Фазль-уль-Хак Халекьяр (1934, Герат — 16 липня 2004, Нідерланди) — державний діяч Афганістану, прем'єр-міністр країни (1990–1992).
Фазль-уль-Хак Халекьяр | ||
| ||
---|---|---|
8 травня 1990 — 15 квітня 1992 року | ||
Президент: | Мухаммед Наджибулла | |
Попередник: | Султан Алі Кештманд | |
Наступник: | Абдул Расул Сайяф | |
Народження: | 1934 Шахр-е-Нав, провінція Герат | |
Смерть: | 16 липня 2004 Нідерланди | |
Національність: | Таджик | |
Країна: | Афганістан | |
Освіта: | Кабульський університет | |
Батько: | Хаджі Гулям Саха |
Біографія
За національністю — таджик. Народився в родині крупного землевласника Хаджі Гуляма Сахи. Закінчив ліцей у Гераті, економічний факультет Кабульського університету (1958), навчався у США.
Державний службовець
- 1958—1963 — чиновник у міністерстві планування.
- 1963—1965 — чиновник у міністерстві внутрішніх справ.
- 1965—1966 — завідувач канцелярією управління будівництва Гільмендської зрошувальної системи. Також працював у міністерстві зв'язку.
- 1966—1968 — начальник фінансового управління провінції Кабул.
- 1969–1971 — начальник адміністративного управління міністерства фінансів.
- 1971—1972 (за іншими даними у січні 1972 — січні 1973)— губернатор провінції Баглан.
- У 1972 (чи в січні 1973) — 1978 роках — заступник міністра фінансів.
Зробивши успішну адміністративну кар'єру за короля Захір Шаха (правив країною у 1933—1973 роках), Халекьяр продовжив її за республіканського режиму Мухаммеда Дауда, зберігши пост заступника міністра фінансів після військового перевороту 17 липня 1973 року. Усунення режиму Дауда 27 квітня 1978 року призвело до того, що його було понижено у посаді, але все ж він залишився на державній службі. У 1978—1980 роках Халекьяр займав пост начальника канцелярії міністерства фінансів (за іншими даними з 30 квітня 1979 до 14 квітня 1980 року був радником міністерства фінансів).
Після введення радянських військ в Афганістан Халекьяр знову зайняв пост заступника міністра фінансів (з 14 квітня 1980 до 26 грудня 1985), хоч не вступив до правлячої Народно-демократичної партії Афганістану (НДПА). Його кар'єрі не завадив навіть короткостроковий арешт одного з синів за звинуваченням у зв'язках із моджахедами.
Міністр і губернатор
У грудні 1985 року Халекьяр був призначений міністром без портфеля з фінансових та економічних питань. У 1987 році, залишаючись міністром без портфеля, він став губернатором провінції Герат та уповноваженим по зоні «Північний Захід».
Халекьяр за короткий термін домігся відмови від збройної боротьби з боку низки польових командирів моджахедів. За свої заслуги отримав вищу нагороду — звання «Герой Демократичної Республіки Афганістан» (1987). У квітні 1990 року на його життя було скоєно замах — його було важко поранено у стегно й руку в Гераті під час церемонії переходу на бік режиму президента Наджибулли крупного загону моджахедів. Заступник міністра державної безпеки генерал Джалал Разманда, який був разом з ним, був смертельно поранений.
Прем'єр-міністр
Незважаючи на поранення, Халекьяр вже 8 травня 1990 року прийняв призначення на пост прем'єр-міністра, замінивши Султана Алі Кештманда. Наприкінці травня 1990 року сформований ним уряд отримав вотум довіри в нижній палаті (Вулусі джирга) парламенту країни. Більшість членів уряду Халекьяра, як і сам прем'єр-міністр, були безпартійними, однак на ключові пости — міністрів закордонних справ, внутрішніх справ, оборони, державної безпеки — як і раніше, було призначено членів НДПА (перейменованої на Партію Батьківщини). Представники опозиції до уряду не увійшли.
Призначення Халекьяра розглядалось як спроба режиму Наджибулли домовитись про компроміс із поміркованою частиною моджахедів, а також з опозиційними політиками, орієнтованими на колишнього короля Захір Шаха. Один з лідерів поміркованих моджахедів, Сібгатулла Моджадеді, первинно не виключав можливості спільної з Халекьяром участі в майбутньому перехідному уряді країни, але потім, під впливом радикальної частини збройної опозиції, заявив, що зв'язки Халекьяра з Наджибуллою роблять компроміс із ним неможливим.
У 1990—1992 Халекьяр також був головою Надзвичайної комісії у справах біженців та Національної комісії з розмінування території Афганістану.
У квітні 1992 року режим Наджибулли припинив своє існування. 28 квітня 1992 року Халекьяр взяв участь в церемонії передачі влади главі перехідного уряду моджахедів Моджаддеді. Тоді ж офіційно склав із себе повноваження глави уряду.
Еміграція
Під час громадянської війни в Афганістані 1990-их років залишив країну емігрував до Нідерландів, де й помер.
Джерела
- Афганістан. Короткий біографічний довідник. Москва-2004.
- Слінкін М. Ф. Народно-демократична партія Афганістану при владі. Часи Таракі-Аміна 1978—1979[недоступне посилання з травня 2019]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Fazl ul Hak Halekyar 1934 Gerat 16 lipnya 2004 2004 07 16 Niderlandi derzhavnij diyach Afganistanu prem yer ministr krayini 1990 1992 Fazl ul Hak Halekyar18 j Prem yer ministr Afganistanu8 travnya 1990 15 kvitnya 1992 rokuPrezident Muhammed NadzhibullaPoperednik Sultan Ali KeshtmandNastupnik Abdul Rasul Sajyaf Narodzhennya 1934 1934 Shahr e Nav provinciya GeratSmert 16 lipnya 2004 2004 07 16 NiderlandiNacionalnist TadzhikKrayina AfganistanOsvita Kabulskij universitetBatko Hadzhi Gulyam SahaBiografiyaZa nacionalnistyu tadzhik Narodivsya v rodini krupnogo zemlevlasnika Hadzhi Gulyama Sahi Zakinchiv licej u Gerati ekonomichnij fakultet Kabulskogo universitetu 1958 navchavsya u SShA Derzhavnij sluzhbovec 1958 1963 chinovnik u ministerstvi planuvannya 1963 1965 chinovnik u ministerstvi vnutrishnih sprav 1965 1966 zaviduvach kancelyariyeyu upravlinnya budivnictva Gilmendskoyi zroshuvalnoyi sistemi Takozh pracyuvav u ministerstvi zv yazku 1966 1968 nachalnik finansovogo upravlinnya provinciyi Kabul 1969 1971 nachalnik administrativnogo upravlinnya ministerstva finansiv 1971 1972 za inshimi danimi u sichni 1972 sichni 1973 gubernator provinciyi Baglan U 1972 chi v sichni 1973 1978 rokah zastupnik ministra finansiv Zrobivshi uspishnu administrativnu kar yeru za korolya Zahir Shaha praviv krayinoyu u 1933 1973 rokah Halekyar prodovzhiv yiyi za respublikanskogo rezhimu Muhammeda Dauda zberigshi post zastupnika ministra finansiv pislya vijskovogo perevorotu 17 lipnya 1973 roku Usunennya rezhimu Dauda 27 kvitnya 1978 roku prizvelo do togo sho jogo bulo ponizheno u posadi ale vse zh vin zalishivsya na derzhavnij sluzhbi U 1978 1980 rokah Halekyar zajmav post nachalnika kancelyariyi ministerstva finansiv za inshimi danimi z 30 kvitnya 1979 do 14 kvitnya 1980 roku buv radnikom ministerstva finansiv Pislya vvedennya radyanskih vijsk v Afganistan Halekyar znovu zajnyav post zastupnika ministra finansiv z 14 kvitnya 1980 do 26 grudnya 1985 hoch ne vstupiv do pravlyachoyi Narodno demokratichnoyi partiyi Afganistanu NDPA Jogo kar yeri ne zavadiv navit korotkostrokovij aresht odnogo z siniv za zvinuvachennyam u zv yazkah iz modzhahedami Ministr i gubernator U grudni 1985 roku Halekyar buv priznachenij ministrom bez portfelya z finansovih ta ekonomichnih pitan U 1987 roci zalishayuchis ministrom bez portfelya vin stav gubernatorom provinciyi Gerat ta upovnovazhenim po zoni Pivnichnij Zahid Halekyar za korotkij termin domigsya vidmovi vid zbrojnoyi borotbi z boku nizki polovih komandiriv modzhahediv Za svoyi zaslugi otrimav vishu nagorodu zvannya Geroj Demokratichnoyi Respubliki Afganistan 1987 U kvitni 1990 roku na jogo zhittya bulo skoyeno zamah jogo bulo vazhko poraneno u stegno j ruku v Gerati pid chas ceremoniyi perehodu na bik rezhimu prezidenta Nadzhibulli krupnogo zagonu modzhahediv Zastupnik ministra derzhavnoyi bezpeki general Dzhalal Razmanda yakij buv razom z nim buv smertelno poranenij Prem yer ministr Nezvazhayuchi na poranennya Halekyar vzhe 8 travnya 1990 roku prijnyav priznachennya na post prem yer ministra zaminivshi Sultana Ali Keshtmanda Naprikinci travnya 1990 roku sformovanij nim uryad otrimav votum doviri v nizhnij palati Vulusi dzhirga parlamentu krayini Bilshist chleniv uryadu Halekyara yak i sam prem yer ministr buli bezpartijnimi odnak na klyuchovi posti ministriv zakordonnih sprav vnutrishnih sprav oboroni derzhavnoyi bezpeki yak i ranishe bulo priznacheno chleniv NDPA perejmenovanoyi na Partiyu Batkivshini Predstavniki opoziciyi do uryadu ne uvijshli Priznachennya Halekyara rozglyadalos yak sproba rezhimu Nadzhibulli domovitis pro kompromis iz pomirkovanoyu chastinoyu modzhahediv a takozh z opozicijnimi politikami oriyentovanimi na kolishnogo korolya Zahir Shaha Odin z lideriv pomirkovanih modzhahediv Sibgatulla Modzhadedi pervinno ne viklyuchav mozhlivosti spilnoyi z Halekyarom uchasti v majbutnomu perehidnomu uryadi krayini ale potim pid vplivom radikalnoyi chastini zbrojnoyi opoziciyi zayaviv sho zv yazki Halekyara z Nadzhibulloyu roblyat kompromis iz nim nemozhlivim U 1990 1992 Halekyar takozh buv golovoyu Nadzvichajnoyi komisiyi u spravah bizhenciv ta Nacionalnoyi komisiyi z rozminuvannya teritoriyi Afganistanu U kvitni 1992 roku rezhim Nadzhibulli pripiniv svoye isnuvannya 28 kvitnya 1992 roku Halekyar vzyav uchast v ceremoniyi peredachi vladi glavi perehidnogo uryadu modzhahediv Modzhaddedi Todi zh oficijno sklav iz sebe povnovazhennya glavi uryadu Emigraciya Pid chas gromadyanskoyi vijni v Afganistani 1990 ih rokiv zalishiv krayinu emigruvav do Niderlandiv de j pomer DzherelaAfganistan Korotkij biografichnij dovidnik Moskva 2004 Slinkin M F Narodno demokratichna partiya Afganistanu pri vladi Chasi Taraki Amina 1978 1979 nedostupne posilannya z travnya 2019