Тайницька вежа (рос. Тайницкая башня) — центральна вежа південного муру Московського Кремля. Перша «стрільниця» була побудована на цьому місці в 1485 році за проектом італійського архітектора [ru]. В 1680-і роки вона була надбудована, а в 1771-му розібрана. У нинішньому вигляді вежу відновили в 1783 році з приблизним збереженням старих форм. До знесення відвідної стрільниці в 1933 році вежа була проїзною.
Тайницька вежа | |
Країна | Росія |
---|---|
Адміністративна одиниця | Тверський |
Входить до складу списку пам'яток культури | d |
Статус спадщини | d[1] |
Вказівки, як дістатися | Кремль / Кремлёвская набережная |
Тайницька вежа у Вікісховищі |
Координати: 55°44′57″ пн. ш. 37°37′04″ сх. д. / 55.74937400002777821° пн. ш. 37.617863000027774945° сх. д.
Опис
Нижня частина вежі є чотиригранником з периметром 72,42 м, витягнутий по осі захід-схід, який завершується парапетом з машикулями і ширинками. Арка брами закладена на південному фасаді і залишається незакладеною з боку Кремля. У товщі торцевих мурів вежі розташовані гвинтові сходи.
Верхня частина вежі складається з чотиригранника, усіченого шатра і дозорної вишки з шатриком, увінчаним позолоченим флюгером. Четверик прикрашено перехопленими поясами колонками, що підтримують карниз. З фасадної сторони він має по два аркових прорізи, з торцевої — по одному. На початок ХХІ століття бічні отвори закладені повністю, а отвори з боку набережної — до підмурівку арок. На кожній грані усіченого шатра розташоване по чотири слухових вікна, нижня пара яких прикрашена лиштвами з півколонками і трикутними фронтонами. Дозорна вишка прикрашена ширинками і півколонами, має по два прорізи з кожного боку. Шатрик чотиригранний, на кожній грані його по слуховому вікну з трикутним фронтоном. Усічене шатро і шатрик покриті черепицею і прикрашені вертикальними джгутами з боків і середині кожної грані.
Незбережена відвідна стрільниця мала парапет з зубцями і проїзну браму, арка яких була розташована у східному торці вежі. Крім арки проїзду, всередині знаходилося відгороджене приміщення схованки зі старовинним колодязем.
Примітки
- Постановление Совета Министров РСФСР № 1327 от 30.08.1960
- . Музеи Московского Кремля. Архів оригіналу за 25 березня 2018. Процитовано 19 березня 2018.
- Памятники архитектуры, 1983, с. 307.
- Бартенев, 1912.
Література
- Бартенев С. П. Исторический очерк Кремлёвских укреплений // Московский Кремль в старину и теперь. — М., 1912. — С. 190—197. — 259 с.
- Бродский Б. И. Сокровища Москвы. — М.: Изобразительное искусство, 1980.
- Викторов А. Е. Опись ветхостей в башнях и стенах Московского Кремля, Китая города и Белого города 1667 года. — М., 1887.
- Воротникова И. А., Неделин В. М. Кремли, крепости и укрепленные монастыри русского государства XV—XVII веков. Крепости Центральной России. — М.: БуксМАрт, 2013.
- Гастев М. С. Материалы для полной и сравнительной статистики Москвы. Часть 1. — М., 1841.
- Гончарова А. А. Стены и башни Кремля. — М.: Московский рабочий, 1980.
- Девятов С. В., Жиляев В. И., Кайкова О. К. Московский Кремль в годы Великой Отечественной войны. — М.: Кучково поле, 2010.
- Забелин И. Е. История города Москвы. — М.: Типо-литография Т-ва А И. Мамонтова, 1902. — С. 234. — 661 с.
- Земцов С. М. Архитекторы Москвы второй половины XV и первой половины XVI века // Зодчие Москвы. Кн. 1. — М.: Московский рабочий, 1981. — С. 42—80.
- Кириллов И. Цветущее состояние Всероссийского государства. — М., 1831. — С. 91.
- Колодный Л. Главный Кремль России. — М., 1983.
- Кучкин В. А. «Кирпишечная стрельница» (к истории крепостного строительства в Московском Кремле XV века) // Тезисы докладов юбилейной научной конференции «К 500-летию Архангельского собора и колокольни Ивана Великого Московского Кремля» 28—30 окт. 2008 г. : сб. — М., 2008.
- Лебедев А. Московский кафедральный Архангельский собор. — М.: Тип. Л. Ф. Снегирева, 1880. — 388 с.
- Либсон В. Я., Домшлак М. И., Аренкова Ю. И. и др. Кремль. Китай-город. Центральные площади // Памятники архитектуры Москвы. — М.: Искусство, 1983. — С. 307. — 504 с. — 25 000 экз.
- Малиновский А. Ф. Обозрение Москвы. — М.: Московский рабочий, 1992. — .
- Москва: Архитектурный путеводитель / И. Л. Бусева-Давыдова, М. В. Нащокина, М. И. Астафьева-Длугач. — М.: Стройиздат, 1997. — 512 с. — .
- Павел Алеппский. Путешествие Антиохийского патриарха Макария в Россию. в половине XVII века. Описанное его сыном архидиаконом Павлом Алеппским (По рукописи Московского Главного Архива Министерства Иностранных Дел) / Пер. с араб. Г. Муркоса: В 2 вып. — Вып. 2. От Днестра до Москвы.. — М.: Университетская типография, 1897. — С. 195—196. — 202 с.
- Рябчиков Е. И. Красная площадь. — М., 1980.
- Скворцов Н. А. Археология и топография Москвы. — М.: Печатня А. И. Снегиревой, 1913. — С. 130—132. — 493 с.
- Скопин В. В. Ремонтно-восстановительные работы по стенам и башням Московского Кремля в XVIII столетии (на основании архивных источников). // Реставрация и исследования памятников культуры: сб. — М., 2001. — Вып. IV. — С. 98—104.
- Слюнькова И. Н. Проекты оформления коронационных торжеств в России XIX века. — М.: БуксМАрт, 2013. — .
- Сутормин В. Вокруг Кремля и Китай-города. ПутеБродитель. — М.: Центрполиграф, 2015. — .
- Фабрициус М. П. Кремль в Москве. Очерки и картины прошлого и настоящего. — М.: Изд. Т. И. Гаген, 1883. — 336 с.
- Щенков А. С. Памятники архитектуры в дореволюционной России. Очерки истории архитектурной реставрации. — М.: Терра—Книжный клуб, 2002. — 528 с.
- Юдаков И. Ю. Московский Кремль. Красная площадь. Путеводитель. — М., 2013. — .
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Тайницька вежа |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Tajnicka vezha ros Tajnickaya bashnya centralna vezha pivdennogo muru Moskovskogo Kremlya Persha strilnicya bula pobudovana na comu misci v 1485 roci za proektom italijskogo arhitektora ru V 1680 i roki vona bula nadbudovana a v 1771 mu rozibrana U ninishnomu viglyadi vezhu vidnovili v 1783 roci z pribliznim zberezhennyam starih form Do znesennya vidvidnoyi strilnici v 1933 roci vezha bula proyiznoyu Tajnicka vezhaKrayina RosiyaAdministrativna odinicyaTverskijVhodit do skladu spisku pam yatok kulturidStatus spadshinid 1 Vkazivki yak distatisyaKreml Kremlyovskaya naberezhnaya Tajnicka vezha u Vikishovishi Koordinati 55 44 57 pn sh 37 37 04 sh d 55 74937400002777821 pn sh 37 617863000027774945 sh d 55 74937400002777821 37 617863000027774945OpisNizhnya chastina vezhi ye chotirigrannikom z perimetrom 72 42 m vityagnutij po osi zahid shid yakij zavershuyetsya parapetom z mashikulyami i shirinkami Arka brami zakladena na pivdennomu fasadi i zalishayetsya nezakladenoyu z boku Kremlya U tovshi torcevih muriv vezhi roztashovani gvintovi shodi Verhnya chastina vezhi skladayetsya z chotirigrannika usichenogo shatra i dozornoyi vishki z shatrikom uvinchanim pozolochenim flyugerom Chetverik prikrasheno perehoplenimi poyasami kolonkami sho pidtrimuyut karniz Z fasadnoyi storoni vin maye po dva arkovih prorizi z torcevoyi po odnomu Na pochatok HHI stolittya bichni otvori zakladeni povnistyu a otvori z boku naberezhnoyi do pidmurivku arok Na kozhnij grani usichenogo shatra roztashovane po chotiri sluhovih vikna nizhnya para yakih prikrashena lishtvami z pivkolonkami i trikutnimi frontonami Dozorna vishka prikrashena shirinkami i pivkolonami maye po dva prorizi z kozhnogo boku Shatrik chotirigrannij na kozhnij grani jogo po sluhovomu viknu z trikutnim frontonom Usichene shatro i shatrik pokriti cherepiceyu i prikrasheni vertikalnimi dzhgutami z bokiv i seredini kozhnoyi grani Nezberezhena vidvidna strilnicya mala parapet z zubcyami i proyiznu bramu arka yakih bula roztashovana u shidnomu torci vezhi Krim arki proyizdu vseredini znahodilosya vidgorodzhene primishennya shovanki zi starovinnim kolodyazem PrimitkiPostanovlenie Soveta Ministrov RSFSR 1327 ot 30 08 1960 Muzei Moskovskogo Kremlya Arhiv originalu za 25 bereznya 2018 Procitovano 19 bereznya 2018 Pamyatniki arhitektury 1983 s 307 Bartenev 1912 LiteraturaBartenev S P Istoricheskij ocherk Kremlyovskih ukreplenij Moskovskij Kreml v starinu i teper M 1912 S 190 197 259 s Brodskij B I Sokrovisha Moskvy M Izobrazitelnoe iskusstvo 1980 Viktorov A E Opis vethostej v bashnyah i stenah Moskovskogo Kremlya Kitaya goroda i Belogo goroda 1667 goda M 1887 Vorotnikova I A Nedelin V M Kremli kreposti i ukreplennye monastyri russkogo gosudarstva XV XVII vekov Kreposti Centralnoj Rossii M BuksMArt 2013 Gastev M S Materialy dlya polnoj i sravnitelnoj statistiki Moskvy Chast 1 M 1841 Goncharova A A Steny i bashni Kremlya M Moskovskij rabochij 1980 Devyatov S V Zhilyaev V I Kajkova O K Moskovskij Kreml v gody Velikoj Otechestvennoj vojny M Kuchkovo pole 2010 Zabelin I E Istoriya goroda Moskvy M Tipo litografiya T va A I Mamontova 1902 S 234 661 s Zemcov S M Arhitektory Moskvy vtoroj poloviny XV i pervoj poloviny XVI veka Zodchie Moskvy Kn 1 M Moskovskij rabochij 1981 S 42 80 Kirillov I Cvetushee sostoyanie Vserossijskogo gosudarstva M 1831 S 91 Kolodnyj L Glavnyj Kreml Rossii M 1983 Kuchkin V A Kirpishechnaya strelnica k istorii krepostnogo stroitelstva v Moskovskom Kremle XV veka Tezisy dokladov yubilejnoj nauchnoj konferencii K 500 letiyu Arhangelskogo sobora i kolokolni Ivana Velikogo Moskovskogo Kremlya 28 30 okt 2008 g sb M 2008 Lebedev A Moskovskij kafedralnyj Arhangelskij sobor M Tip L F Snegireva 1880 388 s Libson V Ya Domshlak M I Arenkova Yu I i dr Kreml Kitaj gorod Centralnye ploshadi Pamyatniki arhitektury Moskvy M Iskusstvo 1983 S 307 504 s 25 000 ekz Malinovskij A F Obozrenie Moskvy M Moskovskij rabochij 1992 ISBN 5 239 01340 3 Moskva Arhitekturnyj putevoditel I L Buseva Davydova M V Nashokina M I Astafeva Dlugach M Strojizdat 1997 512 s ISBN 5 274 01624 3 Pavel Aleppskij Puteshestvie Antiohijskogo patriarha Makariya v Rossiyu v polovine XVII veka Opisannoe ego synom arhidiakonom Pavlom Aleppskim Po rukopisi Moskovskogo Glavnogo Arhiva Ministerstva Inostrannyh Del Per s arab G Murkosa V 2 vyp Vyp 2 Ot Dnestra do Moskvy M Universitetskaya tipografiya 1897 S 195 196 202 s Ryabchikov E I Krasnaya ploshad M 1980 Skvorcov N A Arheologiya i topografiya Moskvy M Pechatnya A I Snegirevoj 1913 S 130 132 493 s Skopin V V Remontno vosstanovitelnye raboty po stenam i bashnyam Moskovskogo Kremlya v XVIII stoletii na osnovanii arhivnyh istochnikov Restavraciya i issledovaniya pamyatnikov kultury sb M 2001 Vyp IV S 98 104 Slyunkova I N Proekty oformleniya koronacionnyh torzhestv v Rossii XIX veka M BuksMArt 2013 ISBN 978 5 906190 07 9 Sutormin V Vokrug Kremlya i Kitaj goroda PuteBroditel M Centrpoligraf 2015 ISBN 978 5 227 05560 6 Fabricius M P Kreml v Moskve Ocherki i kartiny proshlogo i nastoyashego M Izd T I Gagen 1883 336 s Shenkov A S Pamyatniki arhitektury v dorevolyucionnoj Rossii Ocherki istorii arhitekturnoj restavracii M Terra Knizhnyj klub 2002 528 s Yudakov I Yu Moskovskij Kreml Krasnaya ploshad Putevoditel M 2013 ISBN 978 5 904813 03 1 Vikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Tajnicka vezha