Софія Марс, гербу Нога (пол. Zofia Mars herbu Noga; 26 жовтня 1896, Совліни, Австро-Угорщина — 23 червня 1942, Краків, Генерал-губернаторство) — польська художниця та ілюстраторка, одна з перших жінок, які навчалися в Академії образотворчого мистецтва Яна Матейка в Кракові
Софія Марс | ||||
---|---|---|---|---|
Народження | 26 жовтня 1896 Совліни, Ґміна Ліманова, Лімановський повіт, Малопольське воєводство, Республіка Польща | |||
Смерть | 23 червня 1942 (45 років) | |||
Краків, Третій Райх | ||||
Країна | Республіка Польща | |||
Навчання | Краківська академія мистецтв | |||
Діяльність | художниця, ілюстратор | |||
Автограф | ||||
| ||||
Життєпис
Софія Марс була третьою дитиною Казимира Леона Конрада Марса (1861—1908) і Владислави Казимири. У неї було чотири сестри (Яніна, Марія, Гелена та Єва) та один брат (Кшиштоф). Двоюрідним братом Софії був художник та ілюстратор Вітольд Марс.
Батько був власником маєтків Совліни та Лососіна Гірна у Лімановій, а також у Пустомитах. Крім сільськогосподарського виробництва, він також мав цегельний завод в Совлінах і лікувальний заклад у Пустомитах.
У 1908 році Софія вступила до другого класу Учительського інституту Сестер Непорочного Зачаття у Новому Сончі, де вже навчалися дві її старші сестри — Яніна і Марія (дружина останнього бургомістра Судової Вишні Володимира Пайгерта). У 1911—1912 та 1918—1919 роках відвідувала Вищі жіночі курси Адріана Баранецького.
У березні 1919 року вона подала документи до Академії образотворчих мистецтв у Кракові, ще до того, коли прийнято офіційне рішення про дозвіл для навчання жінок. Перші два роки (1919—1921) Софія вивчала скульптуру у Костянтина Лащки. Після річної перерви вона повернулась до академії на другий семестр і почала навчатись на курсах Феліціана Щенсни Коварського у 1923—1924 роки. Протягом наступних двох років вона продовжувала навчання у нього (1924—1926), і 28 лютого 1925 року Рада професорів ухвалила рішення не зараховувати їй перший семестр 1924—1925 навчального року.
Софія Марс ніколи не була заміжня і не мала дітей. З усіх її братів і сестер лише вона не пережила Другу світову війну. Померла 23 червня 1942 року у госпіталі імені Юзефа Бабінського у Кракові, в результаті допитів німцями. На території шпиталю сьогодні встановлено пам'ятник роботи скульптора Юзефа Сєнковського на пам'ять про смерті 565 інтернованих. На пам'ятнику наявне поміж фнших ім'я та прізвище Софії Марс.
Творчість
Софія зробила ілюстрації до книги Стефанії Вандичової під назвою «Фула у п'ятому класі. Розповідь про один навчальний рік у монастирі Сестер Непорочного Зачаття» (пол. Fula w piątej klasie. Historja jednego roku szkolnego w klasztorze S.S. Niepokalanek), яка була опублікована у 1922 році.
З травня по липень 1935 року відбувалась «Весняна виставка» у Львові. («Фрагмент з парку» / олія, «Море» / олія, «Голова хлопця» / олівець, «Дівчинка» / олія, «Дністер» / олія, «Хлопець» / олівець).
Примітки
- Demko I., Walka kobiet o prawo do studiowania w Akademii w latach 1895—1919, Kraków: Wydawnictwo ASP w Krakowie, kwiecień 2018, s. 46.
- Kazimierz Leon Konrad Mars h. Noga
- Władysława Kazimiera Mars
- Łoś P.S., Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, część 9, Warszawa 2010, s. 115, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk Archiwum Rodziny Polskiej I Obcej, tom III
- Rody i rodziny Mazowsza: pierwsze studentki krakowskiej ASP, czyli jak kobiety walczyły o swoje prawa, Rody i rodziny Mazowsza: pierwsze studentki krakowskiej ASP, czyli jak kobiety walczyły o swoje prawa — Rody i Rodziny Mazowsza — Radio dla Ciebie [dostęp 2022-11-01] (pol.)
- Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1816—1895, Państwowy Instytut Sztuki, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959, s. 241
- Historia, Dziedzictwo i Sztuka, Szpital Kliniczny im.dr. Józefa Babińskiego SP ZOZ w Krakowie [dostęp 2022-10-31] (pol.)
- Wandyczowa S., Fula w piątej klasie. Historja jednego roku szkolnego w klasztorze S.S. Niepokalanek, Kraków: Nakładem Franciszka Zemanka, 1922, il. okładka, s. 49, 113, 177
- Polona, polona.pl [dostęp 2022-10-31]
Джерела
- Piotr Szymon Łoś: Mars Kazimierz Leon Konrad, [w: Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny]. s. 115.
- Dutkiewicza J.E. (red.) i inni, Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1816—1895, 1959.
Посилання
- Zarys genealogii rodziny Mars h. Noga [ 15 квітня 2015 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Mars Sofiya Mars gerbu Noga pol Zofia Mars herbu Noga 26 zhovtnya 1896 Sovlini Avstro Ugorshina 23 chervnya 1942 Krakiv General gubernatorstvo polska hudozhnicya ta ilyustratorka odna z pershih zhinok yaki navchalisya v Akademiyi obrazotvorchogo mistectva Yana Matejka v KrakoviSofiya MarsNarodzhennya26 zhovtnya 1896 1896 10 26 Sovlini Gmina Limanova Limanovskij povit Malopolske voyevodstvo Respublika PolshaSmert23 chervnya 1942 1942 06 23 45 rokiv Krakiv Tretij RajhKrayina Respublika PolshaNavchannyaKrakivska akademiya mistectvDiyalnisthudozhnicya ilyustratorAvtografZhittyepisSofiya Mars bula tretoyu ditinoyu Kazimira Leona Konrada Marsa 1861 1908 i Vladislavi Kazimiri U neyi bulo chotiri sestri Yanina Mariya Gelena ta Yeva ta odin brat Kshishtof Dvoyuridnim bratom Sofiyi buv hudozhnik ta ilyustrator Vitold Mars Batko buv vlasnikom mayetkiv Sovlini ta Lososina Girna u Limanovij a takozh u Pustomitah Krim silskogospodarskogo virobnictva vin takozh mav cegelnij zavod v Sovlinah i likuvalnij zaklad u Pustomitah U 1908 roci Sofiya vstupila do drugogo klasu Uchitelskogo institutu Sester Neporochnogo Zachattya u Novomu Sonchi de vzhe navchalisya dvi yiyi starshi sestri Yanina i Mariya druzhina ostannogo burgomistra Sudovoyi Vishni Volodimira Pajgerta U 1911 1912 ta 1918 1919 rokah vidviduvala Vishi zhinochi kursi Adriana Baraneckogo U berezni 1919 roku vona podala dokumenti do Akademiyi obrazotvorchih mistectv u Krakovi she do togo koli prijnyato oficijne rishennya pro dozvil dlya navchannya zhinok Pershi dva roki 1919 1921 Sofiya vivchala skulpturu u Kostyantina Lashki Pislya richnoyi perervi vona povernulas do akademiyi na drugij semestr i pochala navchatis na kursah Feliciana Shensni Kovarskogo u 1923 1924 roki Protyagom nastupnih dvoh rokiv vona prodovzhuvala navchannya u nogo 1924 1926 i 28 lyutogo 1925 roku Rada profesoriv uhvalila rishennya ne zarahovuvati yij pershij semestr 1924 1925 navchalnogo roku Sofiya Mars nikoli ne bula zamizhnya i ne mala ditej Z usih yiyi brativ i sester lishe vona ne perezhila Drugu svitovu vijnu Pomerla 23 chervnya 1942 roku u gospitali imeni Yuzefa Babinskogo u Krakovi v rezultati dopitiv nimcyami Na teritoriyi shpitalyu sogodni vstanovleno pam yatnik roboti skulptora Yuzefa Syenkovskogo na pam yat pro smerti 565 internovanih Na pam yatniku nayavne pomizh fnshih im ya ta prizvishe Sofiyi Mars TvorchistSofiya zrobila ilyustraciyi do knigi Stefaniyi Vandichovoyi pid nazvoyu Fula u p yatomu klasi Rozpovid pro odin navchalnij rik u monastiri Sester Neporochnogo Zachattya pol Fula w piatej klasie Historja jednego roku szkolnego w klasztorze S S Niepokalanek yaka bula opublikovana u 1922 roci Z travnya po lipen 1935 roku vidbuvalas Vesnyana vistavka u Lvovi Fragment z parku oliya More oliya Golova hlopcya olivec Divchinka oliya Dnister oliya Hlopec olivec PrimitkiDemko I Walka kobiet o prawo do studiowania w Akademii w latach 1895 1919 Krakow Wydawnictwo ASP w Krakowie kwiecien 2018 s 46 Kazimierz Leon Konrad Mars h Noga Wladyslawa Kazimiera Mars Los P S Ziemianie polscy XX wieku Slownik biograficzny czesc 9 Warszawa 2010 s 115 Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk Archiwum Rodziny Polskiej I Obcej tom III Rody i rodziny Mazowsza pierwsze studentki krakowskiej ASP czyli jak kobiety walczyly o swoje prawa Rody i rodziny Mazowsza pierwsze studentki krakowskiej ASP czyli jak kobiety walczyly o swoje prawa Rody i Rodziny Mazowsza Radio dla Ciebie dostep 2022 11 01 pol Materialy do dziejow Akademii Sztuk Pieknych w Krakowie 1816 1895 Panstwowy Instytut Sztuki Wroclaw Zaklad Narodowy im Ossolinskich 1959 s 241 Historia Dziedzictwo i Sztuka Szpital Kliniczny im dr Jozefa Babinskiego SP ZOZ w Krakowie dostep 2022 10 31 pol Wandyczowa S Fula w piatej klasie Historja jednego roku szkolnego w klasztorze S S Niepokalanek Krakow Nakladem Franciszka Zemanka 1922 il okladka s 49 113 177 Polona polona pl dostep 2022 10 31 DzherelaPiotr Szymon Los Mars Kazimierz Leon Konrad w Ziemianie polscy XX wieku Slownik biograficzny s 115 Dutkiewicza J E red i inni Materialy do dziejow Akademii Sztuk Pieknych w Krakowie 1816 1895 1959 PosilannyaZarys genealogii rodziny Mars h Noga 15 kvitnya 2015 u Wayback Machine