Кімберліт — вивержена магматична гірська порода, чорного кольору з синім або зеленим відтінками (іноді колір кімберліту змінюється від майже чорного через синій чи зеленувато-сірий до світло-сірого і бурого). Виповнює порожнини так званих трубок вибухів газів у земній корі (кімберлітові трубки). Гірська порода є алмазоносною.
Загальні відомості | ||||
---|---|---|---|---|
Мінеральний склад | олівін, флогопіт, піроксени, серпентини, перовськіт, Хроміт, ільменіт і алмаз | |||
| ||||
Кімберліт у Вікісховищі | ||||
Історія
Відкритий у 1871 р. в Південній Африці біля містечка Кімберлі. Назва походить від м. Кімберлі (Kimberley) в Південно-Африканській Республіці.
Походження і склад
Власне кімберліт являє собою масивну брекчієподібну гірську породу, яка складається з первинно магматогенного, повністю зміненого цементу, складеного тонкозернистим агрегатом серпентину, кальциту, флогопіту, перовськіту, магнетиту, водних алюмосилікатів та ін. занурених у цемент різнорідних вкраплеників мінералів і уламків порід. Кімберліт заповнює трубки вибуху і зустрічаються у вигляді жил, дайок, сіллів. Складається головним чином з олівіну, піроксенів, ґранатів, флогопіту. Належить до мало поширених порід.
Кімберліт — магматична гірська порода, утворена з кімберлітової магми, специфічного хімічного складу. Кімберлітова магма до виходу на поверхню містила велику кількість води, вуглекислого газу та інших речовин з низькою температурою кипіння — т. з. летких компонентів. В міру остигання леткі компоненти вступали в реакції з раніше сформованими кристалами, а надлишок газів виходив на поверхню у вигляді гейзерів, гарячих джерел.
Основна маса породи має тонкозернисту структуру, матову поверхню. Переважаючими включеннями є великі (до 1 см) зерна чорного ільменіту, пластинки коричневої слюди, червоні краплі піропа. Інколи кімберліт містить уламки роздріблених вулканічними вибухами гірських порід. Тоді в зеленувато-сірій масі кімберліту можна побачити кусочки жовтих, кремових чи пістрявих вапняків і пісковиків, прошарки сланців, буро-рожевих гранітів.
Найкрасивішими є постійно присутні в К. крупні (часто по 2-3 см) кристали олівіну, гранату і піроксену, котрі мають кулеподібну чи дещо сплющену форму. Щільність к. змінюється від 3,0-3,1 до 2,3 г/см³. Свіжі і малозмінені кімберліти дуже тверді — геологічний молоток з дзвоном від них відскакує; кімберліт складений вторинними мінералами легко подрібнюється. Магнітні властивості кімберліту залежать від вмісту у ньому заліза.
Алмазоносність
Алмази знаходяться в кімберліті у вигляді окремих кристалів, зростків декількох невеликих кристаликів, а також щільних агрегатів, складених з великої кількості найдрібніших зернят. Розмір окремих діамантів змінюється в широких межах від кількох сотих карата до гігантських кристалів, таких як "Куллінан" вагою понад 600 г. Концентрація діамантів становить бл. 0,000 000 1 % від маси породи. Вони розподілені в кімберліті рівномірно, і лише у верхній частині виходу кімберліту на поверхню, їх концентрація більша за рахунок вивітрювання.
Розповсюдження
На даний час на Землі відомо понад тисячу родовищ цієї гірської породи. Кімберліт відомий в Якутії, Південній і Центральній Африці, Північній Америці, Бразилії, Індії, Норвегії. Кімберліт — головне корінне джерело алмазів. Сьогодні у світі відомо близько 2000 кімберлітових тіл, серед яких більш ніж у 300 трубках і дайках виявлені алмази. Промислові концентрації виявлені тільки в декількох десятках, а видобуток провадиться усього в 23 кімберлітових трубках і одній . Розробляють кімберліт з змістом алмазів не нижче за 0,1 кар/т.
Література
- Мала гірнича енциклопедія : у 3 т. / за ред. В. С. Білецького. — Д. : Донбас, 2004. — Т. 1 : А — К. — 640 с. — .
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Кімберліт |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kimberlit viverzhena magmatichna girska poroda chornogo koloru z sinim abo zelenim vidtinkami inodi kolir kimberlitu zminyuyetsya vid majzhe chornogo cherez sinij chi zelenuvato sirij do svitlo sirogo i burogo Vipovnyuye porozhnini tak zvanih trubok vibuhiv gaziv u zemnij kori kimberlitovi trubki Girska poroda ye almazonosnoyu KimberlitZagalni vidomostiMineralnij skladolivin flogopit pirokseni serpentini perovskit Hromit ilmenit i almaz Kimberlit u VikishovishiChastina kimberlitovoyi porodi velichinoyu blizko 13 sm Pivnichna chastina Ontario KanadaIstoriyaVidkritij u 1871 r v Pivdennij Africi bilya mistechka Kimberli Nazva pohodit vid m Kimberli Kimberley v Pivdenno Afrikanskij Respublici Pohodzhennya i skladVlasne kimberlit yavlyaye soboyu masivnu brekchiyepodibnu girsku porodu yaka skladayetsya z pervinno magmatogennogo povnistyu zminenogo cementu skladenogo tonkozernistim agregatom serpentinu kalcitu flogopitu perovskitu magnetitu vodnih alyumosilikativ ta in zanurenih u cement riznoridnih vkraplenikiv mineraliv i ulamkiv porid Kimberlit zapovnyuye trubki vibuhu i zustrichayutsya u viglyadi zhil dajok silliv Skladayetsya golovnim chinom z olivinu pirokseniv granativ flogopitu Nalezhit do malo poshirenih porid Kimberlit magmatichna girska poroda utvorena z kimberlitovoyi magmi specifichnogo himichnogo skladu Kimberlitova magma do vihodu na poverhnyu mistila veliku kilkist vodi vuglekislogo gazu ta inshih rechovin z nizkoyu temperaturoyu kipinnya t z letkih komponentiv V miru ostigannya letki komponenti vstupali v reakciyi z ranishe sformovanimi kristalami a nadlishok gaziv vihodiv na poverhnyu u viglyadi gejzeriv garyachih dzherel Osnovna masa porodi maye tonkozernistu strukturu matovu poverhnyu Perevazhayuchimi vklyuchennyami ye veliki do 1 sm zerna chornogo ilmenitu plastinki korichnevoyi slyudi chervoni krapli piropa Inkoli kimberlit mistit ulamki rozdriblenih vulkanichnimi vibuhami girskih porid Todi v zelenuvato sirij masi kimberlitu mozhna pobachiti kusochki zhovtih kremovih chi pistryavih vapnyakiv i piskovikiv prosharki slanciv buro rozhevih granitiv Najkrasivishimi ye postijno prisutni v K krupni chasto po 2 3 sm kristali olivinu granatu i piroksenu kotri mayut kulepodibnu chi desho splyushenu formu Shilnist k zminyuyetsya vid 3 0 3 1 do 2 3 g sm Svizhi i malozmineni kimberliti duzhe tverdi geologichnij molotok z dzvonom vid nih vidskakuye kimberlit skladenij vtorinnimi mineralami legko podribnyuyetsya Magnitni vlastivosti kimberlitu zalezhat vid vmistu u nomu zaliza AlmazonosnistAlmazi znahodyatsya v kimberliti u viglyadi okremih kristaliv zrostkiv dekilkoh nevelikih kristalikiv a takozh shilnih agregativ skladenih z velikoyi kilkosti najdribnishih zernyat Rozmir okremih diamantiv zminyuyetsya v shirokih mezhah vid kilkoh sotih karata do gigantskih kristaliv takih yak Kullinan vagoyu ponad 600 g Koncentraciya diamantiv stanovit bl 0 000 000 1 vid masi porodi Voni rozpodileni v kimberliti rivnomirno i lishe u verhnij chastini vihodu kimberlitu na poverhnyu yih koncentraciya bilsha za rahunok vivitryuvannya RozpovsyudzhennyaNa danij chas na Zemli vidomo ponad tisyachu rodovish ciyeyi girskoyi porodi Kimberlit vidomij v Yakutiyi Pivdennij i Centralnij Africi Pivnichnij Americi Braziliyi Indiyi Norvegiyi Kimberlit golovne korinne dzherelo almaziv Sogodni u sviti vidomo blizko 2000 kimberlitovih til sered yakih bilsh nizh u 300 trubkah i dajkah viyavleni almazi Promislovi koncentraciyi viyavleni tilki v dekilkoh desyatkah a vidobutok provaditsya usogo v 23 kimberlitovih trubkah i odnij Rozroblyayut kimberlit z zmistom almaziv ne nizhche za 0 1 kar t LiteraturaMala girnicha enciklopediya u 3 t za red V S Bileckogo D Donbas 2004 T 1 A K 640 s ISBN 966 7804 14 3 Vikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Kimberlit