Культури Фосна і Генсбака (близько 8300 — 7300 роів до н. е.) — дві дуже схожі археологічні культури доби епіпалеоліту в Скандинавії; найчастіше розглядаються під спільною назвою Фосна—Генсбака. До культури Фосна нерідко включають і культуру Комса, хоча знаряддя останньої належать до іншого типу. Основна різниця полягає в тому, що культури Фосна і Комса були поширеними уздовж південного узбережжя Норвегії, тоді як культура Генсбака — східніше, уздовж західного узбережжя Швеції, переважно в центральній частині провінції Богуслен на північ від Гетеборга.
Культура Фосна—Генсбака | |
Попередник | Аренсбурзька культура |
---|---|
Наступник | d |
Культура Фосна—Генсбака у Вікісховищі |
Недавні дослідження показують, що ця територія, тобто центр Богуслену, мала найбільше сезонне населення в північній Європі в часи пізнього палеоліту і раннього мезоліту. Це пов'язано з кліматичними умовами, близькістю басейну Венерну на сході і басейну Північного моря на заході.
Генетичні зв'язки
Найстарші поселення в Богуслені на західному узбережжі Швеції () походять від аренсбурзької культури у Північній Німеччині. Культура Генсбака пізніше еволюціювала в [ru], що існувала на західному узбережжі Швеції (локальний варіант ).
Етимологія
Назва Фосна походить від місцевості в окрузі Крістіансунн, і охоплює найраніші поселення уздовж узбережжя Норвегії від Гордалана до Нурланна.
Поселення
Найдавніші поселення групи Фосна у східній Норвегії виявлено в [no], округ Естфолл. 2008 року в Ларвіку виявлено ще давніше поселення. Поселення були розташовані поблизу сучасного узбережжя, однак через постійне піднімання рівня суші після танення льодів нині вони лежать на висоті 60-70 метрів над сучасним рівнем моря на заході Норвегії, а Геґніпен — навіть на висоті 150 м над сучасним рівнем моря.
Господарство
Розташування пам'яток свідчить про те, що рибальство і полювання на тюленів відігравали важливу роль у господарстві. Передбачається, що населення використовувало для рибальства човни з дерев'яним каркасом, оскільки більшість пам'яток культури Генсбака розташовані на островах. Культура Фосна—Генсбака була чисто мисливсько-збиральною. В її поселеннях археологи виявили лише кам'яні знаряддя і залишки їх виробництва. Серед характерних знарядь — сокири з уламків кременю, наконечники списів і стріл (останні — з хвостовиком).
Примітки
- Norway. Britannica online. Архів оригіналу за 31 березня 2012. Процитовано 17 травня 2009.
- Chronological insights, cultural change, and resource exploitation on the west coast of Sweden during the Late Palaeolithic/early Mesolithic transition. Oxford Journal of Archaeology, Vol.28 No.1, 2009. Schmitt, L. et al
- «Why they came»; the colonization of the coast of western Sweden and its environmental context at the end of the last glaciation. Oxford Journal of Archaeology, Vol.25 No.1, 2006. Schmitt, L. et al
Література
- Oxford Journal of Archaeology, Vol.18 No.4, 1999. & Vol.13 No.3, 1994.
Посилання
- Images of Hensbacka tools[недоступне посилання з жовтня 2018]
- Images of Hensbacka tools 2[недоступне посилання з жовтня 2018]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Kulturi Fosna i Gensbaka blizko 8300 7300 roiv do n e dvi duzhe shozhi arheologichni kulturi dobi epipaleolitu v Skandinaviyi najchastishe rozglyadayutsya pid spilnoyu nazvoyu Fosna Gensbaka Do kulturi Fosna neridko vklyuchayut i kulturu Komsa hocha znaryaddya ostannoyi nalezhat do inshogo tipu Osnovna riznicya polyagaye v tomu sho kulturi Fosna i Komsa buli poshirenimi uzdovzh pivdennogo uzberezhzhya Norvegiyi todi yak kultura Gensbaka shidnishe uzdovzh zahidnogo uzberezhzhya Shveciyi perevazhno v centralnij chastini provinciyi Boguslen na pivnich vid Geteborga Kultura Fosna Gensbaka PoperednikArensburzka kultura Nastupnikd Kultura Fosna Gensbaka u Vikishovishi Sokira z Esterjotlanda Sokira zi Skone Nedavni doslidzhennya pokazuyut sho cya teritoriya tobto centr Boguslenu mala najbilshe sezonne naselennya v pivnichnij Yevropi v chasi piznogo paleolitu i rannogo mezolitu Ce pov yazano z klimatichnimi umovami blizkistyu basejnu Venernu na shodi i basejnu Pivnichnogo morya na zahodi Genetichni zv yazkiNajstarshi poselennya v Bogusleni na zahidnomu uzberezhzhi Shveciyi pohodyat vid arensburzkoyi kulturi u Pivnichnij Nimechchini Kultura Gensbaka piznishe evolyuciyuvala v ru sho isnuvala na zahidnomu uzberezhzhi Shveciyi lokalnij variant EtimologiyaNazva Fosna pohodit vid miscevosti v okruzi Kristiansunn i ohoplyuye najranishi poselennya uzdovzh uzberezhzhya Norvegiyi vid Gordalana do Nurlanna PoselennyaNajdavnishi poselennya grupi Fosna u shidnij Norvegiyi viyavleno v no okrug Estfoll 2008 roku v Larviku viyavleno she davnishe poselennya Poselennya buli roztashovani poblizu suchasnogo uzberezhzhya odnak cherez postijne pidnimannya rivnya sushi pislya tanennya lodiv nini voni lezhat na visoti 60 70 metriv nad suchasnim rivnem morya na zahodi Norvegiyi a Gegnipen navit na visoti 150 m nad suchasnim rivnem morya GospodarstvoRoztashuvannya pam yatok svidchit pro te sho ribalstvo i polyuvannya na tyuleniv vidigravali vazhlivu rol u gospodarstvi Peredbachayetsya sho naselennya vikoristovuvalo dlya ribalstva chovni z derev yanim karkasom oskilki bilshist pam yatok kulturi Gensbaka roztashovani na ostrovah Kultura Fosna Gensbaka bula chisto mislivsko zbiralnoyu V yiyi poselennyah arheologi viyavili lishe kam yani znaryaddya i zalishki yih virobnictva Sered harakternih znaryad sokiri z ulamkiv kremenyu nakonechniki spisiv i stril ostanni z hvostovikom PrimitkiNorway Britannica online Arhiv originalu za 31 bereznya 2012 Procitovano 17 travnya 2009 Chronological insights cultural change and resource exploitation on the west coast of Sweden during the Late Palaeolithic early Mesolithic transition Oxford Journal of Archaeology Vol 28 No 1 2009 Schmitt L et al Why they came the colonization of the coast of western Sweden and its environmental context at the end of the last glaciation Oxford Journal of Archaeology Vol 25 No 1 2006 Schmitt L et alLiteraturaOxford Journal of Archaeology Vol 18 No 4 1999 amp Vol 13 No 3 1994 PosilannyaImages of Hensbacka tools nedostupne posilannya z zhovtnya 2018 Images of Hensbacka tools 2 nedostupne posilannya z zhovtnya 2018