Династія Гордіáнів (лат. Gordianus dynastia, 238 р. - 244 р.) - короткотривала правляча династія Римської імперії, створена в результаті повстання проти імператора Максиміна Фракійця. Складалася з трьох римських імператорів (батько, син і онук), що мали однакове ім'я - Гордіан І, Гордіан ІІ та Гордіан III. Гордіан І та його син Гордіан ІІ були обраними імператорами сенатом Риму під час повстання проти Максиміна Фракійця, а Гордіан III - онук Гордіана І, був проголошений правителем завдяки військам зі Сходу. Династія існувала під час року шести імператорів.
Династія Гордіанів | |
---|---|
Gordianus dynastia (лат.) | |
Бюст засновника династії, Гордіана I | |
Попередник: | Максимін Фракієць (Maximinus Thrax) |
Наступник: | Філіпп I Араб (Philip the Arab) |
Династія: | Гордіан I Гордіан II Гордіан III |
Роки існування: | 238—244 рр. |
Місце походження: | Стародавній Рим |
Релігія: | давньоримська релігія |
Діяльність
Династія Гордіанів з'явилася на політичній арені Римської імперії в період кризи третього століття, коли держава стикнулася з численними внутрішніми конфліктами, соціальною нестабільністю та загрозою з боку зовнішніх ворогів. Цей період був пов'язаний з політичними турбуленціями та кризами імперії. Правління Гордіанів було коротким, але залишило помітний слід в історії Римської імперії.
Протягом свого панування династія намагалася боротися з корупцією, поліпшити економіку і відновити авторитет імперії. Гордіани відмовилися від практики продажу посад та зменшили податки для римських громадян. Було запроваджено кілька реформ, переважно у сферах провінційної адміністрації, фінансів та армії.
Загалом політика династії Гордіанів була спрямована на зміцнення імперії та збереження її територіальної цілісності, а також на зменшення впливу преторіанської гвардії, яка була сильною в Римській імперії протягом попередніх століть. Для цього було розпочато процес створення нових легіонів, які повинні були замінити преторіанську гвардію як основну силу імперської армії. Гордіан І спрямував зусилля на покращення стану війська, зокрема збільшення чисельності та забезпечення солдатів необхідними ресурсами. Також, під час правління династії Гордіанів було встановлено мир з Перською імперією.
Ще один важливий внесок, що зробила династія - припинення політики переслідування християн, яку запровадив Максимін, в основному спрямовану на переслідування єпископів та пап. Оскільки Гордіан III зупинив це переслідування, Євсевій твердить, що він став християнином і покаявся за гріхи Максиміна, проте достовірних історичних свідчень, які підтверджують цей факт, немає.
Гордіан I
Марк Анто́ній Гордіа́н Семпро́ніан Рома́н Африка́нський (лат. Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus; близько 159 року н. е. — 12 квітня 238 року н. е.) або Гордіа́н I (лат. Gordianus I), а також відомий як Божествений Гордіан I - давньоримський імператор 238 року н.е. За винятком правління його сина, його три тижні на троні (правив 21 день) стали найкоротшим правлінням в історії Римської імперії. Разом зі своїм сином, Гордіаном II, він був проголошений імператором у місті Таранто у південній Італії, після того як його попередник імператор Максимін Фракієць був повалений.
Гордіан успішно пройшов усі етапи cursus honorum і став сенатором. Під час служби в армії Гордіан очолював IV Скіфський легіон, який перебував у Сирії. У 216 році Гордіан був намісником провінції Британія, а за часів правління Геліогабала він став консулом-суфектом.
За Александра Севера Гордіан був обраний консулом в 223 році, а після закінчення терміну його правління став керувати провінцією Африка. Тут він став свідком вбивства Александра Севера, після якого Максимін Фракієць захопив владу. Це викликало загальне незадоволення населення провінції, яке спричинило повстання у 238 році. Під час цього повстання мешканці проголосили Гордіана І імператором. Через свій вік, Гордіан наполіг на тому, щоб його син став співімператором.
Згодом в сусідній провінції Нумідія виникла опозиція, де проконсул Капеліан підтримував Максиміна Фракійця. Він вторгся до Африки з єдиним легіоном і переміг Гордіана II, сина Гордіана I, який очолював місцеве ополчення. Дізнавшись про це Гордіан I вчинив самогубство. На цьому правління Гордіанів завершилося, протривавши лише 21 день.
Незважаючи на короткий термін правління, Гордіан І став відомим як символ боротьби проти тиранії і захисту свободи Римської імперії. Залишив по собі спадок реформатора, який намагався зробити Римську імперію більш справедливою та ефективною, хоча його правління не дало можливості для реалізації більш широких реформ. Був знатним сенатором і дуже поважним членом римської еліти.
Родина
- мати - Ульпія Гордіана;
- батько - римський сенатор Мецій Марулл;
- дружина - Фабія Орістелла;
- діти - син Гордіан II та донька Антонія Гордіана (мати Гордіана III).
Гордіан II
Марк Анто́ній Гордіа́н Семпро́ніан Рома́н Африка́нський (лат. Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus; близько 192 – 238) або Гордіа́н II (лат. Gordianus II), також – Божествений Гордіа́н II - давньоримський імператор, який правив в 238 році. Під час року шести імператорів, Гордіан II був співправителем свого батька протягом 21 дня. Тому він є імператором з найкоротшим терміном правління в історії Римської імперії. Дядько Гордіана III.
У березні 238 року під час повстання в провінції Африка проти Максиміна Фракійця, Гордіана І, проконсула провінції, було оголошено імператором. Гордіан І спочатку відмовився від посади через свій вік, проте згодом погодився, за умови, що його син, Гордіан II, буде призначений співправителем. На честь цього обоє Гордіанів взяли новий когномен - Африканський. Сенат визнав їх імператорами, так як вороже ставився до Максиміна.
У наступному місяці обом довелося боротися з намісником сусідньої Нумідії Капеліаном, який був прихильником Максиміна. Під час битви біля Карфагену, кількісна перевага була на боці місцевих мешканців, але вони не мали бойового досвіду та необхідної зброї. Нумідійці ж були відомі як вправні вершники та влучні метальники списів. Вони повернули натовп карфагенян з великою легкістю, які, не витримавши натиску, почали тікати, тиснучи та розтоптуючи один одного. Більшість карфагенян загинули від рук своїх співвітчизників, а не від своїх ворогів. Під час бою загинув і Гордіан І зі своїм супроводом, його тіло так і не знайшли через велику кількість трупів. Після отримання звістки про смерть сина, Гордіан І покінчив життя самогубством. З огляду на те, що Гордіан ІІ помер раніше за свого батька, його правління стало найкоротшим в історії Римської імперії.
Правління Гордіана II не мало значущого впливу на історію Римської імперії. Він став одним з небагатьох римських імператорів, які померли в молодому віці, не досягнувши навіть 20 років.
Родина
- батько - Гордіан I;
- мати - онучка грецького софіста та консула Ірода Аттика;
- сестра - Антонія Гордіана.
Гордіан III
Марк Анто́ній Гордіа́н (лат. Marcus Antonius Gordianus; 20 січня 225 — 11 лютого 244) або Гордіан III (лат. Gordianus IІI) — давньоримський імператор з 238 по 244 рік. Став імператором у віці всього 13 років, ставши наймолодшим правителем в історії Римської імперії. Гордіан III був онуком засновника династії імператора Гордіана І і, ймовірно, племінноком імператора Гордіана ІІ.
Після смерті діда та дядька, Гордіан III був єдиним спадкоємцем династії, тому прийшов до влади у такому молодому віці. Керівництво імперією перейшло у руки аристократичних родин, які за допомогою Сенату контролювали справи держави. У 15 років Гордіан одружився з Фурією Сабінією Транквіліною, донькою Гая Фурія Тімесифея, префекта преторіанської гвардії, який швидко став фактичним правителем імперії.
Після смерті Тімесифея, на посаду префекта преторія призначили Марка Юлія Філіппа, також відомого як Філіпп Араб, який був людиною незнатного походження і вирізнявся заздрістю та корисливістю. Без Тімесифея військові дії та безпека імператора потрапили під загрозу. Гордіан відкрито висунув звинувачення проти Філіппа Араба, але не знайшов підтримки з боку військових.
Під час правління Гордіана III Римська імперія зазнала нападу з боку персів на сході та готів на півночі. Імператор зміг зупинити персів, після чого він переніс свої війська на північ для боротьби з готами. Проте загинув у битві під Нусайбіном (сучасна Туреччина) в 244 році. Існують припущення, що смерть Гордіана III – справа рук Філіппа Араба, який згодом посів трон.
Гордіан III був відомий своєю любов'ю до мистецтва та культури. Він також сприяв розвитку письменства та освіти в Римській імперії. Імператор проводив реформи і у сфері фінансів та армії, які сприяли покращенню економічного та військового становища імперії. При Гордіані III були впроваджені заходи, спрямовані на обмеження безпідставних судових процесів та посилення оборони кордонів Римської імперії. Було також прийнято заходи для покарання будь-яких форм зловживань владою в провінціях.
Гордіан III випустив рескрипт, яким був скасований 4-річний строк позовної давності для вимагання компенсації від військовослужбовців та державних посадовців. Збереглося 13 відсотків рескриптів, виданих саме Гордіаном, на користь солдатів. Протягом його правління Римська імперія систематично сплачувала дані готам, щоб запобігти їхнім набігам.
Родина
- батько - Junius Licinius Balbus або, імовірно, Гордіан II (достовірно невідомо);
- мати - Антонія Гордіана;
- дружина - Фурія Сабінія Транквіліна;
- діти – Furia.
Нумізматика
Монети часів правління Гордіана III можуть зацікавити нумізматів. Вони випускалися великою кількістю, оскільки його правління було досить тривалим як для молодого римського імператора, і використовувалися для підтвердження його законності та придатності до правління. Монети Гордіана III мають різні номінали, включаючи аси, сестерції, дупондії і денарії. На їхньому аверсі можна зустріти портрет Гордіана III або зображенням його сім'ї. Реверс монет часто зображав різні алегорії, божества, військові теми та різноманітні символи.
Монети Гордіана III можна знайти на аукціонах, в антикварних магазинах та у приватних колекціях нумізматів. Вартість монет буде залежати від їхнього стану збереженості, рідкості, року випуску, тощо.
Роль в Році шести імператорів
Рік шести імператорів (також відомий як Рік п'яти імператорів) був періодом політичної нестабільності в Римській імперії, що тривав в 238 році. За цей період шість різних осіб боролися за владу над імперією.
Роль династії Гордіанів у Році шести імператорів полягала в тому, що вони були одними з конкурентів у виборах на трон імператора в період Року шести імператорів. Їхнє недовге правління відображало загальну нестабільність і політичний розпад імперії того часу.
Хоча династія Гордіанів не змогла зберегти владу над імперією протягом тривалого часу, її спроба боротьби за владу відображала незадоволення деяких верств населення імперії існуючим політичним становищем. Це також свідчило про загальне погіршення політичної ситуації в Римській імперії, що випливало з інших соціальних, економічних та військових проблем.
Рік шести імператорів був важливим епізодом в історії Римської імперії, який показав слабкість центральної влади та зростання впливу армійських загонів і провінціальних еліт. Після цього періоду імперія пройшла чергові політичні і соціальні зміни, включаючи послаблення ролі Сенату і збільшення впливу військових лідерів.
Важливо зазначити, що династія Гордіанів не займала центрального місця у подіях Року шести імператорів. Вона була однією з багатьох сторін, які боролися за владу і не змогла її довго утримати. Правління династії Гордіанів підкреслило труднощі того періоду і вплинуло на подальшу історію Римської імперії.
Примітки
- Майкл Грант. Римские императоры, 1998 (англ.) — С. 163-166.
- Майкл Грант. Римские императоры, 1998 (англ.) — С. 177-182.
- Майкл Грант. Римские императоры, 1998 (англ.) — С. 166-168.
- Майкл Грант. Римские императоры, 1998 (англ.) — С. 168-170.
- Майкл Грант. Римские императоры, 1998 (англ.) — С. 175-177.
- Riccardo Bertolazzi. Gordian III and North Africa, 2023. С. - 8-24.
- Юлий Капитолин XX. ТРОЕ ГОРДИАНОВ, розділи — XV-XVI.
- Геродіан. Історія імператорської влади після Марка Аврелія (рос.). — С. 234.
- Lightman, Marjorie; Lightman, Benjamin (2008). A to Z of Ancient Greek and Roman Women. New York: Facts On File, С. - 201.
- Ando, Clifford (2012). Imperial Rome AD 193 to 284: The Critical Century. Edinburgh: Edinburgh University Press. С. - 118.
Література та джерела
- Юлій Капітолін XX, ТРОЄ ГОРДІАНІВ (рос.).
- Геродіан. Історія імператорської влади після Марка Аврелія (рос.).
- Майкл Грант. Римські імператори, 1998 (англ.).
- Ріккардо Бертолацці. Гордіан III і Північна Африка, 2023 (англ.).
- Ando, Clifford (2012). Imperial Rome AD 193 to 284: The Critical Century. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Пірсон Пол Н. (2016). Максимін Фракієць: сильний імператор Риму. New York: Pen and Sword (англ.).
- Роджер Фаррант Бланд, The Coinage Of Gordian III From Antioch And Caesarea, 1991 (англ.).
- Зосим. Нова історія, 1984.
- Флавій Євтропій. Коротка Історія від заснування міста (рос).
- Секст Аврелій Віктор. Про Цезарів, 1997.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Dinastiya Gordianiv lat Gordianus dynastia 238 r 244 r korotkotrivala pravlyacha dinastiya Rimskoyi imperiyi stvorena v rezultati povstannya proti imperatora Maksimina Frakijcya Skladalasya z troh rimskih imperatoriv batko sin i onuk sho mali odnakove im ya Gordian I Gordian II ta Gordian III Gordian I ta jogo sin Gordian II buli obranimi imperatorami senatom Rimu pid chas povstannya proti Maksimina Frakijcya a Gordian III onuk Gordiana I buv progoloshenij pravitelem zavdyaki vijskam zi Shodu Dinastiya isnuvala pid chas roku shesti imperatoriv Dinastiya GordianivGordianus dynastia lat Dinastiya GordianivByust zasnovnika dinastiyi Gordiana IPoperednik Maksimin Frakiyec Maximinus Thrax Nastupnik Filipp I Arab Philip the Arab Dinastiya Gordian I Gordian II Gordian IIIRoki isnuvannya 238 244 rr Misce pohodzhennya Starodavnij RimReligiya davnorimska religiyaDiyalnistDinastiya Gordianiv z yavilasya na politichnij areni Rimskoyi imperiyi v period krizi tretogo stolittya koli derzhava stiknulasya z chislennimi vnutrishnimi konfliktami socialnoyu nestabilnistyu ta zagrozoyu z boku zovnishnih vorogiv Cej period buv pov yazanij z politichnimi turbulenciyami ta krizami imperiyi Pravlinnya Gordianiv bulo korotkim ale zalishilo pomitnij slid v istoriyi Rimskoyi imperiyi Protyagom svogo panuvannya dinastiya namagalasya borotisya z korupciyeyu polipshiti ekonomiku i vidnoviti avtoritet imperiyi Gordiani vidmovilisya vid praktiki prodazhu posad ta zmenshili podatki dlya rimskih gromadyan Bulo zaprovadzheno kilka reform perevazhno u sferah provincijnoyi administraciyi finansiv ta armiyi Zagalom politika dinastiyi Gordianiv bula spryamovana na zmicnennya imperiyi ta zberezhennya yiyi teritorialnoyi cilisnosti a takozh na zmenshennya vplivu pretorianskoyi gvardiyi yaka bula silnoyu v Rimskij imperiyi protyagom poperednih stolit Dlya cogo bulo rozpochato proces stvorennya novih legioniv yaki povinni buli zaminiti pretoriansku gvardiyu yak osnovnu silu imperskoyi armiyi Gordian I spryamuvav zusillya na pokrashennya stanu vijska zokrema zbilshennya chiselnosti ta zabezpechennya soldativ neobhidnimi resursami Takozh pid chas pravlinnya dinastiyi Gordianiv bulo vstanovleno mir z Perskoyu imperiyeyu She odin vazhlivij vnesok sho zrobila dinastiya pripinennya politiki peresliduvannya hristiyan yaku zaprovadiv Maksimin v osnovnomu spryamovanu na peresliduvannya yepiskopiv ta pap Oskilki Gordian III zupiniv ce peresliduvannya Yevsevij tverdit sho vin stav hristiyaninom i pokayavsya za grihi Maksimina prote dostovirnih istorichnih svidchen yaki pidtverdzhuyut cej fakt nemaye Gordian IByust Maksimina Frakijcya Mark Anto nij Gordia n Sempro nian Roma n Afrika nskij lat Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus blizko 159 roku n e 12 kvitnya 238 roku n e abo Gordia n I lat Gordianus I a takozh vidomij yak Bozhestvenij Gordian I davnorimskij imperator 238 roku n e Za vinyatkom pravlinnya jogo sina jogo tri tizhni na troni praviv 21 den stali najkorotshim pravlinnyam v istoriyi Rimskoyi imperiyi Razom zi svoyim sinom Gordianom II vin buv progoloshenij imperatorom u misti Taranto u pivdennij Italiyi pislya togo yak jogo poperednik imperator Maksimin Frakiyec buv povalenij Gordian uspishno projshov usi etapi cursus honorum i stav senatorom Pid chas sluzhbi v armiyi Gordian ocholyuvav IV Skifskij legion yakij perebuvav u Siriyi U 216 roci Gordian buv namisnikom provinciyi Britaniya a za chasiv pravlinnya Geliogabala vin stav konsulom sufektom Za Aleksandra Severa Gordian buv obranij konsulom v 223 roci a pislya zakinchennya terminu jogo pravlinnya stav keruvati provinciyeyu Afrika Tut vin stav svidkom vbivstva Aleksandra Severa pislya yakogo Maksimin Frakiyec zahopiv vladu Ce viklikalo zagalne nezadovolennya naselennya provinciyi yake sprichinilo povstannya u 238 roci Pid chas cogo povstannya meshkanci progolosili Gordiana I imperatorom Cherez svij vik Gordian napolig na tomu shob jogo sin stav spivimperatorom Zgodom v susidnij provinciyi Numidiya vinikla opoziciya de prokonsul Kapelian pidtrimuvav Maksimina Frakijcya Vin vtorgsya do Afriki z yedinim legionom i peremig Gordiana II sina Gordiana I yakij ocholyuvav misceve opolchennya Diznavshis pro ce Gordian I vchiniv samogubstvo Na comu pravlinnya Gordianiv zavershilosya protrivavshi lishe 21 den Nezvazhayuchi na korotkij termin pravlinnya Gordian I stav vidomim yak simvol borotbi proti tiraniyi i zahistu svobodi Rimskoyi imperiyi Zalishiv po sobi spadok reformatora yakij namagavsya zrobiti Rimsku imperiyu bilsh spravedlivoyu ta efektivnoyu hocha jogo pravlinnya ne dalo mozhlivosti dlya realizaciyi bilsh shirokih reform Buv znatnim senatorom i duzhe povazhnim chlenom rimskoyi eliti Rodina mati Ulpiya Gordiana batko rimskij senator Mecij Marull druzhina Fabiya Oristella diti sin Gordian II ta donka Antoniya Gordiana mati Gordiana III Gordian IIByust Bozhestvenogo Gordiana II Mark Anto nij Gordia n Sempro nian Roma n Afrika nskij lat Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus blizko 192 238 abo Gordia n II lat Gordianus II takozh Bozhestvenij Gordia n II davnorimskij imperator yakij praviv v 238 roci Pid chas roku shesti imperatoriv Gordian II buv spivpravitelem svogo batka protyagom 21 dnya Tomu vin ye imperatorom z najkorotshim terminom pravlinnya v istoriyi Rimskoyi imperiyi Dyadko Gordiana III U berezni 238 roku pid chas povstannya v provinciyi Afrika proti Maksimina Frakijcya Gordiana I prokonsula provinciyi bulo ogolosheno imperatorom Gordian I spochatku vidmovivsya vid posadi cherez svij vik prote zgodom pogodivsya za umovi sho jogo sin Gordian II bude priznachenij spivpravitelem Na chest cogo oboye Gordianiv vzyali novij kognomen Afrikanskij Senat viznav yih imperatorami tak yak vorozhe stavivsya do Maksimina U nastupnomu misyaci obom dovelosya borotisya z namisnikom susidnoyi Numidiyi Kapelianom yakij buv prihilnikom Maksimina Pid chas bitvi bilya Karfagenu kilkisna perevaga bula na boci miscevih meshkanciv ale voni ne mali bojovogo dosvidu ta neobhidnoyi zbroyi Numidijci zh buli vidomi yak vpravni vershniki ta vluchni metalniki spisiv Voni povernuli natovp karfagenyan z velikoyu legkistyu yaki ne vitrimavshi natisku pochali tikati tisnuchi ta roztoptuyuchi odin odnogo Bilshist karfagenyan zaginuli vid ruk svoyih spivvitchiznikiv a ne vid svoyih vorogiv Pid chas boyu zaginuv i Gordian I zi svoyim suprovodom jogo tilo tak i ne znajshli cherez veliku kilkist trupiv Pislya otrimannya zvistki pro smert sina Gordian I pokinchiv zhittya samogubstvom Z oglyadu na te sho Gordian II pomer ranishe za svogo batka jogo pravlinnya stalo najkorotshim v istoriyi Rimskoyi imperiyi Pravlinnya Gordiana II ne malo znachushogo vplivu na istoriyu Rimskoyi imperiyi Vin stav odnim z nebagatoh rimskih imperatoriv yaki pomerli v molodomu vici ne dosyagnuvshi navit 20 rokiv Rodina batko Gordian I mati onuchka greckogo sofista ta konsula Iroda Attika sestra Antoniya Gordiana Gordian IIIByust Gordiana III Mark Anto nij Gordia n lat Marcus Antonius Gordianus 20 sichnya 225 11 lyutogo 244 abo Gordian III lat Gordianus III davnorimskij imperator z 238 po 244 rik Stav imperatorom u vici vsogo 13 rokiv stavshi najmolodshim pravitelem v istoriyi Rimskoyi imperiyi Gordian III buv onukom zasnovnika dinastiyi imperatora Gordiana I i jmovirno pleminnokom imperatora Gordiana II Pislya smerti dida ta dyadka Gordian III buv yedinim spadkoyemcem dinastiyi tomu prijshov do vladi u takomu molodomu vici Kerivnictvo imperiyeyu perejshlo u ruki aristokratichnih rodin yaki za dopomogoyu Senatu kontrolyuvali spravi derzhavi U 15 rokiv Gordian odruzhivsya z Furiyeyu Sabiniyeyu Trankvilinoyu donkoyu Gaya Furiya Timesifeya prefekta pretorianskoyi gvardiyi yakij shvidko stav faktichnim pravitelem imperiyi Pislya smerti Timesifeya na posadu prefekta pretoriya priznachili Marka Yuliya Filippa takozh vidomogo yak Filipp Arab yakij buv lyudinoyu neznatnogo pohodzhennya i viriznyavsya zazdristyu ta korislivistyu Bez Timesifeya vijskovi diyi ta bezpeka imperatora potrapili pid zagrozu Gordian vidkrito visunuv zvinuvachennya proti Filippa Araba ale ne znajshov pidtrimki z boku vijskovih Pid chas pravlinnya Gordiana III Rimska imperiya zaznala napadu z boku persiv na shodi ta gotiv na pivnochi Imperator zmig zupiniti persiv pislya chogo vin perenis svoyi vijska na pivnich dlya borotbi z gotami Prote zaginuv u bitvi pid Nusajbinom suchasna Turechchina v 244 roci Isnuyut pripushennya sho smert Gordiana III sprava ruk Filippa Araba yakij zgodom posiv tron Gordian III buv vidomij svoyeyu lyubov yu do mistectva ta kulturi Vin takozh spriyav rozvitku pismenstva ta osviti v Rimskij imperiyi Imperator provodiv reformi i u sferi finansiv ta armiyi yaki spriyali pokrashennyu ekonomichnogo ta vijskovogo stanovisha imperiyi Pri Gordiani III buli vprovadzheni zahodi spryamovani na obmezhennya bezpidstavnih sudovih procesiv ta posilennya oboroni kordoniv Rimskoyi imperiyi Bulo takozh prijnyato zahodi dlya pokarannya bud yakih form zlovzhivan vladoyu v provinciyah Gordian III vipustiv reskript yakim buv skasovanij 4 richnij strok pozovnoyi davnosti dlya vimagannya kompensaciyi vid vijskovosluzhbovciv ta derzhavnih posadovciv Zbereglosya 13 vidsotkiv reskriptiv vidanih same Gordianom na korist soldativ Protyagom jogo pravlinnya Rimska imperiya sistematichno splachuvala dani gotam shob zapobigti yihnim nabigam Rodina batko Junius Licinius Balbus abo imovirno Gordian II dostovirno nevidomo mati Antoniya Gordiana druzhina Furiya Sabiniya Trankvilina diti Furia Numizmatika Moneti chasiv pravlinnya Gordiana III mozhut zacikaviti numizmativ Voni vipuskalisya velikoyu kilkistyu oskilki jogo pravlinnya bulo dosit trivalim yak dlya molodogo rimskogo imperatora i vikoristovuvalisya dlya pidtverdzhennya jogo zakonnosti ta pridatnosti do pravlinnya Moneti Gordiana III mayut rizni nominali vklyuchayuchi asi sesterciyi dupondiyi i denariyi Na yihnomu aversi mozhna zustriti portret Gordiana III abo zobrazhennyam jogo sim yi Revers monet chasto zobrazhav rizni alegoriyi bozhestva vijskovi temi ta riznomanitni simvoli Moneti Gordiana III mozhna znajti na aukcionah v antikvarnih magazinah ta u privatnih kolekciyah numizmativ Vartist monet bude zalezhati vid yihnogo stanu zberezhenosti ridkosti roku vipusku tosho Rol v Roci shesti imperatorivRik shesti imperatoriv takozh vidomij yak Rik p yati imperatoriv buv periodom politichnoyi nestabilnosti v Rimskij imperiyi sho trivav v 238 roci Za cej period shist riznih osib borolisya za vladu nad imperiyeyu Rol dinastiyi Gordianiv u Roci shesti imperatoriv polyagala v tomu sho voni buli odnimi z konkurentiv u viborah na tron imperatora v period Roku shesti imperatoriv Yihnye nedovge pravlinnya vidobrazhalo zagalnu nestabilnist i politichnij rozpad imperiyi togo chasu Hocha dinastiya Gordianiv ne zmogla zberegti vladu nad imperiyeyu protyagom trivalogo chasu yiyi sproba borotbi za vladu vidobrazhala nezadovolennya deyakih verstv naselennya imperiyi isnuyuchim politichnim stanovishem Ce takozh svidchilo pro zagalne pogirshennya politichnoyi situaciyi v Rimskij imperiyi sho viplivalo z inshih socialnih ekonomichnih ta vijskovih problem Rik shesti imperatoriv buv vazhlivim epizodom v istoriyi Rimskoyi imperiyi yakij pokazav slabkist centralnoyi vladi ta zrostannya vplivu armijskih zagoniv i provincialnih elit Pislya cogo periodu imperiya projshla chergovi politichni i socialni zmini vklyuchayuchi poslablennya roli Senatu i zbilshennya vplivu vijskovih lideriv Vazhlivo zaznachiti sho dinastiya Gordianiv ne zajmala centralnogo miscya u podiyah Roku shesti imperatoriv Vona bula odniyeyu z bagatoh storin yaki borolisya za vladu i ne zmogla yiyi dovgo utrimati Pravlinnya dinastiyi Gordianiv pidkreslilo trudnoshi togo periodu i vplinulo na podalshu istoriyu Rimskoyi imperiyi PrimitkiMajkl Grant Rimskie imperatory 1998 angl S 163 166 Majkl Grant Rimskie imperatory 1998 angl S 177 182 Majkl Grant Rimskie imperatory 1998 angl S 166 168 Majkl Grant Rimskie imperatory 1998 angl S 168 170 Majkl Grant Rimskie imperatory 1998 angl S 175 177 Riccardo Bertolazzi Gordian III and North Africa 2023 S 8 24 Yulij Kapitolin XX TROE GORDIANOV rozdili XV XVI Gerodian Istoriya imperatorskoyi vladi pislya Marka Avreliya ros S 234 Lightman Marjorie Lightman Benjamin 2008 A to Z of Ancient Greek and Roman Women New York Facts On File S 201 Ando Clifford 2012 Imperial Rome AD 193 to 284 The Critical Century Edinburgh Edinburgh University Press S 118 Literatura ta dzherelaYulij Kapitolin XX TROYe GORDIANIV ros Gerodian Istoriya imperatorskoyi vladi pislya Marka Avreliya ros Majkl Grant Rimski imperatori 1998 angl Rikkardo Bertolacci Gordian III i Pivnichna Afrika 2023 angl Ando Clifford 2012 Imperial Rome AD 193 to 284 The Critical Century Edinburgh Edinburgh University Press Pirson Pol N 2016 Maksimin Frakiyec silnij imperator Rimu New York Pen and Sword angl Rodzher Farrant Bland The Coinage Of Gordian III From Antioch And Caesarea 1991 angl Zosim Nova istoriya 1984 Flavij Yevtropij Korotka Istoriya vid zasnuvannya mista ros Sekst Avrelij Viktor Pro Cezariv 1997