Лічков Борис Леонідович (19 липня 1888, Іркутськ — 20 жовтня 1966, Ленінград) — геолог, доктор геолого-мінералогічних наук (1943). Закінчив Київський університет (1912). Професор (з 1948) в Києві, Ташкенті, Самарканді, Ленінграді. Почесний член географічного товариства СРСР (1962). Перший директор, а потім заступник директора Українського геологічного комітету (1918–1927), завідувач відділом підземних вод Гідрологічного інституту в Ленінграді (1924–1934).
Лічков Борис Леонідович | |
---|---|
Народився | 19 липня 1888 Іркутськ, Росія |
Помер | 20 жовтня 1966 (78 років) Ленінград |
Місце проживання | Росія |
Країна | Російська імперія СРСР |
Діяльність | геолог |
Alma mater | Київський університет |
Галузь | Геологія |
Заклад | Санкт-Петербурзький державний університет |
Вчене звання | Професор |
Науковий ступінь | доктор наук |
Відомий завдяки: | Загальна теорія еволюції Землі |
Батько | Лічков Леонід Семенович |
Основні праці по гідрогеології, геоморфології та теоретичних проблемах геології. Лічковим запропоновано одну з перших класифікацій підземних вод (1928), в якій відображено зональність гідрогеохімічних процесів. Б. Л. Лічков — автор концепції про вирішальну роль гідросфери в історії Землі, про значну роль її у взаємозв'язках Землі як космічного тіла з іншими космічними тілами Сонячної системи. Роботи по зонах рельєфу земної кулі і руху материків були передумовою його досліджень з загальної теорії Землі і астрогеології. В останніх працях (1960, 1965) розвивав гіпотезу про процес перетворення колишнього крупного астероїда (земної прапланети) в планету Земля.
В 1918–1934 рр. — найближчий помічник В. І. Вернадського по науково-організаційній роботі (Українська академія наук, [ru]). В 1934–1940 рр. після необґрунтованого арешту працював на будівництві гідротехнічних споруд. В 30-х рр. в численних листах був єдиним духовно близьким В. І. Вернадському співрозмовником при розробці останнім вчення про біосферу та її переходу у ноосферу.
У 1918 р. — вчений секретар Комісії по вищих навчальних закладах і наукових установах України, очоленої В. І. Вернадським. На запрошення В. І. Вернадського переїхав до Ленінграду і з 1927 до 1930 р. — вчений секретар [ru], головою якої з 1915 р. був В. І. Вернадський.
У 1934 р. — заарештований за сфальсифікованою «справою славістів», звинувачувався в участі у контрреволюційній міфічній «Російській національній партії», одним з керівників якої нібито був В. І. Вернадський. Під тиском слідства пішов на самообмову, але рішуче відмовився давати свідчення проти В. І. Вернадського. Відбував 10-річний термін на будівництві гідротехнічних споруд, працював там як інженер-геолог. Завдяки безперервним клопотаннями В. І. Вернадського отримав можливість з 1942 р. працювати і викладати в Середній Азії, захистити докторську дисертацію (1943). З 1945 р. до кінця життя працював у Ленінградському державному університеті, очолював кафедру геоморфології.
Б. Л. Лічков — автор фундаментальних досліджень з палеонтології, геоморфології, один з перших біографів В. І. Вернадського. Багато його праць, зокрема, оригінальний природно-філософський трактат про ноосферу, де була зроблена спроба розвинути ідею В. І. Вернадського, залишилися досі неопублікованими. Б. Л. Лічков першим у вітчизняній геології зробив спробу сформулювати ряд положень загальної теорії геологічної еволюції Землі з урахуванням гравітаційних факторів, розвивав уявлення про циклічність рельєфотворчих процесів, рух материків.
Його багаторічне жваве листування з В. І. Вернадським — унікальне джерело для дослідників психології наукової творчості. У цих листах В. І. Вернадський відстоює примат емпіричних узагальнень над науковими гіпотезами, в той час як Б. Л. Лічков схильний перебільшувати роль інтуїції. Б. Л. Лічков протягом останніх десяти років життя В. І. Вернадського був, мабуть, єдиним повноправним співрозмовником і критиком природно-філософських концепцій вченого. Саме Б. Л. Лічков першим приділив особливу увагу вченню В. І. Вернадського про біосферу та її переходу в ноосферу ще на початку 60-х рр., коли ці ідеї залишалися ще не зрозумілими науковим товариством. Багато і плідно дискутував на ці теми з О. О. Любищевим.
Публікації
- Личков Б. Л. Границы познания в естественных науках. — К., 1914.
- Личков Б. Л. Движение материков и климаты прошлого Земли / 3 изд. — М. — Л., 1936.
- Личков Б. Л. Геологические периоды и эволюция живого вещества // Журн. общ. биологии. — 1945. — Т. 6, № 3. — С. 157–182.
- Личков Б. Л. Природные воды Земли и литосфера. — М. — Л., 1960.
- Личков Б. Л. К основам современной теории Земли. — Л.: Изд-во ЛГУ, 1965. — 119 с.
Про нього
- Памяти Б. Л. Личкова // Изв. АН СССР. Сер. Геол. — 1968. — № 4.
Зовнішні зображення | |
---|---|
Личков Борис Леонидович |
Зовнішні зображення | |
---|---|
Листування Б.Л. Личкова з В.І. Вернадським |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Lichkov Boris Leonidovich 19 lipnya 1888 18880719 Irkutsk 20 zhovtnya 1966 Leningrad geolog doktor geologo mineralogichnih nauk 1943 Zakinchiv Kiyivskij universitet 1912 Profesor z 1948 v Kiyevi Tashkenti Samarkandi Leningradi Pochesnij chlen geografichnogo tovaristva SRSR 1962 Pershij direktor a potim zastupnik direktora Ukrayinskogo geologichnogo komitetu 1918 1927 zaviduvach viddilom pidzemnih vod Gidrologichnogo institutu v Leningradi 1924 1934 Lichkov Boris LeonidovichNarodivsya 19 lipnya 1888 1888 07 19 Irkutsk RosiyaPomer 20 zhovtnya 1966 1966 10 20 78 rokiv LeningradMisce prozhivannya RosiyaKrayina Rosijska imperiya SRSRDiyalnist geologAlma mater Kiyivskij universitetGaluz GeologiyaZaklad Sankt Peterburzkij derzhavnij universitetVchene zvannya ProfesorNaukovij stupin doktor naukVidomij zavdyaki Zagalna teoriya evolyuciyi ZemliBatko Lichkov Leonid Semenovich U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Lichkov Osnovni praci po gidrogeologiyi geomorfologiyi ta teoretichnih problemah geologiyi Lichkovim zaproponovano odnu z pershih klasifikacij pidzemnih vod 1928 v yakij vidobrazheno zonalnist gidrogeohimichnih procesiv B L Lichkov avtor koncepciyi pro virishalnu rol gidrosferi v istoriyi Zemli pro znachnu rol yiyi u vzayemozv yazkah Zemli yak kosmichnogo tila z inshimi kosmichnimi tilami Sonyachnoyi sistemi Roboti po zonah relyefu zemnoyi kuli i ruhu materikiv buli peredumovoyu jogo doslidzhen z zagalnoyi teoriyi Zemli i astrogeologiyi V ostannih pracyah 1960 1965 rozvivav gipotezu pro proces peretvorennya kolishnogo krupnogo asteroyida zemnoyi praplaneti v planetu Zemlya V 1918 1934 rr najblizhchij pomichnik V I Vernadskogo po naukovo organizacijnij roboti Ukrayinska akademiya nauk ru V 1934 1940 rr pislya neobgruntovanogo areshtu pracyuvav na budivnictvi gidrotehnichnih sporud V 30 h rr v chislennih listah buv yedinim duhovno blizkim V I Vernadskomu spivrozmovnikom pri rozrobci ostannim vchennya pro biosferu ta yiyi perehodu u noosferu U 1918 r vchenij sekretar Komisiyi po vishih navchalnih zakladah i naukovih ustanovah Ukrayini ocholenoyi V I Vernadskim Na zaproshennya V I Vernadskogo pereyihav do Leningradu i z 1927 do 1930 r vchenij sekretar ru golovoyu yakoyi z 1915 r buv V I Vernadskij U 1934 r zaareshtovanij za sfalsifikovanoyu spravoyu slavistiv zvinuvachuvavsya v uchasti u kontrrevolyucijnij mifichnij Rosijskij nacionalnij partiyi odnim z kerivnikiv yakoyi nibito buv V I Vernadskij Pid tiskom slidstva pishov na samoobmovu ale rishuche vidmovivsya davati svidchennya proti V I Vernadskogo Vidbuvav 10 richnij termin na budivnictvi gidrotehnichnih sporud pracyuvav tam yak inzhener geolog Zavdyaki bezperervnim klopotannyami V I Vernadskogo otrimav mozhlivist z 1942 r pracyuvati i vikladati v Serednij Aziyi zahistiti doktorsku disertaciyu 1943 Z 1945 r do kincya zhittya pracyuvav u Leningradskomu derzhavnomu universiteti ocholyuvav kafedru geomorfologiyi B L Lichkov avtor fundamentalnih doslidzhen z paleontologiyi geomorfologiyi odin z pershih biografiv V I Vernadskogo Bagato jogo prac zokrema originalnij prirodno filosofskij traktat pro noosferu de bula zroblena sproba rozvinuti ideyu V I Vernadskogo zalishilisya dosi neopublikovanimi B L Lichkov pershim u vitchiznyanij geologiyi zrobiv sprobu sformulyuvati ryad polozhen zagalnoyi teoriyi geologichnoyi evolyuciyi Zemli z urahuvannyam gravitacijnih faktoriv rozvivav uyavlennya pro ciklichnist relyefotvorchih procesiv ruh materikiv Jogo bagatorichne zhvave listuvannya z V I Vernadskim unikalne dzherelo dlya doslidnikiv psihologiyi naukovoyi tvorchosti U cih listah V I Vernadskij vidstoyuye primat empirichnih uzagalnen nad naukovimi gipotezami v toj chas yak B L Lichkov shilnij perebilshuvati rol intuyiciyi B L Lichkov protyagom ostannih desyati rokiv zhittya V I Vernadskogo buv mabut yedinim povnopravnim spivrozmovnikom i kritikom prirodno filosofskih koncepcij vchenogo Same B L Lichkov pershim pridiliv osoblivu uvagu vchennyu V I Vernadskogo pro biosferu ta yiyi perehodu v noosferu she na pochatku 60 h rr koli ci ideyi zalishalisya she ne zrozumilimi naukovim tovaristvom Bagato i plidno diskutuvav na ci temi z O O Lyubishevim PublikaciyiLichkov B L Granicy poznaniya v estestvennyh naukah K 1914 Lichkov B L Dvizhenie materikov i klimaty proshlogo Zemli 3 izd M L 1936 Lichkov B L Geologicheskie periody i evolyuciya zhivogo veshestva Zhurn obsh biologii 1945 T 6 3 S 157 182 Lichkov B L Prirodnye vody Zemli i litosfera M L 1960 Lichkov B L K osnovam sovremennoj teorii Zemli L Izd vo LGU 1965 119 s Pro nogoPamyati B L Lichkova Izv AN SSSR Ser Geol 1968 4 Zovnishni zobrazhennya Lichkov Boris Leonidovich Zovnishni zobrazhennya Listuvannya B L Lichkova z V I Vernadskim