Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Віктор Арайс (Віктор-Бернгардт Теодорович Арайс, латис. Viktors Arājs; 13 січня 1910, Балдоне, Курляндська губернія, Російська імперія — 13 січня 1988, Кассель, Гессен, ФРН) — латиський колабораціоніст, військовий злочинець. Творець і керівник так званої «команди Арайса», причетної до вбивств десятків тисяч мирних жителів, насамперед латвійських євреїв.
| Віктор Арайс | |
|---|---|
| латис. Viktors Arājs | |
| Ім'я при народженні | латис. Viktors Bernhards Arājs |
| Народився | 13 січня 1910 d, Латвія |
| Помер | 13 січня 1988 (78 років) Кассель, Гессен, ФРН[1] |
| Країна |  Російська імперія Латвія ФРН |
| Діяльність | правник, військовослужбовець, поліціянт |
| Alma mater | Латвійський університет (15 квітня 1944) |
| Знання мов | латиська, німецька і російська |
| Членство | СС |
| Військове звання | Штурмбанфюрер |
| Нагороди | |
ПосиланняВікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет Viktor Arajs Viktor Berngardt Teodorovich Arajs latis Viktors Arajs 13 sichnya 1910 1910sichnya13 Baldone Kurlyandska guberniya Rosijska imperiya 13 sichnya 1988 Kassel Gessen FRN latiskij kolaboracionist vijskovij zlochinec Tvorec i kerivnik tak zvanoyi komandi Arajsa prichetnoyi do vbivstv desyatkiv tisyach mirnih zhiteliv nasampered latvijskih yevreyiv Viktor Arajslatis Viktors ArajsIm ya pri narodzhennilatis Viktors Bernhards ArajsNarodivsya13 sichnya 1910 1910 01 13 Baldone Parishd LatviyaPomer13 sichnya 1988 1988 01 13 78 rokiv Kassel Gessen FRN 1 Krayina Rosijska imperiya Latviya FRNDiyalnistpravnik vijskovosluzhbovec policiyantAlma materLatvijskij universitet 15 kvitnya 1944 Znannya movlatiska nimecka i rosijskaChlenstvoSSVijskove zvannyaShturmbanfyurerNagorodihrest Voyennih zaslug Zmist 1 Biografiya 1 1 Do vijni 1 2 U radyanskij period 1 3 U nimeckij period 1 4 Naprikinci vijni 1 5 Pislya vijni 2 Primitki 3 PosilannyaBiografiyared Do vijnired Viktor Arajs narodivsya u misti Baldone Kurlyandskoyi guberniyi Rosijska imperiya nini Latviya Jogo batko Teodor Arajs buv kovalem j elektromonterom Mati Berta Anna Burkevic bula dochkoyu bagatogo selyanina Obidva voni buli rodom iz Bauskogo povitu Nimecke pohodzhennya materi stalo privodom dlya konfliktiv u sim yi oskilki batko Viktora ne hotiv chuti vdoma nimecku movu 2 U 1914 roci batka prizvali do armiyi oskilki pochalasya Persha svitova vijna i bilshe do sim yi ne povernuvsya Vin priyihav do Latviyi pislya revolyuciyi cherez Kitaj z novoyu druzhinoyu kitayankoyu Batki Viktora rozluchilisya u 1927 roci Za vidomostyami Viktora batka rozstrilyali komunisti pislya Drugoyi svitovoyi vijni 2 Pid chas vijni budinok Arajsiv u Baldone bulo zrujnovano Mati Viktora vin sam i sestra Elvira stali bizhencyami V avtobiografiyi napisanij Arajsom 7 sichnya 1941 roku pri vstupi do universitetu pid chas Radyanskoyi vladi u Latviyi vin pidkreslyuvav svoyu bidnist i strazhdannya Vin stverdzhuvav sho mati pracyuvala u Rizi na fabrici a vin sam veshtavsya na vulici Pislya serpnya 1917 roku sim ya virushila do Codskoyi volosti de zhili did i babcya Batki materi buli vlasnikami gospodarstva rozmirom 160 ga U Codi sim ya zhila do smerti dida ta babki u 1926 roci potim pereyihala do Yelgavi 2 Z 15 rokiv Viktor pochav pracyuvati spochatku najmitom potim silskogospodarskim robitnikom U 17 rokiv zakinchiv shkolu u Yelgavi potim gimnaziyu Navchavsya vin staranno j otrimuvav stipendiyu 30 lativ na misyac Pislya zakinchennya gimnaziyi jogo prizvali na terminovu vijskovu sluzhbu ta zarahuvali do Vidzemskogo artilerijskogo polku zavdyaki nayavnosti osviti otrimav zvannya kaprala Pislya demobilizaciyi vin vstupiv na yuridichnij fakultet Latvijskogo universitetu ta Lettonio najvidomishoyi studentskoyi korporaciyi Latviyi 3 Odnochasno z navchannyam vin zmushenij buv shukati robotu oskilki stipendiyi jomu ne vistachalo na zhittya ta vlashtuvavsya u policiyu Poyednuvati robotu u policiyi z navchannyam jomu bulo vazhko j u 1935 roci zakinchivshi policejsku shkolu vin otrimav posadu u Kegumsi a potim u Zaubskij volosti Tam vin u 1936 roci odruzhivsya z dochkoyu gospodini magazinu Zelme Zejbot U policejskij kar yeri vin dosyag zvannya lejtenanta ta posadi naglyadacha 3 U radyanskij periodred U 1940 roci koli Latviyu vklyuchili do skladu SRSR Arajs znovu vstupiv do universitetu Sklavshi vsi ispiti vklyuchno z ispitom z marksizmu leninizmu vin otrimav diplom yak radyanskij yurist Zgodom na sudi nad nim vin stverdzhuvav sho poviriv u komunizm Andriyevs Ezergajlis vvazhav sho Arajs mig zbrehati spodivayuchis na poblazhlivist suddiv ale zaznachiv toj fakt sho Arajs pragnuv zrobiti kar yeru za radyanskoyi vladi 4 Vodnochas Arajs stverdzhuvav sho pislya masovih areshtiv suprotivnikiv radyanskoyi vladi u Latviyi jogo perekonanist u komunizmi znikla Pislya areshtu advokata u yakogo Arajs pochav pracyuvati vin poyihav do sela a zgodom stvoriv antiradyanskij partizanskij zagin Ezergajlis zaznachiv sho dani pro cej period u zhitti Arajsa zasnovani lishe na jogo vlasnih svidchennyah i pidtverditi yih nemozhlivo Pri comu zalishayetsya nezrozumilim koli vin pishov do partizaniv do prihodu nimciv chi pislya Na dumku Ezergajlisa bagato hto takim shlyahom namagavsya uniknuti zvinuvachen latiskih nacionalistiv cherez svoyu diyalnist u period radyanskoyi vladi u Latviyi 5 4 U nimeckij periodred Na sudi Arajs stverdzhuvav sho she do prihodu nimciv vin stvoriv zagin iz 400 500 osib z yakim zahopiv rizku prefekturu za radyanskih chasiv budivlyu NKVS Ezergajlis posilayuchis na dumku emigrantiv vvazhav malojmovirnim partizanske vtorgnennya do Rigi z takim zagonom 1 lipnya 1941 roku ta te sho kolishni latvijski vijskovi mogli zibratisya u prefekturi sami Naspravdi cogo dnya blizko poludnya nachalnika ajnzatcgrupi A Valtera Shtalekera yakij pribuv do budivli zustriv same Viktor Arajs 4 Odniyeyu z nagod dlya Arajsa bulo te sho v odnomu z nimeckih oficeriv yaki suprovodzhuvali Shtalekera vin vpiznav svogo odnokashnika po gimnaziyi j armijskogo tovarisha po sluzhbi ostzejskogo nimcya Gansa Dreslera Ce stalo privodom dlya znajomstva Arajsa zi Shtalekerom Vzhe 2 lipnya Arajs znovu zustrivsya Shtalekerom i todi za pripushennyam Ezergajlisa otrimav vid nogo dozvil na stvorennya policejskogo formuvannya Potim vin zajnyav primishennya korporaciyi Lettoniya ta vzyavsya za formuvannya zagonu yakij piznishe stav vidomim yak Komanda Arajsa 6 Arajs verbuvav u svoyu komandu yak kolishnih vijskovih ajzsargiv ta policejskih tak i studentiv i navit shkolyariv 7 Bilshist iz nih mali rodichiv yaki postrazhdali vid radyanskoyi vladi 6 4 lipnya komanda Arajsa spalila Veliku horalnu sinagogu na vulici Gogolya 8 U pershi dni okupaciyi komanda Arajsa zajmalasya areshtami yevreyiv pograbuvannyami ta pogromami Sam Arajs za svidchennyami ochevidciv zajmavsya zdirstvom groshej u zaareshtovanih pogrozhuyuchi rozstrilom tih hto ne mig zaplatiti rozstrilyuvali vidrazu reshtu desho piznishe 8 Do kincya lipnya 1941 roku latiska dopomizhna policiya u Rizi vzhe nalichuvala ponad sotnyu lyudej Nadali chiselnist komandi bulo dovedeno do kilkoh bataljoniv komandirami yakih stali blizki druzi Arajsa Z 6 lipnya komanda Arajsa perejshla vid spontannih akcij do sistematichnogo znishennya yevreyiv yih rozstrilyuvali vranci u Bikerniyeckomu lisi na okolici Rigi 8 8 grudnya 1941 roku voni proveli rozstril ditej yaki perebuvali u likarni na vulici Ludzas pid privodom sho bilshist z nih buli yevreyami Sam Arajs brav aktivnu uchast u rozstrilah i vimagav togo zh vid svoyih pidleglih U 1942 roci Arajs otrimav zvannya majora a komandu perevodyat na shid dlya borotbi z partizanami ta navit dlya frontovih operacij 4 U lipni 1943 roku jogo nagorodili hrestom Za vijskovi zaslugi 2 go stupenya z mechami u grudni Zaliznim hrestom 2 go stupenya 9 Pidrozdili komandi Arajsa takozh buli zalucheni yak zovnishnya ohorona konctaboru Salaspils pid Rigoyu ta Yumpravmujzhe 10 Deyaki z oficeriv komandi perejshli na sluzhbu u pidrozdili yaki obslugovuvali konctabir Z pochatkom komplektuvannya latiskih dobrovolchih divizij Vaffen SS 15 a ta 19 a na komandu Arajsa buli takozh pokladeni zavdannya z vilovu dobrovolciv i stratam tih hto najaktivnishe uhilyayutsya Na sajti MZS Latviyi skazano sho zagin pid komanduvannyam Viktorsa Arajsa komanda Arajsa proisnuvav najdovshe ta zasluzhiv najbilshu chornu slavu 11 Naprikinci vijnired Pislya rozformuvannya latiskogo SD Arajsa napravili do Nimechchini de navchavsya v oficerskij shkoli Badtolce potim u Gistorovi Sluzhiv u Latiskomu legioni Naprikinci lyutogo 1945 roku otrimav priznachennya komandirom 1 go bataljonu 34 go polku 15 yi grenaderskoyi diviziyi SS prote cherez tizhden jogo usunuli cherez nekompetentnist 12 Naprikinci vijni opinivsya u Daniyi a v moment kapitulyaciyi Nimechchini dorogoyu do Lyubeka Tam vin pereodyagnuvsya u civilnij odyag i spaliv dokumenti 4 Pislya vijnired Pislya vijni Arajs potrapiv do britanskoyi zoni okupaciyi Proti nogo velosya rozsliduvannya shodo yakogo na sudi Arajs stverdzhuvav sho jogo vipravdali u spravi Rizkogo geto Naspravdi britanci ciyeyi spravi ne zakinchili i v zhovtni 1949 roku sud Gamburga vidav order na aresht Arajsa za miscem jogo perebuvannya u tabori u Braunshvejzi ale vin znik Jogo zniknennya porodilo sered latiskoyi emigraciyi pidozri u tomu sho Arajs stav spivpracyuvati z anglijskimi specsluzhbami sho j dopomoglo jomu tikati Odnak pidtverdzhen spivpraci Arajsa zi specsluzhbami istoriki ne viyavili U Nimechchini Arajs vidavav sebe bratom svoyeyi druzhini ta vzyav yiyi prizvishe figuruyuchi yak Viktor Zejbots Z posolstva Latvijskoyi Respubliki v Londoni yake prodovzhuvalo isnuvati pislya progoloshennya Latvijskoyi RSR vin otrimav latvijskij pasport Paradoks ale cej fakt buv zgadanij u radyanskij propagandistskij broshuri Politichni bizhenci bez masok Politiskie begli bez maskas i filmi analogichnogo napryamu Oborotni Vilkaci 1963 prote nihto u zahidnih specsluzhbah na ce ne klyunuv skazav latvijskij istorik Uldis Nejburgs 13 Z 1950 roku Arajs zhiv u Frankfurti de pracyuvav u Nojye presse naborshikom u drukarni 14 15 Na pochatku 1960 h rokiv nimecki organi pravoporyadku vicherpali sprobi znajti zlochincya ta peredali spravu do arhivu Prote vlada FRN zaareshtuvala jogo 10 lipnya 1975 roku za zayavoyu spivvitchiznika Yanisa Eduarda Zirnisa Ce kolishnij chlen komandi Arajsa yakij zalishiv yiyi rik proviv u Rizkij Centralnij v yaznici piddavavsya torturam a potim u hodi deportaciyi civilnogo naselennya z Pribaltiki opinivsya u Nimechchini Tam vin stav zaklikati spivvitchiznikiv do kayattya i vzyav na sebe rol mislivcya za nacistami nazivayuchi sam sebe psihichnim kalikoyu Latishi u yakih zbereglasya hocha b krihta chesti ta samosvidomosti povinni vikriti svoyih vijskovih zlochinciv yaki vse she perebuvayut na voli Cherez cih hlopciv yaki tvorili brudni spravi chest i moral latishiv buli zaplyamovani zaklikav Zirnis Vin peredav prokuroru Shtutgarta vdyachnu zayavu pro te sho shodo Viktora Arajsa nibito proveli akciyu vidplati vin buv vbitij Oskilki jshlosya pro serjoznij zlochin spravu Arajsa vityagli z arhivu ta doruchili rozsliduvannya gamburzkomu prokuroru Lotaru Klemmu yakij mav na rahunku kilka rezultativnih procesiv nad nacistskimi zlochincyami Vivchayuchi materiali starih kriminalnih procesiv prokuror znajshov svidchennya pro chutki sho Arajs prozhivaye u Frankfurti pid doshlyubnim prizvishem druzhini Cim svidchennyam svogo chasu ne nadali znachennya prote Klem viddav rozporyadzhennya policiyi provesti perevirku Arajsa shvidko znajshli ta zaareshtuvali 16 Spochatku vin vidmovlyavsya viznati svoyu osobistist ale vzhe na drugomu koli dopitiv ziznavsya Zvinuvachennya jomu bulo visunuto 10 travnya 1976 roku sud rozpochavsya 7 lipnya togo zh roku Za 199 sudovih sesij pid vagoyu dokaziv 21 grudnya 1979 roku jogo zasudili do dovichnogo uv yaznennya Virok ogolosili 21 grudnya 1979 roku V ostanni roki uv yaznennya Arajs mav pravo zalishati v yaznicyu ta vidviduvati svoyu podrugu u Frankfurti Povertayuchis vid neyi u chergovij raz vin pomer 13 sichnya 1988 roku vid sercevogo napadu 13 u v yaznici mista Kassel 6 Primitkired Deutsche Nationalbibliothek Record 1020598050 Gemeinsame Normdatei 2012 2016 d Track Q27302d Track Q36578 a b v Ezergajlis 1990 s 36 a b Ezergajlis 1990 s 36 37 a b v g d Ezergajlis 1990 s 37 Podchinyonnye Arajsa dali emu prozvishe Shustin po familii odnogo iz chekistov rukovodivshih iyunskoj deportaciej 1941 goda a b v Ezergajlis 1990 s 38 Odnomu iz nih bylo 15 let a b v Ezergajlis 1990 s 40 Ezergailis 1996 s 179 Ezergajlis 1990 s 39 Ministerstvo inostrannyh del Latvijskoj Respubliki Holokost v Latvii okkupirovannoj Germaniej ros Arhiv originalu za 8 kvitnya 2012 Procitovano 12 lyutogo 2013 U Neiburgs 11 bereznya 2004 Patiesibu par legionariem meklejot latis Latvijas Avize Arhiv originalu za 1 lyutogo 2009 Procitovano 11 lyutogo 2013 a b Vejdemane Elita 8 travnya 2020 Uldis Neiburgs Japeta ne tikai Araja bet ari NKVD un SMERS noziegumi neatkariga nra lv latis Arhiv originalu za 12 lipnya 2020 Procitovano 9 lipnya 2020 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Proignorovano nevidomij parametr accessyear mozhlivo access date dovidka Nikolaj Kotomkin Palach iz palachej Zagadki istorii ros zagadki istorii ru Arhiv originalu za 24 bereznya 2019 Procitovano 24 bereznya 2019 Ezergajlis 1990 s 37 38 Vladimir Linderman 7 lipnya 2020 Don Kihot latyshskoj emigracii kotoryj pomog pojmat voennogo prestupnika Viktora Arajsa Baltnews ros Arhiv originalu za 10 lipnya 2020 Procitovano 8 lipnya 2020 Posilannyared Otrimano z https uk wikipedia org w index php title Viktor Arajs amp oldid 43314594 Дата публікації: Топ | |
