Демонстрація 25 серпня 1968, також звана «демонстрація сімох» — одна з найбільш значущих акцій радянських дисидентів. Була проведена на Красній площі і висловлювала протест проти вторгнення в Чехословацьку Соціалістичну Республіку військ СРСР та інших країн Варшавського договору, яке розпочалося в ніч з 20 на 21 серпня для припинення суспільно-політичних реформ у Чехословаччині, які отримали назву Празької весни.
Демонстрація 25 серпня 1968 | |
---|---|
Час | полудень |
Дата | 25 серпня, 1968 |
Місце | Лобне місце, Красна площа, Москва |
Причина | Вторгнення військ Варшавського договору до Чехословаччини |
Учасники | Лариса Богораз, Костянтин Бабицький, Вадим Делоне, Володимир Дремлюга, Павло Літвінов, Наталя Горбаневська, Віктор Файнберг, Тетяна Баєва |
Медіафайли у Вікісховищі |
Учасники
Демонстрація
Демонстрація була сидячою і відбувалася біля Лобного місця. Вісім демонстрантів рівно о 12 годині дня розгорнули плакати з гаслами «ми втрачаємо найкращих друзів», «At 'žije svobodné a nezávislé Československo!» («Хай живе вільна і незалежна Чехословаччина!»), «Ганьба окупантам!», «Руки геть від ЧССР!», «За вашу і нашу свободу!». Протягом декількох хвилин демонстранти були арештовані співробітниками міліції і КДБ в штатському, які патрулювали Красну площу, побиті й доставлені у відділення міліції.
Після арешту сім демонстрантів умовили 21-річну Тетяну Баєву відмовитися від подальшої участі у цих заходах: вона заявила, що перебувала з демонстрантами випадково, і була відпущена.
Покарання
Демонстранти були віддані під суд (суддя — Валентина Лубенцова). Суду не вдалося встановити, хто з демонстрантів тримав кожен плакат, і всі плакати демонстрантів були кваліфіковані як наклепницькі. Зусилля демонстрантів і адвокатів (в тому числі С. В. Калістратової) переконати суд у відсутності складу злочину в діях демонстрантів виявилися марними.
Присутність на суді Віктора Файнберга, якому на допитах вибили всі передні зуби, була небажаною, тому він був направлений на психіатричну експертизу, визнаний неосудним і підданий примусовому лікуванню в Ленінградській спецпсихлікарні, де він знаходився 4 роки — з січня 1969 по лютий 1973.
Наталі Горбаневській був поставлений діагноз «уповільнена шизофренія» і вона, за висновком професора Лунца, «повинна бути визнана неосудною і поміщена на примусове лікування в психіатричну лікарню спеціального типу», що і було встановлено судом.
Інші учасники демонстрації були засуджені 9-11 жовтня 1968 року за статтями КК РРФСР 190-1 («поширення наклепницьких вигадок, що ганьблять радянський суспільний і державний лад») і 190-3 («групові дії, що грубо порушують громадський порядок»): Делоне і Дремлюга отримали по три роки тюремного ув'язнення, Бабицький, Богораз і Литвинов — до трьох, чотирьох і п'яти років заслання відповідно.
Демонстрація 2013
25 серпня 2013 в річницю подій 1968 року в Москві на Красній площі відбулась спроба ювілейної демонстрації протесту проти окупації Чехословацької Соціалістичної Республіки.
Рівно опівдні з боєм курантів 12 ліберальних активістів розгорнули розтяжку з текстом «За нашу і вашу свободу». У їх числі була учасниця демонстрації 25 серпня 1968, поетеса і правозахисниця Наталя Горбаневська.
Як і 45 років тому, акція була миттєво припинена співробітниками спецслужб. 10 осіб були схоплені та з формулюванням «за різні правопорушення» відвезені до відділення поліції. Однак Наталю Горбаневську цього разу поліція не чіпала.
Були затримані 10 осіб:
- Георгій Гришко,
- Олексій Давидов,
- Марфа Лавинська,
- Олена Макарова,
- Надія Мітюшкіна,
- Роман Петрищев,
- Олександр Риклін,
- Ніна Фальковська,
- Сергій Шаров-Делоне,
- Михайло Шнейдер.
Усіх їх доставили в відділення поліції «Китай-город», звідки пізніше випустили з протоколами за статтею 20.2 КоАП (порушення правил проведення масової акції). Суд над ними призначений на 29 серпня 2013.
Міністерство закордонних справ Чехії висловило сьогодні здивування з приводу розгону мирної демонстрації на Красній площі у столиці Росії Москві в пам'ять про протест радянських дисидентів проти вторгнення до Чехословацької Соціалістичної Республіки 45 років тому.
Російські правоохоронці розігнали мирне і неконфліктне зібрання людей, що мало на меті «згадати серпневі події 1968 року в Чехословаччині» розгортанням гасла «За нашу і вашу свободу» — «визначну подію спільної чесько-російської історії»
Демонстрація 2018 року
50 років потому, 25 серпня 2018 року, на Красній площі з гаслом «За вашу та нашу свободу» були затримані Сергій Шаров-Делоне, Анна Красовицька (онука Наталії Горбаневської), Леонід Гозман. Анна Красовицька стояла з плакатом «Свободу Сенцову».
Див. також
Виноски
- Радіо Свобода: 1968. 2013. Красная площадь [ 27 серпня 2013 у Wayback Machine.]
- Грани.ру Изменить нельзя [ 27 серпня 2013 у Wayback Machine.]
- Радіо Свобода: Чехія здивована розгоном акції в пам'ять про 1968 рік у Росії [ 3 грудня 2013 у Wayback Machine.](укр.)
- https://tvrain.ru/teleshow/videooftheday/na_krasnoj_ploschadi-470218/ [ 30 серпня 2018 у Wayback Machine.]? На Красной площади задержали участников акции в честь 50-й годовщины «демонстрации семерых»
Посилання
- К 35-летию советского вторжения в Чехословакию [ 15 квітня 2013 у Wayback Machine.] (рос.)
- Год прав человека в Советском Союзе // Хроника текущих событий [ 29 вересня 2012 у Wayback Machine.] (рос.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Demonstraciya 25 serpnya 1968 takozh zvana demonstraciya simoh odna z najbilsh znachushih akcij radyanskih disidentiv Bula provedena na Krasnij ploshi i vislovlyuvala protest proti vtorgnennya v Chehoslovacku Socialistichnu Respubliku vijsk SRSR ta inshih krayin Varshavskogo dogovoru yake rozpochalosya v nich z 20 na 21 serpnya dlya pripinennya suspilno politichnih reform u Chehoslovachchini yaki otrimali nazvu Prazkoyi vesni Demonstraciya 25 serpnya 1968Misce demonstraciyi na Krasnij ploshi v MoskviChaspoludenData25 serpnya 1968 55 rokiv tomu 1968 08 25 MisceLobne misce Krasna plosha MoskvaPrichinaVtorgnennya vijsk Varshavskogo dogovoru do ChehoslovachchiniUchasnikiLarisa Bogoraz Kostyantin Babickij Vadim Delone Volodimir Dremlyuga Pavlo Litvinov Natalya Gorbanevska Viktor Fajnberg Tetyana Bayeva Mediafajli u Vikishovishifotografiya odnogo z plakativ demonstrantivNatalya Gorbanevska 2005 r UchasnikiKostyantin Babickij Larisa Bogoraz Natalya Gorbanevska Vadim Delone Volodimir Dremlyuga Pavlo Litvinov Viktor Fajnberg DemonstraciyaDemonstraciya bula sidyachoyu i vidbuvalasya bilya Lobnogo miscya Visim demonstrantiv rivno o 12 godini dnya rozgornuli plakati z gaslami mi vtrachayemo najkrashih druziv At zije svobodne a nezavisle Ceskoslovensko Haj zhive vilna i nezalezhna Chehoslovachchina Ganba okupantam Ruki get vid ChSSR Za vashu i nashu svobodu Protyagom dekilkoh hvilin demonstranti buli areshtovani spivrobitnikami miliciyi i KDB v shtatskomu yaki patrulyuvali Krasnu ploshu pobiti j dostavleni u viddilennya miliciyi Pislya areshtu sim demonstrantiv umovili 21 richnu Tetyanu Bayevu vidmovitisya vid podalshoyi uchasti u cih zahodah vona zayavila sho perebuvala z demonstrantami vipadkovo i bula vidpushena PokarannyaDemonstranti buli viddani pid sud suddya Valentina Lubencova Sudu ne vdalosya vstanoviti hto z demonstrantiv trimav kozhen plakat i vsi plakati demonstrantiv buli kvalifikovani yak naklepnicki Zusillya demonstrantiv i advokativ v tomu chisli S V Kalistratovoyi perekonati sud u vidsutnosti skladu zlochinu v diyah demonstrantiv viyavilisya marnimi Prisutnist na sudi Viktora Fajnberga yakomu na dopitah vibili vsi peredni zubi bula nebazhanoyu tomu vin buv napravlenij na psihiatrichnu ekspertizu viznanij neosudnim i piddanij primusovomu likuvannyu v Leningradskij specpsihlikarni de vin znahodivsya 4 roki z sichnya 1969 po lyutij 1973 Natali Gorbanevskij buv postavlenij diagnoz upovilnena shizofreniya i vona za visnovkom profesora Lunca povinna buti viznana neosudnoyu i pomishena na primusove likuvannya v psihiatrichnu likarnyu specialnogo tipu sho i bulo vstanovleno sudom Inshi uchasniki demonstraciyi buli zasudzheni 9 11 zhovtnya 1968 roku za stattyami KK RRFSR 190 1 poshirennya naklepnickih vigadok sho ganblyat radyanskij suspilnij i derzhavnij lad i 190 3 grupovi diyi sho grubo porushuyut gromadskij poryadok Delone i Dremlyuga otrimali po tri roki tyuremnogo uv yaznennya Babickij Bogoraz i Litvinov do troh chotiroh i p yati rokiv zaslannya vidpovidno Demonstraciya 201325 serpnya 2013 v richnicyu podij 1968 roku v Moskvi na Krasnij ploshi vidbulas sproba yuvilejnoyi demonstraciyi protestu proti okupaciyi Chehoslovackoyi Socialistichnoyi Respubliki Rivno opivdni z boyem kurantiv 12 liberalnih aktivistiv rozgornuli roztyazhku z tekstom Za nashu i vashu svobodu U yih chisli bula uchasnicya demonstraciyi 25 serpnya 1968 poetesa i pravozahisnicya Natalya Gorbanevska Yak i 45 rokiv tomu akciya bula mittyevo pripinena spivrobitnikami specsluzhb 10 osib buli shopleni ta z formulyuvannyam za rizni pravoporushennya vidvezeni do viddilennya policiyi Odnak Natalyu Gorbanevsku cogo razu policiya ne chipala Buli zatrimani 10 osib Georgij Grishko Oleksij Davidov Marfa Lavinska Olena Makarova Nadiya Mityushkina Roman Petrishev Oleksandr Riklin Nina Falkovska Sergij Sharov Delone Mihajlo Shnejder Usih yih dostavili v viddilennya policiyi Kitaj gorod zvidki piznishe vipustili z protokolami za statteyu 20 2 KoAP porushennya pravil provedennya masovoyi akciyi Sud nad nimi priznachenij na 29 serpnya 2013 Ministerstvo zakordonnih sprav Chehiyi vislovilo sogodni zdivuvannya z privodu rozgonu mirnoyi demonstraciyi na Krasnij ploshi u stolici Rosiyi Moskvi v pam yat pro protest radyanskih disidentiv proti vtorgnennya do Chehoslovackoyi Socialistichnoyi Respubliki 45 rokiv tomu Rosijski pravoohoronci rozignali mirne i nekonfliktne zibrannya lyudej sho malo na meti zgadati serpnevi podiyi 1968 roku v Chehoslovachchini rozgortannyam gasla Za nashu i vashu svobodu viznachnu podiyu spilnoyi chesko rosijskoyi istoriyi Demonstraciya 2018 roku50 rokiv potomu 25 serpnya 2018 roku na Krasnij ploshi z gaslom Za vashu ta nashu svobodu buli zatrimani Sergij Sharov Delone Anna Krasovicka onuka Nataliyi Gorbanevskoyi Leonid Gozman Anna Krasovicka stoyala z plakatom Svobodu Sencovu Div takozhPrazka vesnaVinoskiRadio Svoboda 1968 2013 Krasnaya ploshad 27 serpnya 2013 u Wayback Machine Grani ru Izmenit nelzya 27 serpnya 2013 u Wayback Machine Radio Svoboda Chehiya zdivovana rozgonom akciyi v pam yat pro 1968 rik u Rosiyi 3 grudnya 2013 u Wayback Machine ukr https tvrain ru teleshow videooftheday na krasnoj ploschadi 470218 30 serpnya 2018 u Wayback Machine Na Krasnoj ploshadi zaderzhali uchastnikov akcii v chest 50 j godovshiny demonstracii semeryh PosilannyaK 35 letiyu sovetskogo vtorzheniya v Chehoslovakiyu 15 kvitnya 2013 u Wayback Machine ros God prav cheloveka v Sovetskom Soyuze Hronika tekushih sobytij 29 veresnya 2012 u Wayback Machine ros