Павло Думка (21 березня 1854, с. Купчинці, нині Тернопільського району — 19 листопада 1918, на хуторі поблизу с. Драгоманівка, нині Тернопільського району) — український галицький громадський і політичний діяч, селянин. Член-засновник — Української Радикальної Партії, посол до Галицького сейму (1908—1918), делегат Української Національної Ради ЗУНР, автор поезій.
Павло Думка | |
---|---|
Народився | 21 березня 1854 с. Купчинці, нині Козівський район, Тернопільська область, Україна |
Помер | 19 листопада 1918 (64 роки) на хуторі поблизу с. Драгоманівка, того ж району |
Поховання | Купчинці |
Громадянство | Австро-Угорщина → ЗУНР |
Національність | українець |
Діяльність | політик |
Посада | посол до Галицького сейму[d] |
Партія | Українська радикальна партія |
|
Життєпис
Народився 21 березня 1854 року в селі Купчинці, нині — Тернопільського району (Тернопільська область, Україна), в хліборобській родині. Сім'я була багатодітна, Павло був 6-м у сім'ї.
У Купчинцях закінчив початкову школу. Самотужки опанував різьбу по дереву, удосконалював своє ремесло у Тернополі, Львові. Був вправним столяром.
З ініціативи П. Думки у Купчинцях: у 1874 р. разом із купчинськими селянами організовано філію (читальню) товариства «Просвіта», у 1877 р. створено кооперативу «Надія», у 1878 р. організовано Братство тверезості, у 1891 р. перше в Галичині товариство «Сокіл». у 1900 р товариство «Січ», у 1911 р. «Пласт», позичкову касу, гурток «Сільського господаря». На честь заснування цього товариства встановили пам'ятний хрест, що зберігся досі.
1890 року став організатором і лідером Українсько-Руської радикальної партії (разом з Іваном Франком і Михайлом Павликом). Друкував свої твори і публіцистичні статті в прогресивній пресі Тернополя, Львова, Коломиї.
1908 року обраний послом до Галицького сейму (IV-а курія, округ Тернопіль — Ігровиця — Микулинці, входив до складу Українсько-руського соймового клубу). Вдруге, у 1912 р., значною кількістю голосів П. Думка переміг на виборах графа Юристовського (IV-а курія, округ Тернопіль — Ігровиця — Микулинці, входив до складу Українського соймового клубу).
З утворенням ЗУНР як сеймовий посол став делегатом Української Національної Ради.
Підтримував щирі зв'язки з І. Франком, М. Павликом, Олександром Барвінським, присвятив їм свої віршовані твори.
Помер 19 листопада 1918 року на хуторі поблизу свого рідного села Драгоманівка. Похований у Купчинцях.
Творчий доробок
Твори П. Думки опубліковані в газетах, журналах, збірниках, антологіях, гімназійних читанках, календарях. Окремими виданнями у Тернополі вийшла його збірка «Молитва рільника» (1994).
- Думка П. Жіноча доля; До руських хлопів: Вірші // Тернопіль: Тернопільщина літературна. — 1991. — Дод. 2. — С. 17—18;
- Думка П. Жіноча доля; До руських хлопів: Вірші // Антологія української поезії: В 6-ти т. Українська дожовтнева поезія. Твори поетів XIX поч. XX ст. — К., 1984. — Т. З. — С. 204—205;
- Думка П. Молитва рільника: Ювілейне видання до 140-річчя з дня народження П. Думки / Упоряд. В. Хома. — Т. : Діалог, 1994. — С. 175.
Примітки
- Чорновол І. 199 депутатів Галицького сейму… — С. 90.
- Там само. — С. 113.
- Там само. — С. 114—115.
Література
- Волосенко П. Спогади про д-ра Кирила Трильовського і «Січі» // Гей, там на горі «Січ» іде!: Пам'ятна книга «Січей» / Зібр. і упоряд. К. Трильовський. — К., 1993 — С. 106—109.
- Думка Павло Андрійович (21. III. 1854 — 19. XI. 1918) // УЛЕ. — К., 1990. — Т. 2. — С. 126.
- Думка Павло Андрійович (21. III. 1854 — 19. XI. 1918) // УРЕ. — 2-е вид. — К., 1979. — Т. З. — С. 494.
- Каменюк О. Чи буде в Купчинцях пам'ятник Павлові Думці? // Вільне життя — 1998. — 29 жовт.
- Клос С. Міст через століття: Творчість Павла Думки співзвучна сьогоднішньому дню // Тернопіль вечірній. — 1994. — 4 черв.
- Критика і журналістика // Історія української літератури: У 8 т. Література початку XX ст. — К., 1986. — Т. 5. — С. 33−73.
- Панчук І. Думка Павло (21. 03. 1854-19. 11. 1918) // Тернопільщина в іменах: Довід. — Т., 2006. — С. 61.
- Презентація: (Вийшла книга П. Думки «Молитва рільника») // Тернопіль вечірній. — 1994. ? 8 черв.
- Савак Б. Хома В. Думка Павло Андрійович // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2004. — Т. 1 : А — Й. — С. 544—545. — .
- Тимочко П. На могилі Павла Думки // Вільне життя. — 1990. — 29 квіт.
- Хома В. Вони були побратимами // Вільне життя. — 1989. — 30 груд.
- Хома В. Ментар нації // Тернопіль вечірній. — 1998. — 3 груд.
- Хома В. Тарас Франко / син Франка про Павла Думку // Тернопіль вечірній. — 1994. — 2 берез.
- Чорновол І. 199 депутатів Галицького сейму // Серія «Львівська сотня». — Львів : Тріада плюс, 2010. — 228 с. — С. 132—133.
- 21 березня 145 років від дня народження Думки Павла Андрійовича (21. 03. 1854 — 19. 11. 1918) — українського письменника, громадського діяча // Література до знаменних та пам'ятних дат Тернопільщини на 1999 рік: Бібліогр. довід. — Тернопіль, 1998. — С. 23—25.
Посилання
- Вірші-присвяти Павлові Думці [ 21 вересня 2013 у Wayback Machine.].
- .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pavlo Dumka 21 bereznya 1854 s Kupchinci nini Ternopilskogo rajonu 19 listopada 1918 na hutori poblizu s Dragomanivka nini Ternopilskogo rajonu ukrayinskij galickij gromadskij i politichnij diyach selyanin Chlen zasnovnik Ukrayinskoyi Radikalnoyi Partiyi posol do Galickogo sejmu 1908 1918 delegat Ukrayinskoyi Nacionalnoyi Radi ZUNR avtor poezij Pavlo DumkaNarodivsya 21 bereznya 1854 1854 03 21 s Kupchinci nini Kozivskij rajon Ternopilska oblast UkrayinaPomer 19 listopada 1918 1918 11 19 64 roki na hutori poblizu s Dragomanivka togo zh rajonuPohovannya KupchinciGromadyanstvo Avstro Ugorshina ZUNRNacionalnist ukrayinecDiyalnist politikPosada posol do Galickogo sejmu d Partiya Ukrayinska radikalna partiya Mediafajli u Vikishovishi U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Dumka ZhittyepisNarodivsya 21 bereznya 1854 roku v seli Kupchinci nini Ternopilskogo rajonu Ternopilska oblast Ukrayina v hliborobskij rodini Sim ya bula bagatoditna Pavlo buv 6 m u sim yi U Kupchincyah zakinchiv pochatkovu shkolu Samotuzhki opanuvav rizbu po derevu udoskonalyuvav svoye remeslo u Ternopoli Lvovi Buv vpravnim stolyarom Z iniciativi P Dumki u Kupchincyah u 1874 r razom iz kupchinskimi selyanami organizovano filiyu chitalnyu tovaristva Prosvita u 1877 r stvoreno kooperativu Nadiya u 1878 r organizovano Bratstvo tverezosti u 1891 r pershe v Galichini tovaristvo Sokil u 1900 r tovaristvo Sich u 1911 r Plast pozichkovu kasu gurtok Silskogo gospodarya Na chest zasnuvannya cogo tovaristva vstanovili pam yatnij hrest sho zberigsya dosi 1890 roku stav organizatorom i liderom Ukrayinsko Ruskoyi radikalnoyi partiyi razom z Ivanom Frankom i Mihajlom Pavlikom Drukuvav svoyi tvori i publicistichni statti v progresivnij presi Ternopolya Lvova Kolomiyi 1908 roku obranij poslom do Galickogo sejmu IV a kuriya okrug Ternopil Igrovicya Mikulinci vhodiv do skladu Ukrayinsko ruskogo sojmovogo klubu Vdruge u 1912 r znachnoyu kilkistyu golosiv P Dumka peremig na viborah grafa Yuristovskogo IV a kuriya okrug Ternopil Igrovicya Mikulinci vhodiv do skladu Ukrayinskogo sojmovogo klubu Z utvorennyam ZUNR yak sejmovij posol stav delegatom Ukrayinskoyi Nacionalnoyi Radi Pidtrimuvav shiri zv yazki z I Frankom M Pavlikom Oleksandrom Barvinskim prisvyativ yim svoyi virshovani tvori Pomer 19 listopada 1918 roku na hutori poblizu svogo ridnogo sela Dragomanivka Pohovanij u Kupchincyah Tvorchij dorobokTvori P Dumki opublikovani v gazetah zhurnalah zbirnikah antologiyah gimnazijnih chitankah kalendaryah Okremimi vidannyami u Ternopoli vijshla jogo zbirka Molitva rilnika 1994 Dumka P Zhinocha dolya Do ruskih hlopiv Virshi Ternopil Ternopilshina literaturna 1991 Dod 2 S 17 18 Dumka P Zhinocha dolya Do ruskih hlopiv Virshi Antologiya ukrayinskoyi poeziyi V 6 ti t Ukrayinska dozhovtneva poeziya Tvori poetiv XIX poch XX st K 1984 T Z S 204 205 Dumka P Molitva rilnika Yuvilejne vidannya do 140 richchya z dnya narodzhennya P Dumki Uporyad V Homa T Dialog 1994 S 175 PrimitkiChornovol I 199 deputativ Galickogo sejmu S 90 Tam samo S 113 Tam samo S 114 115 LiteraturaVolosenko P Spogadi pro d ra Kirila Trilovskogo i Sichi Gej tam na gori Sich ide Pam yatna kniga Sichej Zibr i uporyad K Trilovskij K 1993 S 106 109 Dumka Pavlo Andrijovich 21 III 1854 19 XI 1918 ULE K 1990 T 2 S 126 Dumka Pavlo Andrijovich 21 III 1854 19 XI 1918 URE 2 e vid K 1979 T Z S 494 Kamenyuk O Chi bude v Kupchincyah pam yatnik Pavlovi Dumci Vilne zhittya 1998 29 zhovt Klos S Mist cherez stolittya Tvorchist Pavla Dumki spivzvuchna sogodnishnomu dnyu Ternopil vechirnij 1994 4 cherv Kritika i zhurnalistika Istoriya ukrayinskoyi literaturi U 8 t Literatura pochatku XX st K 1986 T 5 S 33 73 Panchuk I Dumka Pavlo 21 03 1854 19 11 1918 Ternopilshina v imenah Dovid T 2006 S 61 Prezentaciya Vijshla kniga P Dumki Molitva rilnika Ternopil vechirnij 1994 8 cherv Savak B Homa V Dumka Pavlo Andrijovich Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2004 T 1 A J S 544 545 ISBN 966 528 197 6 Timochko P Na mogili Pavla Dumki Vilne zhittya 1990 29 kvit Homa V Voni buli pobratimami Vilne zhittya 1989 30 grud Homa V Mentar naciyi Ternopil vechirnij 1998 3 grud Homa V Taras Franko sin Franka pro Pavla Dumku Ternopil vechirnij 1994 2 berez Chornovol I 199 deputativ Galickogo sejmu Seriya Lvivska sotnya Lviv Triada plyus 2010 228 s S 132 133 21 bereznya 145 rokiv vid dnya narodzhennya Dumki Pavla Andrijovicha 21 03 1854 19 11 1918 ukrayinskogo pismennika gromadskogo diyacha Literatura do znamennih ta pam yatnih dat Ternopilshini na 1999 rik Bibliogr dovid Ternopil 1998 S 23 25 PosilannyaVirshi prisvyati Pavlovi Dumci 21 veresnya 2013 u Wayback Machine