Йозеф Манес (чеськ. Josef Mánes 12 травня, 1820, Прага — 9 грудня, 1871, Прага) — чеський художник, представник пізнього романтизму і історизму.
Йозеф Манес | ||||
---|---|---|---|---|
чеськ. Josef Mánes | ||||
Прага, монумент на честь художника, фрагмент | ||||
При народженні | чеськ. Josef Mánes | |||
Народження | 12 травня 1820 Прага, Австро-Угорщина | |||
Смерть | 9 грудня 1871 (51 рік) | |||
Прага, Австро-Угорщина | ||||
Поховання | Ольшанський цвинтар[1] | |||
Національність | чех | |||
Країна | Австрійська імперія | |||
Жанр | живопис, графіка, літографія | |||
Навчання | Празька художня академія | |||
Діяльність | художник, ілюстратор | |||
Напрямок | романтизм, реалізм, академізм, дизайн | |||
Покровитель | граф Фрідріх Сільва-Тарука | |||
Вплив | німецький романтизм | |||
Твори | портрети, побутовий жанр, пейзаж, алегорія | |||
Батько | d | |||
Брати, сестри | d[2] і Амалія Манесова | |||
Родичі | d | |||
Роботи в колекції | Національна галерея, d і Музей столиці Прага | |||
Автограф | ||||
| ||||
Йозеф Манес у Вікісховищі | ||||
Життєпис
Походив з родини художників. Брат батька і сам батько були художниками, орієнтованими на стиль німецького романтизма. Художницею була і старша сестра Йозефа Манеса (Амалія Манесова), що фінансово підтримувала молодшого брата і по смерті батьків стала головою родини.
Перші навички в малюванні і опануванні художніх технік отримав від свого батька. Художнє навчання продовжив у Художній академії міста Прага. Його викладачі — Франтішек Ткадлик (1786—1840) та Христіан Рубен (1805——1875). З викладачем Рубеном склалися погані стосунки, що ускладнило художню кар'єру Йозефа по закінченні академії.
По закінченні академії Йозеф Манес вібув у місто Мюнхен, що був відомим німецьким мистецьким центром. Відомості про два роки перебування у Мюнхені сумнівні, бо офіційно Йозеф не рахувався студентом. Ймовірно, він вивчав живопис самостійно (і вимушено економив гроші).
Кохання до служниці
Родина вимушено жила разом, тому що це надавало можливість мати добробут і зовнішньо належати до заможної міщанської категорії. Антонін Манес одружився з донькою тесляра, але пихи і гордині в його родині не поменшало. В родині орієнтувались на дворянські звички і забобони, маючи самі ремісниче походження. Бо покровителями художника Антоніна Манеса були празькі нудьгуючі аристократи, котрих той навчав малюванню у власній приватній школі. Фінансовий стан родини погіршився після смерті Антоніна Манеса 1843 року і родина вимушено перебралась у дешеву квартиру.
Брат батька, Вацлав Манес, мешкав усе життя з родиною брата і не мав можливості створити власну родину. Через цей внутрішньо скрутний стан в родині зав'язався вузол проблем, котрий попсував життя і кохання і Йозефу Манесу.
Родина найняла служницю. Селянка Фанілка Штьовічкова 22-х років прибула у Прагу на заробітки. Йозеф був на п'ять років старший за молоду особу. Роман спалахнув і молодята покхали один одного. Вагітність неодруженої служниці Фанілки стала логічним продовженням кохання.
Вагітність служниці і шлюб з нею Йозефа Манеса сприйняли у родині як скандал, мезальянс і неприпустиму подію. Про шлюб із служницею і не йшлося. Позицію фінансово неспроможного на той час Йозефа погіршувала повна залежність від родини і авторитарної сестри Амалії Манесової. Не стала на бік сина і мати. Вони і зробили усе можливе, аби поруйнувати кохання сина зі служницею. Фанілка втратила місце роботи, а по народженню доньки одружилася з іншим. Йозеф ніколи не одружувався, а відвідував публічні будинки (звична практика малозаможних чоловіків у ХІХ ст.) Не мав можливості одружитися і брат Гвідо Манес, що холостякував до смерті.
Дизайн і проекти костюмів
- Йозеф Манес. «Веруня Чудова», ескіз народного костюма, 1854 р.
- Йозеф Манес. «Ян Постава», ескіз народного костюма 1754.
Життя продовжувалось і Йозеф Манес кинувся робити художню кар'єру. Підтримку художник отримав від родини графів Сільва-Тарукка. Йозеф отримав запрошення на гостювання у їх садибу у Моравії. Стосунки з меценатами склалися добрими і Манес відвідуватиме графів Сільва-Тарукка найближчі 20 років і працюватиме по їх замовам.
Подорожі і перебування у сільській місцевості сприяли появі у творчості митця позитивних за настроями творів. Це сільська тематика з ідеалізацією сільської простоти і невимушених почуттів («Родина словаків з трьома дітьми»). Помітно значимими стануть пейзажі роботи Йозефа Манеса цього періоду, серед котрих «Сільський костел», «Млин у горах», акварельні замальовки трав, рослин і квітів.
Художник розробляв різні жанри — портрети аристократів, пейзажі, жанрові сценки, істричні картинки в стилістиці рококо («Поцілунок», «Наприкінці літа»). Звертався художник і до техніки літогафії, що отримала поширення у середині 19 ст.
Але на хвилі моди на національний фольклор звернувся до вивчення національних костюмів. Художник спілкувався і листувався німецькою, навіть обіцяв вивчити чеську (народну і нешляхетну на той час мову) до кінця життя, але народні костюми сприймав як свої. У нагоді стало і розвинене пластичне почуття митця, його художні здібності бачити красу у реальності і переносити її у власні твори і малюнки.
Замальовки народного вбрання не пропали. Один з ескізів Манеса був використаний при створенні «Диплома спадку святих Кирила і Мефодія», ініціатива створення котрого належала графові Сільва-Тарукка.
Астрономічний годинник у місті Прага
Широко відомою загалу стала робота Йозефа Манеса з декорування Астрономічного годинника у місті Прага на фасаді Старої ратуші. Найдавніші деталі годинника на Старій ратуші у Празі датують 1410 роком, й були виготовлені годиникарями Мікулашем Каданом та Яном Шинделем. Ян Шиндель був також професор[[]]ом математики й астрономії у Карловому університеті.
У XVII столітті до оздоби Празьких курантів додали рухомі фігурки. Фігурки Апостолів були додані в ході капітального ремонту 1865—66 років. Художник отримав замову на створення алегоричних зображень місяців року, котрі трактував як сценки сільськогосподарських робіт, пов'язаних з окремим місяцем. Ці сценки стануть найкращим надбанням у творчості митця, де художник майстерно використав узагальнення в малюванні, ракурси, колористичні здібності і здатність добре відтворювати пластичну красу людини. Кожній композиції відповідає знак зодіаку. Не всі сценки можна добре роздивитись на висоті. Це не зупинило художника, котрий працював добре як середньовічний майстер, що напружує власний талант заради спасіння душі і для доказів високої власної майстерності.
Невдовзі по смерті художника сценки передали у Історичний музей Праги, а на їх місце розмістили копії. Декілька періодів реставрації нічого не міняють у декорі Празьких курантів, котрі набули остаточної форми з років капітального ремонту 1865—66 років.
Останні роки, хвороба і смерть
Навчання з 15-и років у академії прищепило художникові стилістику академізму. Риси ідеалізації особливо притаманні картинам з оголеною жіночою натурою (картини «Ранок» і «Вечір»), де художник старанно підганяв реальні жіночі фігури до вигаданого ідеалу. Форми, швидше приємні для ока, ніж відповідні реальності, притаманні і уславленій картині «Жозефіна» або «Чеська Мона Ліза».
Абсолютна стилістика академізму притаманна і композиції «Муза ліричної поезії» з її вигаданою фігурою музи і ідеальним пейзажем.
Останні роки художника пройшли у неспокої, хворобах і неупинному погіршенні здоров'я. Він мандрує країнами, але це не приносить спокою чи одужання. Відомо, що він звертався до різних лікарів. Чергового разу його почали лікувати опієм. Це розповсюджена практика лікарів другої половини 19 ст., коли на лікарів завантажили як невирішені проблеми самої лікувальної практики, так і проблеми суспільні (бідність, напівголодну юність і молодість більшості, погані житлові і виробничі умови бурхливого розвитку дикого капіталізму, падіння моралі у буржуазних містах). Пригнічений стан великого контингенту мешканців сіл і міст добре відтворений літераторами тої пори, серед котрих Олександр Купрін, Антон Чехов тощо.
За припущеннями, Йозеф Манес захворів на сифіліс, що дав ускладнення на мозок. Або мав подвійну хворобу сифілісу з менінгітом, що спричинило божевілля. Художник помер 1871 року.
Ніякі події його родинного життя чи його хвороби не стали у заваді визнати Йозефа Манеса видатним національним художником Чехії 19 ст. На честь Манеса у столиці Чехії встановлено монумент, його ім'я носять міст через річку Влтава і одна вулиця.
Обрані твори художника
Див. також
Посилання
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Йозеф Манес
- Miloš Jiránek: Josef Mánes, Prag 1909-10
- František Kožík: Josef Mánes, Prag 1955
- Olga Macková: Josef Mánes, Prag 1970
- BillionGraves — 2011.
- Зведений список імен діячів мистецтва — 2017.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Jozef Manes chesk Josef Manes 12 travnya 1820 Praga 9 grudnya 1871 Praga cheskij hudozhnik predstavnik piznogo romantizmu i istorizmu Jozef Maneschesk Josef ManesPraga monument na chest hudozhnika fragmentPri narodzhennichesk Josef ManesNarodzhennya12 travnya 1820 1820 05 12 Praga Avstro UgorshinaSmert9 grudnya 1871 1871 12 09 51 rik Praga Avstro UgorshinaPohovannyaOlshanskij cvintar 1 NacionalnistchehKrayina Avstrijska imperiyaZhanrzhivopis grafika litografiyaNavchannyaPrazka hudozhnya akademiyaDiyalnisthudozhnik ilyustratorNapryamokromantizm realizm akademizm dizajnPokrovitelgraf Fridrih Silva TarukaVplivnimeckij romantizmTvoriportreti pobutovij zhanr pejzazh alegoriyaBatkodBrati sestrid 2 i Amaliya ManesovaRodichidRoboti v kolekciyiNacionalna galereya d i Muzej stolici PragaAvtograf Jozef Manes u VikishovishiZhittyepisPohodiv z rodini hudozhnikiv Brat batka i sam batko buli hudozhnikami oriyentovanimi na stil nimeckogo romantizma Hudozhniceyu bula i starsha sestra Jozefa Manesa Amaliya Manesova sho finansovo pidtrimuvala molodshogo brata i po smerti batkiv stala golovoyu rodini Pershi navichki v malyuvanni i opanuvanni hudozhnih tehnik otrimav vid svogo batka Hudozhnye navchannya prodovzhiv u Hudozhnij akademiyi mista Praga Jogo vikladachi Frantishek Tkadlik 1786 1840 ta Hristian Ruben 1805 1875 Z vikladachem Rubenom sklalisya pogani stosunki sho uskladnilo hudozhnyu kar yeru Jozefa po zakinchenni akademiyi Po zakinchenni akademiyi Jozef Manes vibuv u misto Myunhen sho buv vidomim nimeckim misteckim centrom Vidomosti pro dva roki perebuvannya u Myunheni sumnivni bo oficijno Jozef ne rahuvavsya studentom Jmovirno vin vivchav zhivopis samostijno i vimusheno ekonomiv groshi Kohannya do sluzhniciRodina vimusheno zhila razom tomu sho ce nadavalo mozhlivist mati dobrobut i zovnishno nalezhati do zamozhnoyi mishanskoyi kategoriyi Antonin Manes odruzhivsya z donkoyu teslyara ale pihi i gordini v jogo rodini ne pomenshalo V rodini oriyentuvalis na dvoryanski zvichki i zaboboni mayuchi sami remisniche pohodzhennya Bo pokrovitelyami hudozhnika Antonina Manesa buli prazki nudguyuchi aristokrati kotrih toj navchav malyuvannyu u vlasnij privatnij shkoli Finansovij stan rodini pogirshivsya pislya smerti Antonina Manesa 1843 roku i rodina vimusheno perebralas u deshevu kvartiru Brat batka Vaclav Manes meshkav use zhittya z rodinoyu brata i ne mav mozhlivosti stvoriti vlasnu rodinu Cherez cej vnutrishno skrutnij stan v rodini zav yazavsya vuzol problem kotrij popsuvav zhittya i kohannya i Jozefu Manesu Rodina najnyala sluzhnicyu Selyanka Fanilka Shtovichkova 22 h rokiv pribula u Pragu na zarobitki Jozef buv na p yat rokiv starshij za molodu osobu Roman spalahnuv i molodyata pokhali odin odnogo Vagitnist neodruzhenoyi sluzhnici Fanilki stala logichnim prodovzhennyam kohannya Vagitnist sluzhnici i shlyub z neyu Jozefa Manesa sprijnyali u rodini yak skandal mezalyans i nepripustimu podiyu Pro shlyub iz sluzhniceyu i ne jshlosya Poziciyu finansovo nespromozhnogo na toj chas Jozefa pogirshuvala povna zalezhnist vid rodini i avtoritarnoyi sestri Amaliyi Manesovoyi Ne stala na bik sina i mati Voni i zrobili use mozhlive abi porujnuvati kohannya sina zi sluzhniceyu Fanilka vtratila misce roboti a po narodzhennyu donki odruzhilasya z inshim Jozef nikoli ne odruzhuvavsya a vidviduvav publichni budinki zvichna praktika malozamozhnih cholovikiv u HIH st Ne mav mozhlivosti odruzhitisya i brat Gvido Manes sho holostyakuvav do smerti Dizajn i proekti kostyumivJozef Manes Verunya Chudova eskiz narodnogo kostyuma 1854 r Jozef Manes Yan Postava eskiz narodnogo kostyuma 1754 Mlin u gorah seredina 19 st Zhittya prodovzhuvalos i Jozef Manes kinuvsya robiti hudozhnyu kar yeru Pidtrimku hudozhnik otrimav vid rodini grafiv Silva Tarukka Jozef otrimav zaproshennya na gostyuvannya u yih sadibu u Moraviyi Stosunki z mecenatami sklalisya dobrimi i Manes vidviduvatime grafiv Silva Tarukka najblizhchi 20 rokiv i pracyuvatime po yih zamovam Podorozhi i perebuvannya u silskij miscevosti spriyali poyavi u tvorchosti mitcya pozitivnih za nastroyami tvoriv Ce silska tematika z idealizaciyeyu silskoyi prostoti i nevimushenih pochuttiv Rodina slovakiv z troma ditmi Pomitno znachimimi stanut pejzazhi roboti Jozefa Manesa cogo periodu sered kotrih Silskij kostel Mlin u gorah akvarelni zamalovki trav roslin i kvitiv Hudozhnik rozroblyav rizni zhanri portreti aristokrativ pejzazhi zhanrovi scenki istrichni kartinki v stilistici rokoko Pocilunok Naprikinci lita Zvertavsya hudozhnik i do tehniki litogafiyi sho otrimala poshirennya u seredini 19 st Ale na hvili modi na nacionalnij folklor zvernuvsya do vivchennya nacionalnih kostyumiv Hudozhnik spilkuvavsya i listuvavsya nimeckoyu navit obicyav vivchiti chesku narodnu i neshlyahetnu na toj chas movu do kincya zhittya ale narodni kostyumi sprijmav yak svoyi U nagodi stalo i rozvinene plastichne pochuttya mitcya jogo hudozhni zdibnosti bachiti krasu u realnosti i perenositi yiyi u vlasni tvori i malyunki Zamalovki narodnogo vbrannya ne propali Odin z eskiziv Manesa buv vikoristanij pri stvorenni Diploma spadku svyatih Kirila i Mefodiya iniciativa stvorennya kotrogo nalezhala grafovi Silva Tarukka Astronomichnij godinnik u misti PragaDokladnishe Prazki kuranti Original roboti J Manesa Zbori vinogradu z dekoru Prazkih kurantiv Istorichnij muzej Pragi Shiroko vidomoyu zagalu stala robota Jozefa Manesa z dekoruvannya Astronomichnogo godinnika u misti Praga na fasadi Staroyi ratushi Najdavnishi detali godinnika na Starij ratushi u Prazi datuyut 1410 rokom j buli vigotovleni godinikaryami Mikulashem Kadanom ta Yanom Shindelem Yan Shindel buv takozh profesor om matematiki j astronomiyi u Karlovomu universiteti U XVII stolitti do ozdobi Prazkih kurantiv dodali ruhomi figurki Figurki Apostoliv buli dodani v hodi kapitalnogo remontu 1865 66 rokiv Hudozhnik otrimav zamovu na stvorennya alegorichnih zobrazhen misyaciv roku kotri traktuvav yak scenki silskogospodarskih robit pov yazanih z okremim misyacem Ci scenki stanut najkrashim nadbannyam u tvorchosti mitcya de hudozhnik majsterno vikoristav uzagalnennya v malyuvanni rakursi koloristichni zdibnosti i zdatnist dobre vidtvoryuvati plastichnu krasu lyudini Kozhnij kompoziciyi vidpovidaye znak zodiaku Ne vsi scenki mozhna dobre rozdivitis na visoti Ce ne zupinilo hudozhnika kotrij pracyuvav dobre yak serednovichnij majster sho napruzhuye vlasnij talant zaradi spasinnya dushi i dlya dokaziv visokoyi vlasnoyi majsternosti Nevdovzi po smerti hudozhnika scenki peredali u Istorichnij muzej Pragi a na yih misce rozmistili kopiyi Dekilka periodiv restavraciyi nichogo ne minyayut u dekori Prazkih kurantiv kotri nabuli ostatochnoyi formi z rokiv kapitalnogo remontu 1865 66 rokiv Ostanni roki hvoroba i smertNavchannya z 15 i rokiv u akademiyi prishepilo hudozhnikovi stilistiku akademizmu Risi idealizaciyi osoblivo pritamanni kartinam z ogolenoyu zhinochoyu naturoyu kartini Ranok i Vechir de hudozhnik staranno pidganyav realni zhinochi figuri do vigadanogo idealu Formi shvidshe priyemni dlya oka nizh vidpovidni realnosti pritamanni i uslavlenij kartini Zhozefina abo Cheska Mona Liza Absolyutna stilistika akademizmu pritamanna i kompoziciyi Muza lirichnoyi poeziyi z yiyi vigadanoyu figuroyu muzi i idealnim pejzazhem Ostanni roki hudozhnika projshli u nespokoyi hvorobah i neupinnomu pogirshenni zdorov ya Vin mandruye krayinami ale ce ne prinosit spokoyu chi oduzhannya Vidomo sho vin zvertavsya do riznih likariv Chergovogo razu jogo pochali likuvati opiyem Ce rozpovsyudzhena praktika likariv drugoyi polovini 19 st koli na likariv zavantazhili yak nevirisheni problemi samoyi likuvalnoyi praktiki tak i problemi suspilni bidnist napivgolodnu yunist i molodist bilshosti pogani zhitlovi i virobnichi umovi burhlivogo rozvitku dikogo kapitalizmu padinnya morali u burzhuaznih mistah Prignichenij stan velikogo kontingentu meshkanciv sil i mist dobre vidtvorenij literatorami toyi pori sered kotrih Oleksandr Kuprin Anton Chehov tosho Za pripushennyami Jozef Manes zahvoriv na sifilis sho dav uskladnennya na mozok Abo mav podvijnu hvorobu sifilisu z meningitom sho sprichinilo bozhevillya Hudozhnik pomer 1871 roku Niyaki podiyi jogo rodinnogo zhittya chi jogo hvorobi ne stali u zavadi viznati Jozefa Manesa vidatnim nacionalnim hudozhnikom Chehiyi 19 st Na chest Manesa u stolici Chehiyi vstanovleno monument jogo im ya nosyat mist cherez richku Vltava i odna vulicya Obrani tvori hudozhnikaJozef Manes Muza lirichnoyi poeziyi 1860 r Portret Luyizi Belskoyi 1857 r Zakohana para pid chervonoyu parasolkoyu Persha zustrich poeta Petrarki z Lauroyu v cerkvi bl 1846 r Rodina slovakiv z troma ditmi Smert Yana Zhizhki gravyura za malyunkom J Manesa Jozefina abo Cheska Mona Liza Div takozhRomantizm Alegoriya Akademizm Pobutovij zhanrPosilannyaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Jozef Manes Milos Jiranek Josef Manes Prag 1909 10 Frantisek Kozik Josef Manes Prag 1955 Olga Mackova Josef Manes Prag 1970 BillionGraves 2011 d Track Q37774202 Zvedenij spisok imen diyachiv mistectva 2017 d Track Q110250907d Track Q2494649