Було запропоновано цю статтю або розділ з КСП-76, але, можливо, це варто додатково . Пропозиція із серпня 2021. |
ГАЗ-68 (КСП-76) — дослідний радянський легкий артилерійський тягач, створений в 1948 році на Горьківському автозаводі.
ГАЗ-68 (КСП-76) | |
---|---|
Виробник | ГАЗ |
Роки виробництва | 1948-1949 |
Місце виробництва | СРСР, Нижній Новгород СРСР, Іркутськ |
Попередник(и) | ГАЗ-63 |
Наступник(и) | ГАЗ-62 |
Клас | Вантажний автомобіль з колісною формулою 4х4 |
Стиль кузова | цільнометалевий
|
Платформа | (ДхШхВ), мм 2265 х 1830 х 525 |
Двигун(и) | двигун: ГАЗ-51 (розвиток ГАЗ-11)
|
Колісна база | 2700 |
Кліренс | 270 |
Передня колія | 1588 |
Задня колія | 1600 |
Найвища швидкість | 65
|
Місткість бака | обсяг двох паливних баків, л 100 |
Споріднені | ГАЗ-63 |
Історія створення
В 1939 році разом із базовою моделлю нової вантажівки на Горьківському автозаводі був розроблений повнопривідний автомобіль ГАЗ-63 (4x4), але освоєння цих машин завадила війна.
У травні 1944 року на базі макетних агрегатів нової версії позашляховика ГАЗ-63 була побудована колісна самохідна гармата КСП-76 (з рос. Колесная Самоходная Пушка), що мала заводську назву ГАЗ-68. Хоча надалі тему колісної гармати і закрили, індекс ГАЗ-68 опинився незабаром знову затребуваним…
Почалося все з того, що Тракторне управління (ТУ) ГАУ, у віданні якого знаходилися кошти механізованої тяги для артилерії, звернулося на ГАЗ з пропозицією створити легкий артилерійський тягач для буксирування протитанкових гармат по типу ленд-лізовського , який за своєю вантажопід'ємністю в 750 кг був прозваний в народі «Додж — три чверті» («Додж-¾»). Ці американські машини відрізнялися простотою, надійністю і дуже високою ремонтопридатністю. А завдяки вдалому розподілу маси між мостами, коліс з шинами великого діаметра,— вони мали чудову прохідність. Невдовзі вийшла постанова уряду, були видані тактико-технічні вимоги на розробку нової машини із збереженням індексу ГАЗ-68.
Силами інженерів конструкторсько-експериментального відділу (КЕВ) автозаводу під керівництвом провідного конструктора П. І. Музюкіна був спроектований артилерійський тягач ГАЗ-68, дослідні зразки якого були готові вже у першій половині 1948 року.
Конструкція
Конструкція «68-го» вийшла досить простою і значно уніфікованою з іншими моделями ГАЗа. За основу взяли ГАЗ-63 повоєнного зразка із зменшеною на 600 мм колісною базою (2700 мм) і іншою рамою. Її лонжерони мали прогин в середині, що дозволило знизити центр ваги і зменшити навантажувальну висоту.
Всі інші основні вузли — двигун із зчепленням і коробкою передач, ведучі мости, рульове управління, гальма, елементи підвіски, колеса з шинами 9,75-18" моделі Я-42, електрообладнання і буксирувальний пристрій — запозичили від ГАЗ-63.
Для тягача ГАЗ-68 довелося вкоротити лише карданні вали, а для плавності ходу додати до задніх ресор важільні амортизатори.
Двигун злегка посунули вперед і вниз, знизивши лінію капота. Оперення з невеликими доопрацюваннями теж взяли від ГАЗ-63, та лише відкрита двомісна кабіна і кузов (з окремими брезентовими тентами) у «68-го» були оригінальні, хоча рамку вітрового скла уніфікували з таким же елементом перспективного ГАЗ-69.
Невелика суцільнометалева вантажна платформа, призначена для розміщення особового складу та перевезення частини боєкомплекту артилерійської системи, що планувалося буксирувати. Вона, як і кабіна, мала знімний тент, що складаються на дугах, і відкидний задній борт. Щоправда, значну частину корисного об'єму платформи займали надколісні ніші, частина обладнання і ЗІП, додатковий паливний бак і ніша для запасного колеса, що кріпилася щільно під кузовом.
На відміну від Доджа-¾, у якого «запаска», що стояла збоку, і частково закривала доступ в кабіну водія, запасне колесо на «68-му» розмістили горизонтально на відкидному кронштейні правого лонжерона рами.
Для самовитягування автомобіля, витягування застряглих машин і витягування артилерійських систем на особливо круті підйоми, куди в'їзд тягача з артилерійською системою був неможливий, використовували штатну лебідку самовитягування від автомобіля ГАЗ-63А.
Дослідні зразки арттягача ГАЗ-68 (армійське позначення АТК-Л) успішно пройшли заводські випробування влітку–восени 1948 року і були передані представникам ГАУ для проведення приймальних полігонних випробувань. Особливих зауважень до машини не було.
ТТХ, що не увійшли в інфобокс
- трансмісія: зчеплення однодискове, сухе: коробка передач механічна, 4-х ступінчаста: (без синхронізаторів): роздавальна коробка 2-х ступінчаста (1:1 і 1,96:1): головна передача одинарна, пара конічних шестерень із спіральними зубами (7,6:1): розмір/ модель шин 9,75-18"/ Я-42
Проблеми в ході створення
Вже на етапі створення ГАЗ-68 почалося протистояння між артилеристами і танкістами, зацікавленими в пріоритеті розробки БТР-40 (на базі того ж ГАЗ-63). На користь бронетранспортера виступили військовий представник на ГАЗі ГБТУ Міністерства збройних сил інженер-майор (пізніше інженер-полковник) К. К. Лісін, голова НТК ГБТУ і начальник військового відділу Міністерства автомобільної і тракторної промисловості СРСР.
У результаті перевагу військового відомства було віддано більш популярним БТР-40.
До того ж, і самі творці розуміли, що вельми вузькоспеціалізований ГАЗ-68 з його малою вантажопідйомністю і ще меншою вантажомісткістю не зможе успішно конкурувати з базовою багатоцільовою вантажівкою ГАЗ-63, здатною застосовуватися як в армії (в тому числі і як арттягач), так і в народному господарстві. Адже встати на конвеєр «68-й» міг тільки за рахунок зменшення обсягів випуску «63-го», на що ні цивільне, ні військове керівництво не пішли б.
І нарешті, сама ідея створення арттягача найбільш простим і дешевим способом виявилася невдалою. Запозичені від вантажівки вузли для машини явно меншого класу вийшли значно заважкими, завеликими, а конструкція в цілому — негармонічною і занадто металомісткою.
Остаточну «крапку» на ГАЗ-68 поставила чергова реорганізація структур Міністерства збройних сил, в результаті якої в 1949 році відбулося об'єднання автомобільної (Тилу) і тракторної (ГАУ) служб в єдину автотракторну службу (ГЛАВТУ), де з'явилися свої ланки замовника і приймання нової техніки. У зв'язку з цим тема АТК-Л (іноді вживаються позначення АТК-Л-68, АТКЛ-68) втратила свою актуальність, але були затверджені нові ТТ-вимоги вже на універсальний багатоцільовий 1-тонний автомобіль 4x4. Цю розробку, розпочату на ГАЗі в 1951-му, позначили як ГАЗ-62 (не плутати з довоєнним автомобілем).
Джерела
- 1. Михаил Соколов/Андрей Колеватов, «Советский „Хаммер“» & «Коммерческий Транспорт» № 1,2, 2010 г.
- 2. Вячеслав Мамедов, «И трое канули в Лету…». VoenAvto — Exotica из «Club 4x4» № 8, 2002 г.
- 3. Вячеслав Мамедов, «„Несчастливый“ индекс (ГАЗ-62)». «Грузовик Пресс» № 6, 2004 г.
- 4. Андрей Колеватов, «Предшественники ГАЗ-66». «Автомобильный моделизм» № 3-6, 2009 г.
Див. також
Цей розділ статті ще . |
Посилання
- Колесная САУ ГАЗ-68/КСП-76 [Архівовано 15 грудня 2021 у Wayback Machine.] // Военное обозрение, 9 июня 2014
- www.voengruzovik.ru/GAZ.html#&panel1-2 [Архівовано 18 листопада 2015 у Wayback Machine.]
Примітки
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Bulo zaproponovano ob yednati cyu stattyu abo rozdil z KSP 76 ale mozhlivo ce varto dodatkovo Propoziciya iz serpnya 2021 GAZ 68 KSP 76 doslidnij radyanskij legkij artilerijskij tyagach stvorenij v 1948 roci na Gorkivskomu avtozavodi GAZ 68 KSP 76 VirobnikGAZRoki virobnictva1948 1949Misce virobnictva SRSR Nizhnij Novgorod SRSR IrkutskPoperednik i GAZ 63Nastupnik i GAZ 62KlasVantazhnij avtomobil z kolisnoyu formuloyu 4h4Stil kuzovacilnometalevij vantazhopidjomnist kg 1000Platforma DhShhV mm 2265 h 1830 h 525Dvigun i dvigun GAZ 51 rozvitok GAZ 11 karbyuratornij chotiritaktnij dizelnij 6 ti cilindrovij ryadnij nizhnoklapannij ridinnogo oholodzhennya diametr cilindra mm 82 hid porshnya mm 110 robochij ob yem l 3 485 stupin stisnennya 6 2 potuzhnist dviguna l s kVt 70 51 5 pri 2800 ob hv krutnij moment kGs m Nm 20 5 205 pri 1500 1700 ob hvKolisna baza2700Klirens270Perednya koliya1588Zadnya koliya1600Najvisha shvidkist65 vitrata paliva l 100 km blizko 30Mistkist bakaobsyag dvoh palivnih bakiv l 100SporidneniGAZ 63Istoriya stvorennyaV 1939 roci razom iz bazovoyu modellyu novoyi vantazhivki na Gorkivskomu avtozavodi buv rozroblenij povnoprividnij avtomobil GAZ 63 4x4 ale osvoyennya cih mashin zavadila vijna U travni 1944 roku na bazi maketnih agregativ novoyi versiyi pozashlyahovika GAZ 63 bula pobudovana kolisna samohidna garmata KSP 76 z ros Kolesnaya Samohodnaya Pushka sho mala zavodsku nazvu GAZ 68 Hocha nadali temu kolisnoyi garmati i zakrili indeks GAZ 68 opinivsya nezabarom znovu zatrebuvanim Pochalosya vse z togo sho Traktorne upravlinnya TU GAU u vidanni yakogo znahodilisya koshti mehanizovanoyi tyagi dlya artileriyi zvernulosya na GAZ z propoziciyeyu stvoriti legkij artilerijskij tyagach dlya buksiruvannya protitankovih garmat po tipu lend lizovskogo yakij za svoyeyu vantazhopid yemnistyu v 750 kg buv prozvanij v narodi Dodzh tri chverti Dodzh Ci amerikanski mashini vidriznyalisya prostotoyu nadijnistyu i duzhe visokoyu remontopridatnistyu A zavdyaki vdalomu rozpodilu masi mizh mostami kolis z shinami velikogo diametra voni mali chudovu prohidnist Nevdovzi vijshla postanova uryadu buli vidani taktiko tehnichni vimogi na rozrobku novoyi mashini iz zberezhennyam indeksu GAZ 68 Silami inzheneriv konstruktorsko eksperimentalnogo viddilu KEV avtozavodu pid kerivnictvom providnogo konstruktora P I Muzyukina buv sproektovanij artilerijskij tyagach GAZ 68 doslidni zrazki yakogo buli gotovi vzhe u pershij polovini 1948 roku KonstrukciyaKonstrukciya 68 go vijshla dosit prostoyu i znachno unifikovanoyu z inshimi modelyami GAZa Za osnovu vzyali GAZ 63 povoyennogo zrazka iz zmenshenoyu na 600 mm kolisnoyu bazoyu 2700 mm i inshoyu ramoyu Yiyi lonzheroni mali progin v seredini sho dozvolilo zniziti centr vagi i zmenshiti navantazhuvalnu visotu Vsi inshi osnovni vuzli dvigun iz zcheplennyam i korobkoyu peredach veduchi mosti rulove upravlinnya galma elementi pidviski kolesa z shinami 9 75 18 modeli Ya 42 elektroobladnannya i buksiruvalnij pristrij zapozichili vid GAZ 63 Dlya tyagacha GAZ 68 dovelosya vkorotiti lishe kardanni vali a dlya plavnosti hodu dodati do zadnih resor vazhilni amortizatori Dvigun zlegka posunuli vpered i vniz znizivshi liniyu kapota Operennya z nevelikimi doopracyuvannyami tezh vzyali vid GAZ 63 ta lishe vidkrita dvomisna kabina i kuzov z okremimi brezentovimi tentami u 68 go buli originalni hocha ramku vitrovogo skla unifikuvali z takim zhe elementom perspektivnogo GAZ 69 Nevelika sucilnometaleva vantazhna platforma priznachena dlya rozmishennya osobovogo skladu ta perevezennya chastini boyekomplektu artilerijskoyi sistemi sho planuvalosya buksiruvati Vona yak i kabina mala znimnij tent sho skladayutsya na dugah i vidkidnij zadnij bort Shopravda znachnu chastinu korisnogo ob yemu platformi zajmali nadkolisni nishi chastina obladnannya i ZIP dodatkovij palivnij bak i nisha dlya zapasnogo kolesa sho kripilasya shilno pid kuzovom Na vidminu vid Dodzha u yakogo zapaska sho stoyala zboku i chastkovo zakrivala dostup v kabinu vodiya zapasne koleso na 68 mu rozmistili gorizontalno na vidkidnomu kronshtejni pravogo lonzherona rami Dlya samovityaguvannya avtomobilya vityaguvannya zastryaglih mashin i vityaguvannya artilerijskih sistem na osoblivo kruti pidjomi kudi v yizd tyagacha z artilerijskoyu sistemoyu buv nemozhlivij vikoristovuvali shtatnu lebidku samovityaguvannya vid avtomobilya GAZ 63A Doslidni zrazki arttyagacha GAZ 68 armijske poznachennya ATK L uspishno projshli zavodski viprobuvannya vlitku voseni 1948 roku i buli peredani predstavnikam GAU dlya provedennya prijmalnih poligonnih viprobuvan Osoblivih zauvazhen do mashini ne bulo TTH sho ne uvijshli v infobokstransmisiya zcheplennya odnodiskove suhe korobka peredach mehanichna 4 h stupinchasta bez sinhronizatoriv rozdavalna korobka 2 h stupinchasta 1 1 i 1 96 1 golovna peredacha odinarna para konichnih shesteren iz spiralnimi zubami 7 6 1 rozmir model shin 9 75 18 Ya 42Problemi v hodi stvorennyaVzhe na etapi stvorennya GAZ 68 pochalosya protistoyannya mizh artileristami i tankistami zacikavlenimi v prioriteti rozrobki BTR 40 na bazi togo zh GAZ 63 Na korist bronetransportera vistupili vijskovij predstavnik na GAZi GBTU Ministerstva zbrojnih sil inzhener major piznishe inzhener polkovnik K K Lisin golova NTK GBTU i nachalnik vijskovogo viddilu Ministerstva avtomobilnoyi i traktornoyi promislovosti SRSR U rezultati perevagu vijskovogo vidomstva bulo viddano bilsh populyarnim BTR 40 Do togo zh i sami tvorci rozumili sho velmi vuzkospecializovanij GAZ 68 z jogo maloyu vantazhopidjomnistyu i she menshoyu vantazhomistkistyu ne zmozhe uspishno konkuruvati z bazovoyu bagatocilovoyu vantazhivkoyu GAZ 63 zdatnoyu zastosovuvatisya yak v armiyi v tomu chisli i yak arttyagach tak i v narodnomu gospodarstvi Adzhe vstati na konveyer 68 j mig tilki za rahunok zmenshennya obsyagiv vipusku 63 go na sho ni civilne ni vijskove kerivnictvo ne pishli b I nareshti sama ideya stvorennya arttyagacha najbilsh prostim i deshevim sposobom viyavilasya nevdaloyu Zapozicheni vid vantazhivki vuzli dlya mashini yavno menshogo klasu vijshli znachno zavazhkimi zavelikimi a konstrukciya v cilomu negarmonichnoyu i zanadto metalomistkoyu Ostatochnu krapku na GAZ 68 postavila chergova reorganizaciya struktur Ministerstva zbrojnih sil v rezultati yakoyi v 1949 roci vidbulosya ob yednannya avtomobilnoyi Tilu i traktornoyi GAU sluzhb v yedinu avtotraktornu sluzhbu GLAVTU de z yavilisya svoyi lanki zamovnika i prijmannya novoyi tehniki U zv yazku z cim tema ATK L inodi vzhivayutsya poznachennya ATK L 68 ATKL 68 vtratila svoyu aktualnist ale buli zatverdzheni novi TT vimogi vzhe na universalnij bagatocilovij 1 tonnij avtomobil 4x4 Cyu rozrobku rozpochatu na GAZi v 1951 mu poznachili yak GAZ 62 ne plutati z dovoyennim avtomobilem Dzherela1 Mihail Sokolov Andrej Kolevatov Sovetskij Hammer amp Kommercheskij Transport 1 2 2010 g 2 Vyacheslav Mamedov I troe kanuli v Letu VoenAvto Exotica iz Club 4x4 8 2002 g 3 Vyacheslav Mamedov Neschastlivyj indeks GAZ 62 Gruzovik Press 6 2004 g 4 Andrej Kolevatov Predshestvenniki GAZ 66 Avtomobilnyj modelizm 3 6 2009 g Div takozhCej rozdil statti she ne napisano Vi mozhete dopomogti proyektu napisavshi jogo PosilannyaKolesnaya SAU GAZ 68 KSP 76 Arhivovano 15 grudnya 2021 u Wayback Machine Voennoe obozrenie 9 iyunya 2014 www voengruzovik ru GAZ html amp panel1 2 Arhivovano 18 listopada 2015 u Wayback Machine Primitki