Династія ранніх Ле (980 —1009 роки) — в'єтнамська династія, що правила в державі Дайв'єт. Утворилася після занепаду династії Дінь. зуміла зберегти незалежність від китайської імперії Сун. У 1009 році внаслідок державного заколоту її змінила династії пізніх Лі.
家前黎 Династія ранніх Ле | ||||
| ||||
Столиця | ||||
Релігії | буддизм даосизм | |||
Форма правління | монархія | |||
тхай вионг | Ле Хоан | |||
Історія | ||||
- Засновано | 980 | |||
- Ліквідовано | 1009 | |||
Сьогодні є частиною | В'єтнам КНР | |||
|
Історія
Становленню династії сприяв військовик Ле Хоан, що розпочав службу ще за династії Нго. Вже в 979 р. внаслідок державного перевороту від рук заколотників загинув Дінь Бо Лінь та його старший син-спадкоємець Ліен. Урятувався тільки шестирічний син правителя — Тоан. Цим одразу ж скористався Китай, направивши в 980 р. у країну потужну армію і флот . За таких умов Дайков'єт потребував діючого правителя, і ним став Ле Хоан, на той час вже очільник палацової гвардії. Він заснував нову правлячу династії.
981 року зумів відбити напади імперії Сун та Чампи. З першою було укладено мирний договір, за яким Ле Хоана було визнано ваном Дайков'єту, водночас він не був зобов'язаний прибути до китайської столиці. У 990 році здійснено успішний похід проти Чампи. Разом з тим витрати на його підготовку та здійснення суттєво підірвали економіку Дайков'єту.
Згодом основна увага була приділена стосунками з сунськими імператорами, з якими до 994 року стосунки були повністю відновленні. Також політика ванів Ранньої Ле спрямовувалася на підкорення гірських племен на півночі.
1005 року після смерті Ле Хоана почалася боротьба за владу між його синами, що мали власні володіння. Зрештою до влади прийшов Ле Лонг Дінь, який повалив брата Ле Лонг В'єта. Лонг Дінь багато зробив для приборкання знатті та зменшення сепаратизму, за що оголошений тираном та садистом. В результаті заколоту 1009 року його було повалено. До влади прийшла нова династія Пізніх Лі.
Державний устрій
На чолі стояв володар з титулом вионг (на кшталт китайського вана). Йому підпорядковувалася армія та бюрократичний апарат. Водночас знать мала значні володіння, з чим невдало боролися представники династії.
Було запроваджено нову адміністративно-територіальну систему за сунським зразком. Тепер дайков'єт поділявся на 10 провінцій. Керували ними представники правлячої династії. Також було запроваджено центральний уряд із 6 міністерств (бо) та численних канцелярій за китайським зразком.
Економіка
Значна увага приділялася розвитку сільського господарства, основи економіки держави. Відбулося розширення й удосконалення мережі іригаційних каналів та суходільних шляхів. Уряд заохочував підданих до освоєння диких і незайманих земель шляхом їх заселення, надаючи їм власність за нижчою ціною і одночасно розширюючи свій вплив в незаселених регіонах. Селяни ділили землю порівну і обробляли її, регулярно сплачуючи податки до скарбниці вана. Також існувала імператорська земля, земля храмів та мандаринів.
Проведена реформа оподаткування, засноване на земельної власності. Податки включали податок на суспільні блага, який становив десятиденну робочу силу для громадських проектів; податок на майно домашніх господарств, що виплачується щорічно; і військовий податок, який додається до податку на домашні господарства спеціально для військових операцій, включно з громадською безпекою будинку.
Одночасно проводилася політика заохочення торгівлі, майно торговців не оподатковувалося, за винятком земельних ділянок. Зовнішня торгівля була переважно спрямована на Китай, частково на Чампу.
Була організована високоефективна кіннопоштова служба (в якій окрім вершників широко застосовували спеціально навчених поштових гусаків — аналог європейської голубиної пошти).
Була запущена в обіг перша в'єтська монета.
Вірування
Влада всіляко сприяла злиттю авторитетних буддійських доктрин з культовими традиціями національної в'єтської релігії то тіен (культу предків).
Джерела
- Danny J. Whitfield: Historical and Cultural Dictionary of Vietnam, Scarecrow Press, 1976, S. 79 (Eintrag Early Lê Dynasty)
- Philippe Langlet, Dominique de Miscault: Un livre des moines bouddhistes dans le Việt Nam d'autrefois: l'école de l'esprit (Thiện tông) aux Xe-XIIe siècles, Aquilon, Paris 2005, S. 137
- Nguyen Khac Viên: Vietnam une longue Histoire Éditions Thé Gioi — Hanoi 2012
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Dinastiya rannih Le 980 1009 roki v yetnamska dinastiya sho pravila v derzhavi Dajv yet Utvorilasya pislya zanepadu dinastiyi Din zumila zberegti nezalezhnist vid kitajskoyi imperiyi Sun U 1009 roci vnaslidok derzhavnogo zakolotu yiyi zminila dinastiyi piznih Li 家前黎 Dinastiya rannih Le980 1009Ranniyi Le istorichni kordoni na kartiStolicyaReligiyi buddizm daosizmForma pravlinnya monarhiyathaj viong Le HoanIstoriya Zasnovano 980 Likvidovano 1009Sogodni ye chastinoyu V yetnam KNRVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Dinastiya rannih LeIstoriyaStanovlennyu dinastiyi spriyav vijskovik Le Hoan sho rozpochav sluzhbu she za dinastiyi Ngo Vzhe v 979 r vnaslidok derzhavnogo perevorotu vid ruk zakolotnikiv zaginuv Din Bo Lin ta jogo starshij sin spadkoyemec Lien Uryatuvavsya tilki shestirichnij sin pravitelya Toan Cim odrazu zh skoristavsya Kitaj napravivshi v 980 r u krayinu potuzhnu armiyu i flot Za takih umov Dajkov yet potrebuvav diyuchogo pravitelya i nim stav Le Hoan na toj chas vzhe ochilnik palacovoyi gvardiyi Vin zasnuvav novu pravlyachu dinastiyi 981 roku zumiv vidbiti napadi imperiyi Sun ta Champi Z pershoyu bulo ukladeno mirnij dogovir za yakim Le Hoana bulo viznano vanom Dajkov yetu vodnochas vin ne buv zobov yazanij pributi do kitajskoyi stolici U 990 roci zdijsneno uspishnij pohid proti Champi Razom z tim vitrati na jogo pidgotovku ta zdijsnennya suttyevo pidirvali ekonomiku Dajkov yetu Zgodom osnovna uvaga bula pridilena stosunkami z sunskimi imperatorami z yakimi do 994 roku stosunki buli povnistyu vidnovlenni Takozh politika vaniv Rannoyi Le spryamovuvalasya na pidkorennya girskih plemen na pivnochi 1005 roku pislya smerti Le Hoana pochalasya borotba za vladu mizh jogo sinami sho mali vlasni volodinnya Zreshtoyu do vladi prijshov Le Long Din yakij povaliv brata Le Long V yeta Long Din bagato zrobiv dlya priborkannya znatti ta zmenshennya separatizmu za sho ogoloshenij tiranom ta sadistom V rezultati zakolotu 1009 roku jogo bulo povaleno Do vladi prijshla nova dinastiya Piznih Li Derzhavnij ustrijNa choli stoyav volodar z titulom viong na kshtalt kitajskogo vana Jomu pidporyadkovuvalasya armiya ta byurokratichnij aparat Vodnochas znat mala znachni volodinnya z chim nevdalo borolisya predstavniki dinastiyi Bulo zaprovadzheno novu administrativno teritorialnu sistemu za sunskim zrazkom Teper dajkov yet podilyavsya na 10 provincij Keruvali nimi predstavniki pravlyachoyi dinastiyi Takozh bulo zaprovadzheno centralnij uryad iz 6 ministerstv bo ta chislennih kancelyarij za kitajskim zrazkom EkonomikaZnachna uvaga pridilyalasya rozvitku silskogo gospodarstva osnovi ekonomiki derzhavi Vidbulosya rozshirennya j udoskonalennya merezhi irigacijnih kanaliv ta suhodilnih shlyahiv Uryad zaohochuvav piddanih do osvoyennya dikih i nezajmanih zemel shlyahom yih zaselennya nadayuchi yim vlasnist za nizhchoyu cinoyu i odnochasno rozshiryuyuchi svij vpliv v nezaselenih regionah Selyani dilili zemlyu porivnu i obroblyali yiyi regulyarno splachuyuchi podatki do skarbnici vana Takozh isnuvala imperatorska zemlya zemlya hramiv ta mandariniv Provedena reforma opodatkuvannya zasnovane na zemelnoyi vlasnosti Podatki vklyuchali podatok na suspilni blaga yakij stanoviv desyatidennu robochu silu dlya gromadskih proektiv podatok na majno domashnih gospodarstv sho viplachuyetsya shorichno i vijskovij podatok yakij dodayetsya do podatku na domashni gospodarstva specialno dlya vijskovih operacij vklyuchno z gromadskoyu bezpekoyu budinku Odnochasno provodilasya politika zaohochennya torgivli majno torgovciv ne opodatkovuvalosya za vinyatkom zemelnih dilyanok Zovnishnya torgivlya bula perevazhno spryamovana na Kitaj chastkovo na Champu Bula organizovana visokoefektivna kinnoposhtova sluzhba v yakij okrim vershnikiv shiroko zastosovuvali specialno navchenih poshtovih gusakiv analog yevropejskoyi golubinoyi poshti Bula zapushena v obig persha v yetska moneta ViruvannyaVlada vsilyako spriyala zlittyu avtoritetnih buddijskih doktrin z kultovimi tradiciyami nacionalnoyi v yetskoyi religiyi to tien kultu predkiv DzherelaDanny J Whitfield Historical and Cultural Dictionary of Vietnam Scarecrow Press 1976 S 79 Eintrag Early Le Dynasty Philippe Langlet Dominique de Miscault Un livre des moines bouddhistes dans le Việt Nam d autrefois l ecole de l esprit Thiện tong aux Xe XIIe siecles Aquilon Paris 2005 S 137 Nguyen Khac Vien Vietnam une longue Histoire Editions The Gioi Hanoi 2012