташоване за 1,6 км на північ від сучасного міста Таос в американському штаті Нью-Мексико. Через поселення протікає невелика річка [en]. Пуебло входить до складу індіанської резервації площею 384 км², де проживають близько 1900 осіб. Входить до складу [en]. Громада Таос відома своєю потайливістю і консерватизмом.
Таос-Пуебло | |
---|---|
Світова спадщина | |
Таос-Пуебло | |
36°26′20″ пн. ш. 105°32′30″ зх. д. / 36.43889000002777578° пн. ш. 105.54167000002777854° зх. д. | |
Країна | США |
Тип | Культурний |
(Критерії) | iv |
Об'єкт № | 492 |
Регіон | Європа і Північна Америка |
Зареєстровано: | 1992 (16 сесія) |
Таос-Пуебло у Вікісховищі |
Історія й опис
Найпримітнішою особливістю Таос-Пуебло є коричнево-червоний глинобитний багатоповерховий житловий комплекс, розділений на дві частини річкою [en]. Згідно із сайтом Таос-Пуебло, комплекс побудовано в період між 1000 і 1450 роками н. е. Статус об'єкта всесвітньої спадщини ЮНЕСКО присвоєно 1992 року. Станом на 2006 рік у глинобитному комплексі постійно живуть близько 150 осіб.
На думку більшості археологів, народність таос, як і низка інших народів пуебло, які проживають уздовж Ріо-Гранде, мігрувала в цю місцевість з Чотирьох кутів — історичного регіону на півдні США, де до XV століття існували культури , , хохокам, анасазі і низка менш значущих. Житла імовірно спорудили представники культури анасазі, які через тривалу посуху пізніше мігрували в повноводний район Ріо-Гранде.
Пуебло на північному березі річки вважається однією з найпримітніших і часто фотографованих споруд у Західній півкулі. Це найбільша з досі використовуваних споруд давніх пуебло (відомі також більші, але вже занедбані «палаци» в Меса-Верде тощо). Стіни виготовлено з глинобитних елементів і в товщину сягають метра і більше. Спочатку будинки служили оборонними спорудами. Аж до початку XX століття на верхні поверхи піднімалися за допомогою приставних сходів, нерідко у внутрішнє приміщення можна було потрапити тільки через дах за допомогою приставних сходів. У разі нападу зовнішні сходи втягували в будівлю.
Будинки зазвичай складаються з двох кімнат, одна з яких власне житлова, а друга була кухнею-їдальнею-складом. Кожен будинок є замкнутим, проходів з будинку в будинок не було. Раніше індіанці племені таос рідко використовували меблі, але зараз вони використовують столи, стільці і ліжка. У Таос-Пуебло всередині жител заборонено використовувати електрику, проточну воду, прокладати трубопроводи.
Пуебло огороджено суцільною стіною, яка символізує його суверенітет. Раніше стіна була істотно довшою і захищала селище від набігів сусідніх племен. Річка, що протікає через село, служить основним джерелом води для пиття і приготування їжі. Взимку річка ніколи повністю не промерзає, однак на ній утворюється товстий шар льоду, який доводиться проламувати, щоб добути воду.
Плем'я таос є тісно спаяною громадою, де від кожного члена очікується виконання «громадських обов'язків» і відмова від заподіяння шкоди інтересам громади. Що стосується сім'ї, в племені таос визнається походження як по батьківській, так і по материнській лінії. Кожна сім'я живе в окремому будинку, тому після укладення шлюбу пара переселяється в окреме житло. Оскільки родичі живуть поруч, зазвичай завжди є кому доглянути за дітьми, при цьому старше покоління передає молодшому місцеві традиції.
Галерея
- Ілюстрація 1893 року
- Фотографія близько 1920 року
- Деталь будівлі (сучасна фотографія)
- Церква Таос-Пуебло, 1942 рік, фотограф Ансель Адамс
- Індіанець на ім'я Нога Лося, художник І. Каус
Див. також
Примітки
- (англ.). Архів оригіналу за 23 лютого 2009. Процитовано 11 лютого 2009.
Література
- Bodine, John J., Taos Pueblo: A Walk Through Time. Tucson: Rio Nuevo Publishers, 1996.
Посилання
- Taos Pueblo (офіційний сайт)
- Webcam of sacred Taos Mountain
- Taos Pueblo на сайті National Park Service Discover Our Shared Heritage
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshi geografichni ob yekti z nazvoyu Pueblo Taos Pueblo isp Taos Pueblo abo Pueblo de Taos Pueblo de Taos davnye pueblo poselennya indianciv yaki rozmovlyayut movoyu grupi pivnichnih mov Taos Pueblo roztashovane za 1 6 km na pivnich vid suchasnogo mista Taos v amerikanskomu shtati Nyu Meksiko Cherez poselennya protikaye nevelika richka en Pueblo vhodit do skladu indianskoyi rezervaciyi plosheyu 384 km de prozhivayut blizko 1900 osib Vhodit do skladu en Gromada Taos vidoma svoyeyu potajlivistyu i konservatizmom Taos PuebloSvitova spadshinaTaos Pueblo36 26 20 pn sh 105 32 30 zh d 36 43889000002777578 pn sh 105 54167000002777854 zh d 36 43889000002777578 105 54167000002777854Krayina SShATipKulturnijKriteriyiivOb yekt 492RegionYevropa i Pivnichna AmerikaZareyestrovano 1992 16 sesiya Taos Pueblo u VikishovishiIstoriya j opisNajprimitnishoyu osoblivistyu Taos Pueblo ye korichnevo chervonij glinobitnij bagatopoverhovij zhitlovij kompleks rozdilenij na dvi chastini richkoyu en Zgidno iz sajtom Taos Pueblo kompleks pobudovano v period mizh 1000 i 1450 rokami n e Status ob yekta vsesvitnoyi spadshini YuNESKO prisvoyeno 1992 roku Stanom na 2006 rik u glinobitnomu kompleksi postijno zhivut blizko 150 osib Na dumku bilshosti arheologiv narodnist taos yak i nizka inshih narodiv pueblo yaki prozhivayut uzdovzh Rio Grande migruvala v cyu miscevist z Chotiroh kutiv istorichnogo regionu na pivdni SShA de do XV stolittya isnuvali kulturi hohokam anasazi i nizka mensh znachushih Zhitla imovirno sporudili predstavniki kulturi anasazi yaki cherez trivalu posuhu piznishe migruvali v povnovodnij rajon Rio Grande Pueblo na pivnichnomu berezi richki vvazhayetsya odniyeyu z najprimitnishih i chasto fotografovanih sporud u Zahidnij pivkuli Ce najbilsha z dosi vikoristovuvanih sporud davnih pueblo vidomi takozh bilshi ale vzhe zanedbani palaci v Mesa Verde tosho Stini vigotovleno z glinobitnih elementiv i v tovshinu syagayut metra i bilshe Spochatku budinki sluzhili oboronnimi sporudami Azh do pochatku XX stolittya na verhni poverhi pidnimalisya za dopomogoyu pristavnih shodiv neridko u vnutrishnye primishennya mozhna bulo potrapiti tilki cherez dah za dopomogoyu pristavnih shodiv U razi napadu zovnishni shodi vtyaguvali v budivlyu Budinki zazvichaj skladayutsya z dvoh kimnat odna z yakih vlasne zhitlova a druga bula kuhneyu yidalneyu skladom Kozhen budinok ye zamknutim prohodiv z budinku v budinok ne bulo Ranishe indianci plemeni taos ridko vikoristovuvali mebli ale zaraz voni vikoristovuyut stoli stilci i lizhka U Taos Pueblo vseredini zhitel zaboroneno vikoristovuvati elektriku protochnu vodu prokladati truboprovodi Pueblo ogorodzheno sucilnoyu stinoyu yaka simvolizuye jogo suverenitet Ranishe stina bula istotno dovshoyu i zahishala selishe vid nabigiv susidnih plemen Richka sho protikaye cherez selo sluzhit osnovnim dzherelom vodi dlya pittya i prigotuvannya yizhi Vzimku richka nikoli povnistyu ne promerzaye odnak na nij utvoryuyetsya tovstij shar lodu yakij dovoditsya prolamuvati shob dobuti vodu Plem ya taos ye tisno spayanoyu gromadoyu de vid kozhnogo chlena ochikuyetsya vikonannya gromadskih obov yazkiv i vidmova vid zapodiyannya shkodi interesam gromadi Sho stosuyetsya sim yi v plemeni taos viznayetsya pohodzhennya yak po batkivskij tak i po materinskij liniyi Kozhna sim ya zhive v okremomu budinku tomu pislya ukladennya shlyubu para pereselyayetsya v okreme zhitlo Oskilki rodichi zhivut poruch zazvichaj zavzhdi ye komu doglyanuti za ditmi pri comu starshe pokolinnya peredaye molodshomu miscevi tradiciyi GalereyaTaos Pueblo Ilyustraciya 1893 roku Fotografiya blizko 1920 roku Detal budivli suchasna fotografiya Cerkva Taos Pueblo 1942 rik fotograf Ansel Adams Indianec na im ya Noga Losya hudozhnik I KausDiv takozhPueblo AnasaziPrimitki angl Arhiv originalu za 23 lyutogo 2009 Procitovano 11 lyutogo 2009 LiteraturaBodine John J Taos Pueblo A Walk Through Time Tucson Rio Nuevo Publishers 1996 PosilannyaTaos Pueblo oficijnij sajt Webcam of sacred Taos Mountain Taos Pueblo na sajti National Park Service Discover Our Shared Heritage