Ієневська культура — археологічна культура пізньої давнокам'яної (раніше відносили до середньокам'яної) доби Волзько-Окського міжріччя.
Час існування
Час культури відноситься до та можливо початку бореала. Раніше культуру відносили до пізньої середньокам'яної доби 11-9 тисяч років тому, проте за сучаснішими дослідженнями вік культури перевищує 10,5 тисячі років, тобто вона може відноситися до фінального палеоліту.
Дослідження
Виділена Л. В. Кольцовим у 1977 році. Названа за стоянкою Ієнево-2 Тверського району Тверської області.
Стоянки ієневської культури виявлені на терасах, на відміну від стоянок на низинах та інших культури середньокам'яної доби Волзько-окського міжріччя.
Відношення до інших культур
Ієневська культура вважається археологічною культурою свідерського кола. Хоча її наступниця, бутівська культура має більшу подібність до свідерської культури з впливом аренсбурзької. Залишена нащадками носіїв лінгбійської та аренсбурзької культур — кочовими мисливцями на північного оленя у прильодовиковій зоні Європи.
Вважається, що предки племен ієневської культури мігрували з території Білорусі. Нащадки носіїв ієневської культури влилися до верхньоволзької культури.
Леонід Залізняк та інші археологи вважають, що ієневська, гренська (Посожжя), зимівниківська, (Сіверськодонеччина), пісочнорівська (Подесіння) й (Покам'я) культури є незначними місцевими культурними варіаціями одного й того ж широко поширеного населення, що надзвичайно подібного до носіїв аренсбурзької культури. Вищезазначені культури складають єдину історико-культурну спільноту (КІС), що разом з культурами , Комса та іншими входить до лінгбійсько-аренгсбурзької культурно-історичної спільності. Російський археолог А.Н. Сорокін вважає, що усі ці культури необхідно визнати місцевими варіантами однієї великої аренсбурзької культури.
Ймовірно, що носії ієнеської культури відкочували до Скандінавії, слідуючи за стадами оленів, що слідували за відступаючим льодовиком. Саме у Скандинавії з ними ймовірно пов'язані культури Фосна й Комса.
У Волзьо-окському міжріччі після ієневської культури відбулися , й культури.
Вироби культури
Характерною рисою іеневської культури є наконечники стріл з бічної виїмкою, що значно підвищувало забійну силу стріл. Крем'яні знаряддя зроблені зі скіпок пластин й відрізняються від знарядь сусідньої більшими розмірами. За крем'яними виробами ієнівська кульутра більше схожа на аренсбурзьку та лінгбійську. За їх зміною у ієневській культурі Спочатку у культурі панують пружкові наконечники бромі-лінгбійських форм, потім з'являються косолезові наконечники, й нарешті їх змінюють трапецієподібні. Також зменшуються розміри наконечників. Це пов'язують з поступовим залісенням місцевості і переорієнтацією мисливців з північного оленя на лісову дичину, серед якої траплялася більш дрібніша.
Джерела
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Ієневська культура |
- М.П.Золин, д-р ист. наук; Иеневская культура - Энциклопедический Фонд [ 14 квітня 2016 у Wayback Machine.]
- Иеневская культура • Большая российская энциклопедия [ 25 травня 2019 у Wayback Machine.]
- Иеневская культура | Генофонд РФ [ 14 березня 2018 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Iyenevska kultura arheologichna kultura piznoyi davnokam yanoyi ranishe vidnosili do serednokam yanoyi dobi Volzko Okskogo mizhrichchya Chas isnuvannyaChas kulturi vidnositsya do ta mozhlivo pochatku boreala Ranishe kulturu vidnosili do piznoyi serednokam yanoyi dobi 11 9 tisyach rokiv tomu prote za suchasnishimi doslidzhennyami vik kulturi perevishuye 10 5 tisyachi rokiv tobto vona mozhe vidnositisya do finalnogo paleolitu DoslidzhennyaVidilena L V Kolcovim u 1977 roci Nazvana za stoyankoyu Iyenevo 2 Tverskogo rajonu Tverskoyi oblasti Stoyanki iyenevskoyi kulturi viyavleni na terasah na vidminu vid stoyanok na nizinah ta inshih kulturi serednokam yanoyi dobi Volzko okskogo mizhrichchya Vidnoshennya do inshih kulturIyenevska kultura vvazhayetsya arheologichnoyu kulturoyu sviderskogo kola Hocha yiyi nastupnicya butivska kultura maye bilshu podibnist do sviderskoyi kulturi z vplivom arensburzkoyi Zalishena nashadkami nosiyiv lingbijskoyi ta arensburzkoyi kultur kochovimi mislivcyami na pivnichnogo olenya u prilodovikovij zoni Yevropi Vvazhayetsya sho predki plemen iyenevskoyi kulturi migruvali z teritoriyi Bilorusi Nashadki nosiyiv iyenevskoyi kulturi vlilisya do verhnovolzkoyi kulturi Leonid Zaliznyak ta inshi arheologi vvazhayut sho iyenevska grenska Posozhzhya zimivnikivska Siverskodonechchina pisochnorivska Podesinnya j Pokam ya kulturi ye neznachnimi miscevimi kulturnimi variaciyami odnogo j togo zh shiroko poshirenogo naselennya sho nadzvichajno podibnogo do nosiyiv arensburzkoyi kulturi Vishezaznacheni kulturi skladayut yedinu istoriko kulturnu spilnotu KIS sho razom z kulturami Komsa ta inshimi vhodit do lingbijsko arengsburzkoyi kulturno istorichnoyi spilnosti Rosijskij arheolog A N Sorokin vvazhaye sho usi ci kulturi neobhidno viznati miscevimi variantami odniyeyi velikoyi arensburzkoyi kulturi Jmovirno sho nosiyi iyeneskoyi kulturi vidkochuvali do Skandinaviyi sliduyuchi za stadami oleniv sho sliduvali za vidstupayuchim lodovikom Same u Skandinaviyi z nimi jmovirno pov yazani kulturi Fosna j Komsa U Volzo okskomu mizhrichchi pislya iyenevskoyi kulturi vidbulisya j kulturi Virobi kulturiHarakternoyu risoyu ienevskoyi kulturi ye nakonechniki stril z bichnoyi viyimkoyu sho znachno pidvishuvalo zabijnu silu stril Krem yani znaryaddya zrobleni zi skipok plastin j vidriznyayutsya vid znaryad susidnoyi bilshimi rozmirami Za krem yanimi virobami iyenivska kulutra bilshe shozha na arensburzku ta lingbijsku Za yih zminoyu u iyenevskij kulturi Spochatku u kulturi panuyut pruzhkovi nakonechniki bromi lingbijskih form potim z yavlyayutsya kosolezovi nakonechniki j nareshti yih zminyuyut trapeciyepodibni Takozh zmenshuyutsya rozmiri nakonechnikiv Ce pov yazuyut z postupovim zalisennyam miscevosti i pereoriyentaciyeyu mislivciv z pivnichnogo olenya na lisovu dichinu sered yakoyi traplyalasya bilsh dribnisha DzherelaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Iyenevska kultura M P Zolin d r ist nauk Ienevskaya kultura Enciklopedicheskij Fond 14 kvitnya 2016 u Wayback Machine Ienevskaya kultura Bolshaya rossijskaya enciklopediya 25 travnya 2019 u Wayback Machine Ienevskaya kultura Genofond RF 14 bereznya 2018 u Wayback Machine