Євдокія Гаврилівна Бо́лдирєва (12 лютого 1916, Довгинцеве — 26 березня 2016, Київ) — український живописець, член Спілки радянських художників України з 1946 року. Дружина художника Володимира Болдирєва, мати графіка Наталії Болдирєвої.
Болдирєва Євдокія Гаврилівна | ||||
---|---|---|---|---|
Народження | 30 січня (12 лютого) 1916 Довгинцеве, Криворізька волость, Херсонський повіт, Херсонська губернія, Російська імперія | |||
Смерть | 26 березня 2016 (100 років) | |||
Київ, Україна | ||||
Країна | Російська імперія СРСР Україна | |||
Жанр | пейзаж, натюрморт, жанрове малярство і портрет | |||
Навчання | Київський державний художній інститут (1946) | |||
Діяльність | художниця | |||
Вчитель | Шовкуненко Олексій Олексійович, Трохименко Карпо Дем'янович і Шаронов Михайло Андрійович | |||
Член | Спілка радянських художників України | |||
У шлюбі з | Болдирєв Володимир Степанович | |||
Діти | Болдирєва Наталія Володимирівна | |||
Роботи в колекції | Національний художній музей України, Національний музей Тараса Шевченка, Національний музей у Львові імені Андрея Шептицького, Сумський обласний художній музей імені Никанора Онацького і Полтавський художній музей (галерея мистецтв) імені Миколи Ярошенка | |||
Нагороди | ||||
| ||||
Біографія
Народилася 30 січня [12 лютого] 1916 року на станції Довгинцевій (нині Кривий Ріг, Дніпропетровська область, Україна). Протягом 1935—1946 років (з перервами) навчалась у Київському художньому інституті (викладачі Карпо Трохименко, Олексій Шовкуненко, Михайло Шаронов, Олександр Фомін). Дипломна робота — картина «Дніпро під Вишгородом».
З 1947 року працювала живописцем у Художньому фонді України. Жила в Києві, в будинку на вулиці Червоноармійській № 12, квартира № 16, потім в будинку на провулку Бастіонному № 9, квартира 62. Померла в Києві 26 березня 2016 року.
Творчість
Працювала в галузі станкового живопису. Писала натюрморти, пейзажі, жанрові сцени, портрети. Серед робіт:
- «Дніпро під Вишгородом» (1946);
- «Автопортрет» (1946);
- «Донбас. Завод імені Сталіна» (1947, полотно, олія; Полтавський художній музей);
- «Відновлення домни. Макіївка» (1947, Сумський художній музей імені Никанора Онацького);
- «Коксохімічний завод. Рудченкове» (1949, Національний художній музей України);
- «Київ. Вокзал» (1951, полотно, олія; Національний художній музей України);
- «Хата в Моринцях» (1952);
- «Зима» (1952);
- «Будівництво нової шахти в Донбасі» (1957);
- «Зелена вулиця» (1957);
- «На металургійному заводі» (1960);
- «В Кобзаревій хаті» (1961);
- «Подружжя Кисіль» (1961);
- «Дорога до колгоспу» (1961);
- «Будівництво Київської ГЕС» (1963);
- «Дорога до Чернечої гори» (1964);
- «Холодно» (1966);
- «Київські каштани» (1967);
- «Брат і сестра» (1968);
- «Пам'ять батьків» (1969);
- «Мої батьки» (1970);
- «Ланкова» (1971);
- «Юний кролівник» (1972);
- «Бульдонеж» (1978);
- «Кам'яниця в Седневі» (1986);
- «Травневий сад» (1986);
- «Дари ланів» (1991);
- «Повінь» (1995);
- «Мальви» (1996);
- «Білі півонії» (1996);
- «Подарункові квіти» (1997).
1968 року розпочала серію «Вдови Великої Вітчизняної».
Брала участь у республіканських виставках з 1947 року, всесоюзних з 1946 року. Персональні виставки відбулися у Києві:
- 1975 — виставковий зал Спілки художників України на вулиці Володимирській;
- 1997 — галерея «Л-Арт»;
- 1997 — «Родина». Національний музей Тараса Шевченка;
- 1999 — «Вдови Великої Вітчизняної». Національний художній музей України;
- 2004 — галерея «Моро»;
- 2006 — до 90-річчя Центрального будинку художника. Виставкові зали НСХУ.
Крім згаданих музеїв, роботи художниці зберігаються в Національному музеї Тараса Шевченка, Національному музеї у Львові, у приватних збірках України, Росії, Німеччини, Японії, Сполучених Штатів Америки, Франції, Великої Британії, Канади, Бельгії.
Авторка статті в Енциклопедії сучасної України про Галину Зорю.
Відзнаки
- Заслужений художник України (з 2006 року; за вагомий особистий внесок у соціально-економічний і культурний розвиток України, активну громадську діяльність, багаторічну сумлінну працю);
- Довічна державна стипендія (з 2006 року).
Примітки
- Художники народов СССР, 1972.
- (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 21 січня 2022. Процитовано 11 січня 2021.
- Полтавський державний художній музей. Каталог [ 6 листопада 2020 у Wayback Machine.] / Відповідальний редактор директор музею О. Литвинова. Державне видавництво образотворчого мистецтва і музичної літератури УРСР. Київ, 1958.
- Київський державний музей українського мистецтва. Каталог художніх творів (експозиція). Державне видавництво образотворчого мистецтва і музичної літератури УРСР. Київ, 1958, С. 54.
- До 100-річчя Євдокії Болдиревої / Дирекція виставок Національної спілки художників України.
- Є. Г. Болдирева. Зоря Галина Денисівна // Енциклопедія сучасної України / ред. кол.: І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ. — К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2011. — Т. 11 : Зор — Как. — 710 с. — .
- Указ Президента України від 3 березня 2006 року № 191/2006 «Про відзначення державними нагородами України»
- Розпорядження Президента України від 20 листопада 2006 року № 372/2006-рп «Про призначення довічних державних стипендій видатним діячам культури і мистецтва»
Література
- Болдирєва Євдокія Гаврилівна // Українські радянські художники : довідник. — Київ : Мистецтво, 1972. — С. 48—49.;
- Болдырева, Евдокия Гавриловна // Художники народов СССР. Биобиблиографический словарь. — Москва : Искусство, 1972. — Т. 2 (Бойченко—Геонджиан). — С. 20. (рос.);
- Болдирєва Євдокія Гаврилівна // Словник художників України / за ред. М. П. Бажана (відп. ред.) та ін. — К. : Головна редакція Української радянської енциклопедії, 1973. — С. 31.;
- Болдирєви // Мистецтво України : Біографічний довідник / упоряд.: А. В. Кудрицький, М. Г. Лабінський ; за ред. А. В. Кудрицького. — К. : «Українська енциклопедія» ім. М. П. Бажана, 1997. — С. 75. — .;
- Т. П. Чуйко. Болдирева Євдокія Гаврилівна // Енциклопедія сучасної України / ред. кол.: І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ. — К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2004. — Т. 3 : Біо — Бя. — 695 с. — .;
- Г. Скляренко. Болдирєва Євдокія Гаврилівна // Словник художників України. Біобібліографічний довідник / Г. Скрипник; НАН України, ІМФЕ імені Максима Рильського. — Київ : ІМФЕ, 2019. — Т. 1: А-В. — С. 142. — .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Yevdokiya Gavrilivna Bo ldiryeva 12 lyutogo 1916 Dovginceve 26 bereznya 2016 Kiyiv ukrayinskij zhivopisec chlen Spilki radyanskih hudozhnikiv Ukrayini z 1946 roku Druzhina hudozhnika Volodimira Boldiryeva mati grafika Nataliyi Boldiryevoyi Boldiryeva Yevdokiya GavrilivnaNarodzhennya30 sichnya 12 lyutogo 1916 Dovginceve Krivorizka volost Hersonskij povit Hersonska guberniya Rosijska imperiyaSmert26 bereznya 2016 2016 03 26 100 rokiv Kiyiv UkrayinaKrayina Rosijska imperiya SRSR UkrayinaZhanrpejzazh natyurmort zhanrove malyarstvo i portretNavchannyaKiyivskij derzhavnij hudozhnij institut 1946 DiyalnisthudozhnicyaVchitelShovkunenko Oleksij Oleksijovich Trohimenko Karpo Dem yanovich i Sharonov Mihajlo AndrijovichChlenSpilka radyanskih hudozhnikiv UkrayiniU shlyubi zBoldiryev Volodimir StepanovichDitiBoldiryeva Nataliya VolodimirivnaRoboti v kolekciyiNacionalnij hudozhnij muzej Ukrayini Nacionalnij muzej Tarasa Shevchenka Nacionalnij muzej u Lvovi imeni Andreya Sheptickogo Sumskij oblasnij hudozhnij muzej imeni Nikanora Onackogo i Poltavskij hudozhnij muzej galereya mistectv imeni Mikoli YaroshenkaNagorodiBiografiyaNarodilasya 30 sichnya 12 lyutogo 1916 19160212 roku na stanciyi Dovgincevij nini Krivij Rig Dnipropetrovska oblast Ukrayina Protyagom 1935 1946 rokiv z perervami navchalas u Kiyivskomu hudozhnomu instituti vikladachi Karpo Trohimenko Oleksij Shovkunenko Mihajlo Sharonov Oleksandr Fomin Diplomna robota kartina Dnipro pid Vishgorodom Z 1947 roku pracyuvala zhivopiscem u Hudozhnomu fondi Ukrayini Zhila v Kiyevi v budinku na vulici Chervonoarmijskij 12 kvartira 16 potim v budinku na provulku Bastionnomu 9 kvartira 62 Pomerla v Kiyevi 26 bereznya 2016 roku TvorchistPracyuvala v galuzi stankovogo zhivopisu Pisala natyurmorti pejzazhi zhanrovi sceni portreti Sered robit Dnipro pid Vishgorodom 1946 Avtoportret 1946 Donbas Zavod imeni Stalina 1947 polotno oliya Poltavskij hudozhnij muzej Vidnovlennya domni Makiyivka 1947 Sumskij hudozhnij muzej imeni Nikanora Onackogo Koksohimichnij zavod Rudchenkove 1949 Nacionalnij hudozhnij muzej Ukrayini Kiyiv Vokzal 1951 polotno oliya Nacionalnij hudozhnij muzej Ukrayini Hata v Morincyah 1952 Zima 1952 Budivnictvo novoyi shahti v Donbasi 1957 Zelena vulicya 1957 Na metalurgijnomu zavodi 1960 V Kobzarevij hati 1961 Podruzhzhya Kisil 1961 Doroga do kolgospu 1961 Budivnictvo Kiyivskoyi GES 1963 Doroga do Chernechoyi gori 1964 Holodno 1966 Kiyivski kashtani 1967 Brat i sestra 1968 Pam yat batkiv 1969 Moyi batki 1970 Lankova 1971 Yunij krolivnik 1972 Buldonezh 1978 Kam yanicya v Sednevi 1986 Travnevij sad 1986 Dari laniv 1991 Povin 1995 Malvi 1996 Bili pivoniyi 1996 Podarunkovi kviti 1997 1968 roku rozpochala seriyu Vdovi Velikoyi Vitchiznyanoyi Brala uchast u respublikanskih vistavkah z 1947 roku vsesoyuznih z 1946 roku Personalni vistavki vidbulisya u Kiyevi 1975 vistavkovij zal Spilki hudozhnikiv Ukrayini na vulici Volodimirskij 1997 galereya L Art 1997 Rodina Nacionalnij muzej Tarasa Shevchenka 1999 Vdovi Velikoyi Vitchiznyanoyi Nacionalnij hudozhnij muzej Ukrayini 2004 galereya Moro 2006 do 90 richchya Centralnogo budinku hudozhnika Vistavkovi zali NSHU Krim zgadanih muzeyiv roboti hudozhnici zberigayutsya v Nacionalnomu muzeyi Tarasa Shevchenka Nacionalnomu muzeyi u Lvovi u privatnih zbirkah Ukrayini Rosiyi Nimechchini Yaponiyi Spoluchenih Shtativ Ameriki Franciyi Velikoyi Britaniyi Kanadi Belgiyi Avtorka statti v Enciklopediyi suchasnoyi Ukrayini pro Galinu Zoryu VidznakiZasluzhenij hudozhnik Ukrayini z 2006 roku za vagomij osobistij vnesok u socialno ekonomichnij i kulturnij rozvitok Ukrayini aktivnu gromadsku diyalnist bagatorichnu sumlinnu pracyu Dovichna derzhavna stipendiya z 2006 roku PrimitkiHudozhniki narodov SSSR 1972 PDF Arhiv originalu PDF za 21 sichnya 2022 Procitovano 11 sichnya 2021 Poltavskij derzhavnij hudozhnij muzej Katalog 6 listopada 2020 u Wayback Machine Vidpovidalnij redaktor direktor muzeyu O Litvinova Derzhavne vidavnictvo obrazotvorchogo mistectva i muzichnoyi literaturi URSR Kiyiv 1958 Kiyivskij derzhavnij muzej ukrayinskogo mistectva Katalog hudozhnih tvoriv ekspoziciya Derzhavne vidavnictvo obrazotvorchogo mistectva i muzichnoyi literaturi URSR Kiyiv 1958 S 54 Do 100 richchya Yevdokiyi Boldirevoyi Direkciya vistavok Nacionalnoyi spilki hudozhnikiv Ukrayini Ye G Boldireva Zorya Galina Denisivna Enciklopediya suchasnoyi Ukrayini red kol I M Dzyuba ta in NAN Ukrayini NTSh K Institut enciklopedichnih doslidzhen NAN Ukrayini 2011 T 11 Zor Kak 710 s ISBN 978 966 02 6092 4 Ukaz Prezidenta Ukrayini vid 3 bereznya 2006 roku 191 2006 Pro vidznachennya derzhavnimi nagorodami Ukrayini Rozporyadzhennya Prezidenta Ukrayini vid 20 listopada 2006 roku 372 2006 rp Pro priznachennya dovichnih derzhavnih stipendij vidatnim diyacham kulturi i mistectva LiteraturaBoldiryeva Yevdokiya Gavrilivna Ukrayinski radyanski hudozhniki dovidnik Kiyiv Mistectvo 1972 S 48 49 Boldyreva Evdokiya Gavrilovna Hudozhniki narodov SSSR Biobibliograficheskij slovar Moskva Iskusstvo 1972 T 2 Bojchenko Geondzhian S 20 ros Boldiryeva Yevdokiya Gavrilivna Slovnik hudozhnikiv Ukrayini za red M P Bazhana vidp red ta in K Golovna redakciya Ukrayinskoyi radyanskoyi enciklopediyi 1973 S 31 Boldiryevi Mistectvo Ukrayini Biografichnij dovidnik uporyad A V Kudrickij M G Labinskij za red A V Kudrickogo K Ukrayinska enciklopediya im M P Bazhana 1997 S 75 ISBN 5 88500 071 9 T P Chujko Boldireva Yevdokiya Gavrilivna Enciklopediya suchasnoyi Ukrayini red kol I M Dzyuba ta in NAN Ukrayini NTSh K Institut enciklopedichnih doslidzhen NAN Ukrayini 2004 T 3 Bio Bya 695 s ISBN 966 02 2682 9 G Sklyarenko Boldiryeva Yevdokiya Gavrilivna Slovnik hudozhnikiv Ukrayini Biobibliografichnij dovidnik G Skripnik NAN Ukrayini IMFE imeni Maksima Rilskogo Kiyiv IMFE 2019 T 1 A V S 142 ISBN 978 966 02 8960 4