Мадонна ді Сант Алессіо (італ. Madonna di Sant' Alessio; Madonna dell' Intercessione, «Заступниця», «Покровителька»)) — святий образ Богородиці з Едесси, нині знаходиться в базиліці Святих Боніфація і Алексія (Сант-Алессіо) на Авентінському пагорбі в Римі. Одна з найшанованіших християнських ікон; вважається чудотворною, у зв'язку з чим приваблює безліч паломників-християн різних конфесій і течій зі всього світу. Іконографічно належить до типу «Агіосоритесу (Параклесис)».
Мадонна ді Сант-Алесіо | |
Країна | Італія |
---|---|
Місце розташування | Санті Боніфаціо е Алессіо Рим |
Країна походження | Візантійська імперія |
Зображує | Діва Марія |
За церковним переданням, ікону написав євангеліст Лука.
Ікона, ймовірно, має Візантійське походження. Вважається, що вона була привезена до Риму в 977 році митрополитом Сергієм Дамаським, який втік від агарян. До цього образ перебував тривалий час в Едессі в Храмі Пресвятої Богородиці, являючи там віруючим масу чудес, згідно з церковним переданням, у зв'язку з чим отримав широку популярність як Едеський чудотворний образ Божої Матері. З цією іконою переплелася доля одного з найшанованіших на Русі святих — Святого Олексія, Чоловіка Божого.
Як свідчить легенда, одного разу вночі в Едесському храмі ікона почала виливати світло, і Богоматір зображена на ній, заговорила з церковним сторожем-паламарем. Голос Богородиці наказав: «Введи в Мою церкву Божого чоловіка, гідного Царства Небесного; його молитва сходить до Бога, як фіміам благовонний, і Дух Святий спочиває на ньому, подібно до вінця на чолі царському». Після видіння паламар почав шукати людину такою праведного життя і, не знаходячи, звернувся до Богородиці за допомогою. І ось знову вночі він почув голос від ікони Богородиці, що чоловік Божий є той самий жебрак, який сидить біля воріт церковної паперті. До того часу преподобний Олексій провів вже в Едессі сімнадцять років, просячи милостиню в притворі храму Пресвятої Богородиці. Одягнутий він був завжди у лахміття, харчувався лише хлібом і водою. Кожну ніч він не спав і молився перед древнім чудотворним образом Богоматері — святинею храму. Після того як відбулося це чудо від ікони, паламар розповів усе священикам, і Олексія з почестями ввели до церкви, бажаючи призначити йому відповідний священний сан. До того часу чутка про святості Олексія вже і так широко поширилася по всій Сирії, а після подій у Храмі Богородиці жителі Едеси стали шанувати його ще більше. Збентежений надаються йому всенародною пошаною Олексій, не бажаючи тішити своє марнославство і гординю, таємно втік з Едеси, маючи намір на кораблі переправитися в Тарс. Але корабель потрапив у бурю і через багато днів був прибитий до італійських берегів. Святий Алексій побачив в цьому Промисел Божий і повернувся під виглядом жебрака в Рим, звідки був родом і де і закінчив через сімнадцять років свої дні в будинку свого батька Евфимиана, будучи так ніким і не впізнаним. А образ Богоматері, перед яким він так старанно молився всі сімнадцять років в Едессі і який явив таке диво, стали називати «Богоматір Сант-Алессіо».
Коли ікону привезли в Рим, її помістили в церкві, названій на честь Олексія, чоловіка Божого, (Сант-Алессіо), і де спочивають його мощі.
Мадонна ді Сант-Алессіо є святою реліквією базиліки і прикрашає собою Капелу (приділ Святого Причастя (Святих Тайн), створену в правій частині трансепту церкви Сант-Алессіо в 1674 році абатом Анджело Порро. Капела послідовно була реконструйована під час загальної перебудови базиліки у 1750–1755 роках, оновлена в 1814 році на кошти колишнього іспанського короля Карла IV, який жив у Римі після виїзду з Іспанії, і ретельно відреставрована в 1935 році Антоніо Муньосом. Ікона розташовується над вівтарем цієї Капели.
Щодо часу створення образу є деякі розбіжності. Згідно з церковним хроніками, вік ікони датується першими століттями нашої ери. Але, незважаючи на наявні історичні згадки про ікону ще в ранньохристиянську епоху, а також манеру написання образу, властиву цього ж періоду, сучасні дослідники все ж схильні називати найвірогіднішим часом створення ікони більш пізній період — XII-XIII століття. Хоча є ймовірність того, що ікона просто кілька разів змінювалася і оновлювалась протягом століть. Вона написана темперою на полотні, закріпленому на дошці, по всій видимості з кедра, розміром 70 х 40 см В Італії цей чудотворний образ відомий як «Madonna di Edessa» («Едеська Мадонна»), «Madonna Avvocata» («Захисниця») і «Madonna-Intercessione» («Покровителька», «Мадонна-заступниця»). Словом «Intercessione» на італійську мову зазвичай перекладають українські слова «Покров» і «Покровський» Але в даному випадку представлений зовсім інший іконографічний тип Богоматері:
«Уста малі і стиснуті, нижня частина ланіт вище верхньої, правиця трохи піднята (у годину молитви); вбрання, як і на всіх іконах Її, але рукавчики облямовані золотом в два ряди біля кистей ручних і нижче їх...», —
так описує ікону один з численних російських паломників, єпископ Порфирій (Успенський), який відвідав Рим у 1854 році. За стилістикою Едеська ікона повністю слідує високим традиціям ранньохристиянської культури, ще не розділеної на грецьку і латинську. Вона володіє м'яким колоритом, а деякі елементи (асиметричність довгастого лиця, виразний погляд, чіткий контур рота) вказують на прагнення художника надати деяку драматичність. На іконі Божа Матір зображена без Богонемовля, трохи похилена в правий бік, немов від тяжкості ноші, її права рука звернена вгору, а ліва простягнутий до вірян, що підкреслює Її невпинне клопотання перед Сином за всіх християн і символізує її заступництво. Таким чином, ця ікона нагадує образ з деісусного ряду іконостасу православного храму, що вказує на її можливе грецьке походження. Взагалі такий тип зображення Діви Марії був широко поширений як у Константинополі, так і в Римі.
Згідно з наявною в Католицькій церкві традиції коронування [1] [Архівовано 12 листопада 2016 у Wayback Machine.] [2] [Архівовано 16 листопада 2016 у Wayback Machine.] особливо шанованих ікон, в 1645 році Мадонна ді Сант-Алессіо була коронована за папським вказівкою (Інокентій X). Можливо, образ був злегка видозмінений при коронуванні.
У 1952 році ікона була ретельно відреставрована і очищена за ініціативою кліриків Сомаску. Через шість десятиліть, в 2014–2015 роках, була проведена чергова унікальна реставрація священного образу фахівцями з Римського Інституту реставрації, після чого ікона Богородиці була знову урочисто повернута в базиліку Св. Алексія.
У Римі крім Мадонни ді Сант-Алессіо існує ще одна схожа ікона — образ «Мадонни ді Санта-Марія-ін-Арачелі» («Жертовник Небесний») в базиліці Санта-Марія-ін-Арачелі на Капітолійському пагорбі.
Примітки
- T. B. Толстая Алексий, человек Божий. Православная энциклопедия. — М. : Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2001. — Т. II. — С. 8-12. — .(рос.)
- Заступница усердная.
- . Архів оригіналу за 10 серпня 2016. Процитовано 12 грудня 2016.
- . Архів оригіналу за 7 серпня 2016. Процитовано 12 грудня 2016.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Madonna di Sant Alessio ital Madonna di Sant Alessio Madonna dell Intercessione Zastupnicya Pokrovitelka svyatij obraz Bogorodici z Edessi nini znahoditsya v bazilici Svyatih Bonifaciya i Aleksiya Sant Alessio na Aventinskomu pagorbi v Rimi Odna z najshanovanishih hristiyanskih ikon vvazhayetsya chudotvornoyu u zv yazku z chim privablyuye bezlich palomnikiv hristiyan riznih konfesij i techij zi vsogo svitu Ikonografichno nalezhit do tipu Agiosoritesu Paraklesis Madonna di Sant Alesio Krayina Italiya Misce roztashuvannyaSanti Bonifacio e Alessio Rim Krayina pohodzhennya Vizantijska imperiya ZobrazhuyeDiva Mariya Cerkva Sv Aleksiya v Rimi de znahoditsya ikona Bogomateri Sant Alessio Pridil Svyatogo Prichastya Svyatih Tajn Za cerkovnim peredannyam ikonu napisav yevangelist Luka Ikona jmovirno maye Vizantijske pohodzhennya Vvazhayetsya sho vona bula privezena do Rimu v 977 roci mitropolitom Sergiyem Damaskim yakij vtik vid agaryan Do cogo obraz perebuvav trivalij chas v Edessi v Hrami Presvyatoyi Bogorodici yavlyayuchi tam viruyuchim masu chudes zgidno z cerkovnim peredannyam u zv yazku z chim otrimav shiroku populyarnist yak Edeskij chudotvornij obraz Bozhoyi Materi Z ciyeyu ikonoyu pereplelasya dolya odnogo z najshanovanishih na Rusi svyatih Svyatogo Oleksiya Cholovika Bozhogo Yak svidchit legenda odnogo razu vnochi v Edesskomu hrami ikona pochala vilivati svitlo i Bogomatir zobrazhena na nij zagovorila z cerkovnim storozhem palamarem Golos Bogorodici nakazav Vvedi v Moyu cerkvu Bozhogo cholovika gidnogo Carstva Nebesnogo jogo molitva shodit do Boga yak fimiam blagovonnij i Duh Svyatij spochivaye na nomu podibno do vincya na choli carskomu Pislya vidinnya palamar pochav shukati lyudinu takoyu pravednogo zhittya i ne znahodyachi zvernuvsya do Bogorodici za dopomogoyu I os znovu vnochi vin pochuv golos vid ikoni Bogorodici sho cholovik Bozhij ye toj samij zhebrak yakij sidit bilya vorit cerkovnoyi paperti Do togo chasu prepodobnij Oleksij proviv vzhe v Edessi simnadcyat rokiv prosyachi milostinyu v pritvori hramu Presvyatoyi Bogorodici Odyagnutij vin buv zavzhdi u lahmittya harchuvavsya lishe hlibom i vodoyu Kozhnu nich vin ne spav i molivsya pered drevnim chudotvornim obrazom Bogomateri svyatineyu hramu Pislya togo yak vidbulosya ce chudo vid ikoni palamar rozpoviv use svyashenikam i Oleksiya z pochestyami vveli do cerkvi bazhayuchi priznachiti jomu vidpovidnij svyashennij san Do togo chasu chutka pro svyatosti Oleksiya vzhe i tak shiroko poshirilasya po vsij Siriyi a pislya podij u Hrami Bogorodici zhiteli Edesi stali shanuvati jogo she bilshe Zbentezhenij nadayutsya jomu vsenarodnoyu poshanoyu Oleksij ne bazhayuchi tishiti svoye marnoslavstvo i gordinyu tayemno vtik z Edesi mayuchi namir na korabli perepravitisya v Tars Ale korabel potrapiv u buryu i cherez bagato dniv buv pribitij do italijskih beregiv Svyatij Aleksij pobachiv v comu Promisel Bozhij i povernuvsya pid viglyadom zhebraka v Rim zvidki buv rodom i de i zakinchiv cherez simnadcyat rokiv svoyi dni v budinku svogo batka Evfimiana buduchi tak nikim i ne vpiznanim A obraz Bogomateri pered yakim vin tak staranno molivsya vsi simnadcyat rokiv v Edessi i yakij yaviv take divo stali nazivati Bogomatir Sant Alessio Koli ikonu privezli v Rim yiyi pomistili v cerkvi nazvanij na chest Oleksiya cholovika Bozhogo Sant Alessio i de spochivayut jogo moshi Madonna di Sant Alessio ye svyatoyu relikviyeyu baziliki i prikrashaye soboyu Kapelu pridil Svyatogo Prichastya Svyatih Tajn stvorenu v pravij chastini transeptu cerkvi Sant Alessio v 1674 roci abatom Andzhelo Porro Kapela poslidovno bula rekonstrujovana pid chas zagalnoyi perebudovi baziliki u 1750 1755 rokah onovlena v 1814 roci na koshti kolishnogo ispanskogo korolya Karla IV yakij zhiv u Rimi pislya viyizdu z Ispaniyi i retelno vidrestavrovana v 1935 roci Antonio Munosom Ikona roztashovuyetsya nad vivtarem ciyeyi Kapeli Shodo chasu stvorennya obrazu ye deyaki rozbizhnosti Zgidno z cerkovnim hronikami vik ikoni datuyetsya pershimi stolittyami nashoyi eri Ale nezvazhayuchi na nayavni istorichni zgadki pro ikonu she v rannohristiyansku epohu a takozh maneru napisannya obrazu vlastivu cogo zh periodu suchasni doslidniki vse zh shilni nazivati najvirogidnishim chasom stvorennya ikoni bilsh piznij period XII XIII stolittya Hocha ye jmovirnist togo sho ikona prosto kilka raziv zminyuvalasya i onovlyuvalas protyagom stolit Vona napisana temperoyu na polotni zakriplenomu na doshci po vsij vidimosti z kedra rozmirom 70 h 40 sm V Italiyi cej chudotvornij obraz vidomij yak Madonna di Edessa Edeska Madonna Madonna Avvocata Zahisnicya i Madonna Intercessione Pokrovitelka Madonna zastupnicya Slovom Intercessione na italijsku movu zazvichaj perekladayut ukrayinski slova Pokrov i Pokrovskij Ale v danomu vipadku predstavlenij zovsim inshij ikonografichnij tip Bogomateri Usta mali i stisnuti nizhnya chastina lanit vishe verhnoyi pravicya trohi pidnyata u godinu molitvi vbrannya yak i na vsih ikonah Yiyi ale rukavchiki oblyamovani zolotom v dva ryadi bilya kistej ruchnih i nizhche yih tak opisuye ikonu odin z chislennih rosijskih palomnikiv yepiskop Porfirij Uspenskij yakij vidvidav Rim u 1854 roci Za stilistikoyu Edeska ikona povnistyu sliduye visokim tradiciyam rannohristiyanskoyi kulturi she ne rozdilenoyi na grecku i latinsku Vona volodiye m yakim koloritom a deyaki elementi asimetrichnist dovgastogo licya viraznij poglyad chitkij kontur rota vkazuyut na pragnennya hudozhnika nadati deyaku dramatichnist Na ikoni Bozha Matir zobrazhena bez Bogonemovlya trohi pohilena v pravij bik nemov vid tyazhkosti noshi yiyi prava ruka zvernena vgoru a liva prostyagnutij do viryan sho pidkreslyuye Yiyi nevpinne klopotannya pered Sinom za vsih hristiyan i simvolizuye yiyi zastupnictvo Takim chinom cya ikona nagaduye obraz z deisusnogo ryadu ikonostasu pravoslavnogo hramu sho vkazuye na yiyi mozhlive grecke pohodzhennya Vzagali takij tip zobrazhennya Divi Mariyi buv shiroko poshirenij yak u Konstantinopoli tak i v Rimi Zgidno z nayavnoyu v Katolickij cerkvi tradiciyi koronuvannya 1 Arhivovano 12 listopada 2016 u Wayback Machine 2 Arhivovano 16 listopada 2016 u Wayback Machine osoblivo shanovanih ikon v 1645 roci Madonna di Sant Alessio bula koronovana za papskim vkazivkoyu Inokentij X Mozhlivo obraz buv zlegka vidozminenij pri koronuvanni U 1952 roci ikona bula retelno vidrestavrovana i ochishena za iniciativoyu klirikiv Somasku Cherez shist desyatilit v 2014 2015 rokah bula provedena chergova unikalna restavraciya svyashennogo obrazu fahivcyami z Rimskogo Institutu restavraciyi pislya chogo ikona Bogorodici bula znovu urochisto povernuta v baziliku Sv Aleksiya U Rimi krim Madonni di Sant Alessio isnuye she odna shozha ikona obraz Madonni di Santa Mariya in Aracheli Zhertovnik Nebesnij v bazilici Santa Mariya in Aracheli na Kapitolijskomu pagorbi PrimitkiT B Tolstaya Aleksij chelovek Bozhij Pravoslavnaya enciklopediya M Cerkovno nauchnyj centr Pravoslavnaya enciklopediya 2001 T II S 8 12 ISBN 5 89572 007 2 ros Zastupnica userdnaya Arhiv originalu za 10 serpnya 2016 Procitovano 12 grudnya 2016 Arhiv originalu za 7 serpnya 2016 Procitovano 12 grudnya 2016 Portal Mistectvo Portal Zhivopis