Миха́йло Іллі́ч Суро́вцов (також Суро́вцев; рос. дореф. Михаилъ Ильичъ Суровцовъ; 1 січня (12 січня) 1769, Російська імперія — 3 січня (15 січня) 1833, Миколаїв, Херсонська губернія, Російська імперія) — російський кораблебудівник кінця XVIII — початку XIX століття, інженер-генерал-майор корпусу корабельних інженерів, що збудував понад 50 кораблів різного рангу і класу для Російського імператорського флоту. Інспектор корпусу корабельних інженерів і начальник корабельних інженерів Чорноморського флоту.
Суровцов Михайло Ілліч | ||||
---|---|---|---|---|
Ім'я при народженні | рос. дореф. Михаилъ Ильичъ Суровцовъ | |||
Народження | 1 січня (12 січня) 1769 Російська імперія | |||
Смерть | 3 січня (15 січня) 1833 (64 роки) Миколаїв, Херсонська губернія, Російська імперія | |||
Країна | Російська імперія | |||
Вид збройних сил | Російський імператорський флот | |||
Освіта | Таганрозьке адміралтейство | |||
Роки служби | 1780 — 1833 | |||
Звання | інженер-генерал-майор корпусу корабельних інженерів | |||
Командування | начальник корабельних інженерів Чорноморського флоту Російської імперії, голова кораблебудівного і вченого комітету | |||
Нагороди |
Життєпис
Таганрозьке адміралтейство
Народився 1 січня 1769 року. У 1780 році вступив на службу у Таганрозьке адміралтейство щогловим учнем. 1 вересня 1783 року проведений у тіммерманські учні, а 1 травня 1789 року — в навчені тіммермани. 27 лютого 1794 року отримав перший офіцерський чин — проведений в корабельні підмайстри рангу прапорщика, 1 травня 1796 року підвищений у чині до поручника.
Херсонське адміралтейство
2 листопада 1798 року проведений в корабельні майстри майорського рангу і призначений для подальшого проходження служби на Чорноморський флот у Херсонське адміралтейство.
4 листопада 1798 року заклав на Херсонській верфі 74-гарматний лінійний корабель , а 6 грудня того ж року паралельно заклав 110-гарматний лінійний корабель , спущений на воду 17 листопада 1800 року. Корабель «Свята Параскева» будувався за проєктом корабельних майстрів , і . Вперше у практиці російського кораблебудування на цьому кораблі бак і ют був з'єднаний суцільною палубою, що дало змогу посилити вогневу міць і покращити управління вітрилами. Корабель спустили на воду 6 листопада 1799 року, цього ж дня Суровцев заклав 44-гарматний фрегат , спущений на воду 12 жовтня 1800 року».
15 липня 1800 року проведений у VII клас табеля про ранги, а 27 листопада того ж року найвищим повелінням нагороджений піврічним жалуванням за будівництво лінійного корабля «Єгудиїл». 14 липня 1801 року заклав 76-гарматний лінійний корабель , спущений на воду 10 липня 1804 року. Під час будівництва вперше у практиці російського кораблебудування корпус лінійного корабля був скріплений мідними болтами й обшитий мідними листами.
У 1802 році обчислив «Табель про товстоту тіл кораблів, фрегатів та інших звань суден до вантажної ватерлінії в кубічних футах та вагу води, яку вони витискають». У документі наведено докладні кораблебудівні характеристики військових і транспортних суден, як російських, так і іноземних. Унікальність табеля полягала в тому, що окрім довжини по палубі, ширини без обшивки і глибини інтрюму, наведено величини водотоннажності — об'ємної в кубічних футах, та масової в пудах і фунтах, площі мідель-шпангоутів, а також осадка та висота портів від води.
У 1803 році призначений першоприсутнім у контрольній експедиції в Херсонському порту. 5 червня 1803 року розпочав будівництво 32-гарматного фрегата , спущеного на воду 26 жовтня 1804 року. Наступного року заклав однотипний «Воїну» фрегат , спущений на воду 30 жовтня 1806 року. 5 лютого 1806 року заклав 74-гарматний лінійний корабель , спущений на воду 30 вересня 1807 року, а 20 жовтня того ж року розпочав будівництво 110-гарматного лінійного корабля 1-го рангу «Полтава», спущений на воду 20 червня 1808 року.
У 1807 році за заслуги нагороджений орденом Святого Володимира IV ступеня. Того ж року заклав три 74-гарматні лінійні кораблі типу «Анапа»: (спущений на воду 12 листопада 1808 року), (спущений на воду 6 листопада 1809 року) та (спущений на воду 5 серпня 1810 року).
У 1808 році проведений у VI клас табеля про ранги. 12 листопада 1808 року заклав 110-гарматний лінійний корабель , спущений на воду 31 травня 1811 року.
26 жовтня 1809 року заклав 32-гарматний фрегат , спущений на воду 3 червня 1811 року. 4 лютого 1810 року розпочав будівництво 74-гарматного лінійного корабля , спущеного на воду 9 червня 1812 року. 9 березня 1812 року заклав два 32-гарматні фрегати, і , спущені в листопаді 1813 року, 18 вересня того ж року заклав 110-гарматний лінійний корабель , спущений на воду 22 листопада 1814 року. У 1813 році розпочав будівництво 74-гарматного лінійного корабля , який спустив на воду 16 травня 1816 року і того ж дня заклав 44-гарматний фрегат та 74-гарматний лінійний корабель .
12 грудня 1816 року проведений у V клас табеля про ранги. У 1818 році за оригінальний проєкт і будівництво 74-гарматного корабля «Скорий» імператор Олександр I особисто подарував Суровцову діамантовий перстень. Загалом за 22 роки служби у Херсонському адміралтействі Суровцов збудував 44 судна різного рангу та класу, з них 13 лінійних кораблів, 7 фрегатів, два транспорти, плавучу батарею і 21 канонерський човен. Усі кораблі брали участь у російсько-турецькій війні 1806—1812 років.
Миколаївське адміралтейство
У 1820 році, на прохання командувача Чорноморським флотом віцеадмірала О. С. Грейга, переведений до міста Миколаєва, де призначений виконуючим посаду радника Чорноморської виконавчої експедиції кораблебудівного відділення. У 1822 році за проведення через мілкий Дніпровський лиман 110-гарматного корабля за новим, розробленим ним ж проєктом, Суровцов був нагороджений орденом Святої Анни II ступеня.
У 1825 році призначений виконувачем посади начальника кораблебудівного відділення. У 1826 році проведений у IV клас табеля про ранги з призначенням помічником оберінтенданта Чорноморського флоту контрадмірала . Наступного року перейменований в інженер-генерал-майора і призначений інспектором корпусу корабельних інженерів.
Брав участь у розробці проєкту та креслень першого на Чорному морі вантажопасажирського судна для Одеського порту, пароплава «Одеса», що будувався на (приватній верфі М. С. Варшавського). під наглядом І. С. Разумова. У 1829 році нагороджений орденом Святого Володимира III ступеня.
22 липня 1828 року в Спаському адміралтействі заклав 84-гарматний лінійний корабель «Анапа», спущений на воду 7 вересня 1829 року, і розпочав будівництво однотипного йому лінійного корабля «Імператриця Катерина II». Протягом 1829—1831 років, паралельно, на приватних верфях (О. О. Перовського) і (М. С. Серебряного) вів будівництво трьох 60-гарматних фрегатів, що будувалися за підрядом державним коштом: «Варна», спущена на воду 16 серпня 1830 року, «Енос», спущений на воду 10 жовтня 1831 року і «Бургас», спущений на воду 7 листопада 1832 року.
11 лютого 1831 року, після приєднання корпусу корабельних інженерів Чорноморського флоту до корпусу Балтійського флоту, призначений начальником корабельних інженерів і головою кораблебудівного і вченого комітету.
Разом з О. С. Грейгом вивчав і застосовував передові методи побудови суден, зокрема параболічний метод, за яким ним безпосередньо було спроєктовано кілька суден. За завданням Грейга Суровцов на прикладі кораблів «Париж» і «Вікторія» проводив порівняльний аналіз різних варіантів параболічного методу, зокрема методи Чапмана, Грейга та Стіла. Параболічний та інші математичні методи проєктування суден стали широко відомі і заклали основу для наукового проєктування вітрильних суден. Грейг удосконалив конструкцію кораблів — запровадив систему набору корпусів за методом Сеппінга з діагональними зв'язками — рідерсами. Систему Сеппінга запровадили 1817 року на всіх верфях Чорноморського флоту, що підвищило міцність корпусів і збільшило термін служби суден. Суровцев також брав участь у проєктуванні першого на Чорному морі 120-гарматного корабля «Варшава».
Помер 3 січня 1833 року в Миколаєві.
Нагороди
- Орден Святого Володимира IV ступеня (1807).
- Орден Святої Анни II ступеня (1822).
- Орден Святого Володимира III ступеня (1829).
Примітки
- Издано под наблюдением председателя Императорского русского исторического общества А. А. Половцова, ред. (1912). Суровцов Михаил Ильич. Русский биографический словарь (рос.). Т. 20. Санкт-Петербург: Типография товарищества «Общественная польза». с. 176. Архів оригіналу за 25 вересня 2024.
- Веселаго, Ф. Ф. (1894). Общий морской список (рос.). Т. VIII. Санкт-Петербург: Типография морского министерства в главном адмиралтействе. с. 620—621.
- Зеленский, А. Г.; Крючков, Ю. С.; Костюк, Л. П.; Кухар-Онышко, Н. А.; Январев, Э. И.; Миронов, Ю. А. (1999). Суровцев Михаил Ильич. Николаевцы. Энциклопедический словарь (рос.). Николаев: Возможности Киммерии. с. 320. ISBN .
- Широкорад, А. Б. (2007). 200 лет парусного флота России (рос.). Москва: Вече. с. 294—296. ISBN .
- Широкорад, 2007, с. 318.
- Веселаго, Ф. Ф. (1902). Материалы для истории русского флота (рос.). Т. XVI. Санкт-Петербург: Типография морского министерства в главном адмиралтействе. с. 494, 529.
- Глебов, А. М. (2016). Российское военное парусное кораблестроение XVIII—XIX веков: опыт исторической реконструкции (PDF) (рос.). Горно-Алтайск: Горно-Алтайский государственный университет. с. 73, 97—98.
- Крючков, Ю. С. (2008). Генерал-майор М. И. Суровцев. Алексей Самуилович Грейг и его время (рос.). Николаев: Издательство Ирины Гудым. с. 223—224. ISBN .
- Широкорад, 2007, с. 297.
- Широкорад, 2007, с. 319.
- Широкорад, 2007, с. 298.
- Скороход, Александр. Адмиралтейству город обязан своим рождением (рос.). Моє місто — Херсон. Архів оригіналу за 18 жовтня 2018. Процитовано 25 вересня 2024.
- Щукин, В. В.; Павлюк, А. Н. (2009). Земляки. Очерки истории еврейской общины города Николаева (конец XVIII — начало ХХ веков) (рос.). Николаев: Издательство Ирины Гудым. с. 45. ISBN .
- Широкорад, 2007, с. 301.
- Широкорад, 2007, с. 321.
Література
- Крючков, Ю. С. Парусное судостроение в Николаеве (1790—1865). — Николаев : Наваль, 2018. — 464 с. — .
- Широкорад, А. Б. 200 лет парусного флота России. 1696—1891. — Москва : Вече, 2007. — 448 с. — .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Miha jlo Illi ch Suro vcov takozh Suro vcev ros doref Mihail Ilich Surovcov 1 sichnya 12 sichnya 1769 17690112 Rosijska imperiya 3 sichnya 15 sichnya 1833 Mikolayiv Hersonska guberniya Rosijska imperiya rosijskij korablebudivnik kincya XVIII pochatku XIX stolittya inzhener general major korpusu korabelnih inzheneriv sho zbuduvav ponad 50 korabliv riznogo rangu i klasu dlya Rosijskogo imperatorskogo flotu Inspektor korpusu korabelnih inzheneriv i nachalnik korabelnih inzheneriv Chornomorskogo flotu Surovcov Mihajlo IllichIm ya pri narodzhenniros doref Mihail Ilich SurovcovNarodzhennya1 sichnya 12 sichnya 1769 1769 01 12 Rosijska imperiyaSmert3 sichnya 15 sichnya 1833 1833 01 15 64 roki Mikolayiv Hersonska guberniya Rosijska imperiyaKrayinaRosijska imperiyaVid zbrojnih silRosijskij imperatorskij flotOsvitaTaganrozke admiraltejstvoRoki sluzhbi1780 1833Zvannyainzhener general major korpusu korabelnih inzhenerivKomanduvannyanachalnik korabelnih inzheneriv Chornomorskogo flotu Rosijskoyi imperiyi golova korablebudivnogo i vchenogo komitetuNagorodiOrden Svyatoyi Anni 2 stupenyaOrden Svyatogo Volodimira 3 stupenyaOrden Svyatogo Volodimira 4 stupenyaZhittyepisTaganrozke admiraltejstvo Narodivsya 1 sichnya 1769 roku U 1780 roci vstupiv na sluzhbu u Taganrozke admiraltejstvo shoglovim uchnem 1 veresnya 1783 roku provedenij u timmermanski uchni a 1 travnya 1789 roku v navcheni timmermani 27 lyutogo 1794 roku otrimav pershij oficerskij chin provedenij v korabelni pidmajstri rangu praporshika 1 travnya 1796 roku pidvishenij u chini do poruchnika Hersonske admiraltejstvo 2 listopada 1798 roku provedenij v korabelni majstri majorskogo rangu i priznachenij dlya podalshogo prohodzhennya sluzhbi na Chornomorskij flot u Hersonske admiraltejstvo 4 listopada 1798 roku zaklav na Hersonskij verfi 74 garmatnij linijnij korabel a 6 grudnya togo zh roku paralelno zaklav 110 garmatnij linijnij korabel spushenij na vodu 17 listopada 1800 roku Korabel Svyata Paraskeva buduvavsya za proyektom korabelnih majstriv i Vpershe u praktici rosijskogo korablebuduvannya na comu korabli bak i yut buv z yednanij sucilnoyu paluboyu sho dalo zmogu posiliti vognevu mic i pokrashiti upravlinnya vitrilami Korabel spustili na vodu 6 listopada 1799 roku cogo zh dnya Surovcev zaklav 44 garmatnij fregat spushenij na vodu 12 zhovtnya 1800 roku 15 lipnya 1800 roku provedenij u VII klas tabelya pro rangi a 27 listopada togo zh roku najvishim povelinnyam nagorodzhenij pivrichnim zhaluvannyam za budivnictvo linijnogo korablya Yegudiyil 14 lipnya 1801 roku zaklav 76 garmatnij linijnij korabel spushenij na vodu 10 lipnya 1804 roku Pid chas budivnictva vpershe u praktici rosijskogo korablebuduvannya korpus linijnogo korablya buv skriplenij midnimi boltami j obshitij midnimi listami U 1802 roci obchisliv Tabel pro tovstotu til korabliv fregativ ta inshih zvan suden do vantazhnoyi vaterliniyi v kubichnih futah ta vagu vodi yaku voni vitiskayut U dokumenti navedeno dokladni korablebudivni harakteristiki vijskovih i transportnih suden yak rosijskih tak i inozemnih Unikalnist tabelya polyagala v tomu sho okrim dovzhini po palubi shirini bez obshivki i glibini intryumu navedeno velichini vodotonnazhnosti ob yemnoyi v kubichnih futah ta masovoyi v pudah i funtah ploshi midel shpangoutiv a takozh osadka ta visota portiv vid vodi U 1803 roci priznachenij pershoprisutnim u kontrolnij ekspediciyi v Hersonskomu portu 5 chervnya 1803 roku rozpochav budivnictvo 32 garmatnogo fregata spushenogo na vodu 26 zhovtnya 1804 roku Nastupnogo roku zaklav odnotipnij Voyinu fregat spushenij na vodu 30 zhovtnya 1806 roku 5 lyutogo 1806 roku zaklav 74 garmatnij linijnij korabel spushenij na vodu 30 veresnya 1807 roku a 20 zhovtnya togo zh roku rozpochav budivnictvo 110 garmatnogo linijnogo korablya 1 go rangu Poltava spushenij na vodu 20 chervnya 1808 roku U 1807 roci za zaslugi nagorodzhenij ordenom Svyatogo Volodimira IV stupenya Togo zh roku zaklav tri 74 garmatni linijni korabli tipu Anapa spushenij na vodu 12 listopada 1808 roku spushenij na vodu 6 listopada 1809 roku ta spushenij na vodu 5 serpnya 1810 roku U 1808 roci provedenij u VI klas tabelya pro rangi 12 listopada 1808 roku zaklav 110 garmatnij linijnij korabel spushenij na vodu 31 travnya 1811 roku 26 zhovtnya 1809 roku zaklav 32 garmatnij fregat spushenij na vodu 3 chervnya 1811 roku 4 lyutogo 1810 roku rozpochav budivnictvo 74 garmatnogo linijnogo korablya spushenogo na vodu 9 chervnya 1812 roku 9 bereznya 1812 roku zaklav dva 32 garmatni fregati i spusheni v listopadi 1813 roku 18 veresnya togo zh roku zaklav 110 garmatnij linijnij korabel spushenij na vodu 22 listopada 1814 roku U 1813 roci rozpochav budivnictvo 74 garmatnogo linijnogo korablya yakij spustiv na vodu 16 travnya 1816 roku i togo zh dnya zaklav 44 garmatnij fregat ta 74 garmatnij linijnij korabel 12 grudnya 1816 roku provedenij u V klas tabelya pro rangi U 1818 roci za originalnij proyekt i budivnictvo 74 garmatnogo korablya Skorij imperator Oleksandr I osobisto podaruvav Surovcovu diamantovij persten Zagalom za 22 roki sluzhbi u Hersonskomu admiraltejstvi Surovcov zbuduvav 44 sudna riznogo rangu ta klasu z nih 13 linijnih korabliv 7 fregativ dva transporti plavuchu batareyu i 21 kanonerskij choven Usi korabli brali uchast u rosijsko tureckij vijni 1806 1812 rokiv Mikolayivske admiraltejstvo U 1820 roci na prohannya komanduvacha Chornomorskim flotom viceadmirala O S Grejga perevedenij do mista Mikolayeva de priznachenij vikonuyuchim posadu radnika Chornomorskoyi vikonavchoyi ekspediciyi korablebudivnogo viddilennya U 1822 roci za provedennya cherez milkij Dniprovskij liman 110 garmatnogo korablya za novim rozroblenim nim zh proyektom Surovcov buv nagorodzhenij ordenom Svyatoyi Anni II stupenya U 1825 roci priznachenij vikonuvachem posadi nachalnika korablebudivnogo viddilennya U 1826 roci provedenij u IV klas tabelya pro rangi z priznachennyam pomichnikom oberintendanta Chornomorskogo flotu kontradmirala Nastupnogo roku perejmenovanij v inzhener general majora i priznachenij inspektorom korpusu korabelnih inzheneriv Brav uchast u rozrobci proyektu ta kreslen pershogo na Chornomu mori vantazhopasazhirskogo sudna dlya Odeskogo portu paroplava Odesa sho buduvavsya na privatnij verfi M S Varshavskogo pid naglyadom I S Razumova U 1829 roci nagorodzhenij ordenom Svyatogo Volodimira III stupenya 22 lipnya 1828 roku v Spaskomu admiraltejstvi zaklav 84 garmatnij linijnij korabel Anapa spushenij na vodu 7 veresnya 1829 roku i rozpochav budivnictvo odnotipnogo jomu linijnogo korablya Imperatricya Katerina II Protyagom 1829 1831 rokiv paralelno na privatnih verfyah O O Perovskogo i M S Serebryanogo viv budivnictvo troh 60 garmatnih fregativ sho buduvalisya za pidryadom derzhavnim koshtom Varna spushena na vodu 16 serpnya 1830 roku Enos spushenij na vodu 10 zhovtnya 1831 roku i Burgas spushenij na vodu 7 listopada 1832 roku 11 lyutogo 1831 roku pislya priyednannya korpusu korabelnih inzheneriv Chornomorskogo flotu do korpusu Baltijskogo flotu priznachenij nachalnikom korabelnih inzheneriv i golovoyu korablebudivnogo i vchenogo komitetu Razom z O S Grejgom vivchav i zastosovuvav peredovi metodi pobudovi suden zokrema parabolichnij metod za yakim nim bezposeredno bulo sproyektovano kilka suden Za zavdannyam Grejga Surovcov na prikladi korabliv Parizh i Viktoriya provodiv porivnyalnij analiz riznih variantiv parabolichnogo metodu zokrema metodi Chapmana Grejga ta Stila Parabolichnij ta inshi matematichni metodi proyektuvannya suden stali shiroko vidomi i zaklali osnovu dlya naukovogo proyektuvannya vitrilnih suden Grejg udoskonaliv konstrukciyu korabliv zaprovadiv sistemu naboru korpusiv za metodom Seppinga z diagonalnimi zv yazkami ridersami Sistemu Seppinga zaprovadili 1817 roku na vsih verfyah Chornomorskogo flotu sho pidvishilo micnist korpusiv i zbilshilo termin sluzhbi suden Surovcev takozh brav uchast u proyektuvanni pershogo na Chornomu mori 120 garmatnogo korablya Varshava Pomer 3 sichnya 1833 roku v Mikolayevi NagorodiOrden Svyatogo Volodimira IV stupenya 1807 Orden Svyatoyi Anni II stupenya 1822 Orden Svyatogo Volodimira III stupenya 1829 PrimitkiIzdano pod nablyudeniem predsedatelya Imperatorskogo russkogo istoricheskogo obshestva A A Polovcova red 1912 Surovcov Mihail Ilich Russkij biograficheskij slovar ros T 20 Sankt Peterburg Tipografiya tovarishestva Obshestvennaya polza s 176 Arhiv originalu za 25 veresnya 2024 Veselago F F 1894 Obshij morskoj spisok ros T VIII Sankt Peterburg Tipografiya morskogo ministerstva v glavnom admiraltejstve s 620 621 Zelenskij A G Kryuchkov Yu S Kostyuk L P Kuhar Onyshko N A Yanvarev E I Mironov Yu A 1999 Surovcev Mihail Ilich Nikolaevcy Enciklopedicheskij slovar ros Nikolaev Vozmozhnosti Kimmerii s 320 ISBN 966 7676 00 5 Shirokorad A B 2007 200 let parusnogo flota Rossii ros Moskva Veche s 294 296 ISBN 978 5 9533 1517 3 Shirokorad 2007 s 318 Veselago F F 1902 Materialy dlya istorii russkogo flota ros T XVI Sankt Peterburg Tipografiya morskogo ministerstva v glavnom admiraltejstve s 494 529 Glebov A M 2016 Rossijskoe voennoe parusnoe korablestroenie XVIII XIX vekov opyt istoricheskoj rekonstrukcii PDF ros Gorno Altajsk Gorno Altajskij gosudarstvennyj universitet s 73 97 98 Kryuchkov Yu S 2008 General major M I Surovcev Aleksej Samuilovich Grejg i ego vremya ros Nikolaev Izdatelstvo Iriny Gudym s 223 224 ISBN 978 966 8592 60 7 Shirokorad 2007 s 297 Shirokorad 2007 s 319 Shirokorad 2007 s 298 Skorohod Aleksandr Admiraltejstvu gorod obyazan svoim rozhdeniem ros Moye misto Herson Arhiv originalu za 18 zhovtnya 2018 Procitovano 25 veresnya 2024 Shukin V V Pavlyuk A N 2009 Zemlyaki Ocherki istorii evrejskoj obshiny goroda Nikolaeva konec XVIII nachalo HH vekov ros Nikolaev Izdatelstvo Iriny Gudym s 45 ISBN 978 966 8592 52 2 Shirokorad 2007 s 301 Shirokorad 2007 s 321 LiteraturaKryuchkov Yu S Parusnoe sudostroenie v Nikolaeve 1790 1865 Nikolaev Naval 2018 464 s ISBN 978 617 7007 04 2 Shirokorad A B 200 let parusnogo flota Rossii 1696 1891 Moskva Veche 2007 448 s ISBN 978 5 9533 1517 3