«Екзосе» (фр. Exocet — летюча риба) — французька крилата протикорабельна ракета. Розроблена французькою фірмою «Aérospatiale» в 1975 році.
Exocet | |
---|---|
«Екзосе» AM39 під літаком Дассо «Рафаль» | |
Тип | протикорабельна ракета |
Походження | Франція |
Історія використання | |
На озброєнні | 1975–наші дні |
Оператори | Див. оператори |
Війни | Ірано-іракська війна Фолклендська війна |
Історія виробництва | |
Розробник | 1967–1970: Nord Aviation 1970–1974: Aérospatiale |
Розроблено | 1967 |
Виробник | 1979–1999: Aérospatiale 1999–2001: Aérospatiale-Matra 2001–наші дні: MBDA France |
Виготовлення | з 1974 |
Варіанти | MM38, AM38, AM39, SM39, MM40 |
Характеристики | |
Вага | 780 кг |
Довжина | 6 м |
Діаметр | 348 мм |
Двигун | Твердопаливний ракетний двигун |
Операційна дальність |
|
Висота польоту | 9-15 м, 2-3 м над рівнем моря на фінальному етапі |
Швидкість | 0.93 число Маха (1,148 км/год) |
Система наведення | Інерційне наведення, активне радіолокаційне наведення та GPS-наведення |
Точність | КІВ 0,5 м |
Пускова платформа | мультиплатформенність:
|
Exocet у Вікісховищі |
Стоїть на озброєні ВМС та ВПС понад 25 країн світу. Є найпоширенішою ПКР на Заході. Саме цими ракетами під час Фолклендської війни були затоплені британські есмінці , контейнеровоз «Атлантик конвейер» і серйозно пошкоджено есмінець . В 1987 році ракета «Екзосе», запущена з іракського літака Dassault Mirage F1, вразила американський фрегат у Перській затоці.
Ракета має нормальну аеродинамічну схему з хрестоподібним крилом в середній частині корпусу і такими ж рулями на хвостовому відсіку. Пуск ракети виконується з герметичного контейнера. Під час пуску вказується відстань і пеленг цілі. На відстані до цілі 10 км ракета знижується на мінімальну висоту (8 м) і вмикає РЛС ГСН. Бойова частина має контактний та неконтактний підривачі.
Етимоголія
Назву ракеті дав М. Гійо, тодішній технічний директор Nord Aviation. Це французьке слово для летючої риби з латинської мови exocoetus, транслітерації грецької назви риби, яка іноді залітала в човен: ἐξώκοιτος (exōkoitos), буквально «лежати назовні (ἒξω, κεῖμαι), спати назовні»
Опис
Exocet виробляється компанією MBDA, європейським виробником ракет. Розробка почалася в 1967 році компанією Nord як корабельна зброя під назвою MM38. Через кілька років компанії Aerospatiale і Nord об'єдналися. Основний корпус дизайну був заснований на тактичній ракеті "повітря-земля" Nord AS-30. Корабельна версія MM38 надійшла на озброєння в 1975 році, тоді як розробка авіаційної версії AM39 Exocet почалася в 1974 році і вона надійшла на озброєння ВМС Франції через п'ять років, у 1979 році.
Відносно компактна ракета призначена для атак на невеликі та середні військові кораблі (наприклад, фрегати, корвети та есмінці), хоча множинні влучання ефективні проти більших суден, таких як авіаносці. Вона керується інерційно під час польоту і переходить на активне радіолокаційне наведення на кінцевій стадії польоту, щоб знайти та вразити ціль. Як контрзахід від ППО навколо цілі, вона тримає низьку висоту під час підльоту, залишаючись всього за один-два метри над поверхнею моря. Через ефект радіолокаційного горизонту це означає, що ціль може не виявити наближення атаки до тих пір, поки ракета не опиниться лише за 6 000 метрів від удару. Це залишає мало часу для реакції і стимулювало розробку систем озброєння ближньої дії (CIWS - close-in weapon systems).
Твердопаливний ракетний двигун забезпечує Exocet максимальну дальність польоту 70 кілометрів (38 морських миль). У версії ракети Block 3 MM40, яка запускається з кораблів, цей двигун був замінений на твердопаливний прискорювач (бустер) і турбореактивний маршовий двигун, що збільшує дальність польоту ракети до 180 кілометрів (97 морських миль). У версії, що запускається з підводних човнів, ракета розміщується всередині пускової капсули.
Заміна для ракет Exocet перебуває у розробці (FC/ASW або SPEAR 5).
Модифікації
«Екзосет» була створена в чотирьох варіантах:
- MM-38 для озброєння надводних кораблів (1975 р.)
- SM-39 для підводних човнів.
- AM-39 для літаків та вертольотів (1979 р.)
- MM-40 для берегової оборони та надводних кораблів.
Тактико-технічні характеристики
ТТХ | ММ.38 | АМ.39 | SM.39 | MM.40 | MM.40 blok 3 |
---|---|---|---|---|---|
Рік прийняття на озброєння | 1975 | 1979 | 1985 | 1981 | 2007 |
Довжина, м | 5,21 | 4,69 | 4,69 | 5,8 | <6 |
Діаметр, м | 0,348 | ||||
Розмах крила, м | 1,0 | 1,1 | 1,35 | ||
Маса ракети, кг | 735 | 655 | 666 | 870 | 780 |
Дальність стрільби, км | 40 | 50 (пуск біля землі) 70 (Н=10км) | 50 | 70 | 180 |
Двигун | РДТТ | ТРД | |||
Швидкість Число М | 0,93 | ||||
Маса бойової частини | 165 кг, спорядження — 50 кг (60% гексоген+40% ТНТ) | ||||
Тип бойової частини | напівбронебійна | ||||
Підривач | ударної дії із затримкою підриву, або неконтактний | ||||
Система керування | ІНС+АРЛ ГСН |
Оператори
- Аргентина (ВМФ: MM38, MM40 and AM39)
- Бельгія
- Бразилія (ВМФ: MM38, MM40 Block 2/2 and AM39)
- Чилі
- Колумбія
- Кіпр (MM40)
- Еквадор (MM40)
- Єгипет
- Франція
- Німеччина (будуть замінені на RBS-15)
- Греція (MM38 , MM40 , AM39)
- Індонезія (MM38 , MM40 Block 2)
- Іран
- Ірак
- Кувейт
- Лівія
- Малайзія (ВМФ: MM38, MM40 Block 2)
- Марокко
- Оман
- Пакистан
- Перу (ВМФ: AM39, MM38)
- Катар
- ПАР
- Таїланд
- Туреччина (MM38)
- ОАЕ
- Уругвай
- Венесуела
- Південна Корея (ВМФ)
Згідно з технічним проектом ракети у версії MM40 Block 3 будуть встановлені на новітній український корвет проекту 58250[].
Примітки
- Exocet. Missile Threat. Center for Strategic and International Studies. 2 August 2021.
- Exocet AM39. MBDA Systems.
- Exocet SM39. MBDA Systems.
- Exocet MM40 Block 3. MBDA Systems.
- Exocet Mobile Coastal | Maritime Superiority. MBDA Systems.
- Guillot, Jean; Estival, Bernard (1988). L'extraordinaire aventure de l'Exocet (фр.). Brest, France: Les éditions de la Cité. ISBN .
- . Federation of American Scientists. 10 August 1999. Архів оригіналу за 15 January 2016. Процитовано 9 December 2018.
- (1994). The Naval Guide to World Weapons Systems (вид. Updated). Annapolis: Naval Institute Press. с. 109. ISBN . In a recent study by the Russians on the effects of missile boat anti-ship missiles it took three hits to destroy a light cruiser and one to two hits for a destroyer or frigate. Russian missile boat anti-ship missiles have far larger warheads than the Exocet.
- . Архів оригіналу за 15 травень 2011. Процитовано 19 травень 2011.
- . Архів оригіналу за 18 жовтень 2012. Процитовано 19 травень 2011.
- . Архів оригіналу за 12 лютий 2010. Процитовано 19 травень 2011.
- . Архів оригіналу за 12 лютий 2010. Процитовано 19 травень 2011.
- (англійською) . Архів оригіналу за 16 листопада 2008. Процитовано 25 березня 2011.
- Exocet MM40 Block3 datasheet (PDF). Архів оригіналу (pdf) за 23 жовтня 2012. Процитовано 19 жовтня 2012.
- Norman Friedman. The Naval Institute Guide to World Naval Weapon System. — 5th edition. — Naval Institute Press, 2006. — P. 520. — .
Посилання
- Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Exocet
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Ekzose fr Exocet letyucha riba francuzka krilata protikorabelna raketa Rozroblena francuzkoyu firmoyu Aerospatiale v 1975 roci Exocet Ekzose AM39 pid litakom Dasso Rafal Tipprotikorabelna raketaPohodzhennyaFranciyaIstoriya vikoristannyaNa ozbroyenni1975 nashi dniOperatoriDiv operatoriVijniIrano irakska vijna Folklendska vijnaIstoriya virobnictvaRozrobnik1967 1970 Nord Aviation 1970 1974 AerospatialeRozrobleno1967Virobnik1979 1999 Aerospatiale 1999 2001 Aerospatiale Matra 2001 nashi dni MBDA FranceVigotovlennyaz 1974VariantiMM38 AM38 AM39 SM39 MM40HarakteristikiVaga780 kgDovzhina6 mDiametr348 mmDvigunTverdopalivnij raketnij dvigunOperacijna dalnistMM38 nazemnogo bazuvannya blizko 40 km AM39 povitryanogo bazuvannya maksimalna dalnist blizko 70 km SM39 dlya pidvodnih chovniv 50 km MM40 Block 3 nazemnogo bazuvannya Exocet Mobile Coastal 200 kmVisota polotu9 15 m 2 3 m nad rivnem morya na finalnomu etapiShvidkist0 93 chislo Maha 1 148 km god Sistema navedennyaInercijne navedennya aktivne radiolokacijne navedennya ta GPS navedennyaTochnistKIV 0 5 mPuskova platformamultiplatformennist MM38 nazemnogo bazuvannya AM39 povitryanogo bazuvannya SM39 dlya pidvodnih chovniv MM40 nazemnogo bazuvannyaExocet u Vikishovishi Start KR Ekzose Fregat VMS SShA pidbitij dvoma raketami Ekzoset zapushenimi z irakskogo litaka Dassault Mirage F1 1987 Stoyit na ozbroyeni VMS ta VPS ponad 25 krayin svitu Ye najposhirenishoyu PKR na Zahodi Same cimi raketami pid chas Folklendskoyi vijni buli zatopleni britanski esminci kontejnerovoz Atlantik konvejer i serjozno poshkodzheno esminec V 1987 roci raketa Ekzose zapushena z irakskogo litaka Dassault Mirage F1 vrazila amerikanskij fregat u Perskij zatoci Raketa maye normalnu aerodinamichnu shemu z hrestopodibnim krilom v serednij chastini korpusu i takimi zh rulyami na hvostovomu vidsiku Pusk raketi vikonuyetsya z germetichnogo kontejnera Pid chas pusku vkazuyetsya vidstan i peleng cili Na vidstani do cili 10 km raketa znizhuyetsya na minimalnu visotu 8 m i vmikaye RLS GSN Bojova chastina maye kontaktnij ta nekontaktnij pidrivachi EtimogoliyaNazvu raketi dav M Gijo todishnij tehnichnij direktor Nord Aviation Ce francuzke slovo dlya letyuchoyi ribi z latinskoyi movi exocoetus transliteraciyi greckoyi nazvi ribi yaka inodi zalitala v choven ἐ3wkoitos exōkoitos bukvalno lezhati nazovni ἒ3w keῖmai spati nazovni OpisExocet viroblyayetsya kompaniyeyu MBDA yevropejskim virobnikom raket Rozrobka pochalasya v 1967 roci kompaniyeyu Nord yak korabelna zbroya pid nazvoyu MM38 Cherez kilka rokiv kompaniyi Aerospatiale i Nord ob yednalisya Osnovnij korpus dizajnu buv zasnovanij na taktichnij raketi povitrya zemlya Nord AS 30 Korabelna versiya MM38 nadijshla na ozbroyennya v 1975 roci todi yak rozrobka aviacijnoyi versiyi AM39 Exocet pochalasya v 1974 roci i vona nadijshla na ozbroyennya VMS Franciyi cherez p yat rokiv u 1979 roci Vidnosno kompaktna raketa priznachena dlya atak na neveliki ta seredni vijskovi korabli napriklad fregati korveti ta esminci hocha mnozhinni vluchannya efektivni proti bilshih suden takih yak avianosci Vona keruyetsya inercijno pid chas polotu i perehodit na aktivne radiolokacijne navedennya na kincevij stadiyi polotu shob znajti ta vraziti cil Yak kontrzahid vid PPO navkolo cili vona trimaye nizku visotu pid chas pidlotu zalishayuchis vsogo za odin dva metri nad poverhneyu morya Cherez efekt radiolokacijnogo gorizontu ce oznachaye sho cil mozhe ne viyaviti nablizhennya ataki do tih pir poki raketa ne opinitsya lishe za 6 000 metriv vid udaru Ce zalishaye malo chasu dlya reakciyi i stimulyuvalo rozrobku sistem ozbroyennya blizhnoyi diyi CIWS close in weapon systems Tverdopalivnij raketnij dvigun zabezpechuye Exocet maksimalnu dalnist polotu 70 kilometriv 38 morskih mil U versiyi raketi Block 3 MM40 yaka zapuskayetsya z korabliv cej dvigun buv zaminenij na tverdopalivnij priskoryuvach buster i turboreaktivnij marshovij dvigun sho zbilshuye dalnist polotu raketi do 180 kilometriv 97 morskih mil U versiyi sho zapuskayetsya z pidvodnih chovniv raketa rozmishuyetsya vseredini puskovoyi kapsuli Zamina dlya raket Exocet perebuvaye u rozrobci FC ASW abo SPEAR 5 Modifikaciyi Ekzoset bula stvorena v chotiroh variantah MM 38 dlya ozbroyennya nadvodnih korabliv 1975 r SM 39 dlya pidvodnih chovniv AM 39 dlya litakiv ta vertolotiv 1979 r MM 40 dlya beregovoyi oboroni ta nadvodnih korabliv Taktiko tehnichni harakteristikiTTH MM 38 AM 39 SM 39 MM 40 MM 40 blok 3 Rik prijnyattya na ozbroyennya 1975 1979 1985 1981 2007 Dovzhina m 5 21 4 69 4 69 5 8 lt 6 Diametr m 0 348 Rozmah krila m 1 0 1 1 1 35 Masa raketi kg 735 655 666 870 780 Dalnist strilbi km 40 50 pusk bilya zemli 70 N 10km 50 70 180 Dvigun RDTT TRD Shvidkist Chislo M 0 93 Masa bojovoyi chastini 165 kg sporyadzhennya 50 kg 60 geksogen 40 TNT Tip bojovoyi chastini napivbronebijna Pidrivach udarnoyi diyi iz zatrimkoyu pidrivu abo nekontaktnij Sistema keruvannya INS ARL GSNOperatoriArgentina VMF MM38 MM40 and AM39 Belgiya Braziliya VMF MM38 MM40 Block 2 2 and AM39 Chili Kolumbiya Kipr MM40 Ekvador MM40 Yegipet Franciya Nimechchina budut zamineni na RBS 15 Greciya MM38 MM40 AM39 Indoneziya MM38 MM40 Block 2 Iran Irak Kuvejt Liviya Malajziya VMF MM38 MM40 Block 2 Marokko Oman Pakistan Peru VMF AM39 MM38 Katar PAR Tayiland Turechchina MM38 OAE Urugvaj Venesuela Pivdenna Koreya VMF Zgidno z tehnichnim proektom raketi u versiyi MM40 Block 3 budut vstanovleni na novitnij ukrayinskij korvet proektu 58250 dzherelo PrimitkiExocet Missile Threat Center for Strategic and International Studies 2 August 2021 Exocet AM39 MBDA Systems Exocet SM39 MBDA Systems Exocet MM40 Block 3 MBDA Systems Exocet Mobile Coastal Maritime Superiority MBDA Systems Guillot Jean Estival Bernard 1988 L extraordinaire aventure de l Exocet fr Brest France Les editions de la Cite ISBN 2 85186 039 9 Federation of American Scientists 10 August 1999 Arhiv originalu za 15 January 2016 Procitovano 9 December 2018 1994 The Naval Guide to World Weapons Systems vid Updated Annapolis Naval Institute Press s 109 ISBN 978 1 55750 259 9 In a recent study by the Russians on the effects of missile boat anti ship missiles it took three hits to destroy a light cruiser and one to two hits for a destroyer or frigate Russian missile boat anti ship missiles have far larger warheads than the Exocet Arhiv originalu za 15 traven 2011 Procitovano 19 traven 2011 Arhiv originalu za 18 zhovten 2012 Procitovano 19 traven 2011 Arhiv originalu za 12 lyutij 2010 Procitovano 19 traven 2011 Arhiv originalu za 12 lyutij 2010 Procitovano 19 traven 2011 anglijskoyu Arhiv originalu za 16 listopada 2008 Procitovano 25 bereznya 2011 Exocet MM40 Block3 datasheet PDF Arhiv originalu pdf za 23 zhovtnya 2012 Procitovano 19 zhovtnya 2012 Norman Friedman The Naval Institute Guide to World Naval Weapon System 5th edition Naval Institute Press 2006 P 520 ISBN 1 55750 262 5 PosilannyaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Exocet