Йоганн Сигізмунд Готфрід Гут (1763—1818) — астроном, фізик і математик німецького походження, перший астроном в Харківському університеті, один з засновників Тартуської обсерваторії.
Йоганн Сигізмунд Готфрід Гут | |
---|---|
Johann Sigismund Gottfried Huth | |
Народився | 2 травня 1763 [de] |
Помер | 12 березня 1818 (54 роки) Тарту |
Країна | Німеччина |
Діяльність | математик, фізик, викладач університету |
Alma mater | Університет Мартіна Лютера[1] |
Галузь | астрономія |
Заклад | d |
Науковий керівник | d[1] |
Членство | Прусська академія наук |
Біографія
Початок кар'єри
Йоганн Сигізмунд Готфрід Гут народився в [de] в Ангальті. Навчався в Галле, де захистив дисертацію під керівництвом філософа [de]. Був проффесором математики й фізики у Франкфурті-на-Одері. Займався прикладною математикою, архітектурою, практичною механікою, фізикою, а з приблизно 1801 року переважно сконцентрувався на дослідженнях в галузі астрономії, яку вивчив самостійно. Особливо цікавився питаннями фізичної будови небесних тіл.
Перші астрономічні дослідження
В 1802 році Гут навідав Англію, де налагодив стосунки з англійськими астрономами та, ймовірно, відвідав провідні обсерваторії й познайомився з виробниками астрономічних приладів. В цей період в листі Гершелю Гут висловив вірну здогадку, що крім Церери і Паллади буде відкрито ще, принаймні, десять подібних тіл, «але через малі розміри цих планет їх завжди буде складно виявити і знаходити повторно, поки у нас не буде детального каталогу для області Зодіаку».
Повернувшись до Німеччини, Гут власним коштом обладнав обсерваторію у себе вдома, де спостерігав сам і вчив спостерігати інших. За результатами своїх спостережень і роздумів, Гут опублікував в 1803—1810 роках ряд статей, присвячених фізичній будові тіл Сонячної системи, подвійним зіркам, туманностям, зодіакальному світлу. В цей період він відкрив 4 комети. В проведеним Боде конкурсі на здобуття премії від анонімного мецената, половину премії здобув Гут за відкриття двох комет протягом 1805 року, а другу половину — молодий Бессель. Після 1807 року активність астрономічних досліджень Гута значно знизилася, ймовірно, через його переїзд спочатку в Харків, а потім в Дерпт, де йому довелось налагоджувати астрономічні спостереження практично з нуля.
Харків
Гут був запрошений до новоствореного Харківського університету, 7 лютого 1808 затверджений на посаді професора прикладної математики, а 20 серпня прибув до Харкова. Перед переїздом до Харкова Гутові було доручено керівництвом університету придбати в Європі наукові інструменти на загальну суму близько 2500 карбованців. Крім того, він привіз з собою власну колекцію наукових приладів. За оцінками чиновників, загальна вартість особистого майна в багажі Гута складала всього 677 карбованців 60 копійок, а вартість його наукових предметів, інструментів і книг — 35288 карбованців. Пізніше частину його наукової колекції придбав університет.
Гут організував в університеті астрономічний кабінет, а згодом і тимчасову обсерваторію біля старого корпусу університету на вулиці Університетській. Деякі з привезених Гутом інструментів збереглися, і тепер виставлені в музеї астрономії Харківської обсерваторії.
Дерпт
В 1811 році Гут переїхав з Харкова в Дерпт (теперішній Тарту), де під його керівництвом було завершене будівництво Дерптської обсерваторії.
З 1812 року став членом-кореспондентом Прусської академії наук.
Помер в Дерпті в 1818 році, 28 лютого старого стилю.
Примітки
- Математичний генеалогічний проєкт — 1997.
- Шкуратов Ю. Г. 200 лет астрономии в Харьковском университете. — Харьков, 2008. — 632 с. — 500 прим.
Література
- Шкуратов Ю. Г. 200 лет астрономии в Харьковском университете. — Харьков, 2008. — 632 с. — 500 прим.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Jogann Sigizmund Gotfrid Gut 1763 1818 astronom fizik i matematik nimeckogo pohodzhennya pershij astronom v Harkivskomu universiteti odin z zasnovnikiv Tartuskoyi observatoriyi Jogann Sigizmund Gotfrid GutJohann Sigismund Gottfried HuthNarodivsya2 travnya 1763 1763 05 02 de Pomer12 bereznya 1818 1818 03 12 54 roki TartuKrayinaNimechchinaDiyalnistmatematik fizik vikladach universitetuAlma materUniversitet Martina Lyutera 1 GaluzastronomiyaZakladdNaukovij kerivnikd 1 ChlenstvoPrusska akademiya naukBiografiyaPochatok kar yeri Jogann Sigizmund Gotfrid Gut narodivsya v de v Angalti Navchavsya v Galle de zahistiv disertaciyu pid kerivnictvom filosofa de Buv proffesorom matematiki j fiziki u Frankfurti na Oderi Zajmavsya prikladnoyu matematikoyu arhitekturoyu praktichnoyu mehanikoyu fizikoyu a z priblizno 1801 roku perevazhno skoncentruvavsya na doslidzhennyah v galuzi astronomiyi yaku vivchiv samostijno Osoblivo cikavivsya pitannyami fizichnoyi budovi nebesnih til Pershi astronomichni doslidzhennya V 1802 roci Gut navidav Angliyu de nalagodiv stosunki z anglijskimi astronomami ta jmovirno vidvidav providni observatoriyi j poznajomivsya z virobnikami astronomichnih priladiv V cej period v listi Gershelyu Gut visloviv virnu zdogadku sho krim Cereri i Palladi bude vidkrito she prinajmni desyat podibnih til ale cherez mali rozmiri cih planet yih zavzhdi bude skladno viyaviti i znahoditi povtorno poki u nas ne bude detalnogo katalogu dlya oblasti Zodiaku Povernuvshis do Nimechchini Gut vlasnim koshtom obladnav observatoriyu u sebe vdoma de sposterigav sam i vchiv sposterigati inshih Za rezultatami svoyih sposterezhen i rozdumiv Gut opublikuvav v 1803 1810 rokah ryad statej prisvyachenih fizichnij budovi til Sonyachnoyi sistemi podvijnim zirkam tumannostyam zodiakalnomu svitlu V cej period vin vidkriv 4 kometi V provedenim Bode konkursi na zdobuttya premiyi vid anonimnogo mecenata polovinu premiyi zdobuv Gut za vidkrittya dvoh komet protyagom 1805 roku a drugu polovinu molodij Bessel Pislya 1807 roku aktivnist astronomichnih doslidzhen Guta znachno znizilasya jmovirno cherez jogo pereyizd spochatku v Harkiv a potim v Derpt de jomu dovelos nalagodzhuvati astronomichni sposterezhennya praktichno z nulya Harkiv Gut buv zaproshenij do novostvorenogo Harkivskogo universitetu 7 lyutogo 1808 zatverdzhenij na posadi profesora prikladnoyi matematiki a 20 serpnya pribuv do Harkova Pered pereyizdom do Harkova Gutovi bulo dorucheno kerivnictvom universitetu pridbati v Yevropi naukovi instrumenti na zagalnu sumu blizko 2500 karbovanciv Krim togo vin priviz z soboyu vlasnu kolekciyu naukovih priladiv Za ocinkami chinovnikiv zagalna vartist osobistogo majna v bagazhi Guta skladala vsogo 677 karbovanciv 60 kopijok a vartist jogo naukovih predmetiv instrumentiv i knig 35288 karbovanciv Piznishe chastinu jogo naukovoyi kolekciyi pridbav universitet Gut organizuvav v universiteti astronomichnij kabinet a zgodom i timchasovu observatoriyu bilya starogo korpusu universitetu na vulici Universitetskij Deyaki z privezenih Gutom instrumentiv zbereglisya i teper vistavleni v muzeyi astronomiyi Harkivskoyi observatoriyi Derpt V 1811 roci Gut pereyihav z Harkova v Derpt teperishnij Tartu de pid jogo kerivnictvom bulo zavershene budivnictvo Derptskoyi observatoriyi Z 1812 roku stav chlenom korespondentom Prusskoyi akademiyi nauk Pomer v Derpti v 1818 roci 28 lyutogo starogo stilyu PrimitkiMatematichnij genealogichnij proyekt 1997 d Track Q829984 Shkuratov Yu G 200 let astronomii v Harkovskom universitete Harkov 2008 632 s 500 prim LiteraturaShkuratov Yu G 200 let astronomii v Harkovskom universitete Harkov 2008 632 s 500 prim