Формат відбору на чемпіонат світу з футболу 1974 передбачав, що переможці Групи 3 відборкового турніру КОНМЕБОЛ і Групи 9 відборкового турніру УЄФА мали розіграти одну путівку до фінальної частини світової першості в рамках матчів плей-оф між собою. Учасниками цього плей-оф стали відповідно збірні Чилі та СРСР.
Відбір на ЧС-1974 (плей-оф УЄФА–КОНМЕБОЛ) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Солдати на Національному стадіоні в Сантьяго у вересні 1973 | |||||||
Турнір | Відбір на ЧС-1974 | ||||||
| |||||||
Перша гра | |||||||
| |||||||
Дата | 26 вересня 1973 | ||||||
Стадіон | ім. Леніна, Москва | ||||||
Арбітр | (Бразилія) | ||||||
Глядачі | 48 891 | ||||||
Друга гра | |||||||
| |||||||
Технічна поразка збірної СРСР | |||||||
Дата | 21 листопада 1973 | ||||||
Стадіон | Національний стадіон, Сантьяго | ||||||
Арбітр | (Австрія) | ||||||
Глядачі | 15 000 |
Плей-оф мав складатися із двох ігор, по одній на полі кожного із суперників. Перша гра пройшла у Москві і завершилася нульовою нічиєю. Радянська збірна відмовилася проводити другу гру в Чилі, де двома місяцями раніше відбувся військовий переворот і встановився антирадянські налаштований режим Августо Піночета. Пропозиція щодо проведення гри на нейтральному полі була відкинута чилійською стороною та ФІФА, тож радянськім футболістам було зараховано технічну поразку 0:2 за неявку на матч, і путівку на чемпіонат світу отримала збірна Чилі. При цьому гра-відповідь формально відбулася — чилійці вийшли на поле, розвели м'яч і забили гол у порожні ворота.
Політичне підґрунтя
1970 року на президентських виборах у Чилі перемогу отримав Сальвадор Альєнде, кандидат від альянсу соціалістів і комунстів, ставши таким чином першим у світі політиком марксистських поглядів, що прийшов до влади у своїй країні шляхом виборів.
Президентство Альєнде протривало до вересня 1973 року, в якому шляхом військового перевороту до влади прийшла хунта на чолі з Августо Піночетом, що розпочала репресії щодо прибічників Альєнде. Символом репресій став Національний стадіон у Сантьяго, перетворений на концентраційний табір, де було ув'язнено тисячі людей, багато з яких були піддані тортурам та вбиті. Саме на цьому стадіоні 21 листопада 1973 року мала відбутися гра проти радянської збірної.
Попередні етапи кваліфікації
СРСР
Радянська команда потрапила до Групи 9 європейського відбору, єдиної, переможець якої отримував не пряму путівку до фінальної частини чемпіонату світу, а лишень місце у міжконтинентальному плей-оф.
Радянські футболісти розпочали змагання поразкою 0:1 у виїздній грі проти збірної Франції, проте згодом двічі поспіль взяли гору над командою Ірландії та з рахунком 2:0 удома здолали французів, що дозволило їм фінішувати на чолі відбіркової групи.
Чилі
Як і у випадку європейського відбору, у відборковому турнірі КОНМЕБОЛ від початку було визначено, що до континентального плей-оф потрапить переможець однієї із груп, а саме третьої. У цій групі чилійцям мали протистояти збірні Перу та Венесуели. Остання знялася зі змагання до його початку, а збірні Чилі і Перу святкували домашні перемоги одна над одною із однаковим рахунком 2:0, тож доля путівки до плей-оф відбору врешті-решт вирішувалася у додатковій грі між ними на нейтральному полі, в якій із рахунком 2:1 гору взяли чилійці.
Матчі
Перша гра
СРСР | Чилі |
|
|
Проведення першої гри плей-оф було під питанням, адже вона вимагала подорожі чилійських футболістів до СРСР. Режим Піночета заборонив громадянам країни залишати її територію, до того ж вважав подорож футбольної команди до свого головного ідеалогічного ворога ризикованою. Утім, врешті-решт було вирішено, що продовження участі у відборі на світову першість має позитивно вплинити на міжнародний імідж країни, фактично зруйнований військовим переворотом. Тож команда отримала дозвіл на гру у Москві за умови відмови учасників делегації від будь-яких заяв і коментарів політичної спрямованості.
По прильоту до Москви делегацію не зустрічали чилійські дипломати, адже після перевороту СРСР не визнав новий уряд і розірвав дипломатичні відносини із Чилі.
Сама гра проходила на тлі загальної знервованості, зокрема ширилися чутки, що радянська влада планує заарештувати футбольну делегацію Чилі задля подальшого обміну її на політичних в'язнів, утримуваних режимом Піночета.
Результат гри, нульова нічия, став великим розчаруванням для приймаючої сторони, що сподівалася на впевнену перемогу на домашньому полі над суперником, який з огляду на політичну складову протистояння став принциповим.
Друга гра
Враховуючи антирадянську налаштованість правлячого режиму в Чилі, Федерація футболу СРСР звернулася до ФІФА з вимогою перенесення матчу-відповіді на нейтральне поле. Чилійська федерація спочатку не заперечувала проти такого сценарію, проте згодом під тиском керівництва країни, для якого принциповим було довести світовій спільноті нормальність ситуації в Чилі після перевороту, почала наполягати на проведенні гри в Сантьяго.
Спеціальна комісія ФІФА відвідала чилійську столицю і провела інспекцію стадіону, на території якого за деякими свідченнями на той час продовжували утримуватися близько 7 тисяч політичних в'язнів, і дала позитивний відгук про можливість проведення гри на ньому. За іншими даним на час інспекції в'язнів було тимчасово вивезено до Атаками.
Попри рішення ФІФА радянська сторона наполягала на неможливості подорожі своїх гравців до Чилі, зазначивши у листі до ФІФА, що «з моральних міркувань радянські футболісти не можуть грати на стадіоні у Сантьяго, вкритому кров'ю чилійських патріотів». Це рішення було підтримано іншими країнами «східного блоку», зокрема збірна НДР, що вже кваліфікувалася до участі у чемпіонаті світу 1974, погрожувала бойкотувати турнір.
Попри відмову радянських футболістів матч було вирішено провести. За присутності 15 тисяч глядачів команда господарів вийшла на поле, розвела м'яч із центру поля, пройшли до порожніх воріт суперників, і їх капітан Франсіско Вальдес забив гол. Оскільки після пропущеного гола м'яч мала розігрувати команда суперників, яка на гру не прибула, арбітр гру зупинив, а згодом збірній СРСР було присуджено технічну поразку 0:2.
Наслідки
Чилі
У фінальній частині світової першості чилійці потрапили до Групи 1, де їм протистояли господарі турніру, збірна ФРН, а також два абсолютні новачки чемпіонатів світу — збірні НДР та Австралії. Мінімально програвши свою першу гру західнонімецьким футболістам і зігравши унічию проти їх східних сусідів, команад Чилі залишала шанси на вихід до другого групового етапу, проте не скористалася ними, не зумівши забити бодай один гол у ворота австралійців (нічия 0:0).
СРСР
Після непотрапляння до фінальної частини ЧС-1974 у радянської футбольної збірної почався період спаду — вона не змогла пробитися до фінальних частин ЧС-1978 та чемпіонатів Європи 1976 і 1980 років.
Примітки
- Технічна поразка радянської команди через відмову проводити гру в Чилі.
- BBC: September 11, 1973 — The Day Democracy Died in Chile [ 30 жовтня 2002 у Wayback Machine.] (англ.)
- García, Miguel (17 травня 2015). . Архів оригіналу за 7 березня 2017. Процитовано 6 березня 2017.
{{}}
: Cite має пустий невідомий параметр:|7=
() (ісп.) - . Curiosidades del fútbol. 7 травня 2012. Архів оригіналу за 7 березня 2017. Процитовано 6 березня 2017. (ісп.)
- Dev, Ravi (16 квітня 2014). . Medium. Архів оригіналу за 7 березня 2017. Процитовано 6 березня 2017.(англ.)
- Wright, Chris (15 липня 2013). . Who ate all the pies. Архів оригіналу за 7 березня 2017. Процитовано 6 березня 2017. (англ.)
Посилання
- RSSSF - 1974 World Cup Qualification [ 24 лютого 2017 у Wayback Machine.] (англ.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Format vidboru na chempionat svitu z futbolu 1974 peredbachav sho peremozhci Grupi 3 vidborkovogo turniru KONMEBOL i Grupi 9 vidborkovogo turniru UYeFA mali rozigrati odnu putivku do finalnoyi chastini svitovoyi pershosti v ramkah matchiv plej of mizh soboyu Uchasnikami cogo plej of stali vidpovidno zbirni Chili ta SRSR Vidbir na ChS 1974 plej of UYeFA KONMEBOL Soldati na Nacionalnomu stadioni v Santyago u veresni 1973Turnir Vidbir na ChS 1974SRSR ChiliPersha graSRSR Chili0 0Data 26 veresnya 1973Stadion im Lenina MoskvaArbitr Braziliya Glyadachi 48 891Druga graChili SRSR 2 0Tehnichna porazka zbirnoyi SRSRData 21 listopada 1973Stadion Nacionalnij stadion SantyagoArbitr Avstriya Glyadachi 15 000 Plej of mav skladatisya iz dvoh igor po odnij na poli kozhnogo iz supernikiv Persha gra projshla u Moskvi i zavershilasya nulovoyu nichiyeyu Radyanska zbirna vidmovilasya provoditi drugu gru v Chili de dvoma misyacyami ranishe vidbuvsya vijskovij perevorot i vstanovivsya antiradyanski nalashtovanij rezhim Avgusto Pinocheta Propoziciya shodo provedennya gri na nejtralnomu poli bula vidkinuta chilijskoyu storonoyu ta FIFA tozh radyanskim futbolistam bulo zarahovano tehnichnu porazku 0 2 za neyavku na match i putivku na chempionat svitu otrimala zbirna Chili Pri comu gra vidpovid formalno vidbulasya chilijci vijshli na pole rozveli m yach i zabili gol u porozhni vorota Politichne pidgruntyaDiv takozh Holodna vijna ta Vijskovij perevorot u Chili 1973 1970 roku na prezidentskih viborah u Chili peremogu otrimav Salvador Alyende kandidat vid alyansu socialistiv i komunstiv stavshi takim chinom pershim u sviti politikom marksistskih poglyadiv sho prijshov do vladi u svoyij krayini shlyahom viboriv Prezidentstvo Alyende protrivalo do veresnya 1973 roku v yakomu shlyahom vijskovogo perevorotu do vladi prijshla hunta na choli z Avgusto Pinochetom sho rozpochala represiyi shodo pribichnikiv Alyende Simvolom represij stav Nacionalnij stadion u Santyago peretvorenij na koncentracijnij tabir de bulo uv yazneno tisyachi lyudej bagato z yakih buli piddani torturam ta vbiti Same na comu stadioni 21 listopada 1973 roku mala vidbutisya gra proti radyanskoyi zbirnoyi Poperedni etapi kvalifikaciyiDokladnishe Chempionat svitu z futbolu 1974 kvalifikacijnij raund SRSR Radyanska komanda potrapila do Grupi 9 yevropejskogo vidboru yedinoyi peremozhec yakoyi otrimuvav ne pryamu putivku do finalnoyi chastini chempionatu svitu a lishen misce u mizhkontinentalnomu plej of Radyanski futbolisti rozpochali zmagannya porazkoyu 0 1 u viyizdnij gri proti zbirnoyi Franciyi prote zgodom dvichi pospil vzyali goru nad komandoyu Irlandiyi ta z rahunkom 2 0 udoma zdolali francuziv sho dozvolilo yim finishuvati na choli vidbirkovoyi grupi Chili Yak i u vipadku yevropejskogo vidboru u vidborkovomu turniri KONMEBOL vid pochatku bulo viznacheno sho do kontinentalnogo plej of potrapit peremozhec odniyeyi iz grup a same tretoyi U cij grupi chilijcyam mali protistoyati zbirni Peru ta Venesueli Ostannya znyalasya zi zmagannya do jogo pochatku a zbirni Chili i Peru svyatkuvali domashni peremogi odna nad odnoyu iz odnakovim rahunkom 2 0 tozh dolya putivki do plej of vidboru vreshti resht virishuvalasya u dodatkovij gri mizh nimi na nejtralnomu poli v yakij iz rahunkom 2 1 goru vzyali chilijci MatchiPersha gra Plej of vidboru na ChS 1974 26 veresnya 1973 Persha gra SRSR 0 0 Chili Protokol im Lenina Moskva Glyadachiv 48 891 Arbitr Braziliya SRSR Chili VR 1 Yevgen Rudakov ZH 2 Revaz Dzodzuashvili ZH 3 Mihajlo Fomenko ZH 4 Yevgen Lovchev ZH 5 Volodimir Kaplichnij k PZ 6 Viktor Kuznecov PZ 7 Volodimir Muntyan PZ 8 Oleg Dolmatov 46 NP 10 Volodimir Onishenko NP 9 Arkadij Andriasyan 30 NP 11 Oleg Blohin Zamini NP Anatolij Kozhem yakin 30 NP Volodimir Gucayev 46 Golovnij trener Yevgen Goryanskij VR 1 Huan Olivares ZH 2 Huan Machuka ZH 5 Elias Figeroa ZH 3 Alberto Kintano ZH 6 Antonio Arias PZ 12 Fransisko Valdes K PZ 10 Gilyermo Paes PZ 8 Huan Rodriges NP 14 Karlos Kasseli NP 16 Serhio Aumada NP 22 Leonardo Velis 57 Zamini NP Hulio Krisosto 57 Golovnij trener Luyis Alamos Provedennya pershoyi gri plej of bulo pid pitannyam adzhe vona vimagala podorozhi chilijskih futbolistiv do SRSR Rezhim Pinocheta zaboroniv gromadyanam krayini zalishati yiyi teritoriyu do togo zh vvazhav podorozh futbolnoyi komandi do svogo golovnogo idealogichnogo voroga rizikovanoyu Utim vreshti resht bulo virisheno sho prodovzhennya uchasti u vidbori na svitovu pershist maye pozitivno vpliniti na mizhnarodnij imidzh krayini faktichno zrujnovanij vijskovim perevorotom Tozh komanda otrimala dozvil na gru u Moskvi za umovi vidmovi uchasnikiv delegaciyi vid bud yakih zayav i komentariv politichnoyi spryamovanosti Po prilotu do Moskvi delegaciyu ne zustrichali chilijski diplomati adzhe pislya perevorotu SRSR ne viznav novij uryad i rozirvav diplomatichni vidnosini iz Chili Sama gra prohodila na tli zagalnoyi znervovanosti zokrema shirilisya chutki sho radyanska vlada planuye zaareshtuvati futbolnu delegaciyu Chili zadlya podalshogo obminu yiyi na politichnih v yazniv utrimuvanih rezhimom Pinocheta Rezultat gri nulova nichiya stav velikim rozcharuvannyam dlya prijmayuchoyi storoni sho spodivalasya na vpevnenu peremogu na domashnomu poli nad supernikom yakij z oglyadu na politichnu skladovu protistoyannya stav principovim Druga gra 21 listopada 1973 Chili 2 0 SRSR Protokol Nacionalnij stadion Santyago Glyadachiv 15 000 Arbitr Avstriya Vrahovuyuchi antiradyansku nalashtovanist pravlyachogo rezhimu v Chili Federaciya futbolu SRSR zvernulasya do FIFA z vimogoyu perenesennya matchu vidpovidi na nejtralne pole Chilijska federaciya spochatku ne zaperechuvala proti takogo scenariyu prote zgodom pid tiskom kerivnictva krayini dlya yakogo principovim bulo dovesti svitovij spilnoti normalnist situaciyi v Chili pislya perevorotu pochala napolyagati na provedenni gri v Santyago Specialna komisiya FIFA vidvidala chilijsku stolicyu i provela inspekciyu stadionu na teritoriyi yakogo za deyakimi svidchennyami na toj chas prodovzhuvali utrimuvatisya blizko 7 tisyach politichnih v yazniv i dala pozitivnij vidguk pro mozhlivist provedennya gri na nomu Za inshimi danim na chas inspekciyi v yazniv bulo timchasovo vivezeno do Atakami Popri rishennya FIFA radyanska storona napolyagala na nemozhlivosti podorozhi svoyih gravciv do Chili zaznachivshi u listi do FIFA sho z moralnih mirkuvan radyanski futbolisti ne mozhut grati na stadioni u Santyago vkritomu krov yu chilijskih patriotiv Ce rishennya bulo pidtrimano inshimi krayinami shidnogo bloku zokrema zbirna NDR sho vzhe kvalifikuvalasya do uchasti u chempionati svitu 1974 pogrozhuvala bojkotuvati turnir Popri vidmovu radyanskih futbolistiv match bulo virisheno provesti Za prisutnosti 15 tisyach glyadachiv komanda gospodariv vijshla na pole rozvela m yach iz centru polya projshli do porozhnih vorit supernikiv i yih kapitan Fransisko Valdes zabiv gol Oskilki pislya propushenogo gola m yach mala rozigruvati komanda supernikiv yaka na gru ne pribula arbitr gru zupiniv a zgodom zbirnij SRSR bulo prisudzheno tehnichnu porazku 0 2 NaslidkiChili U finalnij chastini svitovoyi pershosti chilijci potrapili do Grupi 1 de yim protistoyali gospodari turniru zbirna FRN a takozh dva absolyutni novachki chempionativ svitu zbirni NDR ta Avstraliyi Minimalno progravshi svoyu pershu gru zahidnonimeckim futbolistam i zigravshi unichiyu proti yih shidnih susidiv komanad Chili zalishala shansi na vihid do drugogo grupovogo etapu prote ne skoristalasya nimi ne zumivshi zabiti bodaj odin gol u vorota avstralijciv nichiya 0 0 SRSR Pislya nepotraplyannya do finalnoyi chastini ChS 1974 u radyanskoyi futbolnoyi zbirnoyi pochavsya period spadu vona ne zmogla probitisya do finalnih chastin ChS 1978 ta chempionativ Yevropi 1976 i 1980 rokiv PrimitkiTehnichna porazka radyanskoyi komandi cherez vidmovu provoditi gru v Chili BBC September 11 1973 The Day Democracy Died in Chile 30 zhovtnya 2002 u Wayback Machine angl Garcia Miguel 17 travnya 2015 Arhiv originalu za 7 bereznya 2017 Procitovano 6 bereznya 2017 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Cite maye pustij nevidomij parametr 7 dovidka isp Curiosidades del futbol 7 travnya 2012 Arhiv originalu za 7 bereznya 2017 Procitovano 6 bereznya 2017 isp Dev Ravi 16 kvitnya 2014 Medium Arhiv originalu za 7 bereznya 2017 Procitovano 6 bereznya 2017 angl Wright Chris 15 lipnya 2013 Who ate all the pies Arhiv originalu za 7 bereznya 2017 Procitovano 6 bereznya 2017 angl PosilannyaRSSSF 1974 World Cup Qualification 24 lyutogo 2017 u Wayback Machine angl