Камерунська кампанія — військова кампанія за часів Першої світової війни, що тривала з серпня 1914 до березня 1916 року на заході Африканського континенту, з вторгненням британсько-франко-бельгійських військ на територію німецької африканської колонії Камерун. Переважна більшість боїв та сутичок сталась на території цієї колонії, однак іноді німецьким загонам вдавалось змагатися з противником на території сусідньої британської колонії — в Нігерії. Весною 1916 року німецькі війська відступили до нейтральної Іспанської Гвінеї (Ріо-Муні), а Камерун був поділений між Французькою республікою та Британською імперією.
Камерунська кампанія Першої світової війни | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Африканський театр Першої світової війни | |||||||||
Британська 76-мм польова гармата у боях за Камерун. 1915 | |||||||||
Координати: 3°52′ пн. ш. 11°31′ сх. д. / 3.867° пн. ш. 11.517° сх. д. | |||||||||
| |||||||||
Сторони | |||||||||
Антанта: Британська імперія | Четверний Союз: Німецька імперія | ||||||||
Командувачі | |||||||||
| | ||||||||
Військові формування | |||||||||
Королівські Західноафриканські сили охорони кордону 2-й Вест-Індійський полк «Суспільні війська» (фр. Force Publique) | |||||||||
Військові сили | |||||||||
1 668 7 000 600 Загалом: ~ 9 000 | 1 855 (1914) 6 000 (1915) | ||||||||
Втрати | |||||||||
917 906 | н/д |
Історія
Передумови
У 1884 році Німецька імперія в контексті колоніального поділу континенту встановила протекторат над Камеруном. У 1912 році Франція, відповідно до умов Феського договору, що закінчив Другу марокканську кризу, поступилась Німеччині більшою частиною східних земель Нового Камеруну, у свою чергу Німеччина відмовлялася від зазіхань на Марокко.
За станом на початок світового конфлікту в Європі, до складу Німецького Камеруну входила територія сучасного Камеруну, частина Нігерії, Чаду, Габону, Республіки Конго і Центрально-Африканської республіки. Німецька колонія з усіх боків межувала з колоніальними володіннями Антанти: на північному заході — з Британським Камеруном, на південному сході — з Бельгійським Конго, на сході — з Французькою Екваторіальною Африкою. Територія Іспанської Гвінеї, що залишалась нейтральною, з 3-х сторін була оточена Німецьким Камеруном, а з заходу — морем. До початку Першої світової війни Камерун залишався практично недослідженим і нанесеним на карту не був. Процес демаркації кордонів між колоніальними володіннями держав ще тривав, у 1911—1912 була досягнута угода про границі між французькими колоніями в Габоні, Середньому Конго, Убангі-Шарі та . А в 1913 році між Британською Нігерією і Камеруном була проведена перша демаркаційна лінія.
Чисельність німецьких колоніальних військ в Камеруні складала 1 855 осіб . Незважаючи на те, чисельність колоніальних військ до середини 1915 року склала вже 6 000 осіб. Однак, чисельність військ союзників набагато перевищувала чисельність німецьких військ. Одні тільки війська Французької Екваторіальної Африки до початку війни налічували 20 000 чоловік, тоді як війська Британської Камеруну становили 7 550 людей.
Воєнні дії
На початку Першої світової війни, німецька колоніальна адміністрація, посилаючись на Берлінську конференцію 1884 року спробувала укласти угоду з адміністраціями колоній Великої Британії та Франції, згідно з яким військові дії на території Африки вестися не повинні були. Однак союзники не пішли їм назустріч. Франція хотіла повернути території, що відійшли Німеччини за умовами Феського договору. 6 серпня 1914 французькі війська під командуванням розпочали першу експедицію на територію ворога та вторглися зі сходу на територію Німецького Камеруну. Вони наступали по болотистій нерозвиненої місцевості, яка спочатку німці не чинили значний опір противникові.
25 серпня британські сили вторглися в Німецький Камерун, ведучи наступ по 3-х напрямках. Вони підійшли до (), Гаруа () і Нсанаконгу (). Британським військам, що рухалися на Гаруа під проводом полковника Макліра, було наказано атакувати німецький прикордонний пост, розташований у поблизу міста. 25 квітня вперше у військовій кампанії сталась , де британці розбили німців.
У подальшому британське командування спробувало с ходу опанувати (Північний регіон), однак зазнало невдачі. Облога міста тривала до кінця кампанії. Однак, у (Південний регіон) британські війська були розбиті. Потім Маклір розгорнув війська і направив їх до Гаруа, де 31 серпня вони були розбиті німцями.
У вересні 1914 року німецькі війська замінували гирлі і затопили велику кількість військових кораблів, утворивши бар'єр, який захищав Дуала, найбільше місто та важливий торговельний і адміністративний центр колонії. Британські та французькі кораблі обстрілювали міста Камеруну, розташованих на узбережжі. 27 вересня 1914 року морський десант британців під командуванням бригадного генерала , після того, як очистили гирло річки від мін, висадився на берег та захопив місто. Незабаром британці та французи окупували практично все узбережжя Німецького Камеруну, а 21 вересня французькі війська окупували , який перебував під владою німців з 1911 року.
На початок 1915 року більшість німецьких військ, за винятком оточених у і Гаруа, відступила в гірські райони Камеруну в околиці Яунде, який став новою столицею колонії. Навесні німецькі війська були ще в стані відбивати атаки військ Антанти. Німецькі війська під командуванням гауптмана фон Крайльсгайма, оточені в Гаруа, навіть перейшли в наступ, розбивши британців у . Однак, у червні 1915 британські війська завдали німцям поразки у . Завдяки перемозі в цій битві, британці могли більше не продовжувати наступ на решті території Північного Камеруну. 29 червня британські війська розгромили німців в . Наступ Ф. Канліффа на Яунде було зупинено через початок проливних дощів, але не через тривалу .
Коли погода покращилася, війська британської корони відновили наступ. 4-6 листопада після короткої облоги . До грудня війська Канліффа і Добелла стали діяти спільно і готуватися до штурму Яунде. До кінця 1915 року більша частина території Камеруну перебувала в руках у бельгійців і французів.
У початку 1916 року командувач німецькими військами у Камеруні дійшов висновку, що кампанія програна. Союзники взяли в облогу Яунде, з кожною атакою німецькі війська все більше слабшали, і Циммерман наказав військам, що вцілили, і населенню бігти в Іспанську Гвінею. В середині лютого останній німецький гарнізон склав зброю. Німецькі війська і населення, котрі втекли до Іспанської Гвінеї, були мирно зустрінуті іспанцями, які відмовилися видавати їх Антанті. Велика частина населення Камеруну так і залишилась в Гвінеї, німці евакуювалися на острів Фернандо-По, а деякі німці до кінця війни були відправлені до Голландії, звідки вони могли дістатися Німеччини. Багато тубільців переїхали до Мадрида, де жили на німецькі гроші.
Див. також
Посилання
- Die deutsche Kolonie Kamerun [ 12 січня 2017 у Wayback Machine.](нім.)
- (англ.)
Примітки
Література
- Chappell, M. (2005). Seizing the German Empire. The British Army in World War I: The Eastern Fronts III. Oxford: Osprey. .
- Moberly, F. J. (1995) [1931]. Military Operations Togoland and the Cameroons 1914—1916. History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence (Imperial War Museum and Battery Press ed.). London: HMSO. .
- Strachan, H. (2004). The First World War In Africa. New York: Oxford University Press. ISBN .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kamerunska kampaniya vijskova kampaniya za chasiv Pershoyi svitovoyi vijni sho trivala z serpnya 1914 do bereznya 1916 roku na zahodi Afrikanskogo kontinentu z vtorgnennyam britansko franko belgijskih vijsk na teritoriyu nimeckoyi afrikanskoyi koloniyi Kamerun Perevazhna bilshist boyiv ta sutichok stalas na teritoriyi ciyeyi koloniyi odnak inodi nimeckim zagonam vdavalos zmagatisya z protivnikom na teritoriyi susidnoyi britanskoyi koloniyi v Nigeriyi Vesnoyu 1916 roku nimecki vijska vidstupili do nejtralnoyi Ispanskoyi Gvineyi Rio Muni a Kamerun buv podilenij mizh Francuzkoyu respublikoyu ta Britanskoyu imperiyeyu Kamerunska kampaniya Pershoyi svitovoyi vijniAfrikanskij teatr Pershoyi svitovoyi vijniBritanska 76 mm polova garmata u boyah za Kamerun 1915 Britanska 76 mm polova garmata u boyah za Kamerun 1915Koordinati 3 52 pn sh 11 31 sh d 3 867 pn sh 11 517 sh d 3 867 11 517Data 6 serpnya 1914 10 bereznya 1916Misce Nimeckij Kamerun NigeriyaRezultat peremoga britanskih ta francuzkih vijskTeritorialni zmini pererozpodil zahoplenih teritoriyi mizh peremozhcyamiStoroniAntanta Britanska imperiya Velika Britaniya Nigeriya Britanska Indiya Franciya Francuzka Ekvatorialna Afrika Belgijske Kongo Chetvernij Soyuz Nimecka imperiya Nimeckij KamerunKomanduvachiVijskovi formuvannyaKorolivski Zahidnoafrikanski sili ohoroni kordonu 2 j Vest Indijskij polk Suspilni vijska fr Force Publique Vijskovi sili1 668 7 000 600 Zagalom 9 000 1 855 1914 6 000 1915 Vtrati917 906 n dIstoriyaPeredumovi U 1884 roci Nimecka imperiya v konteksti kolonialnogo podilu kontinentu vstanovila protektorat nad Kamerunom U 1912 roci Franciya vidpovidno do umov Feskogo dogovoru sho zakinchiv Drugu marokkansku krizu postupilas Nimechchini bilshoyu chastinoyu shidnih zemel Novogo Kamerunu u svoyu chergu Nimechchina vidmovlyalasya vid zazihan na Marokko Za stanom na pochatok svitovogo konfliktu v Yevropi do skladu Nimeckogo Kamerunu vhodila teritoriya suchasnogo Kamerunu chastina Nigeriyi Chadu Gabonu Respubliki Kongo i Centralno Afrikanskoyi respubliki Nimecka koloniya z usih bokiv mezhuvala z kolonialnimi volodinnyami Antanti na pivnichnomu zahodi z Britanskim Kamerunom na pivdennomu shodi z Belgijskim Kongo na shodi z Francuzkoyu Ekvatorialnoyu Afrikoyu Teritoriya Ispanskoyi Gvineyi sho zalishalas nejtralnoyu z 3 h storin bula otochena Nimeckim Kamerunom a z zahodu morem Do pochatku Pershoyi svitovoyi vijni Kamerun zalishavsya praktichno nedoslidzhenim i nanesenim na kartu ne buv Proces demarkaciyi kordoniv mizh kolonialnimi volodinnyami derzhav she trivav u 1911 1912 bula dosyagnuta ugoda pro granici mizh francuzkimi koloniyami v Gaboni Serednomu Kongo Ubangi Shari ta A v 1913 roci mizh Britanskoyu Nigeriyeyu i Kamerunom bula provedena persha demarkacijna liniya Chiselnist nimeckih kolonialnih vijsk v Kameruni skladala 1 855 osib Nezvazhayuchi na te chiselnist kolonialnih vijsk do seredini 1915 roku sklala vzhe 6 000 osib Odnak chiselnist vijsk soyuznikiv nabagato perevishuvala chiselnist nimeckih vijsk Odni tilki vijska Francuzkoyi Ekvatorialnoyi Afriki do pochatku vijni nalichuvali 20 000 cholovik todi yak vijska Britanskoyi Kamerunu stanovili 7 550 lyudej Voyenni diyi Na pochatku Pershoyi svitovoyi vijni nimecka kolonialna administraciya posilayuchis na Berlinsku konferenciyu 1884 roku sprobuvala uklasti ugodu z administraciyami kolonij Velikoyi Britaniyi ta Franciyi zgidno z yakim vijskovi diyi na teritoriyi Afriki vestisya ne povinni buli Odnak soyuzniki ne pishli yim nazustrich Franciya hotila povernuti teritoriyi sho vidijshli Nimechchini za umovami Feskogo dogovoru 6 serpnya 1914 francuzki vijska pid komanduvannyam rozpochali pershu ekspediciyu na teritoriyu voroga ta vtorglisya zi shodu na teritoriyu Nimeckogo Kamerunu Voni nastupali po bolotistij nerozvinenoyi miscevosti yaka spochatku nimci ne chinili znachnij opir protivnikovi 25 serpnya britanski sili vtorglisya v Nimeckij Kamerun veduchi nastup po 3 h napryamkah Voni pidijshli do Garua i Nsanakongu Britanskim vijskam sho ruhalisya na Garua pid provodom polkovnika Maklira bulo nakazano atakuvati nimeckij prikordonnij post roztashovanij u poblizu mista 25 kvitnya vpershe u vijskovij kampaniyi stalas de britanci rozbili nimciv U podalshomu britanske komanduvannya sprobuvalo s hodu opanuvati Pivnichnij region odnak zaznalo nevdachi Obloga mista trivala do kincya kampaniyi Odnak u Pivdennij region britanski vijska buli rozbiti Potim Maklir rozgornuv vijska i napraviv yih do Garua de 31 serpnya voni buli rozbiti nimcyami U veresni 1914 roku nimecki vijska zaminuvali girli i zatopili veliku kilkist vijskovih korabliv utvorivshi bar yer yakij zahishav Duala najbilshe misto ta vazhlivij torgovelnij i administrativnij centr koloniyi Britanski ta francuzki korabli obstrilyuvali mista Kamerunu roztashovanih na uzberezhzhi 27 veresnya 1914 roku morskij desant britanciv pid komanduvannyam brigadnogo generala pislya togo yak ochistili girlo richki vid min visadivsya na bereg ta zahopiv misto Nezabarom britanci ta francuzi okupuvali praktichno vse uzberezhzhya Nimeckogo Kamerunu a 21 veresnya francuzki vijska okupuvali yakij perebuvav pid vladoyu nimciv z 1911 roku Na pochatok 1915 roku bilshist nimeckih vijsk za vinyatkom otochenih u i Garua vidstupila v girski rajoni Kamerunu v okolici Yaunde yakij stav novoyu stoliceyu koloniyi Navesni nimecki vijska buli she v stani vidbivati ataki vijsk Antanti Nimecki vijska pid komanduvannyam gauptmana fon Krajlsgajma otocheni v Garua navit perejshli v nastup rozbivshi britanciv u Odnak u chervni 1915 britanski vijska zavdali nimcyam porazki u Zavdyaki peremozi v cij bitvi britanci mogli bilshe ne prodovzhuvati nastup na reshti teritoriyi Pivnichnogo Kamerunu 29 chervnya britanski vijska rozgromili nimciv v Nastup F Kanliffa na Yaunde bulo zupineno cherez pochatok prolivnih doshiv ale ne cherez trivalu Koli pogoda pokrashilasya vijska britanskoyi koroni vidnovili nastup 4 6 listopada pislya korotkoyi oblogi Do grudnya vijska Kanliffa i Dobella stali diyati spilno i gotuvatisya do shturmu Yaunde Do kincya 1915 roku bilsha chastina teritoriyi Kamerunu perebuvala v rukah u belgijciv i francuziv U pochatku 1916 roku komanduvach nimeckimi vijskami u Kameruni dijshov visnovku sho kampaniya prograna Soyuzniki vzyali v oblogu Yaunde z kozhnoyu atakoyu nimecki vijska vse bilshe slabshali i Cimmerman nakazav vijskam sho vcilili i naselennyu bigti v Ispansku Gvineyu V seredini lyutogo ostannij nimeckij garnizon sklav zbroyu Nimecki vijska i naselennya kotri vtekli do Ispanskoyi Gvineyi buli mirno zustrinuti ispancyami yaki vidmovilisya vidavati yih Antanti Velika chastina naselennya Kamerunu tak i zalishilas v Gvineyi nimci evakuyuvalisya na ostriv Fernando Po a deyaki nimci do kincya vijni buli vidpravleni do Gollandiyi zvidki voni mogli distatisya Nimechchini Bagato tubilciv pereyihali do Madrida de zhili na nimecki groshi Div takozhNimecka Centralna Afrika Istoriya Kamerunu Kolonialnij rozpodil Afriki Novij KamerunPosilannyaDie deutsche Kolonie Kamerun 12 sichnya 2017 u Wayback Machine nim angl PrimitkiLiteraturaChappell M 2005 Seizing the German Empire The British Army in World War I The Eastern Fronts III Oxford Osprey ISBN 1 84176 401 9 Moberly F J 1995 1931 Military Operations Togoland and the Cameroons 1914 1916 History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence Imperial War Museum and Battery Press ed London HMSO ISBN 0 89839 235 7 Strachan H 2004 The First World War In Africa New York Oxford University Press ISBN 0 19 925728 0