Владислав Роман Орліч (пол. Władysław Roman Orlicz; *24 травня 1903, с. Окоцим біля Кракова, Польща — † 9 серпня 1990, Познань, Польща) — польський математик, доктор фізико-математичних наук, професор.
Біографія
Владислав Орліч Роман народився в селі Окоцим біля Кракова. У його батьків, Францішка Орліча і Марії Роскнехт, було п'ятеро синів. Батько помер, коли йому було лише 4 роки.
У 1919 році сім'я переїхала до Львова, де він здобув середню освіту, а потім вивчав математику в Університеті Яна Казимира.
З 1922 по 1929 роки він працював асистентом на кафедрі математики в Університеті Яна Казимира. У 1928 році написав докторську дисертацію «Деякі проблеми теорії ортогональних рядів», під керівництвом Євстахія Зелінського. В тому же році Орліч одружився з Софією Крісік. В кінці 20-х та початку 30-х працював вчителем у приватних середніх школах та у військовій школі.
Орліч провів 1929/30 академічні роки в Геттінґенському університеті. У 1931-1937 роках викладав у Львівському технічному університеті. У 1937 році став професором Познанського університету. Другу світову війну перебув у Львові. З січня 1940 по червень 1941 та з серпня 1944 до 1945 року він викладав у Торгово-промисловій школі. Під час німецької окупації Львова (1941—1944), коли львівські університети були закриті, разом з іншими науковцями, в тому числі з Стефаном Банахом, він годував вошей в Інституті досліджень висипного тифу та вірусів професора Рудольфа Вайґла, тим самим заробляючи на життя і захищаючи себе від нацистських репресій. В березні 1945 року Орліч виїхав до Польщі, а вже в травні став викладачем до Познанського університету.
Орліч був редактором журналу Commentationes Mathematicae (1955–1990), президентом (у 1977–1979 роках). У 1961 році був обраний дійсним членом Польської академії наук.
До виходу на пенсію в 1974 році він працював у Познанському університеті та в . Орліч помер 9 серпня 1990 року в Познані, Польща.
Науковий доробок
Основні роботи відносяться до функціонального аналізу та його розділів, зокрема до області . Разом з С. Мазуром розвинув теорію лінійних топологічних просторів, більш загальних ніж банахові простори. Створив також теорію функціональних просторів (простори Орліча). Заснував в Познані математичну школу. Разом зі С.Банахом створив львівську школу функціонального аналізу.
Нагороди
- Премія Польської математичної спілки (1948),
- «Золотий хрест заслуги» (1954),
- Командорський Хрест ордена Відродження Польщі (1958),
- Почесний член Польської математичної спілки (1973),
- Премія Фонду Альфреда Южиковського (1973),
- Медаль Коперника Польської академії наук (1973),
- Орден Шановного вчителя (1977),
- Медаль Варшавського університету (1979),
- Медаль Комісії народної освіти (1983),
- Державна індивідуальна премія (другого ступеня у 1952 році, першого ступеня у 1966 році).
Примітки
- Deutsche Nationalbibliothek Record #136914764 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- Bibliothèque nationale de France BNF: платформа відкритих даних — 2011.
- Архів історії математики Мактьютор — 1994.
- BillionGraves — 2011.
- https://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html
- https://ca.billiongraves.international/grave/W%C5%82adys%C5%82awa-Orlicz/27504066
- Математичний генеалогічний проєкт — 1997.
- http://czlonkowie.pan.pl/czlonkowie/sites/WynikiWyszukiwania.html?s=ORLICZ,%20W%C5%82adys%C5%82aw%20
- https://www.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2%3A981685&dswid=4419 — С. 86.
- . Sejm-Wielki.pl. Архів оригіналу за 7 липня 2019. Процитовано 7 липня 2019.
Джерела
- Біографія Станіслава Орліча [ 23 жовтня 2012 у Wayback Machine.] (англ.)
- Біографія на сайті www.persons-info.com [ 4 березня 2016 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Orlich Mati Batko Druzhina Vladislav Orlichpol Wladyslaw OrliczIm ya pri narodzhennipol Wladyslaw Roman OrliczNarodivsya24 travnya 1903 1903 05 24 1 2 3 Okocim Avstro Ugorshina 1 3 Pomer9 serpnya 1990 1990 08 09 1 3 87 rokiv Poznan Respublika Polsha 1 3 Pohovannyad 4 5 6 Misce prozhivannyaLviv UkrayinaKrayina PolshaNacionalnistPolyakDiyalnistmatematik topologAlma materUniversitet Yana KazimiraGaluzMatematikaZakladUniversitet Yana Kazimira Nacionalnij universitet Lvivska politehnika Poznanskij universitet Polska akademiya naukPosadagolova 3 Vchene zvannyaProfesorNaukovij stupinDoktor fiziko matematichnih naukVchiteliAntonij LomnickijAspiranti doktorantid 7 d 7 d 7 d 7 d 7 Andzhej Aleksiyevich 7 d 7 Feliks Baranskij 7 d 7 Yezhi Albriht 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 ChlenstvoPolska akademiya nauk 8 VijnaPolsko radyanska vijna 1920 9 Vidomij zavdyaki Prostir OrlichaBatkoFrancishek OrlichMatiMariya RosknehtU shlyubi zSofiya KrisikNagorodiPremiya imeni Stefana Banaha 1948 d 1973 d 1979 Vladislav Orlich u Vikishovishi Vladislav Roman Orlich pol Wladyslaw Roman Orlicz 24 travnya 1903 s Okocim bilya Krakova Polsha 9 serpnya 1990 Poznan Polsha polskij matematik doktor fiziko matematichnih nauk profesor BiografiyaVladislav Orlich Roman narodivsya v seli Okocim bilya Krakova U jogo batkiv Francishka Orlicha i Mariyi Roskneht bulo p yatero siniv Batko pomer koli jomu bulo lishe 4 roki U 1919 roci sim ya pereyihala do Lvova de vin zdobuv serednyu osvitu a potim vivchav matematiku v Universiteti Yana Kazimira Z 1922 po 1929 roki vin pracyuvav asistentom na kafedri matematiki v Universiteti Yana Kazimira U 1928 roci napisav doktorsku disertaciyu Deyaki problemi teoriyi ortogonalnih ryadiv pid kerivnictvom Yevstahiya Zelinskogo V tomu zhe roci Orlich odruzhivsya z Sofiyeyu Krisik V kinci 20 h ta pochatku 30 h pracyuvav vchitelem u privatnih serednih shkolah ta u vijskovij shkoli Orlich proviv 1929 30 akademichni roki v Gettingenskomu universiteti U 1931 1937 rokah vikladav u Lvivskomu tehnichnomu universiteti U 1937 roci stav profesorom Poznanskogo universitetu Drugu svitovu vijnu perebuv u Lvovi Z sichnya 1940 po cherven 1941 ta z serpnya 1944 do 1945 roku vin vikladav u Torgovo promislovij shkoli Pid chas nimeckoyi okupaciyi Lvova 1941 1944 koli lvivski universiteti buli zakriti razom z inshimi naukovcyami v tomu chisli z Stefanom Banahom vin goduvav voshej v Instituti doslidzhen visipnogo tifu ta virusiv profesora Rudolfa Vajgla tim samim zaroblyayuchi na zhittya i zahishayuchi sebe vid nacistskih represij V berezni 1945 roku Orlich viyihav do Polshi a vzhe v travni stav vikladachem do Poznanskogo universitetu Orlich buv redaktorom zhurnalu Commentationes Mathematicae 1955 1990 prezidentom u 1977 1979 rokah U 1961 roci buv obranij dijsnim chlenom Polskoyi akademiyi nauk Do vihodu na pensiyu v 1974 roci vin pracyuvav u Poznanskomu universiteti ta v Orlich pomer 9 serpnya 1990 roku v Poznani Polsha Naukovij dorobokOsnovni roboti vidnosyatsya do funkcionalnogo analizu ta jogo rozdiliv zokrema do oblasti Razom z S Mazurom rozvinuv teoriyu linijnih topologichnih prostoriv bilsh zagalnih nizh banahovi prostori Stvoriv takozh teoriyu funkcionalnih prostoriv prostori Orlicha Zasnuvav v Poznani matematichnu shkolu Razom zi S Banahom stvoriv lvivsku shkolu funkcionalnogo analizu NagorodiPremiya Polskoyi matematichnoyi spilki 1948 Zolotij hrest zaslugi 1954 Komandorskij Hrest ordena Vidrodzhennya Polshi 1958 Pochesnij chlen Polskoyi matematichnoyi spilki 1973 Premiya Fondu Alfreda Yuzhikovskogo 1973 Medal Kopernika Polskoyi akademiyi nauk 1973 Orden Shanovnogo vchitelya 1977 Medal Varshavskogo universitetu 1979 Medal Komisiyi narodnoyi osviti 1983 Derzhavna individualna premiya drugogo stupenya u 1952 roci pershogo stupenya u 1966 roci PrimitkiDeutsche Nationalbibliothek Record 136914764 Gemeinsame Normdatei 2012 2016 d Track Q27302d Track Q36578 Bibliotheque nationale de France BNF platforma vidkritih danih 2011 d Track Q19938912d Track Q54837d Track Q193563 Arhiv istoriyi matematiki Maktyutor 1994 d Track Q547473 BillionGraves 2011 d Track Q37774202 https www poznan pl mim necropolis search html https ca billiongraves international grave W C5 82adys C5 82awa Orlicz 27504066 Matematichnij genealogichnij proyekt 1997 d Track Q829984 http czlonkowie pan pl czlonkowie sites WynikiWyszukiwania html s ORLICZ 20W C5 82adys C5 82aw 20 https www diva portal org smash record jsf pid diva2 3A981685 amp dswid 4419 S 86 Sejm Wielki pl Arhiv originalu za 7 lipnya 2019 Procitovano 7 lipnya 2019 DzherelaBiografiya Stanislava Orlicha 23 zhovtnya 2012 u Wayback Machine angl Biografiya na sajti www persons info com 4 bereznya 2016 u Wayback Machine