Конденса́торна устано́вка — електроустановка, що складається з конденсаторів, допоміжного електроустаткування (вимикачів, роз'єднувачів, розрядних резисторів, пристроїв регулювання, захисту тощо), що належать до них, та ошиновки.
Конденсаторна установка може складатися з однієї чи декількох конденсаторних батарей або з одного або декількох окремо встановлених одиничних конденсаторів, приєднаних до мережі через комутаційні апарати.
Основні визначення
Конденсаторною батареєю називається група одиничних конденсаторів, електрично з'єднаних між собою.
Одиничним конденсатором називається конструктивне з'єднання одного або декількох конденсаторних елементів у загальному корпусі із зовнішніми виводами.
Термін «конденсатор» використовується тоді, коли немає необхідності підкреслювати різні значення термінів «одиничний конденсатор» і «конденсаторна батарея».
Конденсаторним елементом (секцією) називається неподільна частина конденсатора, що складається зі струмопровідних обкладок (електродів), розділених діелектриком.
Послідовним рядом у разі паралельно-послідовного з'єднання конденсаторів у фазі батареї називається частина батареї, що складається з паралельно увімкнених конденсаторів.
Вибір
Конденсаторні установки можна приєднувати до мережі через окремий апарат, призначений для увімкнення і вимкнення тільки конденсаторів, або через загальний апарат із силовим трансформатором, асинхронним електродвигуном чи іншим електроприймачем. Ці схеми можна застосовувати за будь-якої напруги конденсаторної установки.
Конденсаторні батареї на напругу, вищу ніж 10 кВ, складаються з однофазних конденсаторів шляхом їх паралельно-послідовного з'єднання. Число послідовних рядів конденсаторів вибирається так, щоб у нормальних режимах роботи струмове навантаження на конденсатори не перевищувало номінального значення. Число конденсаторів у ряді має бути таким, щоб у разі вимкнення одного з них через перегорання запобіжника напруга на решті конденсаторах ряду не перевищувала 110% номінальної.
Конденсаторні батареї на напругу 10 кВ і нижчу треба складати, як правило, з конденсаторів із номінальною напругою, яка дорівнює номінальній напрузі мережі. При цьому допускається тривала робота одиничних конденсаторів з напругою, не більшою ніж 110% від номінальної.
У трифазних батареях однофазні конденсатори з'єднуються в трикутник або зірку. Може застосовуватися також послідовне або паралельно-послідовне з'єднання однофазних конденсаторів у кожній фазі трифазної батареї.
Під час вибору вимикача конденсаторної батареї слід враховувати наявність паралельно увімкнених (наприклад, на загальні шини) конденсаторних батарей. За необхідності треба виконувати пристрої, що забезпечують зниження стрибків струму в момент вмикання батареї.
Роз'єднувач конденсаторної батареї повинен мати заземлювальні ножі з боку батареї, що блокуються зі своїм роз'єднувачем. Роз'єднувачі конденсаторної батареї мають блокуватися з вимикачем батареї.
Конденсатори повинні мати розрядні пристрої.
Одиничні конденсатори для конденсаторних батарей рекомендовано застосовувати із вбудованими розрядними резисторами. Допускається встановлювати конденсатори без вбудованих розрядних резисторів, якщо на виводи одиничного конденсатора або послідовного ряду конденсаторів постійно підключено розрядний пристрій. Розрядні пристрої можуть не встановлюватися на батареях до 1 кВ, якщо вони приєднані до мережі через трансформатор і між батареєю та трансформатором відсутні комутаційні апарати.
Як розрядні пристрої можуть застосовуватися:
- трансформатори напруги або пристрої з активно-індуктивним опором для конденсаторних установок понад 1 кВ;
- пристрої з активним або активно-індуктивним опором для конденсаторних установок до 1 кВ.
Для досягнення найбільш економічного режиму роботи електричних мереж зі змінним графіком реактивного навантаження слід застосовувати автоматичне регулювання потужності конденсаторної установки шляхом увімкнення і вимкнення її в цілому або окремих її частин.
Апарати і струмопровідні частини в колі конденсаторної батареї мають допускати тривале проходження струму, що становить 130% від номінального струму батареї.
Захист
Конденсаторні установки в цілому повинні мати захист від струмів К3, що діє на вимкнення без . Захист має бути відрегульованим від струмів увімкнення установки і стрибків струму за перенапруг.
Конденсаторна установка в цілому повинна мати захист від підвищення напруги, що вимикає батарею в разі підвищення значення діючої напруги понад допустиме. Вимкнення установки слід проводити з витримкою часу 3-5 хв. Повторне увімкнення конденсаторної установки допускається після зниження напруги в мережі до номінальноrо значення, але не раніше ніж через 5 хв після її вимкнення. Захист не потрібний, якщо батарею вибрано з урахуванням максимального можливого значення напруги кола, тобто так, що за підвищення напруги до одиничного конденсатора не може бути тривало прикладено напругу понад 110% номінальної.
У випадках, коли можливе перевантаження конденсаторів струмами вищих гармонік, має бути передбачено релейний захист, що вимикає конденсаторну установку з витримкою часу за діючого значення струму для одиничних конденсаторів, що перевищує 130% номінального.
Для конденсаторної батареї, що має дві або більше паралельні гілки, рекомендовано застосовувати захист, який спрацьовує в разі порушення рівності струмів гілок.
На батареях із паралельно-послідовним увімкненням конденсаторів кожен конденсатор вище 1,05 кВ має бути захищений зовнішнім запобіжником, що спрацьовує в разі пробою конденсатора. Конденсатори 1,05 кВ і нижче повинні мати вбудовані всередину корпусу плавкі запобіжники по одному на кожну секцію, що спрацьовують у разі пробою секції.
На батареях, зібраних за схемою електричних з'єднань з декількома секціями, слід застосовувати захист кожної секції від струмів КЗ незалежно від захисту конденсаторної установки в цілому. Такий захист секції не обов'язковий, якщо кожен одиничний конденсатор захищено окремим зовнішнім або вбудованим запобіжником. 3ахист секції має забезпечувати її надійне вимкнення за найменших і найбільших значень струму КЗ в даній точці мережі.
Схему електричних з'єднань конденсаторних батарей і запобіжники треба вибирати такими, щоб пошкодження ізоляції окремих конденсаторів не призводило до руйнування їх корпусів, підвищення напруги вище тривало допустимої на конденсаторах, що залишилися в роботі, та вимкнення батареї в цілому.
Для захисту конденсаторів понад 1 кВ слід застосовувати запобіжники, що обмежують значення струму КЗ. Зовнішні запобіжники конденсаторів повинні мати покажчики їх перегорання.
Література
- Правила улаштування електроустановок. Четверте видання, перероблене й доповнене — Х.: Вид-во «Форт», 2011.— 736 с.
- ДБН В.2.5-23:2010 Проектування електрообладнання об'єктів цивільного призначення
- Ачкасов А. Є., Лушкін В. А., Охріменко В. М., Кузнецов А. І., Чернявська М. В., Воронкова Т. Б. Електротехніка у будівництві: Навчальний посібник. — Харків: ХНАМГ, 2009–363 с.
- Довідник сільського електрика / За редакцією кандидата технічних наук В. С. Олійника. — 3-тє видання, перероблене і доповнене. — Київ, Вид-во «Урожай», 1989. — 264 с.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kondensa torna ustano vka elektroustanovka sho skladayetsya z kondensatoriv dopomizhnogo elektroustatkuvannya vimikachiv roz yednuvachiv rozryadnih rezistoriv pristroyiv regulyuvannya zahistu tosho sho nalezhat do nih ta oshinovki Vstanovlennya BSK na VRU 35 kV Orlivskoyi VES 2019 Kondensatorna ustanovka mozhe skladatisya z odniyeyi chi dekilkoh kondensatornih batarej abo z odnogo abo dekilkoh okremo vstanovlenih odinichnih kondensatoriv priyednanih do merezhi cherez komutacijni aparati Osnovni viznachennyaKondensatornoyu batareyeyu nazivayetsya grupa odinichnih kondensatoriv elektrichno z yednanih mizh soboyu Odinichnim kondensatorom nazivayetsya konstruktivne z yednannya odnogo abo dekilkoh kondensatornih elementiv u zagalnomu korpusi iz zovnishnimi vivodami Termin kondensator vikoristovuyetsya todi koli nemaye neobhidnosti pidkreslyuvati rizni znachennya terminiv odinichnij kondensator i kondensatorna batareya Kondensatornim elementom sekciyeyu nazivayetsya nepodilna chastina kondensatora sho skladayetsya zi strumoprovidnih obkladok elektrodiv rozdilenih dielektrikom Poslidovnim ryadom u razi paralelno poslidovnogo z yednannya kondensatoriv u fazi batareyi nazivayetsya chastina batareyi sho skladayetsya z paralelno uvimknenih kondensatoriv VibirKondensatorni ustanovki mozhna priyednuvati do merezhi cherez okremij aparat priznachenij dlya uvimknennya i vimknennya tilki kondensatoriv abo cherez zagalnij aparat iz silovim transformatorom asinhronnim elektrodvigunom chi inshim elektroprijmachem Ci shemi mozhna zastosovuvati za bud yakoyi naprugi kondensatornoyi ustanovki Kondensatorni batareyi na naprugu vishu nizh 10 kV skladayutsya z odnofaznih kondensatoriv shlyahom yih paralelno poslidovnogo z yednannya Chislo poslidovnih ryadiv kondensatoriv vibirayetsya tak shob u normalnih rezhimah roboti strumove navantazhennya na kondensatori ne perevishuvalo nominalnogo znachennya Chislo kondensatoriv u ryadi maye buti takim shob u razi vimknennya odnogo z nih cherez peregorannya zapobizhnika napruga na reshti kondensatorah ryadu ne perevishuvala 110 nominalnoyi Kondensatorni batareyi na naprugu 10 kV i nizhchu treba skladati yak pravilo z kondensatoriv iz nominalnoyu naprugoyu yaka dorivnyuye nominalnij napruzi merezhi Pri comu dopuskayetsya trivala robota odinichnih kondensatoriv z naprugoyu ne bilshoyu nizh 110 vid nominalnoyi U trifaznih batareyah odnofazni kondensatori z yednuyutsya v trikutnik abo zirku Mozhe zastosovuvatisya takozh poslidovne abo paralelno poslidovne z yednannya odnofaznih kondensatoriv u kozhnij fazi trifaznoyi batareyi Pid chas viboru vimikacha kondensatornoyi batareyi slid vrahovuvati nayavnist paralelno uvimknenih napriklad na zagalni shini kondensatornih batarej Za neobhidnosti treba vikonuvati pristroyi sho zabezpechuyut znizhennya stribkiv strumu v moment vmikannya batareyi Roz yednuvach kondensatornoyi batareyi povinen mati zazemlyuvalni nozhi z boku batareyi sho blokuyutsya zi svoyim roz yednuvachem Roz yednuvachi kondensatornoyi batareyi mayut blokuvatisya z vimikachem batareyi Kondensatori povinni mati rozryadni pristroyi Odinichni kondensatori dlya kondensatornih batarej rekomendovano zastosovuvati iz vbudovanimi rozryadnimi rezistorami Dopuskayetsya vstanovlyuvati kondensatori bez vbudovanih rozryadnih rezistoriv yaksho na vivodi odinichnogo kondensatora abo poslidovnogo ryadu kondensatoriv postijno pidklyucheno rozryadnij pristrij Rozryadni pristroyi mozhut ne vstanovlyuvatisya na batareyah do 1 kV yaksho voni priyednani do merezhi cherez transformator i mizh batareyeyu ta transformatorom vidsutni komutacijni aparati Yak rozryadni pristroyi mozhut zastosovuvatisya transformatori naprugi abo pristroyi z aktivno induktivnim oporom dlya kondensatornih ustanovok ponad 1 kV pristroyi z aktivnim abo aktivno induktivnim oporom dlya kondensatornih ustanovok do 1 kV Dlya dosyagnennya najbilsh ekonomichnogo rezhimu roboti elektrichnih merezh zi zminnim grafikom reaktivnogo navantazhennya slid zastosovuvati avtomatichne regulyuvannya potuzhnosti kondensatornoyi ustanovki shlyahom uvimknennya i vimknennya yiyi v cilomu abo okremih yiyi chastin Aparati i strumoprovidni chastini v koli kondensatornoyi batareyi mayut dopuskati trivale prohodzhennya strumu sho stanovit 130 vid nominalnogo strumu batareyi ZahistKondensatorni ustanovki v cilomu povinni mati zahist vid strumiv K3 sho diye na vimknennya bez Zahist maye buti vidregulovanim vid strumiv uvimknennya ustanovki i stribkiv strumu za perenaprug Kondensatorna ustanovka v cilomu povinna mati zahist vid pidvishennya naprugi sho vimikaye batareyu v razi pidvishennya znachennya diyuchoyi naprugi ponad dopustime Vimknennya ustanovki slid provoditi z vitrimkoyu chasu 3 5 hv Povtorne uvimknennya kondensatornoyi ustanovki dopuskayetsya pislya znizhennya naprugi v merezhi do nominalnoro znachennya ale ne ranishe nizh cherez 5 hv pislya yiyi vimknennya Zahist ne potribnij yaksho batareyu vibrano z urahuvannyam maksimalnogo mozhlivogo znachennya naprugi kola tobto tak sho za pidvishennya naprugi do odinichnogo kondensatora ne mozhe buti trivalo prikladeno naprugu ponad 110 nominalnoyi U vipadkah koli mozhlive perevantazhennya kondensatoriv strumami vishih garmonik maye buti peredbacheno relejnij zahist sho vimikaye kondensatornu ustanovku z vitrimkoyu chasu za diyuchogo znachennya strumu dlya odinichnih kondensatoriv sho perevishuye 130 nominalnogo Dlya kondensatornoyi batareyi sho maye dvi abo bilshe paralelni gilki rekomendovano zastosovuvati zahist yakij spracovuye v razi porushennya rivnosti strumiv gilok Na batareyah iz paralelno poslidovnim uvimknennyam kondensatoriv kozhen kondensator vishe 1 05 kV maye buti zahishenij zovnishnim zapobizhnikom sho spracovuye v razi proboyu kondensatora Kondensatori 1 05 kV i nizhche povinni mati vbudovani vseredinu korpusu plavki zapobizhniki po odnomu na kozhnu sekciyu sho spracovuyut u razi proboyu sekciyi Na batareyah zibranih za shemoyu elektrichnih z yednan z dekilkoma sekciyami slid zastosovuvati zahist kozhnoyi sekciyi vid strumiv KZ nezalezhno vid zahistu kondensatornoyi ustanovki v cilomu Takij zahist sekciyi ne obov yazkovij yaksho kozhen odinichnij kondensator zahisheno okremim zovnishnim abo vbudovanim zapobizhnikom 3ahist sekciyi maye zabezpechuvati yiyi nadijne vimknennya za najmenshih i najbilshih znachen strumu KZ v danij tochci merezhi Shemu elektrichnih z yednan kondensatornih batarej i zapobizhniki treba vibirati takimi shob poshkodzhennya izolyaciyi okremih kondensatoriv ne prizvodilo do rujnuvannya yih korpusiv pidvishennya naprugi vishe trivalo dopustimoyi na kondensatorah sho zalishilisya v roboti ta vimknennya batareyi v cilomu Dlya zahistu kondensatoriv ponad 1 kV slid zastosovuvati zapobizhniki sho obmezhuyut znachennya strumu KZ Zovnishni zapobizhniki kondensatoriv povinni mati pokazhchiki yih peregorannya LiteraturaPravila ulashtuvannya elektroustanovok Chetverte vidannya pereroblene j dopovnene H Vid vo Fort 2011 736 s DBN V 2 5 23 2010 Proektuvannya elektroobladnannya ob yektiv civilnogo priznachennya Achkasov A Ye Lushkin V A Ohrimenko V M Kuznecov A I Chernyavska M V Voronkova T B Elektrotehnika u budivnictvi Navchalnij posibnik Harkiv HNAMG 2009 363 s Dovidnik silskogo elektrika Za redakciyeyu kandidata tehnichnih nauk V S Olijnika 3 tye vidannya pereroblene i dopovnene Kiyiv Vid vo Urozhaj 1989 264 s