Сет Геглунд (швед. Zeth Höglund; 29 квітня 1884, Гетеборг — 13 серпня 1956, Стокгольм) — один з ключових діячів шведського комуністичного руху, антимілітарист, журналіст, письменник, голова Компартії Швеції в 1919–1924 роках, мер Стокгольма в 1940–1950 роках.
Сет Геглунд швед. Zeth Höglund | |
Народження: | 29 квітня 1884[1][2] d, Швеція[1][2] |
---|---|
Смерть: | 13 серпня 1956[3][1][2] (72 роки) d, Швеція[1][2] |
Поховання: | Скугсчиркогорден[4] |
Країна: | Швеція[5] |
Освіта: | d[1] |
Партія: | Соціал-демократична партія Швеції (1916)[2], Соціал-демократична партія Швеції (1940)[2] і Q10672903? (1917)[2] |
Медіафайли у Вікісховищі |
Початок політичної діяльності
Сет Геглунд народився в Гетеборзі в сім'ї нижнього середнього класу. Його батько — Карл Геглунд — працював в шкіряній лавці, а потім став шевцем. Сет був молодшим з десяти дітей — єдиним з них хлопчиком. Його батьки були дуже релігійні, однак не любили церковну ієрархію. Сет потім став атеїстом.
Навчаючись у середній школі Сет почав сприймати себе як соціаліста, і замість шкільних книг читав роботи німецьких соціалістів — Карла Маркса, Фердинанда Лассаля, Вільгельма Лібкнехта, а також шведських соціал-демократів — Акселя Даніельссона і Карла Брантінга. Крім того, Сет захоплювався Ніцше і Августом Стріндбергом.
Закінчивши в 1902 році середню школу, він незабаром почав стажування в щоденній газеті «Göteborgs Posten». Потім Сет починає вивчати історію, політичні науки і літературу в Гетеборзького університеті.
Сет Геглунд був запрошений виголосити промову на першотравневій демонстрації 1903 року, влаштовану Соціал-демократичною партією, з вимогою 8-годинного робочого дня.
В Парижі
Влітку 1903 року Сет Геглунд і його товариш Стрьом вирішують відправитися в Париж. Їм була цікава батьківщина Великої французької революції і місто, в якому жили і боролися їхні герої — Марат, Дантон, Сен-Жюст.
У Парижі вони відвідали кілька соціалістичних мітингів, на одному з яких Жан Жорес виступав перед 4-тисячною юрбою. Вони написали кілька текстів про побачене, і відправили деякі з них до Швеції, де їх надрукували в різних газетах. Одного разу у поштового відділення Фредрік Стрьом помітив, що за ними спостерігає французька поліція.
У них було дуже мало грошей — вони хотіли скромно жити в Парижі, не витрачаючи багато грошей на їжу. Під час зими їх положення ускладнилося. Всупереч їхнім надіям пробути в Парижі більше часу, вони змушені були повертатися до Швеції. У них не було грошей на поїздку додому, але дві сестри Сета — Ада і Еліса — відправили їм гроші, і вони повернулися додому в кінця грудня 1903 року.
Антимілітаризм
У 1904 році Сет Геглунд вступив до шведської соціал-демократичної партії і став одним з лідерів її молодіжного крила. Він написав статтю під назвою «Let Us Make Swedish Social Democracy the Strongest in the World» («Давайте зробимо шведську соціал-демократію найсильнішою в світі»). У 1905 році виступав на підтримку права Норвегії на самовизначення і незалежність від Швеції. Коли шведська буржуазія заявила, що готова придушити Норвегію силою, Сет Геглунд написав маніфест «Ned med vapnen!» («Піднімемось зі зброєю!»), в якому стверджував, що якщо шведські робочі стали б силою для війни з Норвегії, то вони замість цього можуть повернути зброю проти шведського правлячого класу. Війна тоді була відвернена, і Норвегія отримала незалежність. Результатом же антивоєнної агітації Геглунда стали його арешт і шість місяців у в'язниці - до грудня 1906 року. Карл Лібкнехт описав Сета Геглунда як героя в своїй книзі «Мілітаризм і антимілітаризм».
У листопаді 1912 року Сет Геглунд разом зі своїми товаришами — Яльмаром Брантінгом і Туре Нерманом — відвідав надзвичайний конгрес Другого інтернаціоналу в Базелі. Надзвичайна зустріч була викликана війною, яка почалася в жовтні на Балканах. Це було відображено в «Базельському маніфесті», прийнятому на конгресі, в якому говорилося про необхідність інтернаціональними зусиллями робітничого класу вести боротьбу з світовою війною, яка наближається . Разом з Фредріком Стрьомом і Ханнесом Скьольдом Сет Геглунд написав антивоєнний маніфест «Det befästa fattighuset». Маніфест описував Швецію, як озброєну фортецю і в той же час психлікарню — де люди були жалюгідні, а правлячий клас витрачав всі ресурси на військові потреби. «Жодної крони, жодного ері на війну!» — був слоган маніфесту.
Перша світова війна і Циммервальд
У 1914 році Сет Геглунд отримав місце в Нижній палаті Риксдагу, де він вів пропаганду соціалізму, проти капіталізму, війни і шведської монархії. Промови Геглунда були настільки провокаційними, що викликали обурення лідера соціал-демократичної партії Брантінга.
Після початку світової війни Сет Геглунд і Нермал були представниками шведсько-норвезької делегації на конференції представників лівого крила II Інтернаціоналу в Циммервальді в 1915 році. На конференції, що об'єднала інтернаціоналістів і супротивників війни, відбулося зближення молодих шведських соціал-демократів з більшовицькою фракцією. На конференції Геглунд і Нермал зустрічалися з Леніним, Зінов'євим, Радеком і Троцьким.
Незважаючи на те, що Швеція дотримувалася нейтралітету в період війни, за антивоєнну пропаганду Сет Геглунд був заарештований і посаджений у в'язницю. Під час відбування терміну в королівській в'язниці «Лангхольмен» в Стокгольмі народилася його друга дочка.
Був звільнений з тюрми 6 травня 1917 року.
Народження Шведської компартії
Сет Геглунд був одним з лідерів лівого крила соціал-демократичної партії, опозиційного тодішньому керівництву партії на чолі з Яльмаром Брантінгом. У 1917 році він і його прихильники були виключені з соціал-демократичної партії, і сформували Ліву соціал-демократичну партію Швеції (ЛСДП), яка незабаром змінила назву на Комуністичну партію Швеції.
У 1916 році ліві соціал-демократи почали видавати власну газету «Politiken», в якій публікували тексти Леніна, Зінов'єв, Бухаріна, Радека та інших. Бухарін і Радек, які проводили в період війни багато часу в нейтральній Швеції, мали великий вплив на розвиток і становлення шведської соціалістичної лівої.
У грудні 1917 року Геглунд і Чільбум вирушили до Петрограду. Там вони зустрічалися з Леніним, були запрошені виголосити промову на 10-тисячному мітингу — їх перекладачем була Олександра Коллонтай, яка багато часу прожила в Швеції і близько знала шведських лівих соціалістів. Сет Геглунд залишався в радянській Росії до весни 1918 року. Він подорожував по країні, зустрічався з багатьма більшовицькими лідерами. Про свою поїздку Геглунд написав великий текст для «Politiken». Під час повернення до Швеції він заїхав до товаришів у Фінляндію, де в цей час йшла громадянська війна.
Вигнання з компартії
У 1922 році Сет Геглунд був обраний до Виконкому Комінтерну. У 1923 році помістив в центральному органі шведської компартії «Politiken» статтю, в якій намагався довести, що можна бути комуністом і разом з тим релігійно-віруючою людиною. Щоб бути членом комуністичної партії, на думку Геглунда, досить погоджуватися з її програмою і виконувати її організаційний статут: «релігійна свідомість і революційна політика зовсім не виключають один одного». «Компартія вимагає від кожного свого члена марксистського світогляду. Ми ж вимагаємо лише, щоб кожен член партії брав участь у революційній боротьбі з капіталізмом за соціалістичну організацію суспільства. Вся справа в практичній боротьбі, а не в філософських або релігійних світоглядах». Розбіжності стосувалися, крім релігійних питань, також тактики «єдиного фронту». На 5-му конгресі Комінтерну більшість делегації шведської компартії склали прихильники Сета Геглунда, і він продовжував залишатися членом ВККІ. Однак в наступному, 1924, році Геглунда вивели зі складу ВККІ і виключили з компартії .
У 1926 році Сет Геглунд повернувся у СДП Швеції. У 1940–1950 роках був мером Стокгольма.
Все своє життя він вважав себе комуністом.
Бібліографія
- Höglund, Zeth. Glory Days, 1900-1911. (autobiography vol. 1. ) - Stockholm: Tidens förlag, 1951.
- Höglund, Zeth. From Branting to Lenin, 1912-1916. (autobiography vol. 2. ) - Stockholm: Tidens förlag, 1953.
- Höglund, Zeth. The Revolutionary Years, 1917-1921. (autobiography vol. 3. ) - Stockholm: Tidens förlag, 1956.
Примітки
- Svenskt biografiskt lexikon — 1917.
- Two-Chamber Parliament 1867–1970. — 1985. — Т. 1. — С. 113.
- Хёглунд Цет // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- https://www.svenskagravar.se/gravsatt/27e0ea25-c05d-458b-a91b-f63c550bcbc1 — Svenskagravar.se.
- Хёглунд Цет // Хёглунд Цет / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- К. Либкнехт. «Милитаризм и антимилитаризм» (1907) (англ.)
- БСЭ 3-го изд.
- Л. Д. Троцкий. Задачи коммунистического воспитания [ 2011-01-17 у Wayback Machine.] (Речь на пятилетнем юбилее Коммунистического университета имени Я. М. Свердлова 18 июня 1923 года)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Set Geglund shved Zeth Hoglund 29 kvitnya 1884 Geteborg 13 serpnya 1956 Stokgolm odin z klyuchovih diyachiv shvedskogo komunistichnogo ruhu antimilitarist zhurnalist pismennik golova Kompartiyi Shveciyi v 1919 1924 rokah mer Stokgolma v 1940 1950 rokah Set Geglund shved Zeth Hoglund Narodzhennya 29 kvitnya 1884 1884 04 29 1 2 d Shveciya 1 2 Smert 13 serpnya 1956 1956 08 13 3 1 2 72 roki d Shveciya 1 2 Pohovannya Skugschirkogorden 4 Krayina Shveciya 5 Osvita d 1 Partiya Social demokratichna partiya Shveciyi 1916 2 Social demokratichna partiya Shveciyi 1940 2 i Q10672903 1917 2 Mediafajli b u VikishovishiPochatok politichnoyi diyalnostiSet Geglund narodivsya v Geteborzi v sim yi nizhnogo serednogo klasu Jogo batko Karl Geglund pracyuvav v shkiryanij lavci a potim stav shevcem Set buv molodshim z desyati ditej yedinim z nih hlopchikom Jogo batki buli duzhe religijni odnak ne lyubili cerkovnu iyerarhiyu Set potim stav ateyistom Navchayuchis u serednij shkoli Set pochav sprijmati sebe yak socialista i zamist shkilnih knig chitav roboti nimeckih socialistiv Karla Marksa Ferdinanda Lassalya Vilgelma Libknehta a takozh shvedskih social demokrativ Akselya Danielssona i Karla Brantinga Krim togo Set zahoplyuvavsya Nicshe i Avgustom Strindbergom Zakinchivshi v 1902 roci serednyu shkolu vin nezabarom pochav stazhuvannya v shodennij gazeti Goteborgs Posten Potim Set pochinaye vivchati istoriyu politichni nauki i literaturu v Geteborzkogo universiteti Set Geglund buv zaproshenij vigolositi promovu na pershotravnevij demonstraciyi 1903 roku vlashtovanu Social demokratichnoyu partiyeyu z vimogoyu 8 godinnogo robochogo dnya V ParizhiSet Geglund v 1902 roci Vlitku 1903 roku Set Geglund i jogo tovarish Strom virishuyut vidpravitisya v Parizh Yim bula cikava batkivshina Velikoyi francuzkoyi revolyuciyi i misto v yakomu zhili i borolisya yihni geroyi Marat Danton Sen Zhyust U Parizhi voni vidvidali kilka socialistichnih mitingiv na odnomu z yakih Zhan Zhores vistupav pered 4 tisyachnoyu yurboyu Voni napisali kilka tekstiv pro pobachene i vidpravili deyaki z nih do Shveciyi de yih nadrukuvali v riznih gazetah Odnogo razu u poshtovogo viddilennya Fredrik Strom pomitiv sho za nimi sposterigaye francuzka policiya U nih bulo duzhe malo groshej voni hotili skromno zhiti v Parizhi ne vitrachayuchi bagato groshej na yizhu Pid chas zimi yih polozhennya uskladnilosya Vsuperech yihnim nadiyam probuti v Parizhi bilshe chasu voni zmusheni buli povertatisya do Shveciyi U nih ne bulo groshej na poyizdku dodomu ale dvi sestri Seta Ada i Elisa vidpravili yim groshi i voni povernulisya dodomu v kincya grudnya 1903 roku AntimilitarizmU 1904 roci Set Geglund vstupiv do shvedskoyi social demokratichnoyi partiyi i stav odnim z lideriv yiyi molodizhnogo krila Vin napisav stattyu pid nazvoyu Let Us Make Swedish Social Democracy the Strongest in the World Davajte zrobimo shvedsku social demokratiyu najsilnishoyu v sviti U 1905 roci vistupav na pidtrimku prava Norvegiyi na samoviznachennya i nezalezhnist vid Shveciyi Koli shvedska burzhuaziya zayavila sho gotova pridushiti Norvegiyu siloyu Set Geglund napisav manifest Ned med vapnen Pidnimemos zi zbroyeyu v yakomu stverdzhuvav sho yaksho shvedski robochi stali b siloyu dlya vijni z Norvegiyi to voni zamist cogo mozhut povernuti zbroyu proti shvedskogo pravlyachogo klasu Vijna todi bula vidvernena i Norvegiya otrimala nezalezhnist Rezultatom zhe antivoyennoyi agitaciyi Geglunda stali jogo aresht i shist misyaciv u v yaznici do grudnya 1906 roku Karl Libkneht opisav Seta Geglunda yak geroya v svoyij knizi Militarizm i antimilitarizm U listopadi 1912 roku Set Geglund razom zi svoyimi tovarishami Yalmarom Brantingom i Ture Nermanom vidvidav nadzvichajnij kongres Drugogo internacionalu v Bazeli Nadzvichajna zustrich bula viklikana vijnoyu yaka pochalasya v zhovtni na Balkanah Ce bulo vidobrazheno v Bazelskomu manifesti prijnyatomu na kongresi v yakomu govorilosya pro neobhidnist internacionalnimi zusillyami robitnichogo klasu vesti borotbu z svitovoyu vijnoyu yaka nablizhayetsya Razom z Fredrikom Stromom i Hannesom Skoldom Set Geglund napisav antivoyennij manifest Det befasta fattighuset Manifest opisuvav Shveciyu yak ozbroyenu fortecyu i v toj zhe chas psihlikarnyu de lyudi buli zhalyugidni a pravlyachij klas vitrachav vsi resursi na vijskovi potrebi Zhodnoyi kroni zhodnogo eri na vijnu buv slogan manifestu Persha svitova vijna i CimmervaldU 1914 roci Set Geglund otrimav misce v Nizhnij palati Riksdagu de vin viv propagandu socializmu proti kapitalizmu vijni i shvedskoyi monarhiyi Promovi Geglunda buli nastilki provokacijnimi sho viklikali oburennya lidera social demokratichnoyi partiyi Brantinga Pislya pochatku svitovoyi vijni Set Geglund i Nermal buli predstavnikami shvedsko norvezkoyi delegaciyi na konferenciyi predstavnikiv livogo krila II Internacionalu v Cimmervaldi v 1915 roci Na konferenciyi sho ob yednala internacionalistiv i suprotivnikiv vijni vidbulosya zblizhennya molodih shvedskih social demokrativ z bilshovickoyu frakciyeyu Na konferenciyi Geglund i Nermal zustrichalisya z Leninim Zinov yevim Radekom i Trockim Nezvazhayuchi na te sho Shveciya dotrimuvalasya nejtralitetu v period vijni za antivoyennu propagandu Set Geglund buv zaareshtovanij i posadzhenij u v yaznicyu Pid chas vidbuvannya terminu v korolivskij v yaznici Langholmen v Stokgolmi narodilasya jogo druga dochka Buv zvilnenij z tyurmi 6 travnya 1917 roku Promova Seta Geglunda na mitingu v stokgolmskomu parku pislya svogo zvilnennya traven 1917 roku Narodzhennya Shvedskoyi kompartiyiSet Geglund karikatura 1926 Set Geglund buv odnim z lideriv livogo krila social demokratichnoyi partiyi opozicijnogo todishnomu kerivnictvu partiyi na choli z Yalmarom Brantingom U 1917 roci vin i jogo prihilniki buli viklyucheni z social demokratichnoyi partiyi i sformuvali Livu social demokratichnu partiyu Shveciyi LSDP yaka nezabarom zminila nazvu na Komunistichnu partiyu Shveciyi U 1916 roci livi social demokrati pochali vidavati vlasnu gazetu Politiken v yakij publikuvali teksti Lenina Zinov yev Buharina Radeka ta inshih Buharin i Radek yaki provodili v period vijni bagato chasu v nejtralnij Shveciyi mali velikij vpliv na rozvitok i stanovlennya shvedskoyi socialistichnoyi livoyi U grudni 1917 roku Geglund i Chilbum virushili do Petrogradu Tam voni zustrichalisya z Leninim buli zaprosheni vigolositi promovu na 10 tisyachnomu mitingu yih perekladachem bula Oleksandra Kollontaj yaka bagato chasu prozhila v Shveciyi i blizko znala shvedskih livih socialistiv Set Geglund zalishavsya v radyanskij Rosiyi do vesni 1918 roku Vin podorozhuvav po krayini zustrichavsya z bagatma bilshovickimi liderami Pro svoyu poyizdku Geglund napisav velikij tekst dlya Politiken Pid chas povernennya do Shveciyi vin zayihav do tovarishiv u Finlyandiyu de v cej chas jshla gromadyanska vijna Vignannya z kompartiyiU 1922 roci Set Geglund buv obranij do Vikonkomu Kominternu U 1923 roci pomistiv v centralnomu organi shvedskoyi kompartiyi Politiken stattyu v yakij namagavsya dovesti sho mozhna buti komunistom i razom z tim religijno viruyuchoyu lyudinoyu Shob buti chlenom komunistichnoyi partiyi na dumku Geglunda dosit pogodzhuvatisya z yiyi programoyu i vikonuvati yiyi organizacijnij statut religijna svidomist i revolyucijna politika zovsim ne viklyuchayut odin odnogo Kompartiya vimagaye vid kozhnogo svogo chlena marksistskogo svitoglyadu Mi zh vimagayemo lishe shob kozhen chlen partiyi brav uchast u revolyucijnij borotbi z kapitalizmom za socialistichnu organizaciyu suspilstva Vsya sprava v praktichnij borotbi a ne v filosofskih abo religijnih svitoglyadah Rozbizhnosti stosuvalisya krim religijnih pitan takozh taktiki yedinogo frontu Na 5 mu kongresi Kominternu bilshist delegaciyi shvedskoyi kompartiyi sklali prihilniki Seta Geglunda i vin prodovzhuvav zalishatisya chlenom VKKI Odnak v nastupnomu 1924 roci Geglunda viveli zi skladu VKKI i viklyuchili z kompartiyi U 1926 roci Set Geglund povernuvsya u SDP Shveciyi U 1940 1950 rokah buv merom Stokgolma Vse svoye zhittya vin vvazhav sebe komunistom BibliografiyaHoglund Zeth Glory Days 1900 1911 autobiography vol 1 Stockholm Tidens forlag 1951 Hoglund Zeth From Branting to Lenin 1912 1916 autobiography vol 2 Stockholm Tidens forlag 1953 Hoglund Zeth The Revolutionary Years 1917 1921 autobiography vol 3 Stockholm Tidens forlag 1956 PrimitkiSvenskt biografiskt lexikon 1917 d Track Q379406d Track Q1724971 Two Chamber Parliament 1867 1970 1985 T 1 S 113 d Track Q110346241 Hyoglund Cet Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 d Track Q649d Track Q17378135 https www svenskagravar se gravsatt 27e0ea25 c05d 458b a91b f63c550bcbc1 Svenskagravar se d Track Q26699962 Hyoglund Cet Hyoglund Cet pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 d Track Q649d Track Q17378135 K Libkneht Militarizm i antimilitarizm 1907 angl BSE 3 go izd L D Trockij Zadachi kommunisticheskogo vospitaniya 2011 01 17 u Wayback Machine Rech na pyatiletnem yubilee Kommunisticheskogo universiteta imeni Ya M Sverdlova 18 iyunya 1923 goda