Ісламізація Боснії та Герцеговини сталася в результаті османського завоювання після завоювання Османською імперією Королівства Боснія у другій половині XV століття, що надає йому унікального характеру в балканському регіоні. Знадобилося більше ста років, щоб іслам став релігією більшості. Багато вчених сходяться на думці, що ісламізація боснійського населення не була насильницькою, а здебільшого мирною та добровільною.
Ісламізація Боснії та Герцеговини | |
Країна | Боснія і Герцеговина |
---|
Фон
Схоже, що за цим процесом стоять кілька факторів. Найважливішим було те, що до османського панування християнство в Боснії мало відносно неглибоке коріння. У Боснії не вистачало сильної християнської церковної організації, щоб мати сильних прихильників — результат нестачі священиків і конкуренції між католицькою та православною церквами та розкольницькою боснійською церквою, яка розвалилася незадовго до приходу османів. Це залишило більшість людей релігійно незаангажованими та сприйнятливими до привабливості ісламських установ. Цій сприйнятливості сприяв розвиток серед багатьох людей свого роду народного християнства, зосередженого на різних практиках і церемоніях, яке було адаптовано до форми народного ісламу, популярного під час вторгнення.
Одна з теорій щодо того, чому навернення до ісламу було більш поширеним у Боснії, ніж в інших місцях на Балканах, полягає в тому, що боснійська церква сповідувала богомильство. Богомильство розглядалося католицькою церквою як головна дуалістична єресь, проти якої Папа Іван XXII 1325 року навіть розпочав хрестовий похід. Таким чином, багато прихильників боснійської церкви були більш сприйнятливими до переходу в іслам. Фактично, у богомильській традиції існувало кілька практик, які нагадували іслам: вони відкидали як релігійний символ, вони вважали ідолопоклонством схилятися перед релігійними зображеннями, мощами чи святими і навіть молилися п'ять разів на день (декламуючи Отче наш). Проте серед істориків не є загальновизнаним те, що боснійська церква була богомильською.
Цю теорію підтримують деякі історики, зокрема сер Томас Арнольд, але інші історики вважають її надмірним спрощенням. Зазначається, що боснійці всіх християнських конфесій прийняли іслам, у тому числі з католицької та православної церков, а не лише з боснійської церкви. Крім того, значна частина населення Боснії не належала до боснійської церкви. Нарешті, під османським правлінням відбулося значне релігійне навернення в багатьох напрямках: багато католиків навернулися до православної церкви і навпаки.
На думку вченого Файна, причина, чому навернення до ісламу було більш поширеним у Боснії (та Албанії) на відміну від інших територій під владою Османської імперії, полягає в тому, що в цих областях було багато конкуруючих церков, жодна з яких не була домінуючою. Тому боснійці були менш відданими християнами, ніж інші балканці.
Ще одна відмінність Боснії від інших частин османських Балкан полягала в тому, що протягом більшої частини османського періоду Боснія була прикордонною провінцією, що межувала з одними з найважливіших ворогів імперії — Австрією, Угорщиною та Венецією. Щоб заселити знелюднілі райони північної та західної Боснії, османи заохочували міграцію великої кількості витривалих поселенців з військовими навичками з Сербії та Герцеговини. Деякі з цих поселенців були волохами, представниками дослов'янського балканського населення, яке засвоїло латинську мову і спеціалізувалося на скотарстві, розведенні коней, торгівлі на далекі відстані та воєнних діях. Більшість з них були членами Сербської православної церкви. До османського завоювання ця церква мала дуже мало членів на боснійських землях за межами Герцеговини та східної смуги долини Дрини. До 1463 року немає достовірних свідчень про будь-які православні церковні споруди в центральній, північній чи західній Боснії. Однак протягом XVI століття в цих частинах Боснії було збудовано кілька православних монастирів, очевидно, для служіння новоприбулому православному населенню.
Економічні та соціальні вигоди також були стимулом стати мусульманином: прийняття ісламу надавало економічний і соціальний статус. За феодальної системи, нав'язаної османами, лише ті, хто прийняв іслам, могли набувати і успадковувати землю і майно, що надавало їм політичні права — статус, у якому зазвичай було відмовлено немусульманам. Однак деякі християнські вельможі змогли зберегти свої маєтки на початку османського правління, воюючи на боці імперії, що свідчить про те, що збереження власності не було головним стимулом для раннього навернення в іслам. На нижчому соціально-економічному рівні більшість новонавернених в іслам змогли перетворити свої маєтки на вільні фермерські господарства. Внизу соціально-економічної драбини перебували кріпаки, які становили більшість населення і були переважно християнами. Крім того, лише мусульмани могли займати посади в османському державному апараті, що надавало особливі привілеї та значно вищий рівень життя. Мусульмани також користувалися юридичними привілеями: християни не могли судитися з мусульманами, а їхні свідчення не могли бути використані проти мусульман у суді.
Поступове навернення до ісламу відбувалося різними темпами в різних областях і серед різних груп. Навернення до ісламу відбувалося швидше в містах, які були центрами освіти та османської адміністрації, ніж у сільській місцевості. Купцям було вигідно прийняти іслам, оскільки вони отримали більшу свободу пересування та державний захист своїх товарів як мусульмани. Багато професійних військових також прийняли іслам, щоб забезпечити швидше просування по службі.
До XVII століття більшість населення Боснії стали мусульманами.
Різноманітні переваги та привілеї, які були збережені за мусульманами, і велика кількість навернень, які вони заохочували серед корінного населення, призвели з часом до появи переважно місцевого мусульманського правлячого класу, який домінував у політичній та економічній владі в Боснії та Герцеговині. У пізніший період Османської імперії Боснія приваблювала мусульманських біженців із земель, які були відвойовані християнськими державами (головним чином Хорватії, Угорщини та Словенії). Деякі прийняли іслам, щоб уникнути данини девшірме (за якою сина християнської родини забирали на військову службу). У той же час деякі мусульманські родини воліли віддавати своїх синів до війська (наприклад, у яничари), оскільки це давало їм можливість навчатися в школі та професійно просуватися.
Іншим способом ісламізації Боснії була імміграція. Під час Великої турецької війни кінця 1600-х років Османська імперія втратила контроль над більшою частиною Угорщини та частинами північно-західних Балкан. Багато мусульман у цих регіонах втекли в інші частини Балкан, зокрема до Боснії.
Див. також
Посилання
- Malcolm (1994), pp. 51—55
- Velikonja, Mitja (2003). Velikonja, Mitja (2003). Texas A&M University Press. ISBN .
- Fine (2002) p. 6; Friedman (1996), pp. 16—18; Malcolm (1994) pp. 41—42; Sugar (1977) pp. 52—53
- Arnold (1913) p. 198—200
- Fine, 2002
- Malcolm (1994) Chapter 3
- Bosnia and Herzegovina - Ottoman Bosnia | Britannica.
- Friedman, 1996; Friedman, 2004; Malcolm, 1994; McCarthy, 1994
- Friedman, 1996
- Jelavich, 1983
- Traian Stoianovich (20 May 2015). Balkan Worlds: The First and Last Europe. Routledge. с. 201. ISBN .
- Malcolm (1994) Chapter 7
Список літератури
- Arnold, Thomas W. (1913), The preaching of Islam: a history of the propagation of the Muslim faith, Constable & Company.
- Fine, John V.A. (2002), The Various Faiths in the History of Bosnia: Middle Ages to the Present, у Shatzmiller, Maya (ред.), Islam and Bosnia: Conflict Resolution and Foreign Policy in Multi-Ethnic States, McGill Queen's University Press, с. 3—23.
- Friedman, Francine (2004), Bosnia and Herzegovina: A Polity on the Brink, Routledge.
- Friedman, Francine (1996), The Bosnian Muslims: Denial of a Nation, WestviewPress.
- Jelavich, Barbara (1983), History of the Balkans: Eighteenth and Nineteenth Centuries, т. 1, Cambridge University Press.
- McCarthy, Justin (1994), Ottoman Empire: 1800-1878, у Pinson, Mark (ред.), The Muslims of Bosnia-Herzegovina, Harvard University Press, с. 54—83.
- Malcolm, Noel (1994), Bosnia, A Short History, New York University Press.
- Sugar, Peter F. (1977), Southeastern Europe under Ottoman Rule, 1354–1804, University of Washington Press.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Islamizaciya Bosniyi ta Gercegovini stalasya v rezultati osmanskogo zavoyuvannya pislya zavoyuvannya Osmanskoyu imperiyeyu Korolivstva Bosniya u drugij polovini XV stolittya sho nadaye jomu unikalnogo harakteru v balkanskomu regioni Znadobilosya bilshe sta rokiv shob islam stav religiyeyu bilshosti Bagato vchenih shodyatsya na dumci sho islamizaciya bosnijskogo naselennya ne bula nasilnickoyu a zdebilshogo mirnoyu ta dobrovilnoyu Islamizaciya Bosniyi ta Gercegovini Krayina Bosniya i GercegovinaFonShozhe sho za cim procesom stoyat kilka faktoriv Najvazhlivishim bulo te sho do osmanskogo panuvannya hristiyanstvo v Bosniyi malo vidnosno negliboke korinnya U Bosniyi ne vistachalo silnoyi hristiyanskoyi cerkovnoyi organizaciyi shob mati silnih prihilnikiv rezultat nestachi svyashenikiv i konkurenciyi mizh katolickoyu ta pravoslavnoyu cerkvami ta rozkolnickoyu bosnijskoyu cerkvoyu yaka rozvalilasya nezadovgo do prihodu osmaniv Ce zalishilo bilshist lyudej religijno nezaangazhovanimi ta sprijnyatlivimi do privablivosti islamskih ustanov Cij sprijnyatlivosti spriyav rozvitok sered bagatoh lyudej svogo rodu narodnogo hristiyanstva zoseredzhenogo na riznih praktikah i ceremoniyah yake bulo adaptovano do formi narodnogo islamu populyarnogo pid chas vtorgnennya Odna z teorij shodo togo chomu navernennya do islamu bulo bilsh poshirenim u Bosniyi nizh v inshih miscyah na Balkanah polyagaye v tomu sho bosnijska cerkva spoviduvala bogomilstvo Bogomilstvo rozglyadalosya katolickoyu cerkvoyu yak golovna dualistichna yeres proti yakoyi Papa Ivan XXII 1325 roku navit rozpochav hrestovij pohid Takim chinom bagato prihilnikiv bosnijskoyi cerkvi buli bilsh sprijnyatlivimi do perehodu v islam Faktichno u bogomilskij tradiciyi isnuvalo kilka praktik yaki nagaduvali islam voni vidkidali inshi movi yak religijnij simvol voni vvazhali idolopoklonstvom shilyatisya pered religijnimi zobrazhennyami moshami chi svyatimi i navit molilisya p yat raziv na den deklamuyuchi Otche nash Prote sered istorikiv ne ye zagalnoviznanim te sho bosnijska cerkva bula bogomilskoyu Cyu teoriyu pidtrimuyut deyaki istoriki zokrema ser Tomas Arnold ale inshi istoriki vvazhayut yiyi nadmirnim sproshennyam Zaznachayetsya sho bosnijci vsih hristiyanskih konfesij prijnyali islam u tomu chisli z katolickoyi ta pravoslavnoyi cerkov a ne lishe z bosnijskoyi cerkvi Krim togo znachna chastina naselennya Bosniyi ne nalezhala do bosnijskoyi cerkvi Nareshti pid osmanskim pravlinnyam vidbulosya znachne religijne navernennya v bagatoh napryamkah bagato katolikiv navernulisya do pravoslavnoyi cerkvi i navpaki Na dumku vchenogo Fajna prichina chomu navernennya do islamu bulo bilsh poshirenim u Bosniyi ta Albaniyi na vidminu vid inshih teritorij pid vladoyu Osmanskoyi imperiyi polyagaye v tomu sho v cih oblastyah bulo bagato konkuruyuchih cerkov zhodna z yakih ne bula dominuyuchoyu Tomu bosnijci buli mensh viddanimi hristiyanami nizh inshi balkanci She odna vidminnist Bosniyi vid inshih chastin osmanskih Balkan polyagala v tomu sho protyagom bilshoyi chastini osmanskogo periodu Bosniya bula prikordonnoyu provinciyeyu sho mezhuvala z odnimi z najvazhlivishih vorogiv imperiyi Avstriyeyu Ugorshinoyu ta Veneciyeyu Shob zaseliti znelyudnili rajoni pivnichnoyi ta zahidnoyi Bosniyi osmani zaohochuvali migraciyu velikoyi kilkosti vitrivalih poselenciv z vijskovimi navichkami z Serbiyi ta Gercegovini Deyaki z cih poselenciv buli volohami predstavnikami doslov yanskogo balkanskogo naselennya yake zasvoyilo latinsku movu i specializuvalosya na skotarstvi rozvedenni konej torgivli na daleki vidstani ta voyennih diyah Bilshist z nih buli chlenami Serbskoyi pravoslavnoyi cerkvi Do osmanskogo zavoyuvannya cya cerkva mala duzhe malo chleniv na bosnijskih zemlyah za mezhami Gercegovini ta shidnoyi smugi dolini Drini Do 1463 roku nemaye dostovirnih svidchen pro bud yaki pravoslavni cerkovni sporudi v centralnij pivnichnij chi zahidnij Bosniyi Odnak protyagom XVI stolittya v cih chastinah Bosniyi bulo zbudovano kilka pravoslavnih monastiriv ochevidno dlya sluzhinnya novopribulomu pravoslavnomu naselennyu Ekonomichni ta socialni vigodi takozh buli stimulom stati musulmaninom prijnyattya islamu nadavalo ekonomichnij i socialnij status Za feodalnoyi sistemi nav yazanoyi osmanami lishe ti hto prijnyav islam mogli nabuvati i uspadkovuvati zemlyu i majno sho nadavalo yim politichni prava status u yakomu zazvichaj bulo vidmovleno nemusulmanam Odnak deyaki hristiyanski velmozhi zmogli zberegti svoyi mayetki na pochatku osmanskogo pravlinnya voyuyuchi na boci imperiyi sho svidchit pro te sho zberezhennya vlasnosti ne bulo golovnim stimulom dlya rannogo navernennya v islam Na nizhchomu socialno ekonomichnomu rivni bilshist novonavernenih v islam zmogli peretvoriti svoyi mayetki na vilni fermerski gospodarstva Vnizu socialno ekonomichnoyi drabini perebuvali kripaki yaki stanovili bilshist naselennya i buli perevazhno hristiyanami Krim togo lishe musulmani mogli zajmati posadi v osmanskomu derzhavnomu aparati sho nadavalo osoblivi privileyi ta znachno vishij riven zhittya Musulmani takozh koristuvalisya yuridichnimi privileyami hristiyani ne mogli suditisya z musulmanami a yihni svidchennya ne mogli buti vikoristani proti musulman u sudi Postupove navernennya do islamu vidbuvalosya riznimi tempami v riznih oblastyah i sered riznih grup Navernennya do islamu vidbuvalosya shvidshe v mistah yaki buli centrami osviti ta osmanskoyi administraciyi nizh u silskij miscevosti Kupcyam bulo vigidno prijnyati islam oskilki voni otrimali bilshu svobodu peresuvannya ta derzhavnij zahist svoyih tovariv yak musulmani Bagato profesijnih vijskovih takozh prijnyali islam shob zabezpechiti shvidshe prosuvannya po sluzhbi Do XVII stolittya bilshist naselennya Bosniyi stali musulmanami Riznomanitni perevagi ta privileyi yaki buli zberezheni za musulmanami i velika kilkist navernen yaki voni zaohochuvali sered korinnogo naselennya prizveli z chasom do poyavi perevazhno miscevogo musulmanskogo pravlyachogo klasu yakij dominuvav u politichnij ta ekonomichnij vladi v Bosniyi ta Gercegovini U piznishij period Osmanskoyi imperiyi Bosniya privablyuvala musulmanskih bizhenciv iz zemel yaki buli vidvojovani hristiyanskimi derzhavami golovnim chinom Horvatiyi Ugorshini ta Sloveniyi Deyaki prijnyali islam shob uniknuti danini devshirme za yakoyu sina hristiyanskoyi rodini zabirali na vijskovu sluzhbu U toj zhe chas deyaki musulmanski rodini volili viddavati svoyih siniv do vijska napriklad u yanichari oskilki ce davalo yim mozhlivist navchatisya v shkoli ta profesijno prosuvatisya Inshim sposobom islamizaciyi Bosniyi bula immigraciya Pid chas Velikoyi tureckoyi vijni kincya 1600 h rokiv Osmanska imperiya vtratila kontrol nad bilshoyu chastinoyu Ugorshini ta chastinami pivnichno zahidnih Balkan Bagato musulman u cih regionah vtekli v inshi chastini Balkan zokrema do Bosniyi Div takozhIslamizaciya Musulmanski zavoyuvannyaPosilannyaMalcolm 1994 pp 51 55 Velikonja Mitja 2003 Velikonja Mitja 2003 Texas A amp M University Press ISBN 978 1 60344 724 9 Fine 2002 p 6 Friedman 1996 pp 16 18 Malcolm 1994 pp 41 42 Sugar 1977 pp 52 53 Arnold 1913 p 198 200 Fine 2002 Malcolm 1994 Chapter 3 Bosnia and Herzegovina Ottoman Bosnia Britannica Friedman 1996 Friedman 2004 Malcolm 1994 McCarthy 1994 Friedman 1996 Jelavich 1983 Traian Stoianovich 20 May 2015 Balkan Worlds The First and Last Europe Routledge s 201 ISBN 9781317476153 Malcolm 1994 Chapter 7Spisok literaturiArnold Thomas W 1913 The preaching of Islam a history of the propagation of the Muslim faith Constable amp Company Fine John V A 2002 The Various Faiths in the History of Bosnia Middle Ages to the Present u Shatzmiller Maya red Islam and Bosnia Conflict Resolution and Foreign Policy in Multi Ethnic States McGill Queen s University Press s 3 23 Friedman Francine 2004 Bosnia and Herzegovina A Polity on the Brink Routledge Friedman Francine 1996 The Bosnian Muslims Denial of a Nation WestviewPress Jelavich Barbara 1983 History of the Balkans Eighteenth and Nineteenth Centuries t 1 Cambridge University Press McCarthy Justin 1994 Ottoman Empire 1800 1878 u Pinson Mark red The Muslims of Bosnia Herzegovina Harvard University Press s 54 83 Malcolm Noel 1994 Bosnia A Short History New York University Press Sugar Peter F 1977 Southeastern Europe under Ottoman Rule 1354 1804 University of Washington Press