Капітуляція Німеччини у Першій світовій війні — угода про припинення військових дій між Німецькою імперією та Антантою. Започаткована 5 жовтня 1918 року, коли німецьким урядом було офіційно оголошено про готовність Німеччини до капітуляції перед Антантою. 10 листопада 1918 року Берлінською радою прийнято рішення створити тимчасовий уряд — Раду народних уповноважених, яка 11 листопада 1918 року підписала у Комп'єні договір про повну капітуляцію імперської армії Німеччини і поклала край Першій світовій війні.
Капітуляція Німеччини у Першій світовій війні | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Перша світова війна | |||||||
Американські військовики 7-ї піхотної дивізії радіють з приводу закінчення військових дій. Франція. 11 листопада 1918 | |||||||
| |||||||
Сторони | |||||||
Франція Британська імперія США Королівство Італія Португалія | Німецька імперія |
Історія
Передумови
На вересень 1918 року становище Німеччини з кожним днем дедалі погіршувалося. Загальностратегічна обстановка на фронтах світової війни багато в чому покращилась на користь Антанти. Союзникам вдалося досягти рішучого переваги в силах над Німеччиною. У вересні в правлячих колах Німецької імперії досить відкрито розпочали обговорювати про загрозу воєнної катастрофи. Внаслідок безперервних мобілізацій гостро відчувалася нестача робочої сили у промисловості. Внутріполітична обстановка всередині країни загострювалася, невдоволення переростало у відкрите обурення німецького народу. На фоні цієї загрозливої ситуації у міру розгортання наступальних операцій Антанти стан німецької армії ставав усе більш важким.
1 жовтня уряд Гертлінга пішов у відставку, а 3 жовтня був утворений кабінет на чолі з принцом Максом Баденським, що мав репутацію ліберала і пацифіста. У ніч на 4 жовтня через німецького посланника в Швейцарії новий німецький уряд відправив президентові США В. Вільсону телеграму з проханням про перемир'я і початок мирних переговорів на основі «Чотирнадцяти пунктів», викладених в його посланні до конгресу від 8 січня 1918 року.
Спочатку В.Вільсон погодився розпочати переговори при умові відведення німецьких військ із захоплених територій і зречення кайзера. Але, з огляду на жорстку позицію Франції, Великої Британії та Італії, таки міри успіху не мали.
3 листопада у місті Кіль повстали військові моряки. Незабаром у Берліні на боротьбу піднялись робітники. В результаті Листопадової революції монархія була повалена. Імператор Вільгельм ІІ втік з країни до Нідерландів, де 28 листопада він підписав формальний документ про зречення від престолу. У Берліні був сформований республіканський уряд, на який і покладалося завдання завершити війну.
Умови капітуляції
Вранці 8 листопада німецька делегація прибула на станцію Ретонд в Комп'єнському лісі, де і була прийнята маршалом Фошем. Їй були зачитані умови перемир'я. Вони передбачали припинення військових дій, евакуацію протягом 14 днів окупованих німецькими військами районів Франції, територій Бельгії та Люксембургу, а також Ельзас-Лотарингії. Війська Антанти займали лівий берег Рейну (причому утримання окупаційної армії цілком покладалося на Німеччину), а на правому березі передбачалося створення демілітаризованої зони. Німеччина зобов'язувалася негайно повернути на батьківщину всіх військовополонених, а також евакуювати свої війська з території країн, що входили раніше до складу Австро-Угорщини, з Румунії, Туреччини та Східної Африки.
Німеччина повинна була видати Антанті 5 тис. артилерійських гармат, 30 тис. кулеметів, 3 тис. мінометів, 5 тис. паровозів, 150 тис. вагонів, 2 тис. літаків, 10 тис. вантажних автомобілів, 10 лінійних кораблів, 6 важких і 8 легких крейсерів, 50 есмінців і 160 підводних човнів. Решта кораблів німецького військово-морського флоту роззброювалися і інтернувалася союзниками. Блокада Німеччини зберігалася.
Для відповіді німецька делегація отримала 72 години. Термін ультиматуму закінчувався 11 листопада в 11 годин ранку за французьким часом.
Зрештою, залякуючи переможців «більшовицькою небезпекою», німецька делегація домоглася деяких поступок. Так, кількість кулеметів, які підлягають видачі, було знижена до 25 тис., літаків — до 1,7 тис., вантажних автомобілів — до 5 тис.. Були зняті вимоги про видачу підводних човнів.
Британський історик Нейл Грант так коментував капітуляцію:
«Зі стратегічної точки зору становище Німеччини було важким, але не безнадійним. Якщо союзникам належало б захоплювати Німеччину, то попереду була важка, тривала робота. Умови капітуляції німців змусили прийняти не так події на полях битв, як на внутрішньому фронті. По всій країні поширювалися анархія і громадські заворушення. Революціонери, названі „спартаківцями“, взяли на себе керівництво в підбурюванні до революції в містах. Навіть католицький і консервативний Мюнхен виявився залученим у події. У багатьох місцях були створені робітничі й солдатські ради».
Див. також
Джерела
- История Первой мировой войны 1914–1918 гг. [ 20 липня 2015 у Wayback Machine.] / под редакцией И. И. Ростунова. — в 2-х томах. — М.: Наука, 1975. — 25 500 экз.
- Зайончковский, Андрей Медардович, Первая мировая война [ 4 січня 2013 у Wayback Machine.] — СПб.: ООО "Издательство «Полигон», 2002. — 878, [2] с. ил., 64 цв. ил. — (Военно-историческая библиотека). Тираж 5 000 экз. —
- Бэзил Лиддел Гарт. 1914. Правда о Первой мировой. [ 15 липня 2015 у Wayback Machine.] — М.: Эксмо, 2009. — 480 с. — (Перелом истории). — 4300 экз. — .
Примітки
- Виноски
- Джерела
- Я. С. Драбкин. Ноябрьская революция в Германии. М., 1967, стр. 40.
- «Deutschland im ersten Weltkrieg», Bd. 3, S. 436–437.
- Ю. В. Ключников, А. Сабанин. Международная политика новейшего времени в договорах, нотах и декларациях, ч. 2, стр. 178.
- История Т.3. стор. 529
- История Т.3. стор. 507
- «Der Waffenstillstand 1918–1919», Bd. l, S. 22.
- «Der Waffenstillstand 1918–1919», Bd. l, S. 24-30
- «Der Waffenstillstand 1918–1919», Bd. l, S. 44-46.
- «Der Waffenstillstand 1918–1919», Bd. l, S. 25.
- «Der Waffenstillstand 1918–1919», Bd. l, S. 31-45.
- . Архів оригіналу за 6 липня 2015. Процитовано 4 серпня 2015.
Посилання
- Конец Великой войны [ 6 липня 2015 у Wayback Machine.]
- Капитуляция Германии[недоступне посилання з липня 2019]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kapitulyaciya Nimechchini u Pershij svitovij vijni ugoda pro pripinennya vijskovih dij mizh Nimeckoyu imperiyeyu ta Antantoyu Zapochatkovana 5 zhovtnya 1918 roku koli nimeckim uryadom bulo oficijno ogolosheno pro gotovnist Nimechchini do kapitulyaciyi pered Antantoyu 10 listopada 1918 roku Berlinskoyu radoyu prijnyato rishennya stvoriti timchasovij uryad Radu narodnih upovnovazhenih yaka 11 listopada 1918 roku pidpisala u Komp yeni dogovir pro povnu kapitulyaciyu imperskoyi armiyi Nimechchini i poklala kraj Pershij svitovij vijni Kapitulyaciya Nimechchini u Pershij svitovij vijniPersha svitova vijnaAmerikanski vijskoviki 7 yi pihotnoyi diviziyi radiyut z privodu zakinchennya vijskovih dij Franciya 11 listopada 1918 Amerikanski vijskoviki 7 yi pihotnoyi diviziyi radiyut z privodu zakinchennya vijskovih dij Franciya 11 listopada 1918Data 11 listopada 1918Misce Rezultat bezzasterezhna kapitulyaciya Nimeckoyi imperiyi ta pripinennya svitovoyi vijni na usih frontahStoroni Franciya Britanska imperiya SShA Korolivstvo Italiya Portugaliya Nimecka imperiyaIstoriyaPeredumovi Na veresen 1918 roku stanovishe Nimechchini z kozhnim dnem dedali pogirshuvalosya Zagalnostrategichna obstanovka na frontah svitovoyi vijni bagato v chomu pokrashilas na korist Antanti Soyuznikam vdalosya dosyagti rishuchogo perevagi v silah nad Nimechchinoyu U veresni v pravlyachih kolah Nimeckoyi imperiyi dosit vidkrito rozpochali obgovoryuvati pro zagrozu voyennoyi katastrofi Vnaslidok bezperervnih mobilizacij gostro vidchuvalasya nestacha robochoyi sili u promislovosti Vnutripolitichna obstanovka vseredini krayini zagostryuvalasya nevdovolennya pererostalo u vidkrite oburennya nimeckogo narodu Na foni ciyeyi zagrozlivoyi situaciyi u miru rozgortannya nastupalnih operacij Antanti stan nimeckoyi armiyi stavav use bilsh vazhkim 1 zhovtnya uryad Gertlinga pishov u vidstavku a 3 zhovtnya buv utvorenij kabinet na choli z princom Maksom Badenskim sho mav reputaciyu liberala i pacifista U nich na 4 zhovtnya cherez nimeckogo poslannika v Shvejcariyi novij nimeckij uryad vidpraviv prezidentovi SShA V Vilsonu telegramu z prohannyam pro peremir ya i pochatok mirnih peregovoriv na osnovi Chotirnadcyati punktiv vikladenih v jogo poslanni do kongresu vid 8 sichnya 1918 roku Spochatku V Vilson pogodivsya rozpochati peregovori pri umovi vidvedennya nimeckih vijsk iz zahoplenih teritorij i zrechennya kajzera Ale z oglyadu na zhorstku poziciyu Franciyi Velikoyi Britaniyi ta Italiyi taki miri uspihu ne mali 3 listopada u misti Kil povstali vijskovi moryaki Nezabarom u Berlini na borotbu pidnyalis robitniki V rezultati Listopadovoyi revolyuciyi monarhiya bula povalena Imperator Vilgelm II vtik z krayini do Niderlandiv de 28 listopada vin pidpisav formalnij dokument pro zrechennya vid prestolu U Berlini buv sformovanij respublikanskij uryad na yakij i pokladalosya zavdannya zavershiti vijnu Umovi kapitulyaciyi Dokladnishe Komp yenske peremir ya Vranci 8 listopada nimecka delegaciya pribula na stanciyu Retond v Komp yenskomu lisi de i bula prijnyata marshalom Foshem Yij buli zachitani umovi peremir ya Voni peredbachali pripinennya vijskovih dij evakuaciyu protyagom 14 dniv okupovanih nimeckimi vijskami rajoniv Franciyi teritorij Belgiyi ta Lyuksemburgu a takozh Elzas Lotaringiyi Vijska Antanti zajmali livij bereg Rejnu prichomu utrimannya okupacijnoyi armiyi cilkom pokladalosya na Nimechchinu a na pravomu berezi peredbachalosya stvorennya demilitarizovanoyi zoni Nimechchina zobov yazuvalasya negajno povernuti na batkivshinu vsih vijskovopolonenih a takozh evakuyuvati svoyi vijska z teritoriyi krayin sho vhodili ranishe do skladu Avstro Ugorshini z Rumuniyi Turechchini ta Shidnoyi Afriki Nimechchina povinna bula vidati Antanti 5 tis artilerijskih garmat 30 tis kulemetiv 3 tis minometiv 5 tis parovoziv 150 tis vagoniv 2 tis litakiv 10 tis vantazhnih avtomobiliv 10 linijnih korabliv 6 vazhkih i 8 legkih krejseriv 50 esminciv i 160 pidvodnih chovniv Reshta korabliv nimeckogo vijskovo morskogo flotu rozzbroyuvalisya i internuvalasya soyuznikami Blokada Nimechchini zberigalasya Dlya vidpovidi nimecka delegaciya otrimala 72 godini Termin ultimatumu zakinchuvavsya 11 listopada v 11 godin ranku za francuzkim chasom Zreshtoyu zalyakuyuchi peremozhciv bilshovickoyu nebezpekoyu nimecka delegaciya domoglasya deyakih postupok Tak kilkist kulemetiv yaki pidlyagayut vidachi bulo znizhena do 25 tis litakiv do 1 7 tis vantazhnih avtomobiliv do 5 tis Buli znyati vimogi pro vidachu pidvodnih chovniv Britanskij istorik Nejl Grant tak komentuvav kapitulyaciyu Zi strategichnoyi tochki zoru stanovishe Nimechchini bulo vazhkim ale ne beznadijnim Yaksho soyuznikam nalezhalo b zahoplyuvati Nimechchinu to poperedu bula vazhka trivala robota Umovi kapitulyaciyi nimciv zmusili prijnyati ne tak podiyi na polyah bitv yak na vnutrishnomu fronti Po vsij krayini poshiryuvalisya anarhiya i gromadski zavorushennya Revolyucioneri nazvani spartakivcyami vzyali na sebe kerivnictvo v pidburyuvanni do revolyuciyi v mistah Navit katolickij i konservativnij Myunhen viyavivsya zaluchenim u podiyi U bagatoh miscyah buli stvoreni robitnichi j soldatski radi Div takozhKomp yenske peremir ya Akt pro kapitulyaciyu Nimechchini Den Peremogi v Yevropi Kapitulyaciya Italiyi Kilske povstannya 1918 rokuDzherelaIstoriya Pervoj mirovoj vojny 1914 1918 gg 20 lipnya 2015 u Wayback Machine pod redakciej I I Rostunova v 2 h tomah M Nauka 1975 25 500 ekz Zajonchkovskij Andrej Medardovich Pervaya mirovaya vojna 4 sichnya 2013 u Wayback Machine SPb OOO Izdatelstvo Poligon 2002 878 2 s il 64 cv il Voenno istoricheskaya biblioteka Tirazh 5 000 ekz ISBN 5 89173 174 6 Bezil Liddel Gart 1914 Pravda o Pervoj mirovoj 15 lipnya 2015 u Wayback Machine M Eksmo 2009 480 s Perelom istorii 4300 ekz ISBN 978 5 699 36036 9 PrimitkiVinoski DzherelaYa S Drabkin Noyabrskaya revolyuciya v Germanii M 1967 str 40 Deutschland im ersten Weltkrieg Bd 3 S 436 437 Yu V Klyuchnikov A Sabanin Mezhdunarodnaya politika novejshego vremeni v dogovorah notah i deklaraciyah ch 2 str 178 Istoriya T 3 stor 529 Istoriya T 3 stor 507 Der Waffenstillstand 1918 1919 Bd l S 22 Der Waffenstillstand 1918 1919 Bd l S 24 30 Der Waffenstillstand 1918 1919 Bd l S 44 46 Der Waffenstillstand 1918 1919 Bd l S 25 Der Waffenstillstand 1918 1919 Bd l S 31 45 Arhiv originalu za 6 lipnya 2015 Procitovano 4 serpnya 2015 PosilannyaKonec Velikoj vojny 6 lipnya 2015 u Wayback Machine Kapitulyaciya Germanii nedostupne posilannya z lipnya 2019