Структу́рна лінгві́стика — мовознавча дисципліна, об'єктом якої є мова, а предметом — формальна будова і організація мови загалом, а також формальна будова її твірних елементів (у плані вираження та в плані змісту). Виникла і розвинулася у І половині 20 століття. В межах структурної лінгвістики мову визначають як комунікативну , що має свою структуру, яка твориться відношеннями мовних одиниць. Засновником структурної лінгвістики прийнято вважати Фердинанда де Соссюра.
Значний внесок у структурну лінгвістику зробив Андре Мартіне.
Історія
Засади структурної поетики складалися у сфері лінгвістики на основі ідей Фердинанда де Сосюра, значний внесок у їх розробку і застосування зробили члени празького лінгвістичного гуртка (Роман Якобсон, Я. Мукаржовський та інші), які висунули тезу «бінарних опозицій» (подвійних протиставлень), що дають можливість точно осягнути функції елементів будь-якого висловлювання. Розглядаючи текст літературного твору крізь призму здобутків семіотики, прихильники структуралізму у літературознавстві прагнули наблизити літературознавство до точних наук, уникнути розпливчастості і суб'єктивізму, характерних для та шкіл у літературознавстві.
Структуралізму у літературознавстві не був однорідним напрямом; конкурували між собою французька (Ц. Тодоров, Ролан Барт та інші) і англо-американська (Ч.-С. Пірс, Ч. Морріс) школи, виокремлювалися психоаналітична (Жак Лакан) і соціологічна (Л. Гольдман) тенденції. Структуралізм у літературознавстві активно практикувався літературознавцями Польщі, Чехії, Угорщини. В колишньому СРСР структуральні підходи до культури, зокрема до художньої літератури, здійснювали представники тартусько-московської семіотичної школи, що, незважаючи на несприятливі історичні умови, стали небуденним явищем у радянській науці.
При різних модифікаціях та інтерпретаціях структуралізму, у літературознавстві виявилися плідними спроби докладного аналізу внутритекстових відношень, бінарних опозицій на різних рівнях структури художнього твору, особливо в дослідженнях художнього мовлення, віршування, композиції, сюжету твору. Структуралізм у літературознавстві протистояв догматизмові і суб'єктивізму. Свідченням того, що він не міг стати універсальним методом дослідження художніх явищ, є його власна еволюція, поява вже на початку 70-х XX ст. так званого постструктуралізму, започаткованого працями Жака Дерріди та Юлії Кристевої у Франції, популярність культурної антропології, тощо.
Див. також
Джерела
- . leksika.com.ua. Архів оригіналу за 24 квітня 2017. Процитовано 19 січня 2022.
- Українська мова: енциклопедія (українська) . Київ: Українська енциклопедія імені М. П. Бажана. 2007. с. С.681-282. ISBN .
{{}}
:|pages=
має зайвий текст ()
Це незавершена стаття з мовознавства. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Struktu rna lingvi stika movoznavcha disciplina ob yektom yakoyi ye mova a predmetom formalna budova i organizaciya movi zagalom a takozh formalna budova yiyi tvirnih elementiv u plani virazhennya ta v plani zmistu Vinikla i rozvinulasya u I polovini 20 stolittya V mezhah strukturnoyi lingvistiki movu viznachayut yak komunikativnu sho maye svoyu strukturu yaka tvoritsya vidnoshennyami movnih odinic Zasnovnikom strukturnoyi lingvistiki prijnyato vvazhati Ferdinanda de Sossyura Znachnij vnesok u strukturnu lingvistiku zrobiv Andre Martine IstoriyaZasadi strukturnoyi poetiki skladalisya u sferi lingvistiki na osnovi idej Ferdinanda de Sosyura znachnij vnesok u yih rozrobku i zastosuvannya zrobili chleni prazkogo lingvistichnogo gurtka Roman Yakobson Ya Mukarzhovskij ta inshi yaki visunuli tezu binarnih opozicij podvijnih protistavlen sho dayut mozhlivist tochno osyagnuti funkciyi elementiv bud yakogo vislovlyuvannya Rozglyadayuchi tekst literaturnogo tvoru kriz prizmu zdobutkiv semiotiki prihilniki strukturalizmu u literaturoznavstvi pragnuli nabliziti literaturoznavstvo do tochnih nauk uniknuti rozplivchastosti i sub yektivizmu harakternih dlya ta shkil u literaturoznavstvi Strukturalizmu u literaturoznavstvi ne buv odnoridnim napryamom konkuruvali mizh soboyu francuzka C Todorov Rolan Bart ta inshi i anglo amerikanska Ch S Pirs Ch Morris shkoli viokremlyuvalisya psihoanalitichna Zhak Lakan i sociologichna L Goldman tendenciyi Strukturalizm u literaturoznavstvi aktivno praktikuvavsya literaturoznavcyami Polshi Chehiyi Ugorshini V kolishnomu SRSR strukturalni pidhodi do kulturi zokrema do hudozhnoyi literaturi zdijsnyuvali predstavniki tartusko moskovskoyi semiotichnoyi shkoli sho nezvazhayuchi na nespriyatlivi istorichni umovi stali nebudennim yavishem u radyanskij nauci Pri riznih modifikaciyah ta interpretaciyah strukturalizmu u literaturoznavstvi viyavilisya plidnimi sprobi dokladnogo analizu vnutritekstovih vidnoshen binarnih opozicij na riznih rivnyah strukturi hudozhnogo tvoru osoblivo v doslidzhennyah hudozhnogo movlennya virshuvannya kompoziciyi syuzhetu tvoru Strukturalizm u literaturoznavstvi protistoyav dogmatizmovi i sub yektivizmu Svidchennyam togo sho vin ne mig stati universalnim metodom doslidzhennya hudozhnih yavish ye jogo vlasna evolyuciya poyava vzhe na pochatku 70 h XX st tak zvanogo poststrukturalizmu zapochatkovanogo pracyami Zhaka Derridi ta Yuliyi Kristevoyi u Franciyi populyarnist kulturnoyi antropologiyi tosho Div takozhStrukturalizmDzherela leksika com ua Arhiv originalu za 24 kvitnya 2017 Procitovano 19 sichnya 2022 Ukrayinska mova enciklopediya ukrayinska Kiyiv Ukrayinska enciklopediya imeni M P Bazhana 2007 s S 681 282 ISBN 978 966 7492 43 4 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a pages maye zajvij tekst dovidka Ce nezavershena stattya z movoznavstva Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi