Костянти́н Анто́ній Го́рський (пол. Konstanty Antoni Gorski; нар. 13 червня 1859, Ліда — пом. 31 травня 1924, Познань) — український композитор, скрипаль-віртуоз, педагог, диригент, громадський діяч польського походження, автор романсів, двох опер та багатьох інструментальних творів.
Костянти́н Го́рський | |
---|---|
пол. Konstanty Antoni Gorski | |
Народився | 13 червня 1859 Ліда |
Помер | 31 травня 1924 (64 роки) Познань |
Країна | Республіка Польща |
Національність | поляк |
Діяльність | композитор, скрипаль, педагог, диригент, громадський діяч |
Alma mater | Музичний університет Фридерика Шопена і Санкт-Петербурзька державна консерваторія імені Миколи Римського-Корсакова |
Вчителі | Ауер Леопольд Семенович |
Знання мов | польська |
Жанр | опера |
|
Життєпис
Навчання почав у Гродні, продовжив у Першій філологічній гімназії у Вільні. Музичну освіту отримав у Музичному інституті Аполінарія Контського у Варшаві, пізніше навчався в Консерваторії у Санкт-Петербурзі, яку закінчив у 1881 році, отримавши Велику срібну медаль та звання «Вільний художник». Педагогом його був знаний угорський скрипаль Леопольд Ауер. Роком пізніше К.Горський закінчив клас композиції та інструментовки видатного російського композитора Миколи Римського-Корсакова.
У 1890 році, після довготривалої (протягом 8 років) подорожі Росією та Грузією, через Тифліс (сьогодні Тбілісі), Саратів та Пензу, Костянтин Горський прибув до Харкова, щоб залишитися у цьому місті на 29 років. Цей період у житті композитора став часом активної діяльності. Йому прекрасно вдавалося поєднувати педагогічну роботу (викладав у Харківському музичному училищі) з громадською (був одним з засновників культурного товариства «Дом Польський» у Харкові) та концертною діяльністю (був диригентом симфонічного оркестру, а також керував церковним та польським хорами, які заснував у католицькій парафії). При цьому Костянтин Горський залишався скрипалем, якого обожнювала публіка, та виконавцем, якого дуже цінували інші композитори (велику повагу відчував до нього Петро Ілліч Чайковський, який вважав К.Горського одним із найкращих інтерпретаторів його скрипичного концерту D-dur № 1).
Політичні та економічні зміни у Російській імперії, а особливо Жовтнева революція 1917 року, значно вплинули на життя Костянтина Горського. В умовах громадянської війни, що зближувалася, він не бачив можливості продовження у Харкові творчої діяльності, тому в 1919 році К. Горський разом з родиною виїхав до Польщі. Спочатку до Варшави, де працював тапером у кінотеатрах «Колізей» та «Водевиль», а пізніше до Познані, де на посаді концертмейстера оркестру Великого театру ім. Ст. Монюшка працював до кінця життя. Помер 31 травня 1924 року.
Вже після смерті композитора на сцені театру в 1927 р. було поставлено його оперу Маргер. У міжвоєнний період було виконано також інші його твори, у тому числі Missa Solemnis Es-dur (виконавці — хор ім. Ст. Монюшка в Познані), симфонічна поема «Зачароване коло» та «Органна фантазія» f-moll. Цей твір для органу вперше було виконано в 1920 р. Антонієм Карнашевським у Варшавській філармонії, три роки пізніше — Феликсом Нововейським, під час святкування річниці М. Коперника в Познанському університеті. Цей твір К. Горського виконують до сьогодні з неослабним успіхом.
Вибрані твори
Костянтин Горський залишив багату творчу спадщину. До найвідоміших його творів належать:
- Органна фантазія f-moll — ч. [1] [ 18 червня 2020 у Wayback Machine.]; ч.[2] [ 19 квітня 2016 у Wayback Machine.], яка вважається одним з шедеврів польської органної літератури пізнього романтизму, «гідна, а може, й перевершуюча найкращі твори Мечіслава Сужинського та Фелікса Нововейського» (2);
- Дві месси: a-moll та Missa Solemnis Es-dur;
- Більш ніж 100 романсів, у тому числі 12 пісень на слова М.Конопницької, Вл. Сирокомлі, Зд. Дембіцького та ін. для мецо-сопрано та тенора у супроводі фортепіано, видання 1914 р.
- Вокальні твори, у тому числі на релігійні тексти, серед яких Ave Maria, Salve Regina [ 6 березня 2016 у Wayback Machine.], Salutation a la Sainte Vierge [ 12 квітня 2016 у Wayback Machine.], Зряще мя безгласна (православна заупокійна піснь a capella для змішаного хору);
- Симфонічні поеми: На Олимпі по новелі Г.Сенкевича, Зачароване коло по байці Люціана Риделя;
- Дві опери: Маргер — у 3 актах, по поемі В. Сирокомлі (перекладення для фортепіано видано у Санкт-Петербурзі в 1905 р.), За хлібом — опера в 2 актах, по новелі Г. Сенкевича;
- Твори для скрипки та фортепіано: Souvenir de Nadrzecze. Premiere Mazurka, Petite Etude — Spiccato, Seconde Mazourka, sur des chants polonais, Aria, Gavotte, Romance, 3-leme Mazourka, 1-ere Polonaise de Concert D-dur, 2-de Polonaise de Concert A-dur, Poeme Lyrique (видано у книжному видавництві Д. Ратера у Лейпцизі).
Бібліографія
- Костянтин Горський (1859-1924) = Konstanty Gorski (1859-1624) : міжнар. наук.-творча конф. "Пам'яті Костянтина Горського" (До 150-річчя від дня народж.) / Ген. Консульство Республіки Польща в Харкові [та ін.] ; [редкол.: Л. М. Авраменко та ін. ; пер. з пол. М. Манова]. - Х. : Майдан, 2009. - 248 с. : іл. - (Польський альманах ; зб. 4). - Текст укр., рос., пол. - Бібліогр. в кінці ст. - 500 прим. -
- Р. М. Аладава, Константин Горский и его опера «Маргер» в контексте белорусской культуры, Минск 2005.
- Т. Бахмет, Т. Гончаренко, Польские нотные издания XIX — нач. XX ст. из фонда редких изданий Харьковской городской специализированной музыкально — театральной библиотеки им. К. С. Станиславского, [w:] Charków i Polska: ludzie i zdarzenia, Charków 2006, s. 165—176.
- Andrzej Chylewski, Przywracanie należnej pamięci. Konstanty Antoni Gorski (1859—1924) [ 29 вересня 2011 у Wayback Machine.], [w:] «IKS — Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny», maj 2009, s. 54.
- Konstanty Gorski, Utwory odnalezione, Zebrał i wstępem opatrzył Grzegorz Seroczyński, Charków 2010, ss. 248.
- Konstanty Gorski (1859—1924). Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona 150. rocznicy urodzin Konstantego Gorskiego, Almanach Polski t. IV, Charków 2009, ss. 248.
- Józef Kański, Wydobyte z mroku [ 7 жовтня 2011 у Wayback Machine.], [w:] «Ruch Muzyczny» nr 20 (rok LIV), 3 października 2010 r.
- Grzegorz Seroczyński, , [w:] «Gazeta Festiwalowa» nr 1 (34), Białystok 2009.
- Jerzy Szurbak, , [w:] «Gazeta Festiwalowa» nr 1 (34), Białystok 2009.
- Татяна Веркина, К 150-летию Константина Горского [ 7 січня 2018 у Wayback Machine.], [w:] «Акценти» червень 2009, s. 1-2.
- Edward Wrocki, Konstanty Gorski. Życie i działalność 1859—1924 [ 29 вересня 2011 у Wayback Machine.], Warszawa 1924.
- Z polskiej muzyki organowej XIX/XX w., red. Feliks Rączkowski i Jerzy Gołos, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1981.
- Michał Żur, Irena Kozeniaszewa, Okres charkowski w życiu Konstantyna Gorskiego, [w:] Diaspora polska w Charkowie. Historia i współczesność, Charków 2004, s. 130—134.
- Michał Żur, Irena Kozeniaszewa, Zapomniany kompozytor. Charkowski okres w życiu Konstantego Gorskiego, [w:] Znad Wilii, nr 3 (35), Wilno 2008, s. 115—117.
Посилання
- Ґорський Костянтин Костянтинович // Українська музична енциклопедія. Т. 1: [А – Д] / Гол. редкол. Г. Скрипник. — Київ : ІМФЕ НАНУ, 2006. — С. 570.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kostyanti n Anto nij Go rskij pol Konstanty Antoni Gorski nar 13 chervnya 1859 Lida pom 31 travnya 1924 Poznan ukrayinskij kompozitor skripal virtuoz pedagog dirigent gromadskij diyach polskogo pohodzhennya avtor romansiv dvoh oper ta bagatoh instrumentalnih tvoriv Kostyanti n Go rskijpol Konstanty Antoni GorskiNarodivsya 13 chervnya 1859 1859 06 13 LidaPomer 31 travnya 1924 1924 05 31 64 roki PoznanKrayina Respublika PolshaNacionalnist polyakDiyalnist kompozitor skripal pedagog dirigent gromadskij diyachAlma mater Muzichnij universitet Friderika Shopena i Sankt Peterburzka derzhavna konservatoriya imeni Mikoli Rimskogo KorsakovaVchiteli Auer Leopold SemenovichZnannya mov polskaZhanr opera Mediafajli u Vikishovishi U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Gorskij ZhittyepisNavchannya pochav u Grodni prodovzhiv u Pershij filologichnij gimnaziyi u Vilni Muzichnu osvitu otrimav u Muzichnomu instituti Apolinariya Kontskogo u Varshavi piznishe navchavsya v Konservatoriyi u Sankt Peterburzi yaku zakinchiv u 1881 roci otrimavshi Veliku sribnu medal ta zvannya Vilnij hudozhnik Pedagogom jogo buv znanij ugorskij skripal Leopold Auer Rokom piznishe K Gorskij zakinchiv klas kompoziciyi ta instrumentovki vidatnogo rosijskogo kompozitora Mikoli Rimskogo Korsakova U 1890 roci pislya dovgotrivaloyi protyagom 8 rokiv podorozhi Rosiyeyu ta Gruziyeyu cherez Tiflis sogodni Tbilisi Sarativ ta Penzu Kostyantin Gorskij pribuv do Harkova shob zalishitisya u comu misti na 29 rokiv Cej period u zhitti kompozitora stav chasom aktivnoyi diyalnosti Jomu prekrasno vdavalosya poyednuvati pedagogichnu robotu vikladav u Harkivskomu muzichnomu uchilishi z gromadskoyu buv odnim z zasnovnikiv kulturnogo tovaristva Dom Polskij u Harkovi ta koncertnoyu diyalnistyu buv dirigentom simfonichnogo orkestru a takozh keruvav cerkovnim ta polskim horami yaki zasnuvav u katolickij parafiyi Pri comu Kostyantin Gorskij zalishavsya skripalem yakogo obozhnyuvala publika ta vikonavcem yakogo duzhe cinuvali inshi kompozitori veliku povagu vidchuvav do nogo Petro Illich Chajkovskij yakij vvazhav K Gorskogo odnim iz najkrashih interpretatoriv jogo skripichnogo koncertu D dur 1 Politichni ta ekonomichni zmini u Rosijskij imperiyi a osoblivo Zhovtneva revolyuciya 1917 roku znachno vplinuli na zhittya Kostyantina Gorskogo V umovah gromadyanskoyi vijni sho zblizhuvalasya vin ne bachiv mozhlivosti prodovzhennya u Harkovi tvorchoyi diyalnosti tomu v 1919 roci K Gorskij razom z rodinoyu viyihav do Polshi Spochatku do Varshavi de pracyuvav taperom u kinoteatrah Kolizej ta Vodevil a piznishe do Poznani de na posadi koncertmejstera orkestru Velikogo teatru im St Monyushka pracyuvav do kincya zhittya Pomer 31 travnya 1924 roku Vzhe pislya smerti kompozitora na sceni teatru v 1927 r bulo postavleno jogo operu Marger U mizhvoyennij period bulo vikonano takozh inshi jogo tvori u tomu chisli Missa Solemnis Es dur vikonavci hor im St Monyushka v Poznani simfonichna poema Zacharovane kolo ta Organna fantaziya f moll Cej tvir dlya organu vpershe bulo vikonano v 1920 r Antoniyem Karnashevskim u Varshavskij filarmoniyi tri roki piznishe Feliksom Novovejskim pid chas svyatkuvannya richnici M Kopernika v Poznanskomu universiteti Cej tvir K Gorskogo vikonuyut do sogodni z neoslabnim uspihom Vibrani tvoriKostyantin Gorskij zalishiv bagatu tvorchu spadshinu Do najvidomishih jogo tvoriv nalezhat Organna fantaziya f moll ch 1 18 chervnya 2020 u Wayback Machine ch 2 19 kvitnya 2016 u Wayback Machine yaka vvazhayetsya odnim z shedevriv polskoyi organnoyi literaturi piznogo romantizmu gidna a mozhe j perevershuyucha najkrashi tvori Mechislava Suzhinskogo ta Feliksa Novovejskogo 2 Dvi messi a moll ta Missa Solemnis Es dur Bilsh nizh 100 romansiv u tomu chisli 12 pisen na slova M Konopnickoyi Vl Sirokomli Zd Dembickogo ta in dlya meco soprano ta tenora u suprovodi fortepiano vidannya 1914 r Vokalni tvori u tomu chisli na religijni teksti sered yakih Ave Maria Salve Regina 6 bereznya 2016 u Wayback Machine Salutation a la Sainte Vierge 12 kvitnya 2016 u Wayback Machine Zryashe mya bezglasna pravoslavna zaupokijna pisn a capella dlya zmishanogo horu Simfonichni poemi Na Olimpi po noveli G Senkevicha Zacharovane kolo po bajci Lyuciana Ridelya Dvi operi Marger u 3 aktah po poemi V Sirokomli perekladennya dlya fortepiano vidano u Sankt Peterburzi v 1905 r Za hlibom opera v 2 aktah po noveli G Senkevicha Tvori dlya skripki ta fortepiano Souvenir de Nadrzecze Premiere Mazurka Petite Etude Spiccato Seconde Mazourka sur des chants polonais Aria Gavotte Romance 3 leme Mazourka 1 ere Polonaise de Concert D dur 2 de Polonaise de Concert A dur Poeme Lyrique vidano u knizhnomu vidavnictvi D Ratera u Lejpcizi BibliografiyaKostyantin Gorskij 1859 1924 Konstanty Gorski 1859 1624 mizhnar nauk tvorcha konf Pam yati Kostyantina Gorskogo Do 150 richchya vid dnya narodzh Gen Konsulstvo Respubliki Polsha v Harkovi ta in redkol L M Avramenko ta in per z pol M Manova H Majdan 2009 248 s il Polskij almanah zb 4 Tekst ukr ros pol Bibliogr v kinci st 500 prim ISBN 978 966 372 329 7 R M Aladava Konstantin Gorskij i ego opera Marger v kontekste belorusskoj kultury Minsk 2005 T Bahmet T Goncharenko Polskie notnye izdaniya XIX nach XX st iz fonda redkih izdanij Harkovskoj gorodskoj specializirovannoj muzykalno teatralnoj biblioteki im K S Stanislavskogo w Charkow i Polska ludzie i zdarzenia Charkow 2006 s 165 176 Andrzej Chylewski Przywracanie naleznej pamieci Konstanty Antoni Gorski 1859 1924 29 veresnya 2011 u Wayback Machine w IKS Poznanski Informator Kulturalny Sportowy i Turystyczny maj 2009 s 54 Konstanty Gorski Utwory odnalezione Zebral i wstepem opatrzyl Grzegorz Seroczynski Charkow 2010 ss 248 Konstanty Gorski 1859 1924 Miedzynarodowa Konferencja Naukowa poswiecona 150 rocznicy urodzin Konstantego Gorskiego Almanach Polski t IV Charkow 2009 ss 248 Jozef Kanski Wydobyte z mroku 7 zhovtnya 2011 u Wayback Machine w Ruch Muzyczny nr 20 rok LIV 3 pazdziernika 2010 r Grzegorz Seroczynski w Gazeta Festiwalowa nr 1 34 Bialystok 2009 Jerzy Szurbak w Gazeta Festiwalowa nr 1 34 Bialystok 2009 Tatyana Verkina K 150 letiyu Konstantina Gorskogo 7 sichnya 2018 u Wayback Machine w Akcenti cherven 2009 s 1 2 Edward Wrocki Konstanty Gorski Zycie i dzialalnosc 1859 1924 29 veresnya 2011 u Wayback Machine Warszawa 1924 Z polskiej muzyki organowej XIX XX w red Feliks Raczkowski i Jerzy Golos Polskie Wydawnictwo Muzyczne Warszawa 1981 Michal Zur Irena Kozeniaszewa Okres charkowski w zyciu Konstantyna Gorskiego w Diaspora polska w Charkowie Historia i wspolczesnosc Charkow 2004 s 130 134 Michal Zur Irena Kozeniaszewa Zapomniany kompozytor Charkowski okres w zyciu Konstantego Gorskiego w Znad Wilii nr 3 35 Wilno 2008 s 115 117 PosilannyaGorskij Kostyantin Kostyantinovich Ukrayinska muzichna enciklopediya T 1 A D Gol redkol G Skripnik Kiyiv IMFE NANU 2006 S 570