Середньосибірська плита — частина древньої Сибірської платформи, покрита осадовим чохлом .
Розташована між річками Єнісей і Лена.
Основні структурні елементи Середньосибірської плити: , і (Центрально-Сибірська) антеклізи, , , і синеклізи.
У межах плити є 2 виступи фундаменту: Анабарський і Оленекський масиви. У фундамент врізані рифтогенні прогини-авлакогени, заповнені рифейськими відкладами, початок накопичення яких — венд.
У ранньому і середньому кембрії поряд з поширеними карбонатними породами на південному заході плити нагромадилася могутня соленосна товща — кам'яна і калійні солі; у верхньому кембрії, ордовику і силурі розвинені мілководні і лагунні теригенно-карбонатні осади. Перед девоном і в девоні в області Середньосибірської плити відбулася значна тектоно-магматична активізація: у Ангаро-Ленському прогині під впливом рухів у суміжній Байкальській гірській області виникла система лінійних складок з соляними ядрами в антикліналях; на сході був сформований складний Вілюйський авлакоген (); його формування супроводжувалося виливами лужних базальтів, на північному сході утворювалася основна маса алмазоносних кімберлітових трубок; на півдні — сілли діабазів. Девонські теригенно-карбонатні відклади накопичувалися в лагунно-морських умовах; серед них відомі солі — у Вілюйському авлакогені й на півночі, у пониззі Хатанги. B ранньому карбоні морські умови збереглися лише на північному заході, і до середини карбону вся площа Середньосибірської плити перетворилася в область розмиву або нагромадження континентальних осадів. Основною областю останнього стала Тунгуська синекліза на північному заході Середньосибірської плити (Тунгуський вугільний басейн); процес осадонакопичення тривав у пізньому карбоні й пермі, a наприкінці пермі почався потужний прояв траппового магматизму, що досяг кульмінації в ранньому тріасі. Утворилися покриви платобазальтів і їх туфів, сілли долеритів, інтрузивні тіла габро-діабазів, a на східній периферії синеклізи й схилі Анабарської антеклізи сформувався Маймеча-Котуйський комплекс кільцевих лужних-ультраосновних плутонів. Весь інший період у мезозої більша частина Середньосибірської плити залишалася сушею. Лише на сході, на місці Вілюйського авлакогену, у пізньому палеозої й мезозої утворювалася однойменна синекліза, на крайньому півночі — , a у юрі на південно-західному краю платформи, перед Східним Саяном — Іркутський вугільний басейн.
В межах Середньосибірської плити є поклади вугілля (Тунгуський та Іркутський вугільні басейни), нафти і газу, кам'яна і калійні солі, інш.
Література
- Мала гірнича енциклопедія : у 3 т. / за ред. В. С. Білецького. — Д. : Східний видавничий дім, 2013. — Т. 3 : С — Я. — 644 с.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Serednosibirska plita chastina drevnoyi Sibirskoyi platformi pokrita osadovim chohlom Roztashovana mizh richkami Yenisej i Lena Osnovni strukturni elementi Serednosibirskoyi pliti i Centralno Sibirska anteklizi i sineklizi U mezhah pliti ye 2 vistupi fundamentu Anabarskij i Olenekskij masivi U fundament vrizani riftogenni progini avlakogeni zapovneni rifejskimi vidkladami pochatok nakopichennya yakih vend U rannomu i serednomu kembriyi poryad z poshirenimi karbonatnimi porodami na pivdennomu zahodi pliti nagromadilasya mogutnya solenosna tovsha kam yana i kalijni soli u verhnomu kembriyi ordoviku i siluri rozvineni milkovodni i lagunni terigenno karbonatni osadi Pered devonom i v devoni v oblasti Serednosibirskoyi pliti vidbulasya znachna tektono magmatichna aktivizaciya u Angaro Lenskomu progini pid vplivom ruhiv u sumizhnij Bajkalskij girskij oblasti vinikla sistema linijnih skladok z solyanimi yadrami v antiklinalyah na shodi buv sformovanij skladnij Vilyujskij avlakogen jogo formuvannya suprovodzhuvalosya vilivami luzhnih bazaltiv na pivnichnomu shodi utvoryuvalasya osnovna masa almazonosnih kimberlitovih trubok na pivdni silli diabaziv Devonski terigenno karbonatni vidkladi nakopichuvalisya v lagunno morskih umovah sered nih vidomi soli u Vilyujskomu avlakogeni j na pivnochi u ponizzi Hatangi B rannomu karboni morski umovi zbereglisya lishe na pivnichnomu zahodi i do seredini karbonu vsya plosha Serednosibirskoyi pliti peretvorilasya v oblast rozmivu abo nagromadzhennya kontinentalnih osadiv Osnovnoyu oblastyu ostannogo stala Tunguska sinekliza na pivnichnomu zahodi Serednosibirskoyi pliti Tunguskij vugilnij basejn proces osadonakopichennya trivav u piznomu karboni j permi a naprikinci permi pochavsya potuzhnij proyav trappovogo magmatizmu sho dosyag kulminaciyi v rannomu triasi Utvorilisya pokrivi platobazaltiv i yih tufiv silli doleritiv intruzivni tila gabro diabaziv a na shidnij periferiyi sineklizi j shili Anabarskoyi anteklizi sformuvavsya Majmecha Kotujskij kompleks kilcevih luzhnih ultraosnovnih plutoniv Ves inshij period u mezozoyi bilsha chastina Serednosibirskoyi pliti zalishalasya susheyu Lishe na shodi na misci Vilyujskogo avlakogenu u piznomu paleozoyi j mezozoyi utvoryuvalasya odnojmenna sinekliza na krajnomu pivnochi a u yuri na pivdenno zahidnomu krayu platformi pered Shidnim Sayanom Irkutskij vugilnij basejn V mezhah Serednosibirskoyi pliti ye pokladi vugillya Tunguskij ta Irkutskij vugilni basejni nafti i gazu kam yana i kalijni soli insh LiteraturaMala girnicha enciklopediya u 3 t za red V S Bileckogo D Shidnij vidavnichij dim 2013 T 3 S Ya 644 s