Кратон Каапвааль — кратон у Південній Африці, разом з кратоном Пілбара Західної Австралії, є найдавнішими ділянками земної кори віком 3.6-2.5 мільярд років. Подібність складаючих порід обох цих кратонів, особливо пізнього архею, дозволяє припустити, що вони колись були частиною надконтиненту Ваальбара..
Опис
Кратон Каапвааль займає площу близько 1200000 км² і межує з кратоном Зімбабве на півночі по поясу . На півдні і заході кратон оточено протерозойською складчістастю і на сході — монокліналлю Лубомбо, що складається з юрських вивержених порід, пов'язаних з руйнацією Гондвани.
Кратон Каапваль створив стійку форму 3,7 — 2,6 млрд років тому через розміщення великих гранітоїдних батолітів, які потовщили і стабілізували континентальну кору на ранніх стадіях пов'язаного дугами магматизму і циклу осадконакопичення. Кратон складається з ранньоархейських (3,0-3,5 млрд років) гранітних террейнів і більш давніх тоналітових гнейсів (3,6-3,7 млрд років), з інтрузіями різних гранітних плутонів віком 3,3 — 3,0 млрд років. Подальша еволюція Каапвальского кратоне (3,0-2,7 млрд років), була пов'язана з дуговим континентальним об'єднанням, яке викликало накладення послідовностей басейнів, заповнених потужними послідовностями осаду, як вулканічного, так і осадового походження. Що супроводжувалося епізодичним розширенням і рифтогенезом, коли були сформовані Габорон-Каньє і Вентерсдорп послідовності. Ранньоархейська земна кора добре визначається тільки на східній стороні кратону і включає в себе колаж з піддоменів і блоків земної кори, що характеризується відмітними магматичними камінням і деформаціями.
Пізньоархейський метаморфізм (2,8-2,5 млрд років тому) поєднав південний край протоконтиненту Каапвааль з північним краєм протоконтиненту Зімбабве поясом Лімпопо. Пояс являє собою східно-північно-східну тенденцію зону гранулітової фації тектонітів, що відокремлює гранітоїдно-зеленокам'янні террейни Каапваальского і Зімбабвійського кратонів.
Примітки
- Zegers, T.E., de Wit, M.J., Dann, J. and White, S.H. (1998) "Vaalbara, Earth's oldest assembled continent? A combined. structural, geochronological, and palaeomagnetic test" [ 29 січня 2004 у Wayback Machine.], Terra Nova, 10, 250–259.
Література
- Beukes, N.J., Dorland, H.C., Gutzmer, J., Evans, D.A.D. and Armstrong, R.A. (2004) , Geological Society of America Abstracts with Programs, 36 (5), 255
- Chavagnac, V., Kramers, J.D. and Naegler, T.F. (1999) , Early Evolution of the Continental Crust, Journal of Conference Abstracts, 4 (1), A08:4A:13:G2
- Glikson, A. and Vickers, J. (2006) «The 3.26–3.24 Ga Barberton asteroid impact cluster: Tests of tectonic and magmatic consequences, Pilbara Craton, Western Australia» [ 27 вересня 2007 у Wayback Machine.], Earth and Planetary Science Letters, 241 (1–2), 11–20, DOI:10.1016/j.epsl.2005.10.022
- Louzda, K.L. (2003) , Utrecht University: unpubl. MSc project abstr.
- Nguuri, T.K. et al. (2001) «Crustal structure beneath southern Africa and its implications for the formation and evolution of the Kaapvaal and Zimbabwe cratons» [ 23 вересня 2015 у Wayback Machine.], «Geophysical Research Letters», 28, 2501—2504
- Poujol, M. and Anhaeusser, C.R. (2001) «The Johannesburg Dome, South Africa: new single zircon U-Pb isotopic evidence for early Archaean granite-greenstone development within the central Kaapvaal Craton» [ 29 вересня 2011 у Wayback Machine.], Precambrian Research, 108 (1–2), 139—157, DOI:10.1016/S0301-9268(00)00161-3
- Poujol, M., Robb, L.J., Anhaeusser, C.R. and Gericke, B. (2003) «A review of the geochronological constraints on the evolution of the Kaapvaal Craton, South Africa», Precambrian Research, 127 (1–3), 181—213, DOI:10.1016/S0301-9268(03)00187-6
- Westraat, J.D, Kisters, A.F.M., Poujo, M. and Stevens, G. (2005) «Transcurrent shearing, granite sheeting and the incremental construction of the tabular 3.1 Ga Mpuluzi batholith, Barberton granite–greenstone terrane, South Africa» [ 1 жовтня 2007 у Wayback Machine.], Journal of the Geological Society, 162 (2), 373—388, DOI:10.1144/0016-764904-026
- Yearron, L.M., Clemens, J.D., Stevens, G. and Anhaeusser, C.R.(2003) «Geochemistry and Petrogenesis of the Granitoids of the Barberton Mountainlan, South Africa» [ 23 вересня 2015 у Wayback Machine.], Geophysical Research Abstracts, 5, 02639
- Zegers, T.E., de Wit, M.J., Dann, J. and White, S.H. (1998) «Vaalbara, Earth's oldest assembled continent? A combined. structural, geochronological, and palaeomagnetic test» [ 29 січня 2004 у Wayback Machine.], Terra Nova, 10, 250—259
Це незавершена стаття з геотектоніки. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kraton Kaapvaal kraton u Pivdennij Africi razom z kratonom Pilbara Zahidnoyi Avstraliyi ye najdavnishimi dilyankami zemnoyi kori vikom 3 6 2 5 milyard rokiv Podibnist skladayuchih porid oboh cih kratoniv osoblivo piznogo arheyu dozvolyaye pripustiti sho voni kolis buli chastinoyu nadkontinentu Vaalbara Kraton Kaapvaal na politichnij mapi Pivdennoyi AfrikiOpisKraton Kaapvaal zajmaye ploshu blizko 1200000 km i mezhuye z kratonom Zimbabve na pivnochi po poyasu Na pivdni i zahodi kraton otocheno proterozojskoyu skladchistastyu i na shodi monoklinallyu Lubombo sho skladayetsya z yurskih viverzhenih porid pov yazanih z rujnaciyeyu Gondvani Kraton Kaapval stvoriv stijku formu 3 7 2 6 mlrd rokiv tomu cherez rozmishennya velikih granitoyidnih batolitiv yaki potovshili i stabilizuvali kontinentalnu koru na rannih stadiyah pov yazanogo dugami magmatizmu i ciklu osadkonakopichennya Kraton skladayetsya z rannoarhejskih 3 0 3 5 mlrd rokiv granitnih terrejniv i bilsh davnih tonalitovih gnejsiv 3 6 3 7 mlrd rokiv z intruziyami riznih granitnih plutoniv vikom 3 3 3 0 mlrd rokiv Podalsha evolyuciya Kaapvalskogo kratone 3 0 2 7 mlrd rokiv bula pov yazana z dugovim kontinentalnim ob yednannyam yake viklikalo nakladennya poslidovnostej basejniv zapovnenih potuzhnimi poslidovnostyami osadu yak vulkanichnogo tak i osadovogo pohodzhennya Sho suprovodzhuvalosya epizodichnim rozshirennyam i riftogenezom koli buli sformovani Gaboron Kanye i Ventersdorp poslidovnosti Rannoarhejska zemna kora dobre viznachayetsya tilki na shidnij storoni kratonu i vklyuchaye v sebe kolazh z piddomeniv i blokiv zemnoyi kori sho harakterizuyetsya vidmitnimi magmatichnimi kaminnyam i deformaciyami Piznoarhejskij metamorfizm 2 8 2 5 mlrd rokiv tomu poyednav pivdennij kraj protokontinentu Kaapvaal z pivnichnim krayem protokontinentu Zimbabve poyasom Limpopo Poyas yavlyaye soboyu shidno pivnichno shidnu tendenciyu zonu granulitovoyi faciyi tektonitiv sho vidokremlyuye granitoyidno zelenokam yanni terrejni Kaapvaalskogo i Zimbabvijskogo kratoniv PrimitkiZegers T E de Wit M J Dann J and White S H 1998 Vaalbara Earth s oldest assembled continent A combined structural geochronological and palaeomagnetic test 29 sichnya 2004 u Wayback Machine Terra Nova 10 250 259 LiteraturaBeukes N J Dorland H C Gutzmer J Evans D A D and Armstrong R A 2004 Geological Society of America Abstracts with Programs 36 5 255 Chavagnac V Kramers J D and Naegler T F 1999 Early Evolution of the Continental Crust Journal of Conference Abstracts 4 1 A08 4A 13 G2 Glikson A and Vickers J 2006 The 3 26 3 24 Ga Barberton asteroid impact cluster Tests of tectonic and magmatic consequences Pilbara Craton Western Australia 27 veresnya 2007 u Wayback Machine Earth and Planetary Science Letters 241 1 2 11 20 DOI 10 1016 j epsl 2005 10 022 Louzda K L 2003 Utrecht University unpubl MSc project abstr Nguuri T K et al 2001 Crustal structure beneath southern Africa and its implications for the formation and evolution of the Kaapvaal and Zimbabwe cratons 23 veresnya 2015 u Wayback Machine Geophysical Research Letters 28 2501 2504 Poujol M and Anhaeusser C R 2001 The Johannesburg Dome South Africa new single zircon U Pb isotopic evidence for early Archaean granite greenstone development within the central Kaapvaal Craton 29 veresnya 2011 u Wayback Machine Precambrian Research 108 1 2 139 157 DOI 10 1016 S0301 9268 00 00161 3 Poujol M Robb L J Anhaeusser C R and Gericke B 2003 A review of the geochronological constraints on the evolution of the Kaapvaal Craton South Africa Precambrian Research 127 1 3 181 213 DOI 10 1016 S0301 9268 03 00187 6 Westraat J D Kisters A F M Poujo M and Stevens G 2005 Transcurrent shearing granite sheeting and the incremental construction of the tabular 3 1 Ga Mpuluzi batholith Barberton granite greenstone terrane South Africa 1 zhovtnya 2007 u Wayback Machine Journal of the Geological Society 162 2 373 388 DOI 10 1144 0016 764904 026 Yearron L M Clemens J D Stevens G and Anhaeusser C R 2003 Geochemistry and Petrogenesis of the Granitoids of the Barberton Mountainlan South Africa 23 veresnya 2015 u Wayback Machine Geophysical Research Abstracts 5 02639 Zegers T E de Wit M J Dann J and White S H 1998 Vaalbara Earth s oldest assembled continent A combined structural geochronological and palaeomagnetic test 29 sichnya 2004 u Wayback Machine Terra Nova 10 250 259 Ce nezavershena stattya z geotektoniki Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi