Не́тто-тонна́ж, чистий тоннаж (англ. net tonnage, скорочено NT) — безрозмірнісний показник, що обчислюється на основі загального теоретичного об'єму вантажних просторів судна, з використанням математичних формул. Визначений у «Міжнародній конвенції з вимірювання тоннажу кораблів» (англ. The International Convention on Tonnage Measurement of Ships), прийнятій ММО у 1969 році, нетто-тоннаж замінив раніший нетто-реєстровий тоннаж, що виражав об'єм вантажних просторів у реєстрових тоннах. Нетто-тоннаж використовується при начисленні портових зборів і не повинен бути меншим більш ніж на 30 % від брутто-тоннажу.
Нетто-тоннаж не є мірою ваги судна і його вантажу, тому його не слід плутати з дедвейтом і водотоннажністю. Крім того, він є безрозмірнісною величиною (на відміну від нетто-реєстрового, вимірюваного в реєстрових тоннах, які є одиницями об'єму).
Історія
Міжнародна конвенція з вимірювання тоннажу кораблів прийнята ММО в 1969 році. Конвенція приписувала перехід від колишніх вимірювань брутто-реєстрового й нетто-реєстрового тоннажу до брутто- й нетто-тоннажу. То була перша успішна спроба впровадження всесвітньої системи вимірювання тоннажу.
Раніше використовувалися різноманітні методи обчислення тоннажу торгових суден, але розбіжності викликали незручності, внаслідок чого виникла потреба в міжнародній системі. Один з таких ранніх методів розроблений у 1854 р. Джорджем Мурсомом з британської [en].
Правила визначення тоннажу застосовні до всіх суден, побудованих після 18 липня 1982 р. включно. Суднам, побудованим до цієї дати, було приписане протягом 12 років перейти з колишнього брутто-реєстрового тоннажу (GRT) на брутто-тоннаж (GT) і нетто-тоннаж (NT). Перехідний період був покликаний надати судновласникам час пристосуватися до нових правил економічно, бо на основі тоннажу засновуються правила комплектування і безпеки суден. Крім того, він також є основою для обчислення реєстраційних і портових зборів. Однією з цілей конвенції було забезпечення того, щоб виміряні по-новому тоннажі «не надто відрізнялися» від традиційних брутто-реєстрового й нетто-реєстрового.
Брутто- і нетто-тоннаж обчислюються на основі вимірювань об'єму й застосування математичної формули. Брутто-тоннаж заснований на «теоретичному об'ємі всіх закритих просторів корабля» (the moulded volume of all enclosed spaces of the ship), нетто-тоннаж — на «теоретичному об'ємі всіх вантажних просторів корабля» (the moulded volume of all cargo spaces of the ship). Також, нетто-тоннаж не повинен бути менше брутто-тоннажу на більш ніж 30 %.
Обчислення
Вибір значення осадки
Обчислення нетто-тоннажу здійснюється з використанням ряду множників, одним з яких є теоретична осадка d. Вибір значення цієї величини може бути складним. Для суден, що потрапляють під міжнародну Конвенцію з вантажної марки, використовується (літня вантажна марка), за винятком випадків, коли застосовується лісова марка (timber load line). Для пасажирських суден використовується найнижча марка, визначена відповідно до міжнародної Конвенції з охорони людського життя на морі. У разі, якщо вантажна марка визначена відповідно до національних норм, використовується літня вантажна марка. Якщо судно не має вантажної марки, а максимальна осадка визначається національними нормами, беруть саме це максимальне значення осадки. Якщо до судна не можна застосувати все вищеперелічене, значення d береться в розмірі 75 % теоретичної висоти борту (moulded depth amidships).
12 і менше пасажирів
Обчислення нетто-тоннажу визначається в Положенні 4 Додатка 1 до Міжнародної конвенції з вимірювання тоннажу кораблів 1969 року. Воно засноване на трьох змінних:
- Vc — загальний об'єм вантажних просторів судна, у кубічних метрах (м³),
- d — теоретична осадка в метрах,
- D (в українській практиці позначається H) — теоретична (висота борту).
Перший крок в обчисленні — знаходження значення множника K2, який засновується на значенні Vc. Його знаходять з використанням такої формули:
Далі на основі трьох значень обчислюється нетто-тоннаж:
Де множник не перевищує 1, добуток не менш ніж 0,25 брутто-тоннажу (GT), а підсумкове значення NT не повинне бути менше ніж 0,30 GT.
13 і більше пасажирів
При обчисленні NT суден, призначених для перевезення 13 і більше пасажирів, у формулу вводиться додатковий параметр. Він обчислюється на основі трьох додаткових множників:
- GT — брутто-тоннаж,
- N1 — число пасажирів у каютах з не більш ніж 8 спальними місцями,
- N2 — число інших пасажирів.
Спочатку знаходять множник K3, заснований на брутто-тоннажі:
Потім обчислюється нетто-тоннаж:
Де множник не має перевищувати одиницю, добуток має бути не менш ніж 0,25 GT, а підсумкове значення NT не повинне бути менше ніж 0,30 GT.
Різниця між випадками в «12 і менше пасажирів» і «13 і більше пасажирів» пов'язана з обмеженням, вказаним у визначенні нетто-тоннажу, що говорить «…коли N1 + N2 менше ніж 13, N1 і N2 мають бути прийняті за нуль».
Примітки
- Stopford, Martin (2009), Maritime Economics, Taylor & Francis, с. 752, процитовано 17 жовтня 2011
- International Convention on Tonnage Measurement of Ships [ 2013-12-02 у Wayback Machine.]. International Maritime Organization (IMO). (Перевірено 17 жовтня 2011)
- International Maritime Organization, 1982.
- International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969. Admiralty and Maritime Law Guide. London. 23 червня 1969.
Посилання
- International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969. 23 червня 1969. Процитовано 23 березня 2008.
- International Maritime Organization (2002). International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969. International Maritime Organization. Архів оригіналу за 7 липня 2009. Процитовано 23 березня 2008.
- Hayler, William B. (2003). American Merchant Seaman's Manual. Cornell Maritime Press. ISBN ..
- Singh, Baljit (11 липня 1999). The world’s biggest ship. The Times of India. Процитовано 7 квітня 2008.
- Turpin, Edward A.; McEwen, William A. (1980). Merchant Marine Officers' Handbook (вид. 4th). Centreville, MD: Cornell Maritime Press. ISBN .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Ne tto tonna zh chistij tonnazh angl net tonnage skorocheno NT bezrozmirnisnij pokaznik sho obchislyuyetsya na osnovi zagalnogo teoretichnogo ob yemu vantazhnih prostoriv sudna z vikoristannyam matematichnih formul Viznachenij u Mizhnarodnij konvenciyi z vimiryuvannya tonnazhu korabliv angl The International Convention on Tonnage Measurement of Ships prijnyatij MMO u 1969 roci netto tonnazh zaminiv ranishij netto reyestrovij tonnazh sho virazhav ob yem vantazhnih prostoriv u reyestrovih tonnah Netto tonnazh vikoristovuyetsya pri nachislenni portovih zboriv i ne povinen buti menshim bilsh nizh na 30 vid brutto tonnazhu Netto tonnazh ne ye miroyu vagi sudna i jogo vantazhu tomu jogo ne slid plutati z dedvejtom i vodotonnazhnistyu Krim togo vin ye bezrozmirnisnoyu velichinoyu na vidminu vid netto reyestrovogo vimiryuvanogo v reyestrovih tonnah yaki ye odinicyami ob yemu IstoriyaMizhnarodna konvenciya z vimiryuvannya tonnazhu korabliv prijnyata MMO v 1969 roci Konvenciya pripisuvala perehid vid kolishnih vimiryuvan brutto reyestrovogo j netto reyestrovogo tonnazhu do brutto j netto tonnazhu To bula persha uspishna sproba vprovadzhennya vsesvitnoyi sistemi vimiryuvannya tonnazhu Ranishe vikoristovuvalisya riznomanitni metodi obchislennya tonnazhu torgovih suden ale rozbizhnosti viklikali nezruchnosti vnaslidok chogo vinikla potreba v mizhnarodnij sistemi Odin z takih rannih metodiv rozroblenij u 1854 r Dzhordzhem Mursomom z britanskoyi en Pravila viznachennya tonnazhu zastosovni do vsih suden pobudovanih pislya 18 lipnya 1982 r vklyuchno Sudnam pobudovanim do ciyeyi dati bulo pripisane protyagom 12 rokiv perejti z kolishnogo brutto reyestrovogo tonnazhu GRT na brutto tonnazh GT i netto tonnazh NT Perehidnij period buv poklikanij nadati sudnovlasnikam chas pristosuvatisya do novih pravil ekonomichno bo na osnovi tonnazhu zasnovuyutsya pravila komplektuvannya i bezpeki suden Krim togo vin takozh ye osnovoyu dlya obchislennya reyestracijnih i portovih zboriv Odniyeyu z cilej konvenciyi bulo zabezpechennya togo shob vimiryani po novomu tonnazhi ne nadto vidriznyalisya vid tradicijnih brutto reyestrovogo j netto reyestrovogo Brutto i netto tonnazh obchislyuyutsya na osnovi vimiryuvan ob yemu j zastosuvannya matematichnoyi formuli Brutto tonnazh zasnovanij na teoretichnomu ob yemi vsih zakritih prostoriv korablya the moulded volume of all enclosed spaces of the ship netto tonnazh na teoretichnomu ob yemi vsih vantazhnih prostoriv korablya the moulded volume of all cargo spaces of the ship Takozh netto tonnazh ne povinen buti menshe brutto tonnazhu na bilsh nizh 30 ObchislennyaVibir znachennya osadki Obchislennya netto tonnazhu zdijsnyuyetsya z vikoristannyam ryadu mnozhnikiv odnim z yakih ye teoretichna osadka d Vibir znachennya ciyeyi velichini mozhe buti skladnim Dlya suden sho potraplyayut pid mizhnarodnu Konvenciyu z vantazhnoyi marki vikoristovuyetsya litnya vantazhna marka za vinyatkom vipadkiv koli zastosovuyetsya lisova marka timber load line Dlya pasazhirskih suden vikoristovuyetsya najnizhcha marka viznachena vidpovidno do mizhnarodnoyi Konvenciyi z ohoroni lyudskogo zhittya na mori U razi yaksho vantazhna marka viznachena vidpovidno do nacionalnih norm vikoristovuyetsya litnya vantazhna marka Yaksho sudno ne maye vantazhnoyi marki a maksimalna osadka viznachayetsya nacionalnimi normami berut same ce maksimalne znachennya osadki Yaksho do sudna ne mozhna zastosuvati vse visheperelichene znachennya d beretsya v rozmiri 75 teoretichnoyi visoti bortu moulded depth amidships 12 i menshe pasazhiriv Obchislennya netto tonnazhu viznachayetsya v Polozhenni 4 Dodatka 1 do Mizhnarodnoyi konvenciyi z vimiryuvannya tonnazhu korabliv 1969 roku Vono zasnovane na troh zminnih Vc zagalnij ob yem vantazhnih prostoriv sudna u kubichnih metrah m d teoretichna osadka v metrah D v ukrayinskij praktici poznachayetsya H teoretichna visota bortu Pershij krok v obchislenni znahodzhennya znachennya mnozhnika K2 yakij zasnovuyetsya na znachenni Vc Jogo znahodyat z vikoristannyam takoyi formuli K 2 0 2 0 02 log 10 V c displaystyle K 2 0 2 0 02 times log 10 V c Dali na osnovi troh znachen obchislyuyetsya netto tonnazh N T K 2 V c 4 d 3 D 2 displaystyle NT K 2 times V c times tfrac 4d 3D 2 De mnozhnik 4 d 3 D 2 displaystyle tfrac 4d 3D 2 ne perevishuye 1 dobutok K 2 V c 4 d 3 D 2 displaystyle K 2 times V c times tfrac 4d 3D 2 ne mensh nizh 0 25 brutto tonnazhu GT a pidsumkove znachennya NT ne povinne buti menshe nizh 0 30 GT 13 i bilshe pasazhiriv Pri obchislenni NT suden priznachenih dlya perevezennya 13 i bilshe pasazhiriv u formulu vvoditsya dodatkovij parametr Vin obchislyuyetsya na osnovi troh dodatkovih mnozhnikiv GT brutto tonnazh N1 chislo pasazhiriv u kayutah z ne bilsh nizh 8 spalnimi miscyami N2 chislo inshih pasazhiriv Spochatku znahodyat mnozhnik K3 zasnovanij na brutto tonnazhi K 3 1 25 G T 10000 10000 displaystyle K 3 frac 1 25 times GT 10000 10000 Potim obchislyuyetsya netto tonnazh N T K 2 V c 4 d 3 D 2 K 3 N 1 N 2 10 displaystyle NT K 2 times V c times tfrac 4d 3D 2 K 3 times N 1 frac N 2 10 De mnozhnik 4 d 3 D 2 displaystyle tfrac 4d 3D 2 ne maye perevishuvati odinicyu dobutok K 2 V c 4 d 3 D 2 displaystyle K 2 times V c times tfrac 4d 3D 2 maye buti ne mensh nizh 0 25 GT a pidsumkove znachennya NT ne povinne buti menshe nizh 0 30 GT Riznicya mizh vipadkami v 12 i menshe pasazhiriv i 13 i bilshe pasazhiriv pov yazana z obmezhennyam vkazanim u viznachenni netto tonnazhu sho govorit koli N1 N2 menshe nizh 13 N1 i N2 mayut buti prijnyati za nul PrimitkiStopford Martin 2009 Maritime Economics Taylor amp Francis s 752 procitovano 17 zhovtnya 2011 International Convention on Tonnage Measurement of Ships 2013 12 02 u Wayback Machine International Maritime Organization IMO Perevireno 17 zhovtnya 2011 International Maritime Organization 1982 International Convention on Tonnage Measurement of Ships 1969 Admiralty and Maritime Law Guide London 23 chervnya 1969 PosilannyaInternational Convention on Tonnage Measurement of Ships 1969 23 chervnya 1969 Procitovano 23 bereznya 2008 International Maritime Organization 2002 International Convention on Tonnage Measurement of Ships 1969 International Maritime Organization Arhiv originalu za 7 lipnya 2009 Procitovano 23 bereznya 2008 Hayler William B 2003 American Merchant Seaman s Manual Cornell Maritime Press ISBN 0 87033 549 9 Singh Baljit 11 lipnya 1999 The world s biggest ship The Times of India Procitovano 7 kvitnya 2008 Turpin Edward A McEwen William A 1980 Merchant Marine Officers Handbook vid 4th Centreville MD Cornell Maritime Press ISBN 0 87033 056 X