Абба Юхимович Глауберман | |
---|---|
Народився | 11 листопада 1917 Варшава |
Помер | 12 червня 1974 (56 років) Одеса |
Країна | УНР → СРСР |
Національність | єврей |
Діяльність | доцент, фізик |
Alma mater | Одеський університет |
Галузь | теоретична фізика |
Заклад | Одеський університет Львівський університет |
Посада | декан фізичного факультету Львівського університету директор НДІ фізики Одеського державного університету |
Вчене звання | професор |
Науковий ступінь | доктор наук |
Науковий керівник | Френкель Яків Ілліч |
Відомі учні | Юхновський Ігор Рафаїлович Стасюк Ігор Васильович Рувінський Марк Аунович |
Аспіранти, докторанти | Юхновський Ігор Рафаїлович Стасюк Ігор Васильович |
Відомий завдяки: | автор першого оригінального підручника «Квантова механіка» українською мовою |
Абба Юхимович Глауберман (11 листопада 1917, Варшава — 12 червня 1974, Одеса) — український радянський фізик-теоретик, доктор фізико-математичних наук, професор.
Біографія
Абба Юхимович Глауберман народився 11 листопада 1917 р. у Варшаві. У 1918 р. родина Глауберманів переїхала до Одеси, де Абба Юхимович прожив до 1941 року.
У 1939 р. А. Ю. Глауберман закінчив фізико-математичний факультет Одеського державного університету (сьогодні — Одеський національний університет імені І. І. Мечникова), а з 1939 по 1941 р. він був аспірантом і асистентом кафедр молекулярної і теоретичної фізики Одеського державного університету.
У 1941 році під час німецько-радянської війни А. Ю. Глауберман пішов на фронт, брав участь у бойових діях, потрапив у полон. В 1943 році втік з полону, вистрибнувши на ходу з ешелону, брав участь у партизанському русі в Білорусі.
У 1944—1946 старший викладач фізики Гідрометеорологічного інституту Головного управління гідрометео-служби Червоної Армії (м. Одеса).
З 1946 р. А. Ю. Глауберман навчався в аспірантурі кафедри теоретичної фізики Ленінградського політехнічного інституту (науковий керівник Я. І. Френкель).
У 1948 р. після захисту кандидатської дисертації (Теорія поверхневого натягу металів) А. Ю. Глауберман отримав направлення у Львівський університет. Там же в 1957 р. він захистив докторську дисертацію (рос. Некоторые вопросы кинетической теории систем взаимодействующих частиц).
1948 року працював старшим викладачем кафедри експериментальної фізики.
1949 — доцент кафедри теоретичної фізики.
1953—1957 — декан фізичного факультету.
1954—1956 — в. о. завідувача, 1957 в. о. професора, 1958 професор кафедри теоретичної фізики
1958—1964 — завідувач кафедри фізики твердого тіла.
1964—1966 завідувач кафедри теорії твердого тіла Львівського університету.
У 1966 р. родина Глауберманів повертається до Одеси, де Абба Юхимович займає посаду директора НДІ фізики Одеського державного університету.
Наукова та педагогічна діяльність
Наукові інтереси Абби Глаубермана стосувались проблем квантової теорії твердого тіла і ; побудови квантово-електронної теорії поверхневого натягу металів та бінарних металевих сплавів; удосконалення теорії поверхневої енергії ; питань теорії контакту метал-напівпровідник або метал-діелектрик у зовнішньому електричному полі, з'ясування одного з механізмів так званого , побудови нової форми загального методу вузлових елементарних збуджень у неметалевих кристалах; теорії напівпровідників у зовнішніх полях; теорії напівпровідників у рідкому стані.
А. Ю. Глауберману належать дослідження Х-центрів в лужно-галоїдних кристалах. Зокрема під керівництвом А. Ю. Глаубермана досліджувалися люмінесцентні, магнітооптичні, властивості кристалів з квазіметалевими центрами (КМЦ). Теорія КМЦ знайшла застосування в поясненні структури центрів у фотографії.
Серед робіт відомими є праці А. Ю. Глаубермана з теорії генерації електронним пучком екситонів і спінових збуджень, впливу фононної підсистеми на ймовірність утворення власних точкових дефектів в неметалевих кристалах.
А. Ю. Глауберман — автор близько 150 наукових праць, двох підручників (зокрема першого оригінального підручника «Квантова механіка» українською мовою) і кількох навчальних посібників, зокрема:
- Лекції з теоретичної механіки (Львів, 1957; у співавторстві);
- Фізика діелектриків. Ч. 1 (Львів, 1959);
- Лекції з теоретичної фізики. Теоретична механіка (Львів, 1960; зі співавт.);
- Квантова механіка (Львів, 1962).
Отримав патент на Фокусуючий монохроматор рентгенівського випромінювання.
Серед учнів А. Ю. Глаубермана — професор, Рувінський М. А., член-кореспондент Національної академії наук України Стасюк І. В., академік Національної академії наук України Юхновський І. Р.
Праці
- Глауберман Абба Юхимович. Фізика атома та квантова механіка: навчальний посібник / А. Ю. Глауберман. — К. : Вища школа, 1972. — 292 с.
Цікавий факт
Будучи 7-річним хлопчиком, Абба Глауберман узяв участь у зйомках одного з найкращих фільмів усіх часів і народів Броненосець «Потьомкін», який знімався в Одесі. Він отримав від Сергія Ейзенштейна роль хлопчика, якого на Потьомкінських сходах застрелили карателі, а потім по його тілу біг знавіснілий натовп.
Примітки
- . Архів оригіналу за 6 червня 2014. Процитовано 5 червня 2014.
- Патенты автора Глауберман Абба Ефимович [ 6 червня 2014 у Wayback Machine.] (рос.)
- (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 6 червня 2014. Процитовано 5 червня 2014.
- . Архів оригіналу за 7 червня 2014. Процитовано 5 червня 2014.
- (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 6 червня 2014. Процитовано 12 червня 2022.
- [недоступне посилання з серпня 2019 Наукова бібліотека Національного педагогічного університету імені М. П. Драгоманова]
- Кино в Одессе [ 6 червня 2014 у Wayback Machine.] (рос.)
Джерела
- http://esu.com.ua/search_articles.php?id=30385 [ 18 серпня 2016 у Wayback Machine.]
- (рос.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Batko Posada Diti Druzhina Mati Abba Yuhimovich GlaubermanNarodivsya11 listopada 1917 1917 11 11 VarshavaPomer12 chervnya 1974 1974 06 12 56 rokiv OdesaKrayina UNR SRSRNacionalnistyevrejDiyalnistdocent fizikAlma materOdeskij universitetGaluzteoretichna fizikaZakladOdeskij universitet Lvivskij universitetPosadadekan fizichnogo fakultetu Lvivskogo universitetu direktor NDI fiziki Odeskogo derzhavnogo universitetuVchene zvannyaprofesorNaukovij stupindoktor naukNaukovij kerivnikFrenkel Yakiv IllichVidomi uchniYuhnovskij Igor Rafayilovich Stasyuk Igor Vasilovich Ruvinskij Mark AunovichAspiranti doktorantiYuhnovskij Igor Rafayilovich Stasyuk Igor VasilovichVidomij zavdyaki avtor pershogo originalnogo pidruchnika Kvantova mehanika ukrayinskoyu movoyu Abba Yuhimovich Glauberman 11 listopada 1917 Varshava 12 chervnya 1974 Odesa ukrayinskij radyanskij fizik teoretik doktor fiziko matematichnih nauk profesor BiografiyaAbba Yuhimovich Glauberman narodivsya 11 listopada 1917 r u Varshavi U 1918 r rodina Glaubermaniv pereyihala do Odesi de Abba Yuhimovich prozhiv do 1941 roku U 1939 r A Yu Glauberman zakinchiv fiziko matematichnij fakultet Odeskogo derzhavnogo universitetu sogodni Odeskij nacionalnij universitet imeni I I Mechnikova a z 1939 po 1941 r vin buv aspirantom i asistentom kafedr molekulyarnoyi i teoretichnoyi fiziki Odeskogo derzhavnogo universitetu U 1941 roci pid chas nimecko radyanskoyi vijni A Yu Glauberman pishov na front brav uchast u bojovih diyah potrapiv u polon V 1943 roci vtik z polonu vistribnuvshi na hodu z eshelonu brav uchast u partizanskomu rusi v Bilorusi U 1944 1946 starshij vikladach fiziki Gidrometeorologichnogo institutu Golovnogo upravlinnya gidrometeo sluzhbi Chervonoyi Armiyi m Odesa Z 1946 r A Yu Glauberman navchavsya v aspiranturi kafedri teoretichnoyi fiziki Leningradskogo politehnichnogo institutu naukovij kerivnik Ya I Frenkel U 1948 r pislya zahistu kandidatskoyi disertaciyi Teoriya poverhnevogo natyagu metaliv A Yu Glauberman otrimav napravlennya u Lvivskij universitet Tam zhe v 1957 r vin zahistiv doktorsku disertaciyu ros Nekotorye voprosy kineticheskoj teorii sistem vzaimodejstvuyushih chastic 1948 roku pracyuvav starshim vikladachem kafedri eksperimentalnoyi fiziki 1949 docent kafedri teoretichnoyi fiziki 1953 1957 dekan fizichnogo fakultetu 1954 1956 v o zaviduvacha 1957 v o profesora 1958 profesor kafedri teoretichnoyi fiziki 1958 1964 zaviduvach kafedri fiziki tverdogo tila 1964 1966 zaviduvach kafedri teoriyi tverdogo tila Lvivskogo universitetu U 1966 r rodina Glaubermaniv povertayetsya do Odesi de Abba Yuhimovich zajmaye posadu direktora NDI fiziki Odeskogo derzhavnogo universitetu Naukova ta pedagogichna diyalnistNaukovi interesi Abbi Glaubermana stosuvalis problem kvantovoyi teoriyi tverdogo tila i pobudovi kvantovo elektronnoyi teoriyi poverhnevogo natyagu metaliv ta binarnih metalevih splaviv udoskonalennya teoriyi poverhnevoyi energiyi pitan teoriyi kontaktu metal napivprovidnik abo metal dielektrik u zovnishnomu elektrichnomu poli z yasuvannya odnogo z mehanizmiv tak zvanogo pobudovi novoyi formi zagalnogo metodu vuzlovih elementarnih zbudzhen u nemetalevih kristalah teoriyi napivprovidnikiv u zovnishnih polyah teoriyi napivprovidnikiv u ridkomu stani A Yu Glaubermanu nalezhat doslidzhennya H centriv v luzhno galoyidnih kristalah Zokrema pid kerivnictvom A Yu Glaubermana doslidzhuvalisya lyuminescentni magnitooptichni vlastivosti kristaliv z kvazimetalevimi centrami KMC Teoriya KMC znajshla zastosuvannya v poyasnenni strukturi centriv u fotografiyi Sered robit vidomimi ye praci A Yu Glaubermana z teoriyi generaciyi elektronnim puchkom eksitoniv i spinovih zbudzhen vplivu fononnoyi pidsistemi na jmovirnist utvorennya vlasnih tochkovih defektiv v nemetalevih kristalah A Yu Glauberman avtor blizko 150 naukovih prac dvoh pidruchnikiv zokrema pershogo originalnogo pidruchnika Kvantova mehanika ukrayinskoyu movoyu i kilkoh navchalnih posibnikiv zokrema Lekciyi z teoretichnoyi mehaniki Lviv 1957 u spivavtorstvi Fizika dielektrikiv Ch 1 Lviv 1959 Lekciyi z teoretichnoyi fiziki Teoretichna mehanika Lviv 1960 zi spivavt Kvantova mehanika Lviv 1962 Otrimav patent na Fokusuyuchij monohromator rentgenivskogo viprominyuvannya Sered uchniv A Yu Glaubermana profesor Ruvinskij M A chlen korespondent Nacionalnoyi akademiyi nauk Ukrayini Stasyuk I V akademik Nacionalnoyi akademiyi nauk Ukrayini Yuhnovskij I R Praci Glauberman Abba Yuhimovich Fizika atoma ta kvantova mehanika navchalnij posibnik A Yu Glauberman K Visha shkola 1972 292 s Cikavij faktBuduchi 7 richnim hlopchikom Abba Glauberman uzyav uchast u zjomkah odnogo z najkrashih filmiv usih chasiv i narodiv Bronenosec Potomkin yakij znimavsya v Odesi Vin otrimav vid Sergiya Ejzenshtejna rol hlopchika yakogo na Potomkinskih shodah zastrelili karateli a potim po jogo tilu big znavisnilij natovp Primitki Arhiv originalu za 6 chervnya 2014 Procitovano 5 chervnya 2014 Patenty avtora Glauberman Abba Efimovich 6 chervnya 2014 u Wayback Machine ros PDF Arhiv originalu PDF za 6 chervnya 2014 Procitovano 5 chervnya 2014 Arhiv originalu za 7 chervnya 2014 Procitovano 5 chervnya 2014 PDF Arhiv originalu PDF za 6 chervnya 2014 Procitovano 12 chervnya 2022 nedostupne posilannya z serpnya 2019 Naukova biblioteka Nacionalnogo pedagogichnogo universitetu imeni M P Dragomanova Kino v Odesse 6 chervnya 2014 u Wayback Machine ros Dzherelahttp esu com ua search articles php id 30385 18 serpnya 2016 u Wayback Machine ros