Четвертий шлуночок (лат. ventriculus quartus) - одна з чотирьох поєднаних між собою порожнин, заповненими спинномозковою рідиною (ЦСР) всередині головного мозку людини. Система порожнин, або шлуночків головного мозку, складаються з лівого і правого бічних шлуночків, третього шлуночка, четвертого шлуночка. Четвертий шлуночок простягається від мозкового водогону (Сільвієввий водгін, лат. aqueductus Sylvii) до задньонижнього кута ромбоподібної ямки (лат. fossa rhomboidea), що носить назву перепони (лат. obex).
Четвертий шлуночок | |
---|---|
Схема показує співвідношення шлуночків до поверхні мозку (четвертий шлуночок позначений знизу по центру.) | |
Шлуночки головного мозку, вигляд згори. (Четвертий шлуночок по центру знизу.) | |
Деталі | |
Ідентифікатори | |
Латина | ventriculus quartus |
Анатомія Грея | subject #187 |
MeSH | D020546 |
621 | |
ID | birnlex_1256 |
TA98 | A14.1.05.701 |
TA2 | 5966 |
FMA | 78469 |
Анатомічна термінологія [редагувати у Вікіданих] |
Четвертий шлуночок має характерну ромбоподібну форму на зрізах мозку. Він розташований у межах мосту або у верхній частині довгастого мозку. ЦСР входить до четвертого шлуночка через водогін мозку може вийти в субарахноїдальний простір спинного мозку через парну бічну апертуру (отвір Люшка) і одиночну, серединну апертуру (отвір Мажанді).
Покрівля та основа четвертого шлуночка
Покрівля четвертого шлуночка розташована дорзально, основа - вентрально, бічні стінки утворені ніжками мозочку. Покрівля формується мозочком . Пікова точка, або фастігіум (лат. fastigium - на вищому рівні), - це найвища точка четвертого шлуночка.Ядра в ньому (лат. nuclei fastigii) лежать відразу над покрівлею четвертого шлуночка.
Ромбоподібна ямка
Основу четвертого шлуночка утворює ромбоподібна ямка (лат. fossa rhomboidea). Особливості її анатомії:
- Лицевий горбок (лат. colliculus facialis): утворений внутрішньою частиною лицевого нерва, який петлеподібно обвивається навколо ядра додаткового нерва;
- Межова борозна (лат. Sulcus limitans): яка представляє кордон між крилоподібною (дорсолатеральну, лат. lamina alaris) і базальною (вентролатеральною, лат. lamina basilaris) пластинами нервової трубки;
- Перепона (лат. obex): каудальний кінець четвертого шлуночка; Перепона також слугує маркером рівня великого потиличного отвору черепа, а отже, й маркером для уявної розділової лінії між довгастим мозком і спинним мозком.
- Серединна борозна (лат. sulcus medianus) ділить основу четвертого шлуночка на праву і ліву половини. Вона простягається від водогону середнього мозку до центрального каналу спинного мозку.
- Медіальне підвищення (лат. eminentia medialis) - підвищення по обидві сторони від серединної борозни.
- Межова борозна (лат. sulcus limitans) - борозна, що обмежує з боків (латерально) медіальне підвищення.
- Вестибулярна зона (лат. area vestibularis) - латеральніше межової борозни лежать вестибулярні ядра присінково-завиткового нерва.
- Верхній край межової борозни розширюється в трикутне заглиблення, або "верхню ямку" (лат. fovea superior). Над верхньою ямкою на свіжих препаратах мозку помітна сіро-блакитна ділянка (лат. locus ceruleus).
- Нижній край межової борозни також розширюється в трикутне заглиблення, або "нижню ямку" (лат. fovea inferior).
- В нижніх відділах ромбоподібної ямки підвищення звужується й утворює під'язичний трикутник (лат. trigonum nervi hypoglossi), латеральніше знаходиться менший за розмірами вагусний трикутник (лат. trigonum nervi vagi).
У задньому нижньому кутку ромбоподібної ямки відкривається центральний канал спинного мозку, а в передньому верхньому кутку — IV шлуночок з'єднується з водогоном. Латеральні кути закінчуються сліпо у вигляді двох кишень (лат. recessus laterales ventriculi quarti), що загинаються вентрально навколо нижніх ніжок мозочка.
Розвиток
Шлуночки головного мозку, включаючи четвертий шлуночок, розвивається з центрального каналу нервової трубки. Зокрема, четвертий шлуночок розвивається з тієї частини трубки, яка присутня в ромбоподібному мозку. протягом першого триместру вагітності центральний канал розширюється в бічні, третій і четвертий шлуночки, пов'язаний з більш тонкими каналами.Судинні сплетення з'являються в шлуночках, які виробляють спинномозкову рідину. Якщо потік рідини блокується, шлуночки можуть збільшитися й це призводить до гідроцефалії.
Клінічне значення
Четвертий шлуночок є найбільш частим місцем розташування внутрішньочерепних епендімальних пухлин. Ураження ядер відповідних черепних нервів, що прилягають, та наявність симптомів оклюзії спинномозкової рідини (підвищення внутричерепного тиску, гідроцефалія) завжди потребують ретельного дообстеження для правильної постановки діагнозу.
Див. також
Додаткові зображення
- Поперечний розріз довгастого мозку нижче середини олив.
- Ромбоподібна ямка.
- Серединний сагітальний розріз головного мозку.
- Креслення шлуночкових порожнин, вигляд збоку.
- Діаграма, що показує положення трьох основних субарахноїдальних цистерн.
- Четвертий шлуночок
Посилання
- Dr. M. A. (Toby) Arnold. . Архів оригіналу за 1 березня 2017. Процитовано 9 травня 2017.
- Le, Tao; Bhushan, Vikas; Vasan, Neil (2010). First Aid for the USMLE Step 1: 2010 20th Anniversary Edition. USA: The McGraw-Hill Companies, Inc. с. 126. ISBN .
- Carlson, Bruce M. (1999). Human Embryology & Developmental Biology. Mosby. с. 237—238. ISBN .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Chetvertij shlunochok lat ventriculus quartus odna z chotiroh poyednanih mizh soboyu porozhnin zapovnenimi spinnomozkovoyu ridinoyu CSR vseredini golovnogo mozku lyudini Sistema porozhnin abo shlunochkiv golovnogo mozku skladayutsya z livogo i pravogo bichnih shlunochkiv tretogo shlunochka chetvertogo shlunochka Chetvertij shlunochok prostyagayetsya vid mozkovogo vodogonu Silviyevvij vodgin lat aqueductus Sylvii do zadnonizhnogo kuta rombopodibnoyi yamki lat fossa rhomboidea sho nosit nazvu pereponi lat obex Chetvertij shlunochokShema pokazuye spivvidnoshennya shlunochkiv do poverhni mozku chetvertij shlunochok poznachenij znizu po centru Shlunochki golovnogo mozku viglyad zgori Chetvertij shlunochok po centru znizu DetaliIdentifikatoriLatinaventriculus quartusAnatomiya Greyasubject 187MeSHD020546621IDbirnlex 1256TA98A14 1 05 701TA25966FMA78469Anatomichna terminologiya redaguvati u Vikidanih Chetvertij shlunochok maye harakternu rombopodibnu formu na zrizah mozku Vin roztashovanij u mezhah mostu abo u verhnij chastini dovgastogo mozku CSR vhodit do chetvertogo shlunochka cherez vodogin mozku mozhe vijti v subarahnoyidalnij prostir spinnogo mozku cherez parnu bichnu aperturu otvir Lyushka i odinochnu seredinnu aperturu otvir Mazhandi Pokrivlya ta osnova chetvertogo shlunochka Pokrivlya chetvertogo shlunochka roztashovana dorzalno osnova ventralno bichni stinki utvoreni nizhkami mozochku Pokrivlya formuyetsya mozochkom Pikova tochka abo fastigium lat fastigium na vishomu rivni ce najvisha tochka chetvertogo shlunochka Yadra v nomu lat nuclei fastigii lezhat vidrazu nad pokrivleyuchetvertogo shlunochka Rombopodibna yamka Osnovu chetvertogo shlunochka utvoryuye rombopodibna yamka lat fossa rhomboidea Osoblivosti yiyi anatomiyi Licevij gorbok lat colliculus facialis utvorenij vnutrishnoyu chastinoyu licevogo nerva yakij petlepodibno obvivayetsya navkolo yadra dodatkovogo nerva Mezhova borozna lat Sulcus limitans yaka predstavlyaye kordon mizh krilopodibnoyu dorsolateralnu lat lamina alaris i bazalnoyu ventrolateralnoyu lat lamina basilaris plastinami nervovoyi trubki Perepona lat obex kaudalnij kinec chetvertogo shlunochka Perepona takozh sluguye markerom rivnya velikogo potilichnogo otvoru cherepa a otzhe j markerom dlya uyavnoyi rozdilovoyi liniyi mizh dovgastim mozkom i spinnim mozkom Seredinna borozna lat sulcus medianus dilit osnovu chetvertogo shlunochka na pravu i livu polovini Vona prostyagayetsya vid vodogonu serednogo mozku do centralnogo kanaluspinnogo mozku Medialne pidvishennya lat eminentia medialis pidvishennya po obidvi storoni vid seredinnoyi borozni Mezhova borozna lat sulcus limitans borozna sho obmezhuye z bokiv lateralno medialne pidvishennya Vestibulyarna zona lat area vestibularis lateralnishe mezhovoyi borozni lezhat vestibulyarni yadra prisinkovo zavitkovogo nerva Verhnij kraj mezhovoyi borozni rozshiryuyetsya v trikutne zagliblennya abo verhnyu yamku lat fovea superior Nad verhnoyu yamkoyu na svizhih preparatah mozku pomitna siro blakitna dilyanka lat locus ceruleus Nizhnij kraj mezhovoyi borozni takozh rozshiryuyetsya v trikutne zagliblennya abo nizhnyu yamku lat fovea inferior V nizhnih viddilah rombopodibnoyi yamki pidvishennya zvuzhuyetsya j utvoryuye pid yazichnij trikutnik lat trigonum nervi hypoglossi lateralnishe znahoditsya menshij za rozmirami vagusnij trikutnik lat trigonum nervi vagi U zadnomu nizhnomu kutku rombopodibnoyi yamki vidkrivayetsya centralnij kanal spinnogo mozku a v perednomu verhnomu kutku IV shlunochok z yednuyetsya z vodogonom Lateralni kuti zakinchuyutsya slipo u viglyadi dvoh kishen lat recessus laterales ventriculi quarti sho zaginayutsya ventralno navkolo nizhnih nizhok mozochka RozvitokShlunochki golovnogo mozku vklyuchayuchi chetvertij shlunochok rozvivayetsya z centralnogo kanalu nervovoyi trubki Zokrema chetvertij shlunochok rozvivayetsya z tiyeyi chastini trubki yaka prisutnya v rombopodibnomu mozku protyagom pershogo trimestru vagitnosti centralnij kanal rozshiryuyetsya v bichni tretij i chetvertij shlunochki pov yazanij z bilsh tonkimi kanalami Sudinni spletennya z yavlyayutsya v shlunochkah yaki viroblyayut spinnomozkovu ridinu Yaksho potik ridini blokuyetsya shlunochki mozhut zbilshitisya j ce prizvodit do gidrocefaliyi Klinichne znachennyaChetvertij shlunochok ye najbilsh chastim miscem roztashuvannya vnutrishnocherepnih ependimalnih puhlin Urazhennya yader vidpovidnih cherepnih nerviv sho prilyagayut ta nayavnist simptomiv oklyuziyi spinnomozkovoyi ridini pidvishennya vnutricherepnogo tisku gidrocefaliya zavzhdi potrebuyut retelnogo doobstezhennya dlya pravilnoyi postanovki diagnozu Div takozhShlunochki golovnogo mozku Bichni shlunochki Tretij shlunochokDodatkovi zobrazhennyaPoperechnij rozriz dovgastogo mozku nizhche seredini oliv Rombopodibna yamka Seredinnij sagitalnij rozriz golovnogo mozku Kreslennya shlunochkovih porozhnin viglyad zboku Diagrama sho pokazuye polozhennya troh osnovnih subarahnoyidalnih cistern Chetvertij shlunochokPosilannyaDr M A Toby Arnold Arhiv originalu za 1 bereznya 2017 Procitovano 9 travnya 2017 Le Tao Bhushan Vikas Vasan Neil 2010 First Aid for the USMLE Step 1 2010 20th Anniversary Edition USA The McGraw Hill Companies Inc s 126 ISBN 978 0 07 163340 6 Carlson Bruce M 1999 Human Embryology amp Developmental Biology Mosby s 237 238 ISBN 0 8151 1458 3